aşırı düşük teklif açıklamasındaki satış tutarı tespit tutanağının fatura bilgileri tablosunun ilgili sütununda alıcı bilgilerine yer verilmesi gerekirken yine faturaları düzenleyen mükellefin bilgilerine yer verildiği bu sebeple fatura tablosunda yer verilen faturalara konu mal veya hizmetlerin alıcılarına ilişkin bilgilere ulaşılamadığı belirtilen hata nedeniyle anılan satış tutarı tespit tutanağının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak hazırlanmaması 1

Toplantı No 2021/013
Gündem No 44
Karar Tarihi 31.03.2021
Karar No 2021/UH.I-709

BAŞVURU SAHİBİ:

Uzunlar Katı Atık Yönetimi Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Menderes Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/700711 İhale Kayıt Numaralı “2021 Yılı İçerisinde Belediyemiz Temizlik Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere Çöp Kamyonu ve İş Makinesi Kiralama” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Menderes Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 18.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2021 Yılı İçerisinde Belediyemiz Temizlik Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere Çöp Kamyonu ve İş Makinesi Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Uzunlar Katı Atık Yönetimi Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin 12.02.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.02.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.02.2021 tarih ve 8974 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.02.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2021/313 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından teklif edilen bedelin idarenin belirlediği yaklaşık maliyetten ciddi oranda düşük olduğu, belirtilen bedel ile ihale konusu işin yapılmasının mümkün olmadığı, söz konusu bedele ilişkin olarak sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında;

 

  • Sunmuş olduğu fiyat tekliflerinin ihale dokümanı düzenlemelerine ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı, fiyat tekliflerinin eki tespit tutanakların idareye sunulmadığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitine esas alınan fatura bilgileri tablosunun eksik ve hatalı olduğu, ilgili beyan ifadesinin eksik olduğu, meslek mensubu kaşesinin eksik olduğu, tespit tutanağının son veya bir önceki beyanname dönemi esas alınarak düzenlenmediği, tutanağının ekinde yanıltıcı amaçlı sahte faturaların yer aldığı, fiyat tekliflerinin eksik ve hatalı olduğu, fiyat tekliflerinin ilgili alanda faaliyet göstermeyen kişiler tarafından düzenlendiği,

 

  • Amortisman ve kiralama giderlerine ilişkin açıklamaların eksik ve hatalı olduğu, yapılan hesaplamalarda araçların çalışma sürelerinin dikkate alınmadığı, sunulan ruhsatların isteklinin envanterinde kayıtlı olmadığı, sunulan ruhsatlardaki araçların ilgili teknik özellikleri karşılamadığı, ihale konusu işte 12 ayrı tipte araç çalıştırılacağı dikkate alındığında, teklif edilen araçların Şartname’de istenilen kriterleri karşıladığına ilişkin bilgi verilmesinin anılan araçların ilgili teknik kriterleri karşıladığı anlamına gelmeyeceği, özellikle çöp kamyonları için istenilen teknik kriterlerin karşılandığını gösterir TSE Münferit Araç Uygunluk Belgesi sunulması gerektiği, istekli tarafından kiralama yoluyla temin edilecek araçların ilgili teknik özellikleri karşılamadığı, kiralama yoluyla temin edilecek araçlara ilişkin fiyat tekliflerinin ihale dokümanı düzenlemelerine ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı, söz konusu araçların bakım, onarım, sigorta, yazlık ve kışlık lastik, MTV, araç muayene, egzoz emisyonu test, logo ve giydirme giderlerine ilişkin olarak detaylı bilgi verilmediği ve teyitli belge sunulmadığı,

      

  • Bakım ve onarım giderlerine ilişkin açıklamaların eksik ve hatalı olduğu, araçlara ilişkin yetkili servis ve satıcıdan alınan periyodik bakım ve onarım aralığını tevsik eden herhangi bir belge sunulmadığı, her bir maliyet bileşeni için ayrı ayrı fiyatlandırma ve ayrıştırma yapılmadığı, açıklamada sözleşme süresinin dikkate alınmadığı, 26 araç yerine 21 araç üzerinden açıklama yapıldığı,

 

  • Sigorta giderlerine ilişkin açıklamaların eksik ve hatalı olduğu, sigorta giderlerine ilişkin olarak sunulan fiyat teklifinin içeriğinde ve ekinde sigorta giderleri için herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı, fiyat teklifinin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınmış teyit yazısının sunulmadığı ve yazı üzerinde kaşenin olmadığı,

 

  • Lastik giderlerine ilişkin açıklamaların eksik ve hatalı olduğu, lastik giderlerine ilişkin olarak sunulan fiyat teklifinin içeriğinde ve ekinde sigorta giderleri için herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı, istekli tarafından lastik giderinin hesabının eksik ve hatalı yapıldığı, süre, mesafe, şekil, kullanma ve araç tipi dikkate alınmadan yapılan lastik gideri açıklaması için sunulan fiyat teklifinin uygun olmadığı ve belge ile tevsik edilmediği,

 

  • Araçların muayene, MTV ve araç giderlerine ilişkin açıklamaların eksik ve hatalı olduğu, kiralanan araçlar için sunulan fiyat tekliflerinde belirtilen giderlere ilişkin olarak idare tarafından bu giderlerin ayrı ayrı gösterildiğinin belirtildiği ancak belirtilen giderlerin için herhangi bir belge sunulmadığı, ihaledeki sözleşme süresi dikkate alınarak belirtilen giderler için 2021 yılı fiyatlarının kullanılması gerektiği, sözleşmenin imzalanabileceği tarih dikkate alınarak 2022 yılı MTV giderinin de hesaplamaya dahil edilmesi gerektiği, işte tam zamanlı ve yarı zamanlı 26 araç çalıştırılacağı dikkate alındığında belirtilen giderlerin 26 araç üzerinden hesaplanması gerektiği,

 

  • Vergi ve KİK payına ilişkin açıklamaların eksik ve hatalı olduğu, idarenin cevabi yazısında damga vergisi, karar pulu ve KİK payı giderlerine ilişkin bedellerin ayrı ayrı açıklandığının belirtildiği ancak sunulan teklif açıklamasında sözleşme damga vergisi, ihale kararı damga vergisi, hakediş ödemelerine ilişkin ödemelerine ilişkin damga vergisi ve KİK bedeline ilişkin olarak yapılan açıklamanın gerçekçi ve doğru olmadığı,

 

  • Araçların logo giderlerine ilişkin açıklamaların eksik ve hatalı olduğu, idarenin cevabi yazısında araç giydirme ve logo giderlerinin ayrı ayrı açıklandığının belirtildiği ancak sunulan teklif açıklamasında belirtilen giderler için bilgi ve belge sunulmadığı, belirtilen giderlerin 26 araç üzerinden değerlendirilmesi gerektiği, logo yapıştırılacak alanın eksik hesaplandığı,

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı, istekli tarafından özel sektöre yapılmış bir iş için düzenlenen iş deneyim belgesi sunulduğu, bu kapsamda, belgeye konu işin konusunun benzer iş tanımına uygun olmadığı, sunulan sözleşmenin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı, sözleşmeye ilişkin damga vergisinin vergi dairesine yatırıldığına ilişkin belge sunulmadığı, sözleşmede, işin konusu, ödeme takvimi, fatura kesim tarihleri, ödeme yöntemi, hizmet verecek araç sayısı ve hizmet süresi hususlarının düzenlenmemiş olduğu, ödemelerin banka üzerinden yapılmamış olduğu, sözleşme ve faturaların idareyi yanıltma amacıyla düzenlendiği, fatura asıllarının veya onaylı örneklerinin sunulmadığı, faturaların usulüne uygun olarak düzenlenmediği, faturaların toplam tutarının sözleşme tutarı ile uyumsuz olduğu, iş artışı veya iş eksilişine ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı, çalışan personele ilişkin SGK hizmet dökümlerinin sunulmadığı,

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan teklif mektubunun ilgili standart forma uygun olmadığı, teklif mektubu ve teklif cetvelinin yetkili kişilerce imzalanıp kaşelenmediği ve teklif cetvelinde aritmetik hata olduğu,  

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan geçici teminat mektubunun ihale dokümanı düzenlemelerine ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı, mektubun ilgili standart forma uygun olmadığı, mektubun geçerlilik tarihinin uygun olmadığı,

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından bilanço yeterlilik kriterlerini karşılamadığı,

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından ciro yeterlilik kriterlerini karşılamadığı,

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan banka referans mektubunun ilgili yeterlilik kriterlerini karşılamadığı ve sunuluş şeklinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı,

 

  1. İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan tüzel kişilerde ortaklık bilgilerine ve yönetimdeki görevlilere ilişkin son durumu gösterir belgelerin mevzuata uygun olmadığı, belgelerdeki bilgilerin eksik ve hatalı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “… 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.4.  Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.5.  Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.6.  Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.7.  İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyt bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür. …

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.

79.3.6. İhale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme bulunmayan ve birden fazla yılı kapsayan işlere ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında idarece önemli bir bileşen olarak belirtilen ve istekliler tarafından ihale tarihi itibarıyla artış oranı ve/veya tutarı tespit edilemeyen motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri gibi giderler ile mali yükümlülükler ve/veya tarife bedellerinin, sonraki yıllara ilişkin bedelleri, ilk yıl için öngörülen bedelin, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran üzerinden güncellenerek hesaplanır. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 15/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, motorlu taşıtlar vergisi tutarı ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan maliyet kalemiz Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Ekim ayı değişim oranı (%22,58) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL*1,2258) 122,58 TL; 2021 yılı için (122,58 TL*1,2258) 150,26 TL; 2022 yılı için (150,26 TL*1,2258) 184,19 TL olarak hesaplanacaktır.” açıklaması,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin eki “Satış Tutarı Tespit Tutanağı” başlıklı Ek-O.6 numaralı standart formda “…

FATURA BİLGİLERİ TABLOSU

Sıra No

Fatura Tarihi

Fatura Seri ve Sıra No.

Faturayı Düzenleyenin veya Alıcının*  Adı ve Soyadı / Ticaret Unvanı ve T.C. / Vergi Kimlik No.su

Faturaya Konu Malın veya İşin Nevi

Miktar

Birim Fiyat

Fatura Tutarı

1

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* Bu sütunda, faturanın mükellef tarafından düzenlendiği durumlarda “alıcı” bilgilerine; mükellef tarafından düzenlenmediği durumlarda ise “faturayı düzenleyen” bilgilerine yer verilecektir.” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Mevzuat gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç vb. giderler yükleniciye aittir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Bakım ve onarım giderleri, motorlu taşıtlar vergisi, zorunlu mali trafik sigortası ve muayene giderleri teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 11 (OnBir) aydır

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

 

Aynı Tasarı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: Menderes Belediyesi İlçe Sınırları İçerisinde

10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 3 (Üç) gün içinde işyeri teslimi yapılarak işe başlanır. Yüklenici veya vekili ile İdare yetkilisi/yetkilileri arasında düzenlenen işyeri teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye işyeri teslimi yapılmış olur. Ancak, işyeri teslim tutanağında, işyeri tesliminin, tutanağın onaylanması halinde gerçekleşmiş olacağının belirtilmesi halinde, tutanağın onaylandığının yükleniciye tebliğ edildiği tarihte işyeri teslimi yapılmış sayılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İncelemeye konu ihalenin konusunun “2021 Yılı İçerisinde Belediyemiz Temizlik Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere Çöp Kamyonu ve İş Makinesi Kiralama” işi olduğu, ihalede 26 adet ihale dokümanı indirildiği, 18.01.2021 tarihinde yapılan ihalede 11 teklif dosyası sunulduğu, 1 isteklinin dosyasında sadece teşekkür yazısının yer aldığı, ihaleye 10 isteklinin katıldığı, yapılan sınır değer hesaplaması neticesinde 4 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, 2 isteklinin teklif açıklamasını idareye sunduğu, 1 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının idare tarafından uygun bulunduğu, ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin sınır değerin üzerindeki ilk teklif sahibi olduğu ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, yapılan işlemlerin üzerine ihalenin neticelendirildiği tespit edilmiştir.     

 

İdare tarafından teklif değeri sınır değerin altında olan 4 isteklinin 19.01.2021 tarihli yazılar aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, söz konusu yazıların ekindeki açıklama yazısında teklifte önemli olduğu tespit edilen iş kalemleri, teklif fiyata dahil gider bileşenlerine ilişkin liste ile teklif fiyata dahil olan diğer gider bileşenlerinin belirtildiği, buna göre gider bileşenleri olarak ihale kapsamında çalıştırılacak araçların; amortisman veya kiralama giderleri, bakım-onarım giderleri, motorlu taşıtlar vergisi giderleri, zorunlu mali trafik sigortası, araç fenni muayenesi, yazlık ve kışlık lastik giderleri ile Menderes Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü logo giderlerinin belirtildiği, ek olarak teklif fiyata dahil diğer gider bileşenleri arasında KİK payı, Sözleşme Damga Vergisi gideri ve ihale kararı Damga Vergisi giderinin ifade edildiği görülmüştür.

 

İhale üzerinde kalan istekli tarafından 25.01.2021 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, kiralama maliyeti için 1.331.760,00 TL, trafik sigortası maliyeti için 95.921,45 TL, MTV maliyeti için 148.694,00 TL, periyodik muayene maliyeti için 13.100,36 TL, egzoz emisyon ölçüm maliyeti için 2.340,00 TL, kışlık lastik maliyeti için 333.600,00 TL, yazlık lastik maliyeti için 270.048,00 TL, bakım onarım maliyeti için 412.992,00 TL, araç giydirme logo maliyeti için 26.000,00 TL, sözleşme karar pul bedeli (Binde 5,69) için 15.765,85 TL, damga vergisi bedeli (Binde 9,48) için 26.267,18 TL, KİK payı (Onbinde 5,00) 1.385,40 TL, yüklenici kârı için 92.925,75 TL olmak üzere toplam 2.770.800,00 TL bedel öngörüldüğü görülmüştür.

Yukarıda belirtilen giderlerden sözleşme karar pul bedeli, damga vergisi ve KİK payı için yapılan hesaplamaların açıklama yazısında gösterildiği, MTV maliyeti, araç muayene ve egzoz emisyon ölçüm giderleri için ilgili kurumların fiyat tarifelerinin sunulduğu, trafik sigortası maliyeti için bir sigorta acentesinden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu ancak belirtilen tekliflerle ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmediği görülmüştür.

 

Aşırı düşük teklif açıklamasının konusunu oluşturan araç kiralama gideri, bakım onarım maliyeti, yazlık ve kışlık lastik maliyetleri ve araç giydirme logo maliyetleri için bir firmadan alınmış fiyat tekliflerinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinin üzerinde teklif edilen birim fiyatların ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığına ilişkin beyan ifadesinin yer aldığı ve tekliflerin ilgili meslek mensubu tarafından imzalanarak onaylandığı, aynı şirket tarafından hazırlanan söz konusu 5 fiyat teklifine ilişkin olarak Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağının sunulduğu, belirtilen tutanağın imzalı ve ilgili meslek mensubu tarafından onaylanmış olduğu, tutanağın ekinde meslek mensubunun sözleşmeleri ve faaliyet belgesi, fiyat teklifi sunan firmanın imza sirküleri ve diğer belgeleri ile araç ruhsatlarının yer aldığı, anılan Satış Tutarı Tespit Tutanağının fatura bilgileri tablosu kısmında “Faturayı Düzenleyenin veya Alıcının*  Adı ve Soyadı / Ticaret Unvanı ve T.C. / Vergi Kimlik No.su” sütununda ilgili dipnot uyarınca tabloda belirtilen faturaların fiyat tekliflerini veren mükellef tarafından düzenlenmesi nedeniyle, anılan mükelleften mal veya hizmet alan alıcı bilgilerine yer verilmesi gerekirken, ilgili kısımda yine faturaları düzenleyen mükellefin bilgilerine yer verildiği, bu sebeple fatura tablosunda yer verilen faturalara konu mal veya hizmetlerin alıcılarına ilişkin bilgilere ulaşılamadığı tespit edilmiştir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesinde yapılan açıklama doğrultusunda, hizmet alım ihalelerinde sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gerektiği ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasının zorunlu olmadığının ifade edildiği görülmüştür.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde yapılan açıklama uyarınca, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin ekinde, teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenmesi gerektiği, satış tutarı tespit tutanağı’na ilişkin olarak anılan Tebliğ’in ekindeki Ek-O.6 numaralı standart formda yer alan fatura bilgileri tablosunun “Faturayı Düzenleyenin veya Alıcının*  Adı ve Soyadı / Ticaret Unvanı ve T.C. / Vergi Kimlik No.su” sütununa ilişkin dipnotta “Bu sütunda, faturanın mükellef tarafından düzenlendiği durumlarda “alıcı” bilgilerine; mükellef tarafından düzenlenmediği durumlarda ise “faturayı düzenleyen” bilgilerine yer verilecektir.” ifadesine yer verildiği, söz konusu açıklama uyarınca tabloda belirtilen faturaların, istekliye fiyat teklifi veren firma veya diğer bir deyişle faturaların hakkında meslek mensubu tarafından hakkında tespit tutanağı düzenlenen mükellef tarafından düzenlenmiş olması halinde belirtilen sütunda alıcı bilgilerine yer verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

 

İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, ilgili sigorta giderlerinin tevsiki amacıyla bir acenteden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu ancak ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınmadığı anlaşılan söz konusu fiyat tekliflerinin ekine teyit yazılarının eklenmemiş olduğu, belgelerin mevcut haliyle sigorta gideri için öngörülen bedelin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tevsik edilmediği tespit edilmiştir.

 

Yine ihale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasındaki satış tutarı tespit tutanağının fatura bilgileri tablosunun ilgili sütununda, “alıcı” bilgilerine yer verilmesi gerekirken, yine faturaları düzenleyen mükellefin bilgilerine yer verildiği, bu sebeple fatura tablosunda yer verilen faturalara konu mal veya hizmetlerin alıcılarına ilişkin bilgilere ulaşılamadığı, belirtilen hata nedeniyle anılan satış tutarı tespit tutanağının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak hazırlanmadığı anlaşılmıştır.     

 

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; ihale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak, yukarıda yer verilen aykırılıklar nedeniyle aşırı düşük teklif açıklamasının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak hazırlanmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin birinci iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.