İhale  iptal gerekçesi olan yaklaşık maliyette sehven hataların yapıldığı ve yaklaşık maliyetteki brüt asgari ücrete %5 firma kârı eklenmesi hususuna ilişkin yapılan incelemede; idarelerce ihale konusu işin en uygun fiyatla temin edilmesi yaklaşık maliyetin doğru bir şekilde hesaplanmasına bağlı olup yaklaşık maliyetin doğru tespit edilmesinin ihale sürecinin aksamadan yürütülmesini sağladığı, ihalelerde istekliler tarafından teklifleri kapsamında idareye sunmaları gereken yeterlik kriterlerinin belirlenmesinde, ilan sürelerinin değişmesinde, ihalelere yerli istekli katılıp katılmayacağına ilişkin düzenlemeler ve ihale konusu işin yaklaşık maliyetine göre ihaleye teklif sunan isteklilerin teklif bedellerinin aşırı düşük olup olmadığının tespit edilmesinde yaklaşık maliyetin önemli bir rol oynadığı, dolayısıyla yaklaşık maliyetin doğru hesaplanmasının ihale sürecinin sağlıklı yürütülmesinde doğrudan etki ettiği

BAŞVURU SAHİBİ:

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Hakkari İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/879916 İhale Kayıt Numaralı “2 Kısım 24 Aylık Malzemeli Yemek Hizmet Alımı” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

01.12.2023 tarih ve 119545 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.11.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/1337 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “… İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

hükmü,

…

İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü,

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

hükmü,

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

…

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

  (4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,

a) Adı: 2 KISIM 24 AYLIK MALZEMELİ YEMEK HİZMET ALIMI

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

d) Kodu:

e) Miktarı:

2 Kısım 24 Aylık Malzemeli Yemek Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Hakkari İl Sağlık Müdürlüğü / Hakkari Devlet Hastanesi, Hakkari Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, Çukurca Devlet hastanesi, Yüksekova Devlet Hastanesi, Şemdinli Devlet Hastanesi ve Derecik Devlet Hastanesi” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

Bu ihale 2 kısımdan ibaret olup (1. Kısım: Hakkari Devlet Hastanesi, Çukurca Devlet Hastanesi, Hakkâri Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi ile 2. Kısım: Yüksekova Devlet Hastanesi, Şemdinli Devlet Hastanesi, Derecik Devlet Hastanesi ) İstekliler iki kısma teklif verebilecekleri gibi istedikleri kısımlara da teklif verebilirler. Ancak ilgili kısmın içerisindeki tüm kalemlere teklif verilmesi zorunludur. İsteklinin birden fazla kısım uhdesinde kalması durumunda aynı yüklenici ile birden fazla sözleşme yapılabileceği gibi isteklinin uhdesinde kalması durumunda tek bir sözleşme yapılabilmesi idarenin takdirindedir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin Ek’inde aşağıda yer verilen tablo,

a) Sözleşmeye konu hizmet içinde kalması,

İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Bu durumda, yüklenicinin sözleşme bedeli tamamlanıncaya kadar işi ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmesi zorunludur.

düzenlemesi,

14.09.2023 tarihli 3 numaralı Zeyilname sonrası Teknik Şartname’nin “İşin Yürütülmesi İçin Gerekli Personel ve Araçlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…

c)Yüklenici çalıştıracağı personelin Gıda mühendisi diplomasını, Baş aşçı, Aşçı, Aşçı yardımcısı diplomasını sözleşme anında kuruma sunacaktır.

d) İşçilerin nitelikleri / sayıları: Aşağıda çıkartılmıştır.

…” düzenlemesi yer almaktadır.

“…

gerekçelerine yer verilerek ihalenin iptali kararının isteklilere tebliğ edildiği görülmüştür.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda, yaklaşık maliyet hesap cetvelinde ihalenin birinci kısmı için 26 personel, ikinci kısmı için 33 personel olmak üzere toplam 59 personele yer verildiği, zeyilnameler öncesi çalıştırılacak personel sayısının Teknik Şartname’nin “işin yürütülmesi için gerekli personel ve araçlar” başlıklı 4’üncü maddesinde ihalenin birinci kısmı için 26 personel, ikinci kısmı için 31 personel olmak üzere toplam 57 personel olarak düzenlendiği, 14.09.2023 tarihli 3 numaralı Zeyilname ile Teknik Şartname’de ihale kapsamında çalıştırılacak personel sayısında değişiklik yapıldığı, yapılan değişikliğin ihalenin ikinci kısmında yer alan Şemdinli Devlet Hastanesi kapsamında çalıştırılacak personele temizlikçi ve servis elemanı olarak iki personelin eklenmesinden ibaret olduğu, zeyilname sonrası ihalenin ikinci kısmında garson, bulaşıkçı, temizlikçi ve servis elemanı olarak çalıştırılacak personel sayısının 21 kişi olduğu, yapılan bu değişiklik sonrası Teknik Şartname’de çalıştırılacak personelin sayı ve niteliklerinin yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer alan personel sayı ve nitelikleriyle tamamen örtüştüğü, birim fiyat teklif cetvelinde ise ihalenin ikinci kısmında garson, bulaşıkçı, temizlikçi ve servis elemanı olarak çalıştırılacak personel sayısının 19 kişi olduğu tespit edilmiştir.

4735 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesi ile ihaleye ilişkin Sözleşme Tasarısı’nın 29’uncu maddesi uyarınca ihale konusu işle ilgili olarak sözleşme kapsamında iş artışı ve iş eksilişinin de yasal limitler dâhilinde mümkün olduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede ihalenin iptaline gerekçe gösterilen Teknik Şartname’de belirtilen personel sayısı ile birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen personel sayısı farklılığının iş artışı/iş eksilişi ile telafi edilebilecek büyüklükte olup olmadığı hususunun ortaya konulmadığı, ihale iptal edilmeden mevcut alım kapsamında ihtiyacın iş artışı/iş eksilişi yoluyla gördürülemeyeceğine ilişkin somut bir veri ve hesabın da bulunmadığı dikkate alındığında ihalenin iptaline gerekçe gösterilen hususların somut, objektif, ölçülebilir mahiyette olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte, yaklaşık maliyetin hatalı veya eksik hesaplandığının tespiti halinde doğrudan ihalenin iptaline karar verilmesinin uygun olmayacağı, yaklaşık maliyette tespit edilen hatanın yaklaşık maliyetin etkilediği unsurlar bakımından değerlendirilmesi gerektiği, ayrıca idarelere ihalenin iptali konusunda geniş bir takdir yetkisi verildiği görülmekle birlikte bu yetkinin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde sayılan ilkeler çerçevesinde kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu anlaşılmaktadır.

Yaklaşık maliyete yüklenici kârı eklenmesine ilişkin olarak yaklaşık maliyet hesap cetveli üzerinde ihalenin ikinci kısmına ilişkin yapılan incelemede, işçilik ile ilgili kalemlerde %5 yüklenici kârının belirlendiği, hizmet alımı ihalelerinde iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlendikten sonra % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenebileceği göz önüne alındığında sadece işçilik ile ilgili girdilerde belirlenen %5 yüklenici kârının mevzuatta belirlenen % 7 oranını aşmadığı anlaşılmıştır.

İdarece yaklaşık maliyette sehven yapıldığı belirtilen aritmetik hataların, ihalenin iptali gerekçesinde yaklaşık maliyetteki aritmetik hataların somut ve ölçülebilir bir şekilde ortaya konulmadığı, bu durumun gelinen aşamada doğrudan ihalenin iptaline gerekçe teşkil edemeyeceği, söz konusu aritmetik hataların neler olduğu ve yaklaşık maliyetin etki ettiği unsurlara söz konusu aritmetik hataların ne şekilde etkisinin olduğunun ortaya konulması gerektiği, diğer bir ifadeyle örneğin sınır değer altında ve üstünde kalan istekli sayılarında yani aşırı düşük teklif açıklaması istenilecek istekli sayısında bir değişiklik olup olmadığının ortaya konularak değerlendirme yapılması gerektiği anlaşıldığından, ihalenin ikinci kısmının iptali kararının iptalinin gerektiği sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 109.370,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 109.370,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

1. İdarenin ihalenin 2’nci kısmının iptali kararının iptaline,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.