Aşırı düşük savunmada poz numaralı iş kalemi için düzenlenen fiyat teklifine dayanak teşkil eden tutanakta  “Yurtiçi Satışlar  Hesabında Kayıtlı İmalatı Yapılması kısımda yevmiye defteri kayıt adedi kısmının boş bırakıldığı görülmekle birlikte fatura bilgileri tablosunun ilgili kısmın doldurulduğu faturalar ile ilgili kısmın doldurulmasından yevmiye defteri kayıt adedinin anlaşılabileceği fiyat teklifinde yer alan işçilik birim fiyatının tutanakta hesaplanan işçilik ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı ayrıca tutanağın faturalarla ilgili kısım incelendiğinde  faturaların malzeme ve işçilik kısımlarından oluştuğu örneğin 1 sıra nolu ve 2 sıra nolu faturaların aynı seri ve sıra numarasına sahip malzeme ve işçilik kısımlarından oluşan aynı fatura oldukları da dikkate alındığında söz konusu kısmın boş bırakılması nedeniyle başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçesinin yerinde olmadığı hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Miraç-Yol Altyapı Üstyapı İnş. San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/691694 İhale Kayıt Numaralı “İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, Şerifali Çiftliği (Göb Alanı) 1 Etap 513 Konut ve 28 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 18.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, Şerifali Çiftliği (Göb Alanı) 1 Etap 513 Konut ve 28 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Miraç-Yol Altyapı Üstyapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. nin 05.03.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.03.2021 tarih ve 14356 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.03.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/512 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, “ANLZ-ŞK” poz numaralı iş kaleminin analiz girdisi olan “özel kilit-şaft kapağı kilidi” girdisi,  “EÖBF.41” poz numaralı iş kalemi ve “MEK-003” poz numaralı iş kalemi için sunulan fiyat teklifleri ile birlikte sunulan ve TÜRMOB tarafından düzenlenen meslek mensubuna ilişkin faaliyet belgesinin açıklamaların teslim tarihi itibariyle geçerlilik sürelerinin dolduğu ve “ÖZEL-29” poz numaralı iş kalemi için sunulan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağında işçilik kalemi kısımlarına ilişkin yevmiye defteri kayıt adedi doldurulmadığı gerekçeleriyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun kabul edilmediği, mevzuatta faaliyet belgelerinin geçerlilik sürelerine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, idare tarafından bir şüphe duyuluyor ise meslek mensubunun bağlı olduğu oda ile araştırma yapılabileceği,

Diğer taraftan “ÖZEL-29” poz numaralı iş kalemi için sunulan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağına ilişkin olarak ise, ilgili tabloda yer alan bilgilerin kaynağı aynı tutanağın fatura bilgileri tablosundaki faturaların miktarı ve birim fiyatlarının esas alınarak oluşturulduğu, fatura bilgileri tablosunda yer verilmesine rağmen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde dikkate alınmamasının mümkün olmadığı, fatura bilgileri tablosunda faturaların numaraları, tarihleri ve düzenlenen kişilere ilişkin bilgilere yer verildiği, yevmiye defteri kayıt adedi sayısına sehven yer verilmediği, aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun kabul edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

…

45.1.13.1.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış olması gerekir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir…” açıklamaları,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: İstanbul ili, Ataşehir ilçesi, Şerifali Çiftliği (GÖB Alanı) 1. Etap 513 Konut ve 28 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde):

d) Kodu:

e) Miktarı:

Konvansiyonel Kalıp Sistemi İle 513 Adet Konut (28 Adet Dükkan), 1 Adet Cami ve Şadırvan, 1 Adet Sosyal Tesis ve Zemin İyileştirme İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1.Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin tekliflerin elektronik ortamda alınarak gerçekleştirildiği “İstanbul ili, Ataşehir ilçesi, Şerifali Çiftliği (GÖB Alanı) 1. Etap 513 Konut ve 28 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” olduğu, ihaleye 14 isteklinin katıldığı, 2 isteklinin teklifinin yeterlik kriterlerine ilişkin düzenlemelerin sağlanamadığı gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibi Miraç-Yol Altyapı Üstyapı İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin teklifinin sınır değerin altında olması nedeniyle aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun kabul edilmediği, ihalenin Ali Acar İnş. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.

İhale komisyonu kararına göre başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmeme gerekçelerinin açıklama kapsamında “ANLZ-ŞK” poz numaralı iş kaleminin analiz girdisi olan “özel kilit-şaft kapağı kilidi” girdisi,  “EÖBF.41” poz numaralı iş kalemi ve “MEK-003” poz numaralı iş kalemi için sunulan fiyat teklifleri ile birlikte sunulan TÜRMOB tarafından düzenlenen meslek mensubuna ilişkin faaliyet belgesinin açıklamaların teslim tarihi itibariyle geçerlilik sürelerinin dolduğu ve “ÖZEL-29” poz numaralı iş kalemi için sunulan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağında işçilik kalemi kısımlarına ilişkin yevmiye defteri kayıt adedi bölümünün doldurulmadığı şeklinde belirlendiği görülmüştür.

İdarece 25.01.2021 tarihinde tebliğ edilen yazı ile başvuru sahibinden 02.02.2021 tarihine kadar aşırı düşük teklif açıklaması sunmasının istendiği, sorgulama yazısında 63 adet açıklama istenilen iş kaleminin bulunduğu görülmüştür.

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, “ANLZ-ŞK” poz numaralı iş kaleminin analiz girdisi olan “özel kilit-şaft kapağı kilidi” girdisi için SMMM tarafından düzenlenmiş fiyat teklifi sunulduğu, teklife dayanak olarak maliyet tespit tutanağı ile faaliyet belgesi ve imza sirkülerinin de sunulduğu, faaliyet belgesinin 11.12.2020 tarihinde düzenlendiği ve geçerlilik tarihinin 11.01.2021 tarihine kadar olduğu,

“EÖBF.41” poz numaralı iş kalemi için SMMM tarafından düzenlenmiş fiyat teklifinin sunulduğu, teklife dayanak olarak satış tutarı tespit tutanağı ile faaliyet belgesi ve imza sirkülerinin de sunulduğu, faaliyet belgesinin 25.04.2019 tarihinde düzenlendiği ve geçerlilik tarihinin 25.10.2019 tarihi olduğu,

“MEK-003” poz numaralı iş kalemi için SMMM tarafından düzenlenmiş fiyat teklifinin sunulduğu, teklife dayanak olarak satış tutarı tespit tutanağı ile faaliyet belgesi ve imza sirkülerinin de sunulduğu, faaliyet belgesinin 06.07.2020 tarihinde düzenlendiği ve geçerlilik tarihinin 06.10.2020 tarihine kadar olduğu,

 “ÖZEL-29” poz numaralı iş kalemi için (malzeme ve işçilik için ayrı ayrı birim fiyattan oluşmak üzere) SMMM tarafından düzenlenmiş fiyat teklifinin sunulduğu, teklife dayanak olarak satış tutarı tespit tutanağının da açıklama kapsamında sunulduğu, tutanağın  “Yurtiçi Satışlar (Varsa Yurtdışı Satışlar) Hesabında Kayıtlı Ahşap Görünümlü Plastik Doğrama İmalatı Yapılması ve Yerine Konulması-Malzeme İlişkin” kısmında yevmiye defteri kayıt adedine ve ağırlıklı ortalama birim satış tutarına yer verildiği, “Yurtiçi Satışlar (Varsa Yurtdışı Satışlar) Hesabında Kayıtlı Ahşap Görünümlü Plastik Doğrama İmalatı Yapılması ve Yerine Konulması-İşçilik  İlişkin” kısmında yevmiye defteri kayıt adedi kısmının boş bırakıldığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının ise hesaplandığı, fatura bilgileri tablosunun ise eksiksiz olarak doldurulduğu, tutanakta faturalara ilişkin tabloda malzemeye ilişkin 4 adet fatura bilgisinin, 4 adet işçilik fatura bilgisinin yer aldığı ve aşağıdaki şekilde olduğu tespit edilmiştir.

“…

4- AĞIRLIKLI ORTALAMA BİRİM SATIŞ TUTARI:

Fiyat teklifine konu mamul, mal veya hizmete ilişkin olarak, yukarıda belirtilen geçici vergi beyanname dönemindeki 600 Yurtiçi Satışlar (varsa 601 Yurtdışı Satışlar) hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir; (Fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.)   

…

5- Ağırlıklı Ortalama Birim Satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir;

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının, bahse konu iş kalemlerine ilişkin olarak esas aldığı fiyat tekliflerini düzenleyen meslek mensuplarına ilişkin düzenlenen faaliyet belgelerinin geçerlilik sürelerinin açıklamaları teslim tarihi itibarıyla geçersiz olduğu gerekçeleriyle idarece uygun görülmediği, ancak yapılan incelemede faaliyet belgelerinin geçerlilik sürelerinin tutanakların esasını etkileyecek nitelikte olmadığı, fiyat teklifine dayanak maliyet tespit tutanağı/satış tutarı tespit tutanağının ekindeki faaliyet belgelerinin geçerlilik tarihinin fiyat teklifinin düzenlenme tarihini kapsamamasının meslek mensubunun yetkisinin sona erdiği anlamına gelmeyeceği, ayrıca faaliyet belgesine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nde sınırlayıcı bir hüküm bulunmadığı dikkate alındığında, anılan gerekçe ile başvuru sahibinin açıklamalarının uygun bulunmama işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, “ÖZEL-29” poz numaralı iş kalemi için düzenlenen fiyat teklifine dayanak teşkil eden tutanakta,  “Yurtiçi Satışlar (Varsa Yurtdışı Satışlar) Hesabında Kayıtlı Ahşap Görünümlü Plastik Doğrama İmalatı Yapılması ve Yerine Konulması-İşçilik İlişkin” kısımda yevmiye defteri kayıt adedi kısmının boş bırakıldığı görülmekle birlikte, fatura bilgileri tablosunun ilgili kısmın doldurulduğu, faturalar ile ilgili kısmın doldurulmasından yevmiye defteri kayıt adedinin anlaşılabileceği, fiyat teklifinde yer alan işçilik birim fiyatının, tutanakta hesaplanan işçilik ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı, ayrıca tutanağın faturalarla ilgili kısım incelendiğinde,  faturaların malzeme ve işçilik kısımlarından oluştuğu, örneğin 1 sıra nolu ve 2 sıra nolu faturaların aynı seri ve sıra numarasına sahip malzeme ve işçilik kısımlarından oluşan aynı fatura oldukları da dikkate alındığında, söz konusu kısmın boş bırakılması nedeniyle başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Miraç-Yol Altyapı Üstyapı İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun kabul edilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.