ihale sürecinde iptal kararına ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun çerçevesindeki ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak sorumluluğu idareye ait olduğundan kamu yararını da gözeterek idarenin işlemini her zaman geri alabileceği dikkate alındığında iptal kararında belirtilen “yaklaşık maliyet hesaplanırken verilen teklifler ile ihaleye verilen teklifler arasında ciddi fark ve çelişki olduğu” şeklindeki iptal gerekçesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı

BAŞVURU SAHİBİ:

Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) Satın Alma Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/491280 İhale Kayıt Numaralı “4 Dingilli Yük Vagonlarının Revizyonu (632 Adet)” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) Satın Alma Daire Başkanlığı tarafından 20.06.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “4 Dingilli Yük Vagonlarının Revizyonu (632 Adet)” ihalesine ilişkin olarak Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nce 01.11.2023 tarih ve 115133 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.10.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/1213 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarenin 27.10.2023 tarihinde EKAP üzerinden firmalarına bildirdiği iptal kararında, Kamu İhale Kurulu’nun 04.10.2023 tarihli ve 2023/UH.II-1273 sayılı düzeltici işlem kararının uygulanması kapsamında üç isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve firmalarından İdari Şartname’nin 7.5.3.’üncü maddesinde düzenlenen belgelerin istenildiği, sundukları belgelerin uygunluğunun tespit edildiği, ancak yaklaşık maliyet hesaplanırken verilen teklifler ve ihaleye verilen teklifler arasında ciddi fark ve çelişki olduğu görüldüğünden, ayrıca firmalarının teklifinin daha önce ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenen tekliften yaklaşık %70 oranında fazla olduğu belirlendiğinden kalan tek geçerli teklifin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmediği ve ihalenin 25.10.2023 tarihinde iptal edilmesine karar verildiğinin belirtildiği, bu iptal gerekçesinin mevzuata, Kamu İhale Kurulu ve Danıştay kararlarına uygun olmadığı, kalan tek geçerli teklif olan tekliflerinin yaklaşık maliyetin altında olduğu, idarece takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun şekilde kullanılmadığı, iptal kararının iptal edilerek ihalenin firmaları üzerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur….” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.^” hükmü,

“Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “…İdare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikâyet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü,

  İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 4 Dingilli Yük Vagonlarının Revizyonu (632 ADET)

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

632 ADET

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Yüklenici işyeri- detayı 2268 Teknik Şartnamesinde açıklanmıştır.” düzenlemesi,

           Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nin 24.08.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunması üzerine alınan 04.10.2023 tarih ve 2023/UH.II-1273 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin, Mazlum Motor Demiryolu Makinaları ve Gemi Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin ve Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin değerlendirme dışı bırakılması ve B3 paragrafı kapsamında yapılan inceleme ve hukuki değerlendirmeler neticesinde Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nden İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde düzenlenen belgelerin mevzuata uygun şekilde sunulmasının idarece istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

,….

  Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği,

Kamu İhale Kurulu kararını uygulamak üzere idare tarafından 17.10.2023 tarihinde Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.den beyan edilen bilgileri tevsik edilen belgelerin sunulmasının istenildiği ve istenilen belgelerin sunulduğu, 25.10.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin, Mazlum Motor Demiryolu Makinaları ve Gemi Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin ve Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin değerlendirme dışı bırakılmasına, Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nin sunduğu belgelerin uygun olduğuna ve kalan geçerli tek teklifin çok yüksek olması nedeniyle İdari Şartname’nin 34’üncü maddesi uyarınca ihalenin iptal edilmesine karar verildiği, ihale komisyonu kararında uzman üyelerden birinin “Dosyalar teknik olarak incelenmiştir. Maliyet hususunda değerlendirmeye katılınmamıştır. Yaklaşık maliyet talep zamanına uygun olarak hazırlanmıştır.” şeklinde şerh ile imzasının bulunduğu,

  İdarece 27.10.2023 tarihinde EKAP üzerinden yapılan 25.10.2023 tarihli “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” kararı bildiriminde, “İhale komisyonunun kararı üzerine 4 Dingilli Yük Vagonlarının Revizyonu (632 ADET) işine ait ihale, bütün teklifler reddedilerek iptal edilmiştir. İhalenin iptal edilme gerekçesi aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak belirtilmiştir:

…

Söz konusu ihaleye ilişkin 24.08.2023 tarihinde Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunulmuştur.

           Kamu İhale Kurumu 04.10.2023 tarih ve 2023/UH.II-1273 nolu Kurul Kararı ile aşağıda belirtilen hususları gerekçe göstererek ihaleye ilişkin 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 54.maddesinin 11.fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesini İdaremizden talep etmiştir:

 1-Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin yeterlik bilgileri tablosunda İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde istenilen belgelere ilişkin beyanlarının bulunduğu; ihale işlem dosyasında ECM Bakım Temini Sertifikalarının bulunduğu ve fakat denetim raporlarının bulunmadığı tespit edilmiştir. Ancak EKAP üzerinden yapılan incelemede, idarece yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bu belgelerin sunulmasına ilişkin olarak istekliden talepte bulunulmadığı anlaşıldığından istekliden söz konusu yeterlik belgelerinin sunulmasının İdari Şartname’nin 7.9’uncu maddesi uyarınca istenilmesi gerektiği tespit edilmekle birlikte Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin 1’inci iddia kapsamında değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

2-Mazlum Motor Demiryolu Mak. ve Gemi San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yeterlik bilgileri tablosunun iş deneyimi bölümünde EKAP’a kayıtlı olan bölümünde iş deneyim belgesi beyanında bulunmadığı, iş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde bölümünde ise sözleşme tutarı bilgisine ve “diğer belgeler” bölümünde “Deneyim güncelleme belgesi, 41.130.158,91 TL tutarındaki iş deneyim güncellemeyle 67.680.194,37 TL olmaktadır.” denildiği; idarenin EKAP’a kayıtlı olmayan iş deneyim belgesinin sunulmasını 20.06.2023 tarihli yazı ile istediği, OMSAN Lojistik A.Ş. ile imzalanmış “Vagon Tamir Bakım Sözleşmesi”nin sunulduğu, sözleşmenin konusunun 2’nci maddesinde “İşbu sözleşme bojili 4 dingilli, otomatik boşaltma tertibatlı, 400 adet fals tipi yük vagonunun VOA, VOH tamirlerinin detaylarını içerir.” şeklinde belirtildiği, bu hususlardan ihale konusu işe ve benzer işe uygunluk bulunduğu, sözleşme ekindeki belgeden sözleşme bedelinin 40.000.000, 00 TL olduğunun anlaşıldığı, sözleşme bedelinin güncellenmiş tutarının (190.710.007,05 TL) asgari iş deneyim tutarının sağlandığı (266.304.000,00 x % 25 = 66.576.000,00 TL) anlaşılmıştır. Ancak sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığı sözleşmenin “Genel Hususlar” maddesinden anlaşıldığı halde personel çalıştırıldığına ilişkin belgeler ile ihale tarihi itibariyle damga vergisinin ödendiğini gösterir belgelerin sunulmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle özel sektöre gerçekleştirilen işler ait iş deneyiminin mevzuata uygun şekilde tevsik edilmediği değerlendirildiğinden Mazlum Motor Demiryolu Mak. ve Gemi San. Tic. Ltd. Şti.nin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

3-Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 20.06.2021 tarihli ve 31517 sayılı Resmi Gazetede’de yayımlanan değişikliği uyarınca anonim şirketlerde (tek ortaklı şirketler hariç) ortaklar ve ortaklık oranlarının kaydı kapsamında, beyan edilen kişilere ilişkin pay defteri ile dayanağı yönetim kurulu karar defterinin ilgili kısımlarının taranarak EKAP’a kaydedilmesi gerektiğinden ve sistem üzerinde anılan isteklinin pay defteri ve dayanağı yönetim kurulu kararının yüklü olmadığı belirlendiğinden, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olduğu ve Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

4-Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin yeterlik bilgileri tablosunda İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinin 2’nci bendi kapsamında istenilen ihale tarihi itibariyle güncel ve geçerli ECM Bakım Temini Fonksiyonu Sertifikası’na ait denetleme/audit raporuna ilişkin bir beyanının bulunmaması nedeniyle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği belirlenmiştir. Dolayısıyla söz konusu iddianın yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

5-Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nin yeterlik bilgileri tablosunda İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde istenilen belgelere ilişkin beyanlarının bulunduğu; ihale işlem dosyasında ECM Bakım Temini Sertifikalarının bulunduğu ve fakat denetim raporlarının bulunmadığı tespit edilmiştir. İdari Şartname’nin 7.9’uncu maddesi uyarınca Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nden İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde düzenlenen belgelerin mevzuata uygun şekilde sunulmasının İdarece istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

            İhale komisyonu gerekli düzeltici işlemleri yapmak üzere tekrar toplanmış olup yapılan yeniden değerlendirme neticesinde; daha önce 1.en avantajlı istekli ve 2.en avantajlı istekli olarak belirlenen Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Mazlum Motor Demiryolu Mak. ve Gemi San. Tic. Ltd. Şti.’nin değerlendirme dışı bırakılması uygun bulunmuştur.

Ayrıca Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi tarafından sunulan ECM denetim raporuna ilişkin tevsik edici belgeler uygun bulunmuştur. Ancak yaklaşık maliyet hesaplanırken verilen teklifler ile ihaleye verilen teklifler arasında ciddi fark ve çelişki olduğu görüldüğünden, Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nin teklifi (149.152.000,00-TRY) daha önce en avantajlı teklif olarak belirlenen Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait tekliften (88.247.424,00-TRY) yaklaşık %70 oranında fazla olduğundan ekonomik açıdan uygun bulunmamış ve değerlendirme dışı bırakılmıştır.” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.

Söz konusu karardan, Kamu İhale Kurulunun yukarıda belirtilen 04.10.2023 tarih ve 2023/UH.II-1273 sayılı düzeltici işlem kararı üzerine sunduğu belgeler idarece uygun bulunmak suretiyle ihalede kalan tek geçerli teklif sahibi durumunda olan başvuru sahibi istekli Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nin teklif fiyatının “Ancak yaklaşık maliyet hesaplanırken verilen teklifler ile ihaleye verilen teklifler arasında ciddi fark ve çelişki olduğu görüldüğünden, Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nin teklifi (149.152.000,00-TRY) daha önce en avantajlı teklif olarak belirlenen Rayvag Vagon Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait tekliften (88.247.424,00-TRY) yaklaşık %70 oranında fazla olduğundan” gerekçesiyle ekonomik açıdan uygun bulunmadığı ve değerlendirme dışı bırakıldığı; böylece tüm tekliflerin reddedilmesi suretiyle ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.

Bunun üzerine, başvuru sahibinin 01.11.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile iptal kararına karşı doğrudan itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesi uyarınca idareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Bu ilkeler çerçevesinde idarenin iptal gerekçeleri incelendiğinde, incelenen ihaleye 5 isteklinin katılması suretiyle rekabet ortamının sağlandığı, yaklaşık maliyetin 152.170.855,44 TL olduğu; teklif mektubu ve geçici teminatı uygun olan tekliflerin tabloda görüldüğü üzere 88.247.424,00 (sınır değerin altında) ila 159.264.000,00 arasında sıralandığı:

          Başvuru sahibi isteklinin ilk ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif durumunda bulunmayıp üçüncü sıradaki teklif olduğu, en düşük teklifi sunan Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait 88.247.424,00 TL’lik teklifin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmediğinden Kamu İhale Kurulu’nun düzeltici işlem kararının uygulanması üzerine idarece değerlendirme dışı bırakıldığı,

           Yaklaşık maliyete ilişkin piyasa araştırmasında teklif alınan firmaların 584 adet dört dingilli yük vagonu için tekliflerinin ise tablodaki gibi olduğu:

            hususları tespit edilmiştir.

Yapılan tespitler uyarınca yaklaşık maliyetin hesaplanmasında esas alınan fiyatlar ile aynı firmaların teklifleri arasında uyumsuzluk bulunduğu görülmüş olup bu uyumsuzluğun ihtiyacın uygun şartlarla karşılanıp karşılanmadığı hususunda tereddüt yaratabileceği kanaatine varılmıştır.

Dolayısıyla, incelenen ihale sürecinde iptal kararına ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun çerçevesindeki ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak sorumluluğu idareye ait olduğundan kamu yararını da gözeterek idarenin işlemini her zaman geri alabileceği dikkate alındığında iptal kararında belirtilen “yaklaşık maliyet hesaplanırken verilen teklifler ile ihaleye verilen teklifler arasında ciddi fark ve çelişki olduğu” şeklindeki iptal gerekçesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmediğinden itirazen şikayet başvurusunun reddi gerekmektedir.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları kapsamında iptal gerekçesiyle sınırlı yapılan incelemeye göre;

Başvuruya konu ihale Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) Satın Alma Daire lığı tarafından 20.06.2023 tarihinde yapılan “4 Dingilli Yük Vagonlarının Revizyonu (632 Adet)” hizmet alımı işi ihalesi olup 11 adet ihale dokümanı indirilen ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, 03.08.2023 tarihli ilk ihale komisyon kararı ile ihalenin Rayvag Vagon San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nin itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan 04.10.2023 tarih ve 2023/UH.II-1273 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin, Mazlum Motor Demiryolu Makinaları ve Gemi Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin ve Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin değerlendirme dışı bırakılması, Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nden İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde düzenlenen belgelerin mevzuata uygun şekilde sunulmasının idarece istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği yönünde karar verildiği, anılan Kamu İhale Kurulu kararının uygulanması kapsamında 25.10.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile bütün tekliflerin reddine karar verilerek ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur….” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.^” hükmü,

“Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “…İdare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikâyet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunması üzerine alınan 04.10.2023 tarih ve 2023/UH.II-1273 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin, Mazlum Motor Demiryolu Makinaları ve Gemi Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin ve Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin değerlendirme dışı bırakılması ve B3 paragrafı kapsamında yapılan inceleme ve hukuki değerlendirmeler neticesinde Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nden İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde düzenlenen belgelerin mevzuata uygun şekilde sunulmasının idarece istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

,….

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” yönünde karar verilmiştir.  

Kamu İhale Kurulu kararının uygulaması kapsamında Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.den 17.10.2023 tarihinde beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulmasının istenildiği, istekli tarafından istenilen belgelerin sunulduğu, 25.10.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş.nin, Mazlum Motor Demiryolu Makinaları ve Gemi Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin ve Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin değerlendirme dışı bırakılmasına, Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İthalat İhracat Limited Şirketi’nin sunduğu belgelerin uygun olduğuna ve kalan geçerli tek teklifin çok yüksek olması nedeniyle İdari Şartname’nin 34’üncü maddesi uyarınca oy çokluğu ile ihalenin iptal edilmesine karar verildiği, ihale komisyonu kararında uzman üyelerden birinin “Dosyalar teknik olarak incelenmiştir. Maliyet hususunda değerlendirmeye katılınmamıştır. Yaklaşık maliyet talep zamanına uygun olarak hazırlanmıştır.” şeklinde şerh düştüğü, EKAP üzerinden yapılan 25.10.2023 tarihli “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” kararı bildiriminde, kararda da yer verildiği üzere teklifi değerlendirme dışı bırakılan Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş., Mazlum Motor Demiryolu Mak. ve Gemi San. Tic. Ltd. Şti., Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Acarlar Dokuma San. ve Tic. A.Ş. ile  Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nin  tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesine detaylı bir şekilde yer verilmiş, başvuru sahibi Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nin teklifine ilişkin olarak ise istekli tarafından sunulan ECM denetim raporuna ilişkin tevsik edici belgelerin uygun bulunduğu, ancak yaklaşık maliyet hesaplanırken verilen teklifler ile ihaleye verilen teklifler arasında ciddi fark ve çelişki olduğunun görüldüğü, teklifinin (149.152.000,00-TRY) daha önce en avantajlı teklif olarak belirlenen Rayvag Vagon Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifden (88.247.424,00-TRY) yaklaşık %70 oranında fazla olduğu gerekçesiyle ekonomik açıdan uygun bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı değerlendirmesinde bulunulduğu, böylece tüm tekliflerin reddedilmesi suretiyle ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.

Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesi uyarınca idareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Bu ilkeler çerçevesinde idarenin iptal gerekçeleri incelendiğinde, incelenen ihaleye 5 isteklinin katılması suretiyle rekabet ortamının sağlandığı, yaklaşık maliyeti 152.170.855,44 TL olan ihalede teklif mektubu ve geçici teminatı uygun olan tekliflerin 88.247.424,00 (sınır değer altı) ila 159.264.000,00 arasında sıralandığı, Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu, ihale onayının 08.05.2023 tarihinde alındığı, yaklaşık maliyetin aynı zamanda ihaleye de teklif veren isteklilerden alınan fiyat teklifi ile belirlendiği, ihale komisyonunca tekliflerin açıldığı ihale günü yaklaşık maliyet için alınan tekliflerle farklılık bulunduğu yönünde bir değerlendirmede bulunulmaksızın teklif değerlendirme sürecine devam edildiği, başvuru sahibi Moskino Makina Elektrik Reklam İnşaat Yazılım İth. İhr. Ltd. Şti.nin itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan 04.10.2023 tarih ve 2023/UH.II-1273 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile başvuru sahibinden İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde düzenlenen belgelerin mevzuata uygun şekilde sunulmasının idarece istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiğine karar verildiği, kararın uygulanması kapsamında başvuru sahibinin istenilen belgeyi sunduğu ve belgenin ihale komisyonunca uygun bulunduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde, bu aşamada başvuru sahibinin teklifinin yaklaşık maliyet hesaplanırken verilen teklifler ile ihaleye verilen teklifler arasında ciddi fark ve çelişki olduğu, teklifinin (149.152.000,00-TRY) daha önce en avantajlı teklif olarak belirlenen Rayvag Vagon Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin Kamu İhale Kurumuna yapılan itiraz sonrası teklifi elendiğinden bu şirketin daha sonra geçersiz olan teklifinin sanki geçerli imiş gibi değerlendirme yapılarak yaklaşık %70 oranında fazla olduğu gerekçesiyle ekonomik açıdan uygun bulunmamasının geçersiz olan bir teklifin geçerli olanlarla kıyaslanması sonucunu da doğuracağı, halbuki ihalelerde geçerli tekliflerin birbirleriyle yarıştırıldığı, itirazların sonucunda geçerli kalan teklifin yaklaşık maliyetinde altında olduğu da beraber değerlendirildiğinde  4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan rekabet koşullarının sağlanması ilkesine ve mevzuata uygun olmayacağı, ayrıca başvuru sahibinin teklifinin teklif değerlendirme işlemleri sonunda yaklaşık maliyetin altındaki geçerli tek teklifin aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülmeyen en düşük teklife göre yüksek olduğu gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılması suretiyle ihalenin iptal edilmesinin mevzuata uygun olmadığı 04.10.2023 tarih ve 2023/UH.II-1273 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının da uygulanmaması sonucunu doğuracağı değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre, yukarıda yapılan açıklama ve değerlendirmeler doğrultusunda ihale yetkilisince ihalenin iptali işlemi yerinde olmadığından “idarenin ihalenin iptali işleminin iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunca alınan “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyoruz.