ihale sözleşmesi imzalanan * İşinde ihale kapsamında hakedişlerle ödenen fiyat farkı tutarının hesaplanmasında ödenen yol ve yemek bedeli ile yemek istisna tutarının dikkate alınmaması nedeniyle *TL kamu zararına sebebiyet verildiği
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdarelerkararı
Yılı 2016
Dairesi 5
Karar No 297
İlam No 111
Tutanak Tarihi 1.3.2018
Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Yol ve yemek istisna tutarları
…………… Belediyesi ile …………… arasında …………… tarihinde, ……………TL bedelle sözleşmesi imzalanan, ……………İşinde ihale kapsamında hakedişlerle ödenen fiyat farkı tutarının hesaplanmasında ödenen yol ve yemek bedeli ile yemek istisna tutarının dikkate alınmaması nedeniyle ……………TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 8’inci maddesinde sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesine ilişkin esas ve usullerin tespitine Kamu İhale Kurumunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu ifade edilmiş, bu kapsamda 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Esaslar’ın “İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında aynen;
“İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.” hükmüne yer verilmiştir.
İlgili dönemde geçerli Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesinde ise aynen; “Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dâhil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur” hükmü yer almaktadır.
Buna göre; personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında Fiyat Farkı Kararnamesinin 6’ncı maddesi uyarınca fiyat farkı hesaplanırken önce idari şartnamede belirtilen hükümler çerçevesinde ihale tarihinde geçerli ücretler üzerinden ilgili döneme ilişkin SGK işveren maliyetleri dâhil brüt maliyet bulunmalı, daha sonra aynı işlem uygulama ayı için gerçekleştirilerek her iki tutar karşılaştırılmalı ve ödenecek/kesilecek fiyat farkı tutarına ulaşılmalıdır.
İhale kapsamında işçilere ödenecek nakdi yemek bedeli tutarı yıllar itibariyle sabit tutulmuş, herhangi bir artış öngörülmemiştir. Bu kapsamda idari şartnamede her bir işçi başına 12,87 TL nakdi yemek yardımı yapılacağı düzenlenmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Prime Esas Kazançlar” başlıklı 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek zamlarının prime esas kazanca tabi tutulmayacağı hüküm altına alınmıştır. SGK her yıl yemek yardımlarının ne kadarlık tutarının prime esas kazanca tabi olmayacağını belirlemektedir. Bu kapsamda 2015 ve 2016 yıllarında yemek istisna tutarı brüt asgari ücretin günlük tutarının %6’sı olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla yemek istisna tutarı 2015 yılının ilk döneminde günlük 2,40 TL, ikinci döneminde günlük 2,55 TL, 2016 yılında ise günlük 3,29 TL’dir.
Yukarıda da belirtildiği gibi ihale kapsamında yemek bedeli yıllar itibariyle sabit tutulmuştur. Dolayısıyla 12,87 TL’nin ihale tarihi itibariyle 10,32 TL’si (12,87 TL-2,55 TL) için SGK işveren payı hesaplanırken 2016 yılında 12,87 TL yemek yardımının sadece 9,58 TL’si (12,87 TL-3,29 TL) için SGK işveren payı hesaplanmaktadır. Dolayısıyla yıllar ilerledikçe ve asgari ücret tutarı arttıkça işverenin yemek yardımı dolayısıyla katlanacağı işveren payları azalmaktadır. Bu nedenle yemek yardımı ve bu yardım dolayısıyla katlanılan SGK işveren paylarının fiyat farkı hesaplamalarına dâhil edilmemesi yüklenici lehine haksız bir kazanca neden olmaktadır.
Yapılan incelemede, fiyat farkı tutarının hesaplanmasında ödenen yol ve yemek bedeli ile yemek istisna tutarının dikkate alınmaması sonucunda oluşan ……………TL kamu zararının yüklenici hakedişinden kesilmek suretiyle gelir kaydının gerçekleştirildiği görülmüştür.
Bu itibarla, …………… Belediyesi ile ……………Tic. A.Ş. arasında …………… tarihinde, ……………TL bedelle sözleşmesi imzalanan, ……………İşinde ihale kapsamında hakedişlerle ödenen fiyat farkı tutarının hesaplanmasında ödenen yol ve yemek bedeli ile yemek istisna tutarının dikkate alınmaması sonucunda oluşan …………… TL kamu zararının Ahiz ……………Tic. A.Ş.’nin …………… nolu hakedişinden kesilerek …………… tarih ve …………… sayılı muhasebe işlem fişi ile gelir kaydedildiği anlaşıldığından ilişilecek bir husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55nci maddesi uyarınca iş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.