ihale işlem dosyasında fiyat dışı unsurların tespiti ve puanlamasına ilişkin ihale onay belgesinde fiyat dışı unsur puanlaması yapılacağı bilgisi dışında herhangi bir bilgi veya belge (Gerekçe Raporu vb) bulunmaması hk 6
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “Madde 40-37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale işlem dosyası” 20’nci maddesinde “(1) İdare, ihalesi yapılacak her iş için bir ihale işlem dosyası düzenler. Bu dosyada ihale sürecinin bulunduğu aşamaya göre aşağıdaki belgeler yer alır:
a) İhale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyet hesap cetveli,
b) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemenin gerekçelerinin yer aldığı açıklama belgesi…” hükmü,
Bahsi geçen Yönetmelik’in “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.
(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti sınırlayıcı şekilde belirlenemez.
(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.
35.1.1. A. Değerlendirme isteklinin “teklif tutarı” ile “kalite ve maliyet yapılarının uyumu” üzerinden alacağı puanlar toplamına göre yapılacaktır.
A.1. Teklif tutarı puanlaması
Teklif puanları; TP = (TTmin x 40) / TT formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
TP: Teklif puanı,
TTmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif tutarı,
TT: İsteklinin teklif tutarı,
ifade eder.
A.2. Kalite ve maliyet yapılarının uyumu puanlaması
Kalite ve maliyet yapılarının uyumu puanlaması 60 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve maliyet yapılarının uyumu puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen tutarların isteklilerin toplam teklif tutarına oranı aşağıda belirtilen oranlar içinde kaldığında (bu oranlar dahil) her bir iş kalemi için aşağıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir, aksi halde puan verilmeyecektir.
|
AVRUPA BÖLGESİ PUAN TABLOSU |
||||
|
SIRA NO |
ÜNİTE ADI |
GRUP PUAN |
% ORAN ARALIĞI |
|
|
1 |
AVP.1-ATK.01.ÖA.İŞL.01 |
4,50 |
4,03 |
4,20 |
|
2 |
AVP.1-YKP.01.ÖA.İŞL.02 |
|||
|
3 |
AVP.1-BLT.01.ÖA.İŞL.03 |
|||
|
4 |
AVP.1-BLT.01.ÖA.İŞL.03.02 |
|||
|
5 |
AVP.1-KÇ.01.ÖA.İŞL.04 |
4,00 |
4,14 |
4,31 |
|
6 |
AVP.2-AMB.01.ÖA.İŞL.05 |
|||
|
7 |
AVP.2-BÇ.01.ÖA.İŞL.06 |
|||
|
8 |
AVP.2-SLV.01.ÖA.İŞL.07 |
|||
|
9 |
AVP.2-SLM.01.ÖA.İŞL.08 |
|||
|
10 |
AVP.2-ÇNT.01.ÖA.İŞL.09 |
|||
|
11 |
AVP.1-ATK.02.BA.İŞL.01 |
2,00 |
4,79 |
4,99 |
|
12 |
AVP.1-BLT.02.BA.İŞL.03 |
2,00 |
0,60 |
0,63 |
|
13 |
AVP.2-AMB.02.BA.İŞL.05 |
2,00 |
3,52 |
3,67 |
|
14 |
AVP.2-BÇ.02.BA.İŞL.06 |
3,00 |
3,73 |
3,88 |
|
15 |
AVP.2-SLV.02.BA.İŞL.07 |
|||
|
16 |
AVP.2-SLM.02.BA.İŞL.08 |
|||
|
17 |
AVP.2-ÇNT.02.BA.İŞL.09 |
|||
|
18 |
AVP.1-ATK.03.KÜ.ÜRT.01 |
2,50 |
7,39 |
7,69 |
|
19 |
AVP.1-BLT.03.KÜ.ÜRT.03 |
2,00 |
2,60 |
2,71 |
|
20 |
AVP.2-AMB.03.KÜ.ÜRT.05 |
2,50 |
5,26 |
5,47 |
|
21 |
AVP.2-BÇ.03.ÇÜ.ÜRT.06 |
4,00 |
4,32 |
4,50 |
|
22 |
AVP.2-SLV.03.ÇÜ.ÜRT.07 |
|||
|
23 |
AVP.2-SLM.03.ÇÜ.ÜRT.08 |
|||
|
24 |
AVP.2-ÇNT.03.ÇÜ.ÜRT.09 |
|||
|
25 |
AVP.1-ATK.04.G.İŞL.01 |
3,00 |
4,96 |
5,17 |
|
26 |
AVP.1-YKP.04.G.İŞL.02 |
2,00 |
1,47 |
1,54 |
|
27 |
AVP.1-BLT.04.G.İŞL.03 |
2,00 |
0,44 |
0,46 |
|
28 |
AVP.1-BLT.04.G.İŞL.03.02 |
2,00 |
1,23 |
1,28 |
|
29 |
AVP.2-KÇ.04.G.İŞL.04 |
5,00 |
3,50 |
3,64 |
|
30 |
AVP.2-AMB.04.G.İŞL.05 |
|||
|
31 |
AVP.2-BÇ.04.G.İŞL.06 |
|||
|
32 |
AVP.2-SLV.04.G.İŞL.07 |
4,50 |
1,94 |
2,01 |
|
33 |
AVP.2-SLM.04.G.İŞL.08 |
|||
|
34 |
AVP.2-ÇNT.04.G.İŞL.09 |
|||
|
35 |
AVP.1-BLT.05.GTM.İŞL.03 |
4,00 |
3,39 |
3,53 |
|
36 |
AVP.1-YKP.05.GTM.İŞL.02 |
|||
|
37 |
AVP.2-BÇ.05.GTM.İŞL.06 |
|||
|
38 |
AVP.2-SLV-ÇNT-SLM.05.GTM.İŞL.07.8.9 |
|||
|
39 |
AVP.2-06.MAAT.İŞL.2000 |
5,50 |
2,90 |
3,02 |
|
40 |
AVP.2-06.MAAT.İŞL.1000 |
|||
|
41 |
AVP.2-06.MAAT.İŞL.500 |
|||
|
42 |
AVP.2-06.MAAT.İŞL.250 |
|||
|
43 |
AVP.1-06.ZKR.İŞL.4000 |
|||
|
44 |
AVP.2-06.GMŞ.İŞL.3300 |
|||
|
45 |
AVP.2-06.SLV.CZ.İŞL.6000 |
|||
|
46 |
AVP.1-ATK.07.LAB.İŞL.01 |
2,50 |
1,70 |
1,77 |
|
47 |
AVP.2-AMB.07.LAB.İŞL.05 |
|||
|
48 |
AVP.2-BÇ.07.LAB.İŞL.06 |
|||
|
49 |
AVP.08.ELK.1 |
1,00 |
3,13 |
3,26 |
|
50 |
AVP.08.ELK.2 |
|||
|
51 |
AVP.08.ÇSN.3 |
|||
|
52 |
AVP.08.KÇNB.4 |
|||
|
53 |
AVP.08.KÇN.5 |
|||
|
TOPLAM PUAN |
60,00 |
|||
Kalite ve maliyet yapılarının uyumu puanı (MP), her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.
A.3. Değerlendirme puanlaması
Değerlendirme puanı (DP), teklif fiyat puanı ile kalite ve maliyet yapılarının uyumu puanının (DP= TP+MP) toplamıdır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif (TT)
TT/(DP/100) formülü ile hesap edilecek en düşük istekliye ait tekliftir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale İlanı’nın ilgili maddelerinde de fiyat dışı unsurlara yönelik düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak da belirlenebilmektedir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda aktarılan maddelerinde bu hususun yanı sıra; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgelerin idari şartnamede açıkça belirtileceği, fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanacağı ve bu belgenin ihale onay belgesinin ekinde yer alacağı, ayrıca ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususunun tamamen idarenin takdirinde olduğu, fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda hangi esaslara uyulması gerektiği Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan bölümünde açıklanmıştır.
İtirazen şikâyete konu ihale dokümanında yapılan düzenlemeler incelendiğinde, söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceğinin ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenirken fiyat dışı unsurların nasıl puanlanacağının düzenlendiği anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 35’inci maddesinden; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, idarece tarafından yapılan değerlendirmenin, isteklinin “teklif tutarı” ile “kalite ve maliyet yapılarının uyumu” üzerinden alacağı puanlar toplamına göre yapılacağı, geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif tutarın 40 puan, diğer yandan ise geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve maliyet yapılarının uyumu puanlamasına konu iş kalemlerinin yukarıdaki tabloda gösterildiği, söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen tutarların isteklilerin toplam teklif tutarına oranı anılan Şartname’de belirtilen oranlar içinde kaldığında (bu oranlar dahil) her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verileceği, aksi halde ise puan verilmeyeceği anlaşılmaktadır.
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde; fiyat dışı unsurların tespiti ve puanlamasına ilişkin ihale onay belgesinde fiyat dışı unsur puanlaması yapılacağı bilgisi dışında herhangi bir bilgi veya belge (Gerekçe Raporu vb.) bulunmadığı tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan tespitler neticesinde, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin kamu ihale mevzuatında hangi yöntem kullanılarak belirleneceği ve işin niteliğine ve idarenin ihtiyacına göre işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar dikkate alınarak fiyat dışı unsurların belirlenmesi hususlarında idarelere takdir yetkisinin tanındığı görülmüştür. Bununla birlikte aktarılan Yönetmelik’in 61’inci maddesinin 4’üncü fıkrasında “Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü yer almakta olup, öncelikli olarak idarece hazırlanmış fiyat dışı unsurlara ilişkin gerekçeli açıklama belgesinin ihale onay belgesi ekinde yer alması gerektiği, bu belgenin varlığı sonrasında, idarelerce yapılan fiyat dışı unsur puanlamasının mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığına yönelik ileri sürülen iddialara ilişkin değerlendirme yapılabileceği, somut durumda fiyat dışı unsurların belirlenmesine yönelik gerekçeli açıklama belgesi veya bu hususa ilişkin herhangi bir bilgi/belge ihale işlem dosyası muhteviyatında bulunmadığından iddia içeriğinde yer verilen hususlar bakımından ayrıca değerlendirme yapılamayacağı, dolayısıyla bahse konu düzenlemenin mevzuatta istenilen koşullara uygunluk arz etmediği anlaşıldığından iddia yerinde bulunmuştur.
| Toplantı No | : 2021/047 |
| Gündem No | : 76 |
| Karar Tarihi | : 24.11.2021 |
| Karar No | : 2021/UH.I-2126 |