ihale iptal gerekçesi olarak kullanılan DMO kanalıyla iş makinesi ihtiyacının karşılanması yolunun ihale tarihi ve sonrasında alınan ilk ihale iptal kararı sürecinde gerçekleştirilemeyeceğine yönelik herhangi bir açıklamaya veya tespite yer verilmediği, aynı şekilde arazi taşıtı olarak hizmet alınması öngörülen araçlara yönelik ihtiyaç değişikliği bakımından da ilk ihalenin iptali kararında bir tespit ve değerlendirmede bulunulmadığı, ihalenin ilk iptal kararında kısımların tamamının iptal edildiği ve bunun üzerine alınan Kurul kararında idarece somut gerekçelere yer verilmediğinden iptal kararının iptaline karar verildiği, ayrıca 4735 sayılı Kanun maddesi gereğince işin yürütülmesi aşamasında iş artışı veya iş eksili yapılabileceği, iptale gerekçe olarak kullanılan hususların varlığının ihale tarihi sonrasında ortaya çıkan ve ihale sürecinin devam ettirilmesine engel nitelikte olmadığı anlaşıldığından ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımları ile ilgili idarece verilen iptal kararının yerinde olmadığı

ihale iptal gerekçesi olarak kullanılan DMO kanalıyla iş makinesi ihtiyacının karşılanması yolunun ihale tarihi ve sonrasında alınan ilk ihale iptal kararı sürecinde gerçekleştirilemeyeceğine yönelik herhangi bir açıklamaya veya tespite yer verilmediği, aynı şekilde arazi taşıtı olarak hizmet alınması öngörülen araçlara yönelik ihtiyaç değişikliği bakımından da ilk ihalenin iptali kararında bir tespit ve değerlendirmede bulunulmadığı, ihalenin ilk iptal kararında kısımların tamamının iptal edildiği ve bunun üzerine alınan Kurul kararında idarece somut gerekçelere yer verilmediğinden iptal kararının iptaline karar verildiği, ayrıca 4735 sayılı Kanun maddesi gereğince işin yürütülmesi aşamasında iş artışı veya iş eksili yapılabileceği, iptale gerekçe olarak kullanılan hususların varlığının ihale tarihi sonrasında ortaya çıkan ve ihale sürecinin devam ettirilmesine engel nitelikte olmadığı anlaşıldığından ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımları ile ilgili idarece verilen iptal kararının yerinde olmadığı

Toplantı No 2020/038
Gündem No 31
Karar Tarihi 02.09.2020
Karar No 2020/UH.I-1472

BAŞVURU SAHİBİ:

Erk Haberleşme Telekomünikasyon Bilişim İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adana Su ve Kanalizasyon İdaresi (Aski) Genel Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/125311 İhale Kayıt Numaralı “Araç ve İş Makinesi Kiralama Hizmet Alım İşi” İhalesi (1. ve 4.KISIM)

 

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Adana Su ve Kanalizasyon İdaresi (Aski) Genel Müdürlüğü tarafından 06.04.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç ve İş Makinesi Kiralama Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Erk Haberleşme Telekomünikasyon Bilişim İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 16.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.07.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.08.2020 tarih ve 34417 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.08.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1205 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; daha önce Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, Kurum tarafından verilen 22.05.2020 tarihli ve 2020/UH.I-930 sayılı kararda idarece ihalenin bütün kısımlarına ilişkin verilen iptal kararının iptal edildiği, akabinde idarece Kamu İhale Kurulu Kararı’na uyulmayıp ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımlarının tekrar iptal edildiği, ihalenin 1’inci kısmı için alımı yapılacak olan araçların bir kısmının Devlet Malzeme Ofisi üzerinden temin edileceği ve araçların geri kalan bölümü için de iş eksilişinin %20’den fazla olacağı görüldüğünden ilgili kısmın idarece iptal edildiği, ancak söz konusu kısım için 24 aylık iş süresi boyunca iş eksilişi veyahut iş artışı meydana gelebileceği, dolayısıyla yapılan işlemin mevzuata aykırı olduğu,  ihalenin 4’üncü kısmı için ise ilgili araçların arazide kullanılacağı, dolayısıyla arazide kullanılacak olan araçların Hizmet Alımı Suretiyle Araç Edinilmesine İlişkin Esas ve usullere tabi olmadığının bahsedilen usul ve esasların 6. maddesinde düzenlendiği, sonuç olarak ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımlarına ilişkin verilen iptal kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

 

İlgili Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir .” hükmü,

 

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.” hükmü,

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “…Sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.” hükmü bulunmaktadır.

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 65’inci maddesinde “(3) İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.” hükmü bulunmaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Araç ve İş Makinesi Kiralama Hizmet Alım İşi

b) Miktarı ve türü:

24 Ay Süreli Şoförsüz 351 Adet Araç ve İş Makinesi Kiralama Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Adana Büyükşehir Belediyesi ASKİ Genel Müdürlüğü Hizmet Alanı” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci maddesinde “37.1. İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde bırakılan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı Kurumdan teyit edilerek buna ilişkin belge ihale kararına eklenir.

37.2. Yapılan teyit işlemi sonucunda, her iki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.

37.3. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

37.4. İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Ek” başlığı altında “

1. KISIM (Araç ve İş Makinesi – 1.Kısım)

Sıra No

Açıklama

Birimi

Miktarı

1

PALETLİ EKSKAVATÖR (EN AZ 13 TON) (OPERATÖR DAHİL) (Yakıt Hariç) (3 araç x 24 ay =72)

araç x ay

72

2

PALETLİ EKSKAVATÖR (EN AZ 13 TON) (OPERATÖR DAHİL) (1 Saat Yakıt Bedeli) ( 3 araç x 8 saat x 30 gün x 24 ay = 17280 )

saat

17.280

3

PALETLİ EKSKAVATÖR (EN AZ 20 TON) (OPERATÖR DAHİL) (Yakıt Hariç) (2 araç x 24 ay =48)

araç x ay

48

4

PALETLİ EKSKAVATÖR (EN AZ 20 TON) (OPERATÖR DAHİL) (1 Saat Yakıt Bedeli) ( 2 araç x 8 saat x 30 gün x 24 ay = 11520 )

saat

11.520

5

UZUN BOMLU EKSKAVATÖR (EN AZ 20 TON) (OPERATÖR DAHİL) (Yakıt Hariç) (2 araç x 24 ay =48)

araç x ay

48

6

UZUN BOMLU EKSKAVATÖR (EN AZ 20 TON) (OPERATÖR DAHİL) (1 Saat Yakıt Bedeli) ( 2 araç x 8 saat x 30 gün x 24 ay = 11520 )

saat

11.520

7

KAZICI ? YÜKLEYİCİ (BEKO LODER) (Yakıt Hariç)
(53 araç x 24 ay =1272)

araç x ay

1.272

8

KAZICI ? YÜKLEYİCİ (BEKO LODER) (1 Saat Yakıt Bedeli) ( 53 araç x 8 saat x 30 gün x 24 ay = 305280 )

saat

305.280

9

PANELVAN KAMYONET (KOMBİ) (Yakıt Hariç) (101 araç x 24 ay =2424)

araç x ay

2.424

4. KISIM (Araç ve İş Makinesi – 4.Kısım)

Sıra No

Açıklama

Birimi

Miktarı

1

PICK-UP 4X4 (ARAZİDE KULLANILACAK) (Yakıt Hariç) (74 araç x 24 ay =1776)

araç x ay

1.776

2

PICK-UP 4X4 (ARAZİDE KULLANILACAK) (1 km Yakıt Bedeli) ( 74 araç x 100 km x 30 gün x 24 ay = 5328000 )

kilometre

5.328.000

 “düzenlemesi bulunmaktadır.

 

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 29’uncu maddesinde “…Bu ihalede 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24 üncü maddesi çevresinde iş eksilişi yapılabilir. İhale konusu işin sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağının anlaşılması halinde ise, yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderler ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i ödenir.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; ihale yetkilisinin ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu değerlendirilse de, bu yetki sınırsız olmayıp, söz konusu yetki kullanılırken ölçülü olunması, kamu yararının ve hizmet gereklerinin gözetilmesi, tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin somut bir şekilde ortaya konulması ve bu durumun gerekçeleriyle birlikte bütün isteklilere derhal bildirilmesi gerekmektedir. Ayrıca Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24’üncü maddesi kapsamında işin yürütülmesi aşamasında öngörülemeyen durumlar meydana gelmesi nedeniyle iş artışı veya iş eksilişinin de yapılabileceği anlaşılmaktadır.

 

Adana Su ve Kanalizasyon İdaresi (Aski) Genel Müdürlüğü tarafından “Araç ve İş Makinesi Kiralama” işinin ihalesinin açık ihale usulü ile 06.04.2020 tarihinde yapıldığı, başvuru sahibi Erk Haberleşme Tel. Bil. İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 14.05.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile ihalenin 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü kısımlarının iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu ile ilgili Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, itirazen şikâyet başvurusu üzerine 22.05.2020 tarihli ve 2020/UH.I-930 sayılı Kurul Kararı’nın alındığı, söz konusu Kurul kararında somut gerekçelere yer verilmemesinden dolayı ihalenin iptali kararının iptaline karar verildiği görülmüştür.

 

Akabinde ihale komisyonu tarafından 08.07.2020 tarihinde EKAP üzerinden bildirilen ihale komisyonu kararında ise; “Bahse konu ihalenin 1. KISIM (Araç ve İş Makinesi Kiralama Hizmet Alımı) Kışımı;

İdaremiz tarafından 05.06.2020 tarih ve 98750024-934.99-E. 18850 sayılı yazı ile 1.Kısım 7 sıra numaralı iş kalemi olan KAZICI – YÜKLEYİCİ (BEKO LODER) için Devlet Malzeme ofisine 28 adet iş makinesi alınması talebi yapılmıştır.

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi Başlıklı 24. Maddesi “ Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 ‘sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.

Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme bazında % 40 ’a kadar artırmaya yetkilidir.

İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.

Sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir. ” denilmektedir.

idaremiz tarafından alınacak olan 28 adet iş makinesinin aliminin ardından, bahse konu ihalenin l. kısmında % 20’nin üzerinde iş eksilişi ( % 35,55 ) meydana geleceğinden ve idarenin ihtiyacının azalacağından dolayı;

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun Temel ilkeler başlıklı 5. maddesi “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. ” denildiğinden söz konusu ihalenin 1. Kısmın iptaline,

Bahse konu ihalenin 4. KISIM (Araç ve İş Makinesi Kiralama Hizmet Alımı) Kışımı;

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas Ve Usullerin Genel Esaslar Başlıklı

6. Maddesi “(2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır. ” denilmektedir.

İdaremiz Makine İkmal ve Tesisler Dairesi Başkanlığı tarafından ihtiyaç duyulan 74 adet pıck-up’ın bahse konu ihalede arazide kullanılması öngörülmüş olup, bu sayının 17 adetinin arazide çalışacak olarak idaremizin ihtiyacı değiştiğinden dolayı geriye kalan 57 adet pıck-up’ın kasko sigortası değerinin %2’sinin üzerinde kiralanmasının Hizmet Alimi Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas Ve Usuller mevzuatına aykırılık oluşturacağından 4.Kısmın iptaline;” gerekçeleriyle ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımlarının iptal edildiği görülmüştür.

 

Bunun üzerine başvuru sahibi tarafından idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece şikâyet başvurusu üzerine alınan cevap yazısında; “l. Kısım İddianın Değerlendirilmesi:

İdaremiz tarafından Devlet Malzeme ofisine 05.06.2020 tarih ve 98750024-934.99-E. 18850 sayılı yazı ile l. Kısım 7 sıra numaralı iş kalemi olan KAZICI – YÜKLEYİCİ (BEKO LODER) için Devlet Malzeme ofisine 28 adet iş makinesi alınması talebi yapılmış ve DMO ile yapılan görüşmeler neticesinde teslim süresinin iç piyasadan satın alınacak iş makineleri için 120 gün olduğu, ancak Devlet Malzeme Ofisinin sözleşme imzalayarak sipariş geçtiği tedarikçi firma ile yapılan görüşmeler neticesinde iş makinelerinin idaremize en geç Eylül (2020) ayı içerisinde teslim edileceği bildirildiğinden;

İdaremizin ihtiyacının azalma oranının %20’nin çok üzerinde olması sebebiyle ( % 35,55 ) bahse konu işin bu şartlar altında sona ermesinde idarenin yükleniciye yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödeneceğinden,

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi Başlıklı 24. Maddesi “ Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 ‘sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.

Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme bazında % 40 ‘a kadar artırmaya yetkilidir.

İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.

Sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5 ’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir. ” denilmektedir.

2020-02 sayılı komisyon kararında da belirtildiği üzere idaremizin 4734 sayılı Kamu îhale Kanunun Temel İlkeler Başlıklı 5. Maddesi “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. ” denildiğinden, idarenin ihtiyacının azalacağı ve ihtiyacın tespiti konusunda takdir hakkının idarede olduğu gerekçesiyle 1. kısmın iptalinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

4.Kısım İddianın Değerlendirilmesi;

İdaremiz Makine İkmal ve Tesisler Dairesi Başkanlığı tarafından ihtiyaç duyulan 74 adet pıck-up’ın bahse konu ihalede arazide kullanılması öngörülmüş olup, bu sayının 17 âdetinin arazide çalışacak olarak idaremizin ihtiyacı değiştiğinden ve bu değişikliğin yaklaşık maliyetin esasını da (miktar, fiyat) değiştireceğinden dolayı:

idaremizin ihtiyacındaki azalma oranının %20’nin çok üzerinde olması sebebiyle ( % 77,03 ) bahse konu işin bu şartlar altında sona ermesinde idarenin yükleniciye yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödeneceğinden,

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi Başlıklı 24. Maddesi “ Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 ‘sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.

Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme bazında % 40 ‘a kadar artırmaya yetkilidir.

İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.

Sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir. ” denilmektedir.

2020-02 sayılı komisyon kararında da belirtildiği üzere idaremizin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun Temel İlkeler Başlıklı 5. Maddesi “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. ” Denildiğinden ve geriye kalan 57 adet pıck-up’ın kasko sigortası değerinin %2’sinin üzerinde kiralanmasının Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas Ve Usuller mevzuatına aykırılık oluşturacağı, %2 kasko değerinin üzerinde kiralamada kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda usule ve amaca uygun olarak kullanılmasının gerektiği ve ihtiyacın tespiti konusunda takdir hakkının idarede olduğu gerekçesiyle 4. kısmın iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.” gerekçeleriyle şikâyet başvurusunun reddedildiği görülmektedir.

 

Bu kapsamda, ihalenin 1’inci kısmında istenilen araçlardan sadece 28 adet iş makinesinin Devlet Malzeme Ofisi üzerinden alımının gerçekleştirileceği, dolayısıyla DMO’ya bildirimin yapıldığına ilişkin yazı ve ilgili tüm bilgi ve belgeler ile eğer alımı yapılacak ise ilgili kısımda bulunan diğer araçların alımının ne şekilde yapılacağı, alımı yapılmayacak ise alımının neden yapılmayacağı, ayrıca ihalenin 4’üncü kısmında idarenin ihtiyacının değişmesinden dolayı araçların 17 tanesinin kullanılacağı, geriye kalan 57 araçla ilgili olarak ise ihtiyacın ortadan kalktığı, bu itibarla söz konusu ihtiyacın neden ortadan kalktığı hususları ile ilgili 13.08.2020 tarihinde idaresinden bilgi ve belge talep edilmiş olup söz konusu bilgi ve belgeler 31.08.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.

 

İhalenin 1’inci kısmı ile ilgili olarak yapılan incelemede, bahsedilen ihalenin konusunun araç ve iş makinesi kiralama hizmet alımı işi olduğu, ihale komisyonu kararında ve 31.08.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan belgelerde ilgili kısımda yer alan araçlardan 28 adedinin Devlet Malzeme Ofisi üzerinden satın alma yoluyla gerçekleştirileceğinin belirtildiği,  31.08.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan belgelerde satın alma işleminin gerçekleştirilmesi için İller Bankası A.Ş tarafından verilen JICA kredisinin onaylandığı yazı ile DMO’dan alınacağına ilişkin talep yazısı ve eklerinin yer aldığı, 28 adet aracın alımının DMO üzerinden gerçekleştirilmesinden dolayı ilgili kısımda %20’den fazla iş eksilişi olacağından idarece ihalenin ilgili kısmının iptal edildiği ve DMO üzerinden alımı gerçekleştirilmeyen diğer araçlar için yeniden ihale çıkıldığı tespit edilmiştir.

 

İhalenin 4’üncü kısmı ile ilgili olarak yapılan incelemede ise, ilgili kısımda 74 adet Pick-up 4×4 aracın yer aldığı, idarece 31.08.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan belgelerde Covid-19 salgını nedeniyle arazide kullanılacak araçların sayısının 17’ye düşeceğinin ve geriye kalan araçların arazide kullanılamayacağının ifade edildiği, dolayısıyla da bu araçlar için verilen fiyat tekliflerin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller gereğince maksimum %2’lik kasko değeri kriterini geçmemesi gerektiğinden ve tekliflerin bahsedilen oranı aştığı görüldüğünden ihalenin ilgili kısmının idarece iptal edildiği tespit edilmiştir.

 

22.04.2020 tarihinde EKAP üzerinden bildirilen ihale komisyonu kararında ihalenin bütün kısımlarının iptal edildiği, akabinde başvuru sahibi tarafından 14.05.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile ihalenin 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü kısımlarının iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu ile ilgili Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, itirazen şikâyet başvurusu üzerine 22.05.2020 tarihli ve 2020/UH.I-930 sayılı Kurul kararının alındığı, söz konusu Kurul kararında somut gerekçelere yer verilmediğinden idarece verilen iptal karının iptaline karar verildiği, bunun üzerine idarece ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımlarının yukarıda bahsedilen gerekçelerle yeniden iptal edildiği görülmektedir.

 

Bu çerçevede ihalenin 1’inci kısmı ile ilgili bahsedilen “28 adet aracın alımının DMO üzerinden gerçekleştirilmesinden dolayı ilgili kısımda %20’den fazla iş eksilişi olacağından idarece ihalenin bahsedilen kısmının iptal edilmesi gerekçesi ile ihalenin 4’üncü kısmı ile ilgili bahsedilen “Covid-19 salgını nedeniyle arazide kullanılacak araçların sayısının 17’ye düşeceğinin ve geriye kalan araçların arazide kullanılamayacağı, dolayısıyla da bu araçlar için verilen fiyat tekliflerin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullere tabi olması gerektiği” gerekçelerinin tek başına ilgili kısımlarda iptal gerekçesi olarak değerlendirilemeyeceği, öte yandan ihale tarihinde ve öncesinde de ülke genelinde Covid-19 salgını bulunduğu, bu salgına yönelik gerek merkezi idareler gerekse yerel idareler nezdinde çeşitli tedbir ve uygulamalar yapıldığı, iptal gerekçesi olarak kullanılan DMO kanalıyla iş makinesi ihtiyacının karşılanması yolunun ihale tarihi ve sonrasında alınan ilk ihale iptal kararı sürecinde gerçekleştirilemeyeceğine yönelik herhangi bir açıklamaya veya tespite yer verilmediği, aynı şekilde arazi taşıtı olarak hizmet alınması öngörülen araçlara yönelik ihtiyaç değişikliği bakımından da ilk ihalenin iptali kararında bir tespit ve değerlendirmede bulunulmadığı, ihalenin ilk iptal kararında kısımların tamamının iptal edildiği ve bunun üzerine alınan 22.05.2020 tarihli ve 2020/UH.I-930 sayılı Kurul kararında idarece somut gerekçelere yer verilmediğinden iptal kararının iptaline karar verildiği, ayrıca 4735 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesi gereğince işin yürütülmesi aşamasında iş artışı veya iş eksili yapılabileceği, iptale gerekçe olarak kullanılan hususların varlığının ihale tarihi sonrasında ortaya çıkan ve ihale sürecinin devam ettirilmesine engel nitelikte olmadığı anlaşıldığından ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımları ile ilgili idarece verilen iptal kararının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

İdarenin ihalenin 1’inci ve 4’üncü kısımlarının iptali kararının iptaline,

 


Oybirliği ile karar verildi.