BAŞVURU SAHİBİ:

Ömer ALTAN – Halit ADAK İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Şırnak Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/431989 İhale Kayıt Numaralı “Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Şırnak Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 17.05.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Ömer Altan – Halit Adak İş Ortaklığı’nın 25.05.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.05.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.06.2023 tarih ve 96065 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.06.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/730 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin özetle,

1) İş deneyim belgesinin ihalede istenilen belge ile benzerlik göstermediği, sunulan belgenin alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu ve onarım işine ait olup her ne kadar söz konusu belgede işin esaslı unsuru B-III grubu işler olarak belirlenmiş olsa da belgeye konu işin içeriğinin başvuru konusu ihalenin İdari Şartnamesi’nde benzer iş olarak belirlenen B-III grubunda yer almadığı, anılan belgenin hatalı düzenlendiği, alt yüklenici sıfatıyla belgeye konu işlerin hangilerinin gerçekleştirildiği hususunda belirsizlik olduğu,

2) Alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlenebilmesi için yapım işinde alt yüklenici çalıştırılmasına müsaade edilmiş olması, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılacak iş karşılığı bedel içeren bir sözleşmenin bulunması, alt yüklenici tarafından yapılacak işlerin bir listesinin idareye verilmesi, iş deneyim belgesi düzenlenmesi aşamasında yüklenici ile yapılan sözleşmeye ilişkin faturaların SMMM/YMM veya vergi dairesi onaylı suretlerinin idareye verilmesi ve iş kapsamında çalıştırılan işçilerin sosyal güvenlik primlerini gösterir bildirgelerin idareye verilmesi gerektiği halde sayılan bu kurallara aykırı olacak şekilde iş deneyim belgesine konu işte alt yüklenici çalıştırılmasına müsaade edilmediği, yüklenici ile alt yüklenici arasındaki sözleşmenin idare tarafından onaylanmadığı ve iş deneyim belgesi düzenlenirken sözleşmeye esas faturaların ve SGK prim bildirgelerinin idareye verilmediği ve teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1.  Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “b) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer özellikteki işleri,

…

d) İş deneyim belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren; iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgesini,” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur

…

(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir…” hükmü,  

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) İş deneyim belgeleri, ilgilinin iş ve/veya mesleki tecrübesini tevsik amacıyla; yüklenicilere, yükleniciye karşı bir sözleşme ile taahhüt ettiği iş bölümünü bitiren alt yüklenicilere, mimar veya mühendis olmak şartıyla denetleme veya yönetme görevlerinde bulunanlara, talepleri halinde, aşağıdaki hükümlere göre talep tarihini izleyen 30 gün içinde belge düzenlemeye yetkili mercilerce düzenlenir ve verilir. Düzenleme koşullarını taşımayan taleplerde, aynı süre içinde başvuru sahibine bu husus gerekçeleriyle yazılı olarak bildirilir.

…

(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilere; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmeleri ve kısmı kabul öngörülen işlerde idare tarafından kısmı kabulü yapılmak veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulü yapılmak şartıyla, “alt yüklenici iş bitirme belgesi” verilir. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartı aranır. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamaz…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “…(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir…” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerine ilişkin diğer hususlar” başlıklı 53’üncü maddesinde “53.6. Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20 nci maddesinin son fıkrasında; Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin eki Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesindeki BII/BIII grubu işlerde, alt yükleniciye yaptırılacak işin imalat grubu olarak ayrılabilir nitelikteki işler kapsamında olması gerektiği düzenlenmiştir. Bu itibarla, alt yükleniciye yaptırılacak işlerin sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, doğalgaz tesisatı, müşterek tesisat, elektrik tesisatı, asansör tesisatı, mekanik tesisat, beton/kalıp işleri, sıva boya gibi ince işler, demir işleri, kazı/dolgu işleri, peyzaj ve nakliye gibi imalat grupları kapsamında olması gerekir. Anılan Şartnamenin aynı maddesinde; BII/BIII grubu işlerde, sözleşmeye konu işin bütününün karakteristiğini yansıtan kısımlarının da, bir bütün halinde alt yükleniciye yaptırılamayacağı düzenlenmiştir. Buna göre, örneğin, birden fazla bina inşaatı (blok) içeren bir toplu konut projesinde bloklardan biri temelden çatıya kadar kaba ve ince işleri ile birlikte bir bütün olarak tek bir alt yükleniciye yaptırılamayacaktır.” açıklaması,

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.4’üncü maddesinde “2.4. (Ek-1)’de yer alan listedeki işlerle ilgili; tamamlama, onarım, sondaj, güçlendirme, montaj işleri vb. yapım işlerine ilişkin benzer işler, yapılacak işin niteliği ile bu listedeki gruplar göz önüne alınarak ve rekabeti engellemeyecek şekilde idarelerce belirlenebilecektir. Örneğin; BII grubu bir idari binanın çatı örtüsü onarım ihalesinde, benzer işin sadece “BII grubu veya BII grubu işin onarım işi” olarak belirlenmesi, ihale konusu işin niteliği çerçevesinde Kanunun 5 inci maddesinde yer alan rekabetin sağlanması ilkesine aykırı olabilecektir. Bu nedenle, anılan örnekte ihale edilen işin niteliği göz önünde bulundurularak “BII grubu veya BII grubu işin onarım işi”nin yanında “BIII grubu veya BIII grubu işin onarım işi” de benzer iş olarak belirtilebilecektir.

Onarım işleri ihalelerinde benzer iş belirlemesi yapılırken, onarımı gerçekleştirilecek yapının temelden inşasını içeren işlerin öncelikle belirtilmesi gerekmekte olup, bu ihalelerde benzer işin “bir grup veya o gruptaki işin onarım işi” şeklinde tespit edilmesi gerekmektedir. Örneğin “(A) Alt Yapı İşleri – VII. Grup: Havaalanı İşleri” grubuna giren bir onarım ihalesinde benzer iş “AVII grubu veya AVII grubu işin onarım işi” şeklinde belirlenecektir.

Tamamlanmamış bir yapının geriye kalan imalatlarının gerçekleştirilmesi şeklindeki ikmal (tamamlama) ihalelerinde ise, ikmale konu iş kapsamının işin bütününün karakteristiğini yansıtıp yansıtmadığına göre benzer iş belirlemesi yapılması gerekmektedir. Örneğin, kapsamında birden fazla BII grubu bina inşaatı olan bir projede bir kısım bina inşaatlarının tamamlandığı, bir kısım bina inşaatlarına ise hiç başlanılmadığı durumda, yapılacak ikmal ihalesinde benzer işin “BII grubu iş” şeklinde belirlenmesi gerekmektedir. Ancak, proje kapsamındaki binaların tamamının kaba inşaatının bitirildiği, ince işlerinin tamamlanmadığı bir durumda ise, benzer işin “BII grubu veya BII grubu işin tamamlama işi” şeklinde belirlenmesi uygun olacaktır.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in 2.8’inci maddesinde “2.8. İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde, işin yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımının göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Örneğin, yapılan iş tutarının %30’unun AI grubuna giren köprü işleri, %30’unun AII grubuna giren tünel işleri ve %40’ının AVI grubuna giren demiryolu işleri olan bir demiryolu yapım işinde, projenin amacı ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolunun yapılması olduğundan, esaslı unsur “AVI Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak belirlenebilecektir.

Yine, gerçekleştirilen iş tutarının %70’inin AII grubuna giren tünel işleri, %15’inin AVI grubuna giren demiryolu işleri ve %15’inin BIII grubuna giren istasyon binası yapım işleri olan bir metro hattı yapım işinde esaslı unsur, projenin amaç ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolu yapılması olduğundan “AVI Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak veya yapılan iş tutarı içerisinde sahip olduğu oranının büyüklüğünden dolayı “AII Grup: Tünel İşleri” olarak belirlenebilecektir.

Tamamlanamayan ya da devredilen işlerde ise, işin yapılan kısmına ilişkin belge düzenlenmesi durumunda yapılan işin projenin bütününün karakteristiğini yansıtıp yansıtmadığına göre esaslı unsur belirlemesi yapılması gerekmektedir. İşin yapılan kısmının projenin bütününün karakteristiğini yansıtması halinde esaslı unsur belirlenecektir. Örneğin, tamamlanamayan bir otoyolu projesinin yapılan kısmının hem altyapı hem de üstyapı karayolu işi içermesi halinde belgeye konu işin esaslı unsuru “AV Grup: Karayolu İşleri (Altyapı+Üstyapı)” olarak belirlenebilecektir. Benzer şekilde, birden fazla BIII grubu bina inşaatı içeren bir projede bina inşaatlarının bir kaçının temelden çatıya kaba ve ince işleri ile birlikte bir bütün olarak tamamlanması, diğerlerinin ise kısmen tamamlanması halinde belgeye konu işin esaslı unsuru “BIII Grup: Bina İşleri” olarak belirlenebilecektir. Ancak, binaların hiçbirinin bir bütün olarak bitirilmediği hallerde esaslı unsur belirlemesi yapılmayacaktır. Aynı şekilde, yapımına başlanıp tamamlanamamış bir boru hattı işinde sadece kazı işi yapılmış, boru montajı ve yerine tespiti yapılmamış ise söz konusu işte esaslı unsur belirlemesi yapılmayacaktır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinin ikinci fıkrasında “İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir.” düzenlemesi yer almaktadır. Buna göre, birden fazla gruptan işleri içeren iş deneyim belgelerinde, belgeye konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olması halinde belge tutarının tamamı dikkate alınır. Örneğin; esaslı unsuru AV Grup: Karayolu İşleri (Altyapı+Üstyapı) olan ve kapsamında köprü ve tünel yapımı da bulunan bir projeye ait iş deneyim belgesinin;  köprü ve tünel yapımı içermeyen bir karayolu işi ihalesine sunulması halinde, köprü ve tünel yapımına ilişkin tutar ayrıştırılmayacak ve belge tutarının tamamı değerlendirmeye alınacaktır. Aynı şekilde, esaslı unsuru AXVIII Grup: Saha İşleri olan ve kapsamında BIII grubu bir bina inşası da bulunan bir projeye ait iş deneyim belgesinin; bina inşası içermeyen bir rekreasyon alanı yapım işi ihalesine sunulması halinde, BIII grubu bina yapımına ilişkin tutar ayrıştırılmayacak ve belge tutarının tamamı değerlendirmeye alınacaktır.

İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin olmaması halinde ise, sadece ihale konusu işe veya benzer işe uygun nitelikteki işler değerlendirmeye alınır. Örneğin, esaslı unsuru AVIII Grup: Barajlar olan ve kapsamında santral binası, ulaşım yolları, derivasyon ve enerji tünelleri inşası da bulunan bir projeye ait iş deneyim belgesinin AII grubuna giren bir tünel yapımı ihalesine sunulması halinde, derivasyon ve enerji tünelleri yapımına ilişkin tutar belge tutarından ayrıştırılmak suretiyle değerlendirmeye alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

Aynı Tebliğ’de B-II ve B-III grubu işlerin “II. Grup: Bina İşleri

1.Askeri tesis ve binalar (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

2.Hastaneler (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

3.Havaalanı terminal binaları (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

4.İbadethaneler (5.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

5.İdari binalar (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

6.Kapalı spor salonları (5.000 ve üstü seyirci kapasiteli)

7.Kültür ve kongre merkezleri (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

8.Müze ve konser salonları (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

9.Stadyum, hipodrom ve veledromlar (en az 20.000’i kapalı olmak üzere toplam 25.000 ve üstü seyirci kapasiteli)

10.Ticaret ve alışveriş merkez ve kompleksleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

11.Toplu konut işleri (sosyal donatısı ile birlikte 50.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

12.Tren gar ve istasyonları ile liman binaları (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

13.Uluslararası fuar merkez ve kompleksleri (en az 20.000 m2 si kapalı sergileme alanı olmak üzere toplam yapı inşaat alanı 25.000 m2 ve üstü)

14.Üniversite ve eğitim binaları (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

15.Yüksek yapılar (30 kat üzeri ve 25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

16.(5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf tatil köyleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)

III. GRUP: BİNA İŞLERİ

1.BII. Grup işler

2.BI. ve BII. Grubu işlerin dışındaki bina işleri” şeklinde belirlendiği anlaşılmıştır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde):

d) Kodu:

e) Miktarı:

1 Kalem Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi

Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 100’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

11/06/2011 tarih ve 27967 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yapım İşlerinde İş Deneyiminde değerlendirilecek Benzer İşler Dair Tebliğde yer alan B/III grubu İşler Benzer İş olarak kabul edilecektir.

7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:

İnşaat Mühendisliği ve Mimarlık Mezuniyet Belgesi…” düzenlemesi,

İhale dokümanında “İş Gruplarının Maliyetteki Oranları” belgesinde “

“ tablosu yer almaktadır.

Uyuşmazlığa konu ihalenin Şırnak Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından ihalesi gerçekleştirilen “Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi” olduğu, ihalenin 17.05.2023 tarihinde 6 isteklinin katılımıyla gerçekleştirildiği, sınır değerin altında teklif sunan Ömer Koluman ve Ertürk İnş. Taah. Tekstil Nakliye ve Paz. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin reddedildiği, Ahmet Hamitoğlu – Hakan Madencilik İnş San. ve Tic. Ltd Şti. İş Ortaklığına ait teklifin her iki firmanın da yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyimine ilişkin bilgilere yer vermediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin USAL Yapı Dek. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Ömer Altan – Halit Adak İş Ortaklığı’nın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale dokümanında, “İş Gruplarının Maliyetteki Oranları” belgesi kapsamında “Subasman Altı İmalatları, Subasman Üstü İmalatları: Kalıp – Kalıp İskelesi – Demir – Beton, İç Duvarlar, İç Duvar ve Tavan Sıvaları-Tavan İskelesi, Yer Döşemeleri – Tesviye Tabakası, Kapı ve Pencereler, İç Duvar-Tavan ve Doğrama Boyaları, Çatı İşleri, Dış Cephe İmalatları, Islak Hacim İmalatları, Mermer İmalatları, Genel İmalatlar, Çevre Düzenleme İmalatları, Mekanik Tesisat ve Elektrik Tesisatı” ana başlıklarına ve söz konusu kalemlere ilişkin alt başlıklara yer verildiği ve İdare tarafından söz konusu kalemlerin yaklaşık maliyet hesabında esas alındığı, İdari Şartname’de B-III grubu işlerin benzer iş olarak kabul edileceğine dair düzenleme yapıldığı ve dokümanın bu haliyle kesinleştiği görülmektedir.

İhale üzerinde bırakılan USAL Yapı Dek. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde EKAP’ta kayıtlı olan iş deneyim belgesi olarak 2017/307727-2346895-1-4 sayılı iş deneyim belgesinin beyan edildiği anlaşılmıştır.

EKAP üzerinden yapılan incelemede beyan edilen iş deneyim belgesinin Cizre Belediyesi Destek Hizmetler Müdürlüğü tarafından “Eski Çarşı Rehabilitasyon İşi”ne ilişkin olarak USAL Yapı Dek. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. adına 18.06.2021 tarih ve 2017/307727-2346895-1-4 sayı ile düzenlenen alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, söz konusu belgede işin alt yüklenici tarafından yapılan kısmının “Eski Çarşı Rehabilitasyon Yapım İşi” olduğu, uygulanan yapı tekniğinin “Yığma Kargir, Belgeye konu işin esaslı unsuru: B/III Grubu İşler” olduğu, esas işin ilk ve toplam sözleşme bedelinin 3.152.500,02TRY, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin 3.072.232,52 TRY ve belge tutarının “2.457.786,02 TRY, Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: %12 Elektrik, %16 Mekanik, %72 İnşaat İşleri” olduğu tespit edilmiştir.

22.06.2023 tarihli ve E-13983960-101.01.02[101.01.02]-38817 sayılı Kurum yazısı ile iş deneyim belgesini düzenleyen idareden itirazen şikayete konu alt yüklenici iş bitirme belgesine esas işe ilişkin olarak; idare ile yüklenici arasında imzalanan ihale konusu işe ilişkin sözleşme, yüklenici ile alt yükleniciler arasında imzalanan sözleşmeler, yüklenici ve alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen iş kalemleri/iş grupları listesi, sözleşmenin yürütülmesi aşamasında hazırlanan hakedişler ve kesin hakedişler, düzenlenen fatura örnekleri istenilmiş olup 13.07.2023 tarihli ve E-14185436-840-39705 sayılı yazı ile söz konusu belgeler Kuruma gönderilmiştir.

Alt yüklenici iş bitirme belgesine konu ”Eski Çarşı Rehabilitasyon İşi” kapsamında yüklenici ÜÇKARDEŞLER İnş. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile alt yüklenici USAL Yapı Dek. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. arasında düzenlenen alt yüklenici sözleşmesi dahilinde alt yükleniciye yaptırılacak işlerin listesi ve hakediş raporları üzerinde yapılan inceleme neticesinde belgeye konu işin, halihazırda mevcut bulunan ve birkaç bölümden oluşan çarşının ihtiyaç görülen kısımlarının tadilatı, onarımı ve rehabilitasyonuna yönelik olduğu ve yapının bir bütün halinde baştan sona inşasına ilişkin olmadığı, başvuruya konu ihalenin Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi olduğu, iş kapsamında kısmen betonarme imalatın yapıldığı ve kalan okul inşaatı işlerinin tamamlanarak yeni bir yapı inşaatının gerçekleştirileceği dolayısıyla iş deneyim belgesine konu işin ihale konusu iş ile uyumlu olmadığı,

İncelenen ihalede B-III grubu kapsamındaki işlerin benzer iş olarak belirlendiği, ancak idare tarafından bu grubun ihtiva ettiği işlerle ilgili tamamlama, onarım, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri gibi işlerin benzer iş kapsamında kabul edileceğine ilişkin herhangi bir düzenlemenin yapılmadığı görüldüğünden, halihazırda mevcut bulunan ve birkaç bölümden oluşan çarşının ihtiyaç görülen kısımlarının tadilatı, onarımı ve rehabilitasyonunu ihtiva eden itirazen şikâyete konu alt yüklenici iş deneyim belgesinin benzer iş kapsamında değerlendirilmesinin de mümkün olmadığı, dolayısıyla, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin gerek ihale konusu işe gerekse de ihalede istenilen B-III grubu benzer iş tanımına uygun olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Öte yandan USAL Yapı Dek. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin esaslı unsurunun B-III grubu olarak belirlendiği, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ışığında bir işin B-II veya B-III grubuna uygun olarak değerlendirilebilmesinin ana koşulunun, yapının bir bütün halinde baştan sona (temelden çatıya) inşaatının gerçekleştirilmesine bağlı olduğu, sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesinin baştan sona (temelden çatıya) bir yapı inşaatına ilişkin olmadığı bu durumda söz konusu alt yüklenici iş bitirme belgesinin esaslı unsur belirlenmemek suretiyle yeniden düzenlenmesi hususunun belgeyi düzenleyen Cizre Belediyesi Destek Hizmetler Müdürlüğü’ne bildirilmesi gerekmektedir.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

…

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,

izleyen günden itibaren başlar.

(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz” açıklaması bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının 25.05.2023 tarihli idareye şikayet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 08.06.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir. Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikayet yoluna başvurulmadan itirazen şikayet yoluna başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.

Bu çerçevede şikayet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.

Uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren istekli tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi gerekmektedir.

Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu itibarla, başvuru sahibinin bahse konu iddiasının uyuşmazlığa konu hususu öğrendiği 24.05.2023 tarihini (ihale komisyonu kararının tebliğ edildiği tarih) izleyen günden itibaren 10 gün içinde yazılı şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 08.06.2023 tarihinde itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

İhalede geçerli teklif sahibi Şahbek Yapı İnş. Mad. Elk. Gıda Nak. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen 19304-Y-İST-7-1 sayılı iş deneyim belgesine ilişkin olarak EKAP üzerinden yapılan incelemede söz konusu belgede işin adının “Cumhuriyet Okulu (Güvenlik Noktasına Dönüştürme İşi) Onarım İşi”, uygulanan yapı tekniğinin “Betonarme, Belgeye konu işin esaslı unsuru: İnşaat” ve belge tutarının “1.957.618,36 Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: Mekanik: %2,45 İnşaat: %95,27, Elektrik: %2,28” olduğu görülmüştür.

Kurumun 22.06.2023 tarihli ve E-13983960-101.01.02[101.01.02]-38821 sayılı yazısı ile iş deneyim belgesini düzenleyen idareden yüklenici iş bitirme belgesine esas işe ilişkin olarak; idare ile yüklenici arasında imzalanan ihale konusu işe ilişkin sözleşme, yüklenici tarafından gerçekleştirilen iş kalemleri / iş grupları listesi sözleşmenin yürütülmesi aşamasında hazırlanan hakedişler ve kesin hakedişler, düzenlenen fatura örnekleri istenilmiş olup 07.07.2023 tarihli ve E-57398809-000-8091 sayılı yazı ile Kuruma gönderilmiştir.

Söz konusu belgeler üzerinde yapılan inceleme neticesinde iş deneyim belgesine konu işin hali hazırda mevcut bulunan yapının ihtiyaç görülen kısımlarının tadilatı, onarımı ve revizyonuna yönelik olduğu ve yapının bir bütün halinde baştan sona inşasına ilişkin olmadığı, başvuruya konu ihalenin Şırnak İli Silopi İlçesi Kavallı Köyü 12 Derslikli İlkokul İkmal Yapım İşi olduğu, iş kapsamında kısmen betonarme imalatın yapıldığı ve kalan okul inşaatı işlerinin tamamlanarak yeni bir yapı inşaatının gerçekleştirileceği dolayısıyla iş deneyim belgesine konu işin ihale konusu iş ile uyumlu olmadığı,

İncelenen ihalede B-III grubu kapsamındaki işlerin benzer iş olarak belirlendiği, ancak idare tarafından bu grubun ihtiva ettiği işlerle ilgili tamamlama, onarım, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri gibi işlerin benzer iş kapsamında kabul edileceğine ilişkin herhangi bir düzenlemenin yapılmadığı görüldüğünden, hali hazırda mevcut bulunan yapının ihtiyaç görülen kısımlarının tadilatı, onarımı ve revizyonunu ihtiva eden iş deneyim belgesinin benzer iş kapsamında değerlendirilmesinin de mümkün olmadığı, dolayısıyla, anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin gerek ihale konusu işe gerekse de ihalede istenilen BIII grubu benzer iş tanımına uygun olmadığı değerlendirilmiş ve teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, USAL Yapı Dek. İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ve Şahbek Yapı İnş. Mad. Elk. Gıda Nak. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2.   Cizre Belediyesi Destek Hizmetler Müdürlüğü tarafından USAL Yapı Dekorasyon İnşaat Malzemeleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi adına düzenlenen 18.06.2021 tarih ve 2017/307727-2346895-1-4 sayılı iş deneyim belgesinin kararda belirtilen hususlar gereğince iptal edilerek mevzuata uygun olarak yeniden düzenlenmesi için Cizre Belediyesi Destek Hizmetler Müdürlüğü’ne bildirimde bulunulmasına,

Oybirliği ile karar verildi.