Aşırı düşük savunmada iş kalemlerine yönelik ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu iş kalemlerinde yer alan girdilerin tamamına yönelik tek bir fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, ancak bahse konu iş kalemlerine yönelik sunulan fiyat tekliflerinde yer alan tutarların söz konusu iş kalemlerinde yer alan işçilik girdilerini dahi karşılamadığı, idarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde gönderilen analiz formatları ve analiz girdi cins ve miktarlarının hatalı belirlendiğine yönelik süresi içerisinde idareye yapılan herhangi bir şikayet başvurusu bulunmadığından açıklamaların idarece gönderilen analiz formatına uygun olarak yapılması gerektiği, bu haliyle söz konusu iş kalemlerinde yer alan girdilere yönelik idarenin analiz formatında yer alan birim miktarlara göre açıklama yapılmadığı, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından  iş kalemlerine yönelik idarenin analiz formatına uygun analiz sunulmadığı anlaşıldığından anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının bu gerekçeyle reddedilmesi gerektiği 1

BAŞVURU SAHİBİ:

Baraj Grup İnşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi – Nesma Yapı Makina İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

DSİ 5. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/512238 İhale Kayıt Numaralı “Tekke Barajı İkmali” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

DSİ 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 24.11.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tekke Barajı İkmali” ihalesine ilişkin olarak Baraj Grup İnşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi – Nesma Yapı Makina İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığının 02.03.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 17.03.2021 tarih ve 14010 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.03.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/505 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Başvuruya konu ihaleye teklif verildiği, 24.02.2021 tarihinde bildirilen kesinleşen ihale kararına göre; ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması kabul edilen Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, aşırı düşük teklif açıklaması kabul edilen Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,  aşırı düşük teklif açıklamaları kabul edilen bahse konu isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiği, şöyle ki;

Anılan istekliler tarafından idarenin sunmuş olduğu analiz girdilerine göre savunma yapılmadığı, analiz girdi miktarlarının değiştirildiği, mevzuata uygun olmayacak şekilde teklif almak suretiyle savunma yapıldığı, alınan fiyat tekliflerinin yönetmeliklere ve standart formlara aykırı olduğu, açıklama istenilen kalemlerle alakalı olarak paçal teklif alınmak suretiyle usule aykırı olarak savunma yapıldığı, açıklama istenilen analiz girdilerinde nakliye formüllerine göre nakliye hesabı yapılması mecburiyeti varken nakliye kalemi ile alakalı fiyat teklifi alındığı, analiz girdilerinde %3 oranını geçen her analiz girdisinin diğer analiz girdilerinde %3 oranının altında kalması durumunda bile savunulması gerektiği halde savunulmadığı, motorin fiyatının Bolu İli için dağıtım yapan bayi teklif bedeli kullanılması gerekirken özel olarak dağıtıcı bir firmadan teklif alındığı, motorin için yönetmelik gereği kesafet oranın 0,845 olması gerekirken farklı değerlerin kullanıldığı, malzeme ve makine girdilerin T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2020 yılı birim fiyatlarının kullanılması durumunda yanlış poz ve fiyatlarla savunulduğu, idare tarafından açıklama istenilen analiz girdi miktarlarının değiştirildiği, 2020 yılı asgari brüt saatlik ücreti dışında daha düşük bir işçilik ücreti ile analizlerde işçilik hesaplandığı, açıklama istenilmeyen girdilere bedel öngörülmediği kanaatinde oldukları,

İhale komisyonu kararında 48.239.391,00TL teklif bedeliyle ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. ile 50.540.016,00TL teklif bedeliyle ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş.nin fiyat dışı unsur puanlamasında tam puan aldığının ifade edildiği, başvuruya konu ihalede 16 iş kaleminin fiyat dışı unsur puanlamasına dahil edildiği, anılan isteklilerin bu iş kalemlerinden tam puan alabilmesi için teklif fiyatlarının İdari Şartname’de belirlenen aralıklarda olması gerektiği, bu haliyle anılan isteklilerin tekliflerinin iş kalemlerine göre hesaplanmasının mümkün olduğu, bu hesaplamalara göre teklif verilmesi halinde anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıda belirtildiği üzere reddedilmesi gerektiği,  

TBI-01, TBI-08, TBI-10, TBI-11, TBI-12, TBI-24, TBI-28 ve TBI-39 poz numaralı iş kalemleri fiyat dışı unsur puanlamasına tabi olduğundan ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından teklif bedellerine göre iş kalemleri için teklif edilebilecek minimum ve maksimum tutarların hesaplanabileceği, bu tutarların altında açıklama yapılması mümkün olmadığından söz konusu iş kalemlerine ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,

Yukarıda belirtilen iş kalemlerine yönelik ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı, paçal şekilde her şey dahil fiyat teklifi almak suretiyle usule aykırı açıklama yapıldığı veya alınan fiyat tekliflerinin mevzuata aykırı olduğu, açıklama istenilen analiz girdi miktarlarının değiştirildiği, idarenin istemiş olduğu analiz formatı dışında başka bir formatla savunma yapıldığı, işçilik saatlik ücretinin 2020 yılı asgari brüt ücret üstünden hesaplanan 13,08 TL/sa ücretin altında bir rakam ile tamamen mevzuata aykırı bir tutum ile açıklama yapıldığı, motorin girdisi ile alakalı olarak Yönetmelik’e göre EPDK’nın resmi fiyatlarının baz alınması gerekirken alınmadığı ve ayrı bir dağıtıcı firmadan teklif alındığı, tüm bu açıklamalar göz önüne alındığında bahse konu iş kalemleri ile ilgili anılan istekliler tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının tamamen usule aykırı olduğu, bu nedenle anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

2) Aşırı düşük savunmaları uygun görülen ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve sınır değer ile sınır değerin üstündeki isteklilerin iş deneyim belgelerinin İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde öngörülen benzer işe uygun olmadığından anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ayrıca bakım, onarım işlerinden elde edilmiş iş deneyim belgesiyle ihaleye iştirak eden isteklilerin de tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, adi ortaklıktan elde edilen altyüklenici iş deneyim belgelerinin değerlendirmeye alınmaması gerektiği, iş durum belgelerinin kullanma sürelerinin ihale konusu işte geçerliliğinin işveren idarelerden araştırılması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapımla ilgili hizmet işinden elde ettiği iş deneyim belgesini şikayete konu ihalede iş deneyimini tevsik edici belge olarak kullanılmasının mümkün olmadığı, söz konusu isteklilerin bu nedenle de tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Ayrıca 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesindeki hüküm uyarınca iş denetleme ve yönetme belgesiyle ihaleye katılan isteklilerin tekliflerinin son bir yıldır yönetici olma şartını sağlamaması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken ihalenin bu şartı sağlamayan istekli üzerinde bırakıldığı, bu şartı sağlamayan diğer isteklilerin geçerli teklif olarak kabul edilmesinin 4734 sayılı Kanun’un anılan hükmüne aykırı olduğu, ayrıca iş denetleme belgesi sahibinin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip olması ve yönetiminde bulunması ve bu durumun belgelendirilmesi gerektiği, şirket yönetimine girdiği tarihin karar tarihi değil Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanma tarihi olması gerektiği, ancak bu durumun ihaleye teklif verenler tarafından tevsik edilemediği,

3) Aşırı düşük savunmaları uygun görülen ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve sınır değer ile sınır değerin üstündeki isteklilerin teklifleri kapsamında sunduğu imza sirkülerine göre şirketi temsile yetkili kişilerin değiştiği, bu değişikliğe uygun olarak teklif mektubunun yeni temsilciler tarafından imzalanması veya yeni temsilcilerce çıkarılmış vekalete istinaden imzalanması gerektiği, ancak eski temsile yetkili kişi tarafından çıkartılmış vekalete istinaden imzalanan teklif mektubuyla ihaleye teklif verildiğinden isteklinin teklifinin bu nedenle değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Ayrıca ihaleye teklif veren ve yeterlik bilgileri tablosunda diğer hususlarda şirket pay defterini beyan etmeyen isteklilerin bu yönüyle de tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

4) Aşırı düşük savunmaları uygun görülen ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve sınır değer ile sınır değerin üstündeki istekliler tarafından sunulan bilanço bilgilerine göre İdari Şartname’de istenilen yeterlik rasyolarının sağlanmadığı,  bilanço bilgileri tablosunda yer alan bilanço rasyolarının yanlış hesaplandığı, yasal süresi içinde verilmiş son beyannameye göre değil, düzeltilmiş beyannamelere göre hesaplama yapıldığı, kısa vadeli banka borçlarının eksik ve hatalı hesaplandığı, özellikle kısa vadeli banka borçlarının uzun vadeli olarak gösterildiği, rasyolar hesaplanırken mevzuata aykırı olarak yuvarlama yapıldığı, bu gerekçelerle rasyoları yetersiz olan söz konusu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Aşırı düşük savunmaları uygun görülen ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve sınır değer ile sınır değerin üstündeki istekliler tarafından İdari Şartname’de yeterlik kriteri olarak istenilen gelir tablosunun mevzuatta öngörülen şekilde sunulmadığı, yapımla ilgili hizmet işinden elde edilen faturaların yapım gelirini tevsik edici belge olarak kullanılmasının mümkün olmadığı, bu gerekçelerle de söz konusu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Aşırı düşük savunmaları uygun görülen ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve sınır değer ile sınır değerin üstündeki istekliler tarafından sunulan banka referans mektuplarının başvuruya konu ihalede gerekli şartları sağlamadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

            b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

           c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

           gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;…

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir…

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, …

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır…

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10.  İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11.  Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış olması gerekir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir…

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.…

45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.

45.1.13.16. Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.” açıklaması bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Tekke Barajı İkmali

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2013A01-1714

d) Kodu:

e) Miktarı: Temelden 76.5 m., talvegden 69,5 m yüksekliğinde Ön Yüzü Beton Kaplı Kaya Dolgu Tipinde Baraj

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Bolu İlinin Dörtdivan ilçesinin 14.5 km güneybatısında, Tekkedere köyünün 600 m membasındadır” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

35.1.1. Fiyat Dışı Unsur Değerlendirme Yöntemi: İş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik puanlaması

Hesaplamada Kullanılacak Formül: Toplam Puan=Teklif Fiyatı Puanı + Fiyat Dışı Unsur Puanı

Numune Değerlendirmesinde Kullanılacak Mı?: Hayır

Demonstrasyon Değerlendirmesinde Kullanılacak Mı?: Hayır

Teklif Fiyat Puanı: 50

35.1.2. Fiyat dışı unsurların değerlendirilmesine ilişkin bilgi ve belgeler yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilecektir.

35.2 Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde ilgili uygulama yönetmeliğinde düzenlenen usule göre ihale sonuçlandırılacaktır.

35.2.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde; Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenecektir. Fiyat tekliflerinin de eşit olması durumunda 35.1.1. maddesinde yer alan fiyat dışı unsurların öncelik sıralaması esas alınarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenecektir.

35.3. Fiyat avantajı uygulanması:

35.3.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

E-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen başvuruya konu ihalenin 19.02.2021 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde başvuruya konu ihaleye 51 teklif sunulduğu, sınır değerin 58.740.225,97 TL olarak belirlendiği, idare tarafından ihaleye katılan ve sınır değerin altında geçerli teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, idarenin açıklama talebine başvuru sahibi istekli dahil 5 istekli tarafından cevap verildiği, sınır değer altında teklif sunan diğer istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığından söz konusu isteklilerin tekliflerinin reddedildiği, aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan 5 istekliden, Akpınar İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. ile İsmail Çelik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti – Ehk İmar İnşaat Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan açıklamalar idarece uygun bulunmadığından söz konusu isteklilerin tekliflerinin reddedildiği, Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş., Arsi Yapı Müh. İnş. Tur. Mak. Taah. Tic. A.Ş. ve başvuru sahibi Baraj Grup İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş. – Nesma Yapı Mak. İnş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunduğu, ihalenin 100,00 fiyat dışı unsur puan alan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, 97,72 fiyat dışı unsur puan alan Arsi Yapı Müh. İnş. Tur. Mak. Taah. Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, başvuru sahibi Baraj Grup İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş. – Nesma Yapı Mak. İnş. A.Ş. İş Ortaklığının fiyat dışı unsur puanının 92,51 olduğu görülmüştür.

İdare tarafından teklifi sınır değerin altında olan isteklilere 05.01.2021, 19.01.2021 ve 22.01.2021 tarihlerinde EKAP üzerinden tebliğ edilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’nci maddesi gereğince hesaplanmış olan “Sıralı İş Kalemleri Listesine” göre TBI-01, TBI-08, TBI-10, TBI-11, TBI-12, TBI-24, TBI-28 ve TBI-39 numaralı pozların açıklama istenilecek iş kalemleri olarak belirlendiği ve bu iş kalemlerine ait açıklama istenilecek ve açıklama istenilmeyecek analiz girdilerine yer verildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 28.01.2021 tarihli yazı ile idarenin aşırı düşük teklif açıklama talebine cevap verildiği görülmüş olup,  bahse konu aşırı düşük teklif açıklamalarının başvuru sahibinin iddiaları ve yukarıda yer alan mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 “TBI-01 Açıkta Kazı Yapılması” iş kalemine ilişkin olarak;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 15,53TL değil, 24,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından bahse konu analizde;

– “Tavikli Kapsül”, “Jel dinamit” ve “Elektrikli Kapsül (2,50 m)” malzeme girdileri ile “Ekskavatör ve Dragline Tipi Makinalar 100Hp” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-08 Barajlarda Her Beton Sınıfında Açıkta Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemine ilişkin olarak;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 198,57TL değil, 300,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından bahse konu analizde;

– “Çam kerestesi 2. Sınıf” malzeme girdisi ile “Ekskavatör ve Dragline Tipi Makinalar 100Hp” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-10 Önyüzü Beton Kaplamalı Barajlarda Ön Yüz Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemine ilişkin olarak;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemine 550,00TL tutarında açıklama yapıldığı, bu tutarın başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği minimum teklif edilebilecek 432,58TL tutarının üzerinde olduğu,  

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından bahse konu analizde;

– “Çam kerestesi 2. Sınıf” malzeme girdisi ile “Ekskavatör ve Dragline Tipi Makinalar 100Hp” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının, “Kayar Kalıp Makinası” makine ve ekipman girdisi için Devlet Su İşlerinin 2020 yılı birim fiyatının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı

– “Eğim, Can Güvenliği” girdisi için idare tarafından analiz formatlarında verilen katsayı ile analizin karsız tutarının çarpıldığının ifade edildiği görülmüştür.

 “TBI-11 Baraj İmalatları Bünyesine Giren Çimento Bedeli” iş kalemine ilişkin olarak;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 142.83TL değil, 260,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından bahse konu analizde;

– “Portland Çimentosu (Torbalı)” girdisi için Ascan Mad. Çimento San. ve Tic. A.Ş. ile Akay Kardeşler Nak. İnş. Mah. Hay. Pet. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 210,00TL tutarındaki fiyat tekliflerinin kullanıldığı, söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde dayanak olarak sunulan 15.01.2021 tarihli 01 sayılı ve 19.01.2021 tarihli 01 sayılı “EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın sunulduğu, fiyat tekliflerini ve satış tutarı tespit tutanaklarını imzalayan kişilere ait imza sirküleri ile bu belgeleri onaylayan meslek mensuplarının faaliyet belgelerinin yer aldığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-12 Açıkta ve Yeraltında Betonarme Demiri” iş kalemine ilişkin olarak;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 2.417,15TL değil, 5.000,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından bahse konu analizde;

– “Beton Çelik Çubuğu Düz 14-50mm” malzeme girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-24 Açıkta, yeraltında veya tünel/galeri içerisinde kullanılacak çelik kaplama, redüksiyon, transizyon, branşman, dirsek ve kurp parçaları, torisferik kapaklar, cebri boru yardımcı ekipmanları ve cebri boru imali ve yerine konulması” iş kalemine ilişkin olarak, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından Karin Demir Çelik Mak. Hır. İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 18.01.2021 tarihli ve KDV hariç 14TL/kg birim fiyatlı “Fiyat teklifi” ile açıklama yapıldığı, bahse konu iş kaleminin analizinde iş kaleminin bütününe ilişkin olarak kar ve genel giderler dahil 15,00TL üzerinden açıklama yapıldığı görülmüştür.

Söz konusu fiyat teklifinin ekinde açıklama yazısı ile 18.01.2021 tarih ve 1 sayılı “EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın sunulduğu, fiyat tekliflerini ve satış tutarı tespit tutanaklarını imzalayan kişilere ait imza sirküleri ile bu belgeleri onaylayan meslek mensuplarının faaliyet belgeleri ve fiyat teklifini düzenleyen firmaya ait referans listesine yer verildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında söz konusu iş kaleminde sağlanan maliyet avantajına ilişkin olarak “DSİ 2020 birim fiyatlarına göre Açıkta, Yeraltında veya Tünel/Galeri İçerisinde Kullanılacak Çelik Kaplama, Redüksiyon, Transizyon, Branşman, Dirsek ve Kurp Parçaları, Torisferik Kapaklar, Cebri Boru Yardımcı Ekipmanları ve Cebri Boru İmali ve Yerine Konulması birim fiyatı: 39,35 TL.’dir. Bu İmalatın Analizine bakıldığında malzeme bedeli (Siyah saç (zayiat dahil) ve Kaynak, röntgen filmi çekilmesi ve her türlü kaynak testleri, temizleme boya, atelye ve taşıma giderleri karşılığı % 20) olmak üzere toplam 3,73 TL iken geri kalan birim fiyat analizindeki işçilik bedeli ise 27,75 TL’dir. (Bu fiyatlara müteahhit karı dahil değildir.) Birim fiyat analizleri hazırlanırken teknoloji ve iş makineleri günümüze göre bu kadar gelişmiş olmadığından, cebri borunun imalatı tamamen el emeği ile imal edildiğinden çok fazla zaman ve iş gücü gerektiriyor idi. Ancak günümüzde teknolojinin gelişmesi ile bilgisayar teknolojisi lazer teknolojisi ve iş makinelerinin devreye girmesiyle imalattaki işçilik bedelleri asgariye çekilmiş ve gerçek piyasada bu imalat 2020 yılı 3. Vergi döneminde EK-O.6 belgesinde görüldüğü gibi 8,70 TL/Kg fiyatla imal edilmiştir. Bunun sebebi de firmanın sac malzemesini daha ekonomik, işçilik giderlerini de teknolojiden yararlanarak ucuza mal etmesinden kaynaklanmaktadır.

Tarafımızdan bu imalat 15TL/Kg bedelle yapılacak olup DSİ Fiyatlarıyla bu imalatın toplamı 103.527,00×39,35=4.073.787,45TL.’ye karşılık gelirken, tarafımızdan bu imalat 103.527,00TL x 15,00 =1.552.905,00 TL’ye yapılacak olup, 4.073.787,45TL-1.552.905,0TL= 2.520.882,45TL sadece bu kalemde Kamu Yararı sağlanacaktır ” ifadelerine yer verilmiştir.

İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında TBI-24 numaralı iş kaleminde; işçilik girdileri için “Sıcak Demirci Ustası”, “Kaynakçı Ustası”, “Formen”  ve “Düz İşçi (İnşaat İşçisi)” girdilerinin miktarlarıyla birlikte yer aldığı, malzeme girdisi için “Düz Siyah Saç (2.5mm)” girdisinin miktarıyla birlikte yer aldığı, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu iş kaleminde yer alan girdilerin tamamına yönelik tek bir fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı görülmüştür.

 “TBI-28 Her türlü kapağın, gömülü elemanların, kaldırma tijlerinin, yakalama kirişlerinin, ızgaraların ve yardımcı parçalarının imali ve yerine konulması” iş kalemine ilişkin olarak, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından Akhidro Elektromekanik Makine İmalat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 18.01.2021 tarihli ve KDV hariç 16TL/kg birim fiyatlı “Fiyat teklifi” ile açıklama yapıldığı, bahse konu iş kaleminin analizinde iş kaleminin bütününe ilişkin olarak kar ve genel giderler dahil 18,00TL üzerinden açıklama yapıldığı görülmüştür.

Söz konusu fiyat teklifinin ekinde açıklama yazısı ile 18.01.2021 tarih ve 1 sayılı “EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın sunulduğu, fiyat tekliflerini ve satış tutarı tespit tutanaklarını imzalayan kişilere ait imza sirküleri ile bu belgeleri onaylayan meslek mensuplarının faaliyet belgeleri ve fiyat teklifini düzenleyen firmaya ait referans listesine yer verildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında söz konusu iş kaleminde sağlanan maliyet avantajına ilişkin olarak “DSİ 2020 Birim fiyatlarına göre Her Türlü Kapağın, Gömülü Elemanlarının, Kaldırma Tijlerinin, Yakalama Kirişlerinin, Izgaraların ve Yardımcı Parçalarının İmali ve Yerine Konulması birim fiyatı 44,01 TL dir. Bu imalatın analizine bakıldığında malzeme bedeli profil demirleri (zayiat dahil), siyah saç (Kaynak, torna, freze, perçin, bulon, döküm, boya, atelye ve taşıma, kaynak röntgen filmi ve her türlü kaynak testleri karşılığı % 30) olmak üzere toplam 4,32 TL iken, geri kalan birim fiyat analizindeki işçilik bedeli 29,28 TL’dir. (Bu fiyatlara müteahhit karı dahil değildir.) Birim fiyat analizleri hazırlanırken teknoloji ve iş makineleri günümüze göre bu kadar gelişmiş olmadığından, bu mekanik imalat tamamen el emeği ile imal edildiğinden çok fazla zaman ve iş gücü gerektiriyor idi. Ancak günümüzde teknolojinin gelişmesi ile bilgisayar teknolojisi, lazer teknolojisi ve iş makinelerinin devreye girmesiyle imalattaki işçilik bedelleri asgariye çekilmiş ve gerçek piyasada bu imalat 2020 yılı 3. Vergi döneminde EK.O.6 belgesinde görüldüğü gibi 15,23 TL’ye (KDV Hariç) imal edilmiştir. Bunun sebebi de firmanın sac ve profil malzemesini daha ekonomik, işçilik giderlerini de teknolojiden yararlanarak ucuza mal etmesinden kaynaklanmaktadır.

Tarafımızdan bu imalat 18 TL bedelle yapılacak olup DSİ Fiyatlarıyla bu imalatın toplamı 316.312.00×44,01=13.920.891,12TL’ye karşılık gelirken, tarafımızdan bu imalat 316.312,00TLx18,00=5.693.616,00 TL’ye yapılacak olup, 13.920.891,12TL-5.693.616,00TL= 8.227.275,12 TL sadece bu kalemde kamu yararı sağlanacaktır.” ifadelerine yer verilmiştir.

İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında TBI-28 numaralı iş kaleminde; işçilik girdileri için “Sıcak Demirci Ustası”, “Kaynakçı Ustası”, “Formen”, “Düz İşçi (İnşaat İşçisi), “Tomacı Ustası”, “Operatör Makinist” ve “Yağcı” girdilerinin miktarlarıyla birlikte yer aldığı, malzeme girdisi için “Düz Siyah Saç (2.5mm)”, “Sıcak Haddelenmiş Profil Demirler (ı-u-t-omega)” ve “Mazot” girdisinin miktarıyla birlikte yer aldığı, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu iş kaleminde yer alan girdilerin tamamına yönelik tek bir fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı görülmüştür.

 “TBI-39 Yollarda Her Türlü Sandık, Sıyırma, Ariyet ve Yol Kazısı Yapılması, Dolgu ve/veya Depoya Konulması” iş kalemine ilişkin olarak;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 0,004TL değil, 15,50TL tutarında açıklama yapıldığı,  

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından bahse konu analizde;

– “Titreşimli Silindir (13-15 ton…)” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından 28.01.2021 tarihli yazı ile idarenin aşırı düşük teklif açıklama talebine cevap verildiği görülmüş olup,  bahse konu aşırı düşük teklif açıklamalarının başvuru sahibinin iddiaları ve yukarıda yer alan mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 “TBI-01 Açıkta Kazı Yapılması” iş kalemine ilişkin olarak;

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 16,27TL değil, 27,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından bahse konu analizde;

– “Tavikli Kapsül”, “Jel dinamit” ve “Elektrikli Kapsül (2,50m)” malzeme girdileri ile “Ekskavatör ve Dragline Tipi Makinalar 100Hp” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-08 Barajlarda Her Beton Sınıfında Açıkta Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemine ilişkin olarak;

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 208,05TL değil, 310,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından bahse konu analizde;

– “Çam kerestesi 2. Sınıf” malzeme girdisi ile “Ekskavatör ve Dragline Tipi Makinalar 100Hp” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-10 Önyüzü Beton Kaplamalı Barajlarda Ön Yüz Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemine ilişkin olarak;

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemine 570,00TL tutarında açıklama yapıldığı, bu tutarın başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği minimum teklif edilebilecek 432,58TL tutarının üzerinde olduğu,  

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından bahse konu analizde;

– “Çam kerestesi 2. Sınıf” malzeme girdisi ile “Ekskavatör ve Dragline Tipi Makinalar 100Hp” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının, “Kayar Kalıp Makinası” makine ve ekipman girdisi için Devlet Su İşlerinin 2020 yılı birim fiyatının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı

– “Eğim, Can Güvenliği” girdisi için idare tarafından analiz formatlarında verilen katsayı ile analizin karsız tutarının çarpıldığının ifade edildiği görülmüştür.

 “TBI-11 Baraj İmalatları Bünyesine Giren Çimento Bedeli” iş kalemine ilişkin olarak;

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 149,65TL değil, 265,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından bahse konu analizde;

– “Portland Çimentosu (Torbalı)” girdisi için Ascan Mad. Çimento San. ve Tic. A.Ş. ile Akay Kardeşler Nak. İnş. Mah. Hay. Pet. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 210,00TL tutarındaki fiyat tekliflerinin kullanıldığı, söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde dayanak olarak sunulan 15.01.2021 tarihli 01 sayılı ve 19.01.2021 tarihli 01 sayılı “EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın sunulduğu, fiyat tekliflerini ve satış tutarı tespit tutanaklarını imzalayan kişilere ait imza sirküleri ile bu belgeleri onaylayan meslek mensuplarının faaliyet belgelerinin yer aldığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-12 Açıkta ve Yeraltında Betonarme Demiri” iş kalemine ilişkin olarak;

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 2.532,43TL değil, 4.850,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından bahse konu analizde;

– “Beton Çelik Çubuğu Düz 14-50mm” malzeme girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı görülmüştür.

 “TBI-24 Açıkta, yeraltında veya tünel/galeri içerisinde kullanılacak çelik kaplama, redüksiyon, transizyon, branşman, dirsek ve kurp parçaları, torisferik kapaklar, cebri boru yardımcı ekipmanları ve cebri boru imali ve yerine konulması” iş kalemine ilişkin olarak, Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından Karin Demir Çelik Mak. Hır. İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 18.01.2021 tarihli ve KDV hariç 14TL/kg birim fiyatlı “Fiyat teklifi” ile açıklama yapıldığı, bahse konu iş kaleminin analizinde iş kaleminin bütününe ilişkin olarak kar ve genel giderler dahil 16,00TL üzerinden açıklama yapıldığı görülmüştür.

Söz konusu fiyat teklifinin ekinde açıklama yazısı ile 18.01.2021 tarih ve 2 sayılı “EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın sunulduğu, fiyat tekliflerini ve satış tutarı tespit tutanaklarını imzalayan kişilere ait imza sirküleri ile bu belgeleri onaylayan meslek mensuplarının faaliyet belgeleri ve fiyat teklifini düzenleyen firmaya ait referans listesine yer verildiği görülmüştür.

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasında söz konusu iş kaleminde sağlanan maliyet avantajına ilişkin olarak “DSİ 2020 birim fiyatlarına göre Açıkta, Yeraltında veya Tünel/Galeri İçerisinde Kullanılacak Çelik Kaplama, Redüksiyon, Transizyon, Branşman, Dirsek ve Kurp Parçaları, Torisferik Kapaklar, Cebri Boru Yardımcı Ekipmanları ve Cebri Boru İmali ve Yerine Konulması birim fiyatı: 39,35 TL.’dir. Bu İmalatın Analizine bakıldığında malzeme bedeli (Siyah saç (zayiat dahil) ve Kaynak, röntgen filmi çekilmesi ve her türlü kaynak testleri, temizleme boya, atelye ve taşıma giderleri karşılığı % 20) olmak üzere toplam 3,73 TL iken geri kalan birim fiyat analizindeki işçilik bedeli ise 27,75 TL’dir. (Bu fiyatlara müteahhit karı dahil değildir.) Birim fiyat analizleri hazırlanırken teknoloji ve iş makineleri günümüze göre bu kadar gelişmiş olmadığından, cebri borunun imalatı tamamen el emeği ile imal edildiğinden çok fazla zaman ve iş gücü gerektiriyor idi. Ancak günümüzde teknolojinin gelişmesi ile bilgisayar teknolojisi lazer teknolojisi ve iş makinelerinin devreye girmesiyle imalattaki işçilik bedelleri asgariye çekilmiş ve gerçek piyasada bu imalat 2020 yılı 3. Vergi döneminde EK-O.6 belgesinde görüldüğü gibi 8,70 TL/Kg fiyatla imal edilmiştir. Bunun sebebi de firmanın sac malzemesini daha ekonomik, işçilik giderlerini de teknolojiden yararlanarak ucuza mal etmesinden kaynaklanmaktadır.

Tarafımızdan bu imalat 15TL/Kg bedelle yapılacak olup DSİ Fiyatlarıyla bu imalatın toplamı 103.527,00×39,35=4.073.787,45TL.’ye karşılık gelirken, tarafımızdan bu imalat 103.527,00TL x 16,00 =1.656.432,00 TL’ye yapılacak olup, 4.073.787,45TL-1.656.432,00TL= 2.417.355,45TL sadece bu kalemde Kamu Yararı sağlanacaktır ” ifadelerine yer verilmiştir.

İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında TBI-24 numaralı iş kaleminde; işçilik girdileri için “Sıcak Demirci Ustası”, “Kaynakçı Ustası”, “Formen”  ve “Düz İşçi (İnşaat İşçisi)” girdilerinin miktarlarıyla birlikte yer aldığı, malzeme girdisi için “Düz Siyah Saç (2.5mm)” girdisinin miktarıyla birlikte yer aldığı, ancak Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu iş kaleminde yer alan girdilerin tamamına yönelik tek bir fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı görülmüştür.

 “TBI-28 Her türlü kapağın, gömülü elemanların, kaldırma tijlerinin, yakalama kirişlerinin, ızgaraların ve yardımcı parçalarının imali ve yerine konulması” iş kalemine ilişkin olarak, Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından Akhidro Elektromekanik Makine İmalat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 18.01.2021 tarihli ve KDV hariç 16TL/kg birim fiyatlı “Fiyat teklifi” ile açıklama yapıldığı, bahse konu iş kaleminin analizinde iş kaleminin bütününe ilişkin olarak kar ve genel giderler dahil 19,00TL üzerinden açıklama yapıldığı görülmüştür.

Söz konusu fiyat teklifinin ekinde açıklama yazısı ile 18.01.2021 tarih ve 2 sayılı “EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın sunulduğu, fiyat tekliflerini ve satış tutarı tespit tutanaklarını imzalayan kişilere ait imza sirküleri ile bu belgeleri onaylayan meslek mensuplarının faaliyet belgeleri ve fiyat teklifini düzenleyen firmaya ait referans listesine yer verildiği görülmüştür.

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasında söz konusu iş kaleminde sağlanan maliyet avantajına ilişkin olarak “DSİ 2020 Birim fiyatlarına göre Her Türlü Kapağın, Gömülü Elemanlarının, Kaldırma Tijlerinin, Yakalama Kirişlerinin, Izgaraların ve Yardımcı Parçalarının İmali ve Yerine Konulması birim fiyatı 44,01 TL dir. Bu imalatın analizine bakıldığında malzeme bedeli profil demirleri (zayiat dahil), siyah saç (Kaynak, torna, freze, perçin, bulon, döküm, boya, atelye ve taşıma, kaynak röntgen filmi ve her türlü kaynak testleri karşılığı % 30) olmak üzere toplam 4,32 TL iken, geri kalan birim fiyat analizindeki işçilik bedeli 29,28 TL’dir. (Bu fiyatlara müteahhit karı dahil değildir.) Birim fiyat analizleri hazırlanırken teknoloji ve iş makineleri günümüze göre bu kadar gelişmiş olmadığından, bu mekanik imalat tamamen el emeği ile imal edildiğinden çok fazla zaman ve iş gücü gerektiriyor idi. Ancak günümüzde teknolojinin gelişmesi ile bilgisayar teknolojisi, lazer teknolojisi ve iş makinelerinin devreye girmesiyle imalattaki işçilik bedelleri asgariye çekilmiş ve gerçek piyasada bu imalat 2020 yılı 3. Vergi döneminde EK.O.6 belgesinde görüldüğü gibi 15,23 TL’ye (KDV Hariç) imal edilmiştir. Bunun sebebi de firmanın sac ve profil malzemesini daha ekonomik, işçilik giderlerini de teknolojiden yararlanarak ucuza mal etmesinden kaynaklanmaktadır.

Tarafımızdan bu imalat 18 TL bedelle yapılacak olup DSİ Fiyatlarıyla bu imalatın toplamı 316.312.00×44,01=13.920.891,12TL’ye karşılık gelirken, tarafımızdan bu imalat 316.312,00TLx19,00=6.009.928,00TL’ye yapılacak olup, 13.920.891,12TL-6.009.928,00TL= 7.910.963,12TL sadece bu kalemde kamu yararı sağlanacaktır.” ifadelerine yer verilmiştir.

İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında TBI-28 numaralı iş kaleminde; işçilik girdileri için “Sıcak Demirci Ustası”, “Kaynakçı Ustası”, “Formen”, “Düz İşçi (İnşaat İşçisi), “Tomacı Ustası”, “Operatör Makinist” ve “Yağcı” girdilerinin miktarlarıyla birlikte yer aldığı, malzeme girdisi için “Düz Siyah Saç (2.5mm)”, “Sıcak Haddelenmiş Profil Demirler (ı-u-t-omega)” ve “Mazot” girdisinin miktarıyla birlikte yer aldığı, ancak Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu iş kaleminde yer alan girdilerin tamamına yönelik tek bir fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı görülmüştür.

 “TBI-39 Yollarda Her Türlü Sandık, Sıyırma, Ariyet ve Yol Kazısı Yapılması, Dolgu ve/veya Depoya Konulması” iş kalemine ilişkin olarak;

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulduğu, sunulan analizdeki girdi ve miktarların idarenin analiz formatında yer alan girdi ve miktarlar ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından bahse konu iş kalemi analizinde başvuru sahibinin iddia ettiği gibi 0,004TL değil, 16,00TL tutarında açıklama yapıldığı,  

Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından bahse konu analizde;

– “Titreşimli Silindir (13-15 ton…)” makine ve ekipman girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

– “Mazot” girdisi için EPDK tarafından yayımlanmış 04.11.2020 tarihli Bolu İli motorin fiyatının (Woogs)  5,43 TL/lt olduğu, isteklinin, yayımlanan motorin fiyatının KDV hariç tutarının 4,6017TL, bu tutarın lt/kg dönüşümü için 0,845 katsayısına bölünmüş tutarının ise 5,45TL/kg olarak hesaplandığı ve bu tutarın %90’ının ise 4,91TL olarak hesaplandığı,

– İş kalemleri içinde yer alan tüm işçilik girdileri için 2020 yılı saatlik asgari ücreti olan 13,08 TL’nin kullanıldığı,

– Nakliye girdileri için, idare tarafından analiz formatlarında verilen nakliye formüllerinin kullanıldığı görülmüştür.

TBI-11 Baraj İmalatları Bünyesine Giren Çimento Bedeli” iş kaleminde yer alan “Portland Çimentosu (Torbalı)” girdisi için gerek ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. gerekse de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından Ascan Mad. Çimento San. ve Tic. A.Ş. ile Akay Kardeşler Nak. İnş. Mah. Hay. Pet. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 210,00TL tutarındaki fiyat tekliflerinin kullanıldığı, bununla birlikte söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde dayanak olarak sunulan 19.01.2021 tarihli 01 sayılı (Ascan Mad. Çimento San. ve Tic. A.Ş.)  ve 15.01.2021 tarihli 01 sayılı (Akay Kardeşler Nak. İnş. Mah. Hay. Pet. Tic. San. Ltd. Şti.) “EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın aynı tarih ve sayı numarasıyla her iki istekli adına düzenlendiği bu bağlamda gerek ihale üzerinde bırakılan isteklinin gerekse de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin birbirleri adına aynı sayı numarasıyla düzenlenen satış tutarı tespit tutanaklarının aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanıldığı görülmüştür.

TBI-24 ve TBI-28 numaralı iş kalemlerine yönelik ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu iş kalemlerinde yer alan girdilerin tamamına yönelik tek bir fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, ancak bahse konu iş kalemlerine yönelik sunulan fiyat tekliflerinde yer alan tutarların söz konusu iş kalemlerinde yer alan işçilik girdilerini dahi karşılamadığı, idarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde gönderilen analiz formatları ve analiz girdi cins ve miktarlarının hatalı belirlendiğine yönelik süresi içerisinde idareye yapılan herhangi bir şikayet başvurusu bulunmadığından açıklamaların idarece gönderilen analiz formatına uygun olarak yapılması gerektiği, bu haliyle söz konusu iş kalemlerinde yer alan girdilere yönelik idarenin analiz formatında yer alan birim miktarlara göre açıklama yapılmadığı, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından TBI-24 ve TBI-28 numaralı iş kalemlerine yönelik idarenin analiz formatına uygun analiz sunulmadığı anlaşıldığından anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının bu gerekçeyle reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte Kamu İhale Kanunu’nun “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’inci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

…           

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddenin dördüncü fıkrasında “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:

…

j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan Kanun hükümlerinden; isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak şeklindeki davranışların yasak fiil ve davranışlar arasında sayıldığı, söz konusu durumların tespiti halinde isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı ve ihalelere katılıma ilişkin yasaklanma yaptırımının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde;

– Her iki istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarındaki açıklama yazılarının içeriği ile açıklama formatlarının ve yapılan belgelendirmenin birbirine çok benzer nitelikte olduğu, ayrıca açıklamalarda analiz girdileri için fiyat teklif kullanılmışsa her iki istekli tarafından aynı fiyat tekliflerinin kullanıldığı, analizlerde kamu kurumu ve kuruluşlarının birim fiyatları kullanılmışsa aynı şekilde aynı birim fiyatların kullanıldığı, dolayısıyla her iki istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının aynı açıklama ile aynı belgeler üzerinden aynı yöntem kullanılarak yapıldığı,

-Her iki istekli tarafından aynı şekilde TBI-24 numaralı iş kaleminde yer alan girdilerin tamamına yönelik Karin Demir Çelik Mak. Hır. İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 18.01.2021 tarihli ve KDV hariç 14TL/kg birim fiyatlı aynı fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, ayrıca her iki istekli tarafından sağlanan maliyet avantajı ile ilgili olarak söz konusu fiyat teklifinin açıklamalarında birebir aynı ifadelerin kullanıldığı,

-Her iki istekli tarafından aynı şekilde TBI-28 numaralı iş kaleminde yer alan girdilerin tamamına yönelik Akhidro Elektromekanik Makine İmalat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 18.01.2021 tarihli ve KDV hariç 16TL/kg birim fiyatlı aynı fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, her iki istekli tarafından sağlanan maliyet avantajı ile ilgili olarak söz konusu fiyat teklifinin açıklamalarında birebir aynı ifadelerin kullanıldığı,

-Her iki istekli tarafından aynı şekilde TBI-11 numaralı iş kaleminde “Portland Çimentosu (Torbalı)” girdisi için Ascan Mad. Çimento San. ve Tic. A.Ş. ile Akay Kardeşler Nak. İnş. Mah. Hay. Pet. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 210,00TL tutarındaki fiyat teklifleri ile açıklama yapıldığı, bununla birlikte söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde fiyat tekliflerine dayanak olarak sunulan satış tutarı tespit tutanaklarının aynı tarih ve aynı sayı numarasıyla her iki istekli adına düzenlendiği görülmüştür.

Kamu ihale mevzuatında ihale süreci Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri ifade etmektedir. Bir başka ifadeyle ihale süreci ihalenin ilanından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde yapılan işlemleri kapsamaktadır. Dolayısıyla Kanun’un anılan 17’nci maddesindeki belirtilen fiil veya davranışlarda bulunma yasağı, aşırı düşük teklif açıklama safhası da dahil olmak üzere isteklilerin ihale süreci dahilindeki tüm iş ve işlemleri bakımından geçerli bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin 45’inci maddesindeki açıklamalar ile isteklilere, açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analiz girdilerini farklı yöntemlerle açıklama ve tevsik etme imkânı tanınmıştır.

Buna karşın gerek ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. gerekse de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından yapılan açıklamalar incelendiğinde; aynı girdiler için aynı açıklama yöntemlerini (ilgisine göre fiyat teklifi veya kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyat/rayiçler) kullandıkları, fiyat teklifi ile yapılan açıklamada aynı firmalardan aynı fiyatlarla fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifi alınan girdiler için kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatları/rayiçleri ile açıklama yapılma imkanı da olmasına rağmen bunun kullanılmadığı, aynı şekilde kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatları/rayiçleri kullanılarak aynı girdiler için açıklama yaptıkları, açıklama kapsamında idareye sunulan belge içeriklerinin ve açıklamalarının da benzerlik taşıdığı, dolayısıyla söz konusu isteklilerin rekabeti bozucu ve ihale kararını etkileyen tutum içinde bulundukları anlaşıldığından, gerek ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. gerekse de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında, Kanun’un yukarıya aktarılan hükümleri gereğince yasak fiil ve davranışta bulunulduğu yönünde kuvvetli karine oluştuğu anlaşıldığından anılan isteklilerin tekliflerinin bu gerekçeyle de değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “… b) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer özellikteki işleri, …

d) İş deneyim belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren; iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgesini,…

ı) Esaslı unsur: Proje bütünlüğü çerçevesinde yapının amacı ile işlevi ve/veya gerçekleştirilen toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımı göz önünde bulundurularak belirlenen ana iş grubunu,

i) İş grubu: Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin eki Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesindeki ilgili iş grubunu, ifade eder.” hükmü,

 “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur…

(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir…

(17) Bu Yönetmeliğin 43’üncü maddesinin sekizinci fıkrasına göre düzenlenenler hariç olmak üzere belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarca düzenlenecek iş deneyim belgelerinde; belgeye konu işin esaslı unsuru ile belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımına yer verilir. Ancak, işin amacı ile işlevini gerçekleştirecek seviyede veya bir iş grubuna ilişkin aşama ve kısımları içerecek şekilde tamamlanmaması gibi hallerde esaslı unsur belirtilmez ve belgede buna ilişkin açıklamaya yer verilerek işin tamamlanan aşama ve kısımları belirtilir.” hükmü,

 “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinin ikinci bendinde “ (2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir…” hükmü,

 “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerde yazılı tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenir:

a) Keşfindeki birim fiyatlar üzerinden ihale indirimi yapılmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler; sözleşme birim fiyatlarına esas alınan yıldan bir önceki yılın Aralık ayına ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

b) 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmiş işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, belgeye konu işin ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

c) (a) ve (b) bendi dışında kalan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, belgeye konu işin sözleşmesinin yapıldığı aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

d) Alt yüklenici iş bitirme belgeleri, yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşmenin tarihi esas alınarak güncellenir…” hükmü,

 “İş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi” başlıklı Ek 1’inci maddesinde “(1) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından 31/8/2014 tarihinden sonra düzenlenecek olan iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur.

(2) İlanı veya duyurusu 31/8/2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 1/9/2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan iş deneyim belgelerinin asıllarının 1/7/2016 tarihine kadar belgeyi düzenleyen idareye teslim edilmesi ve EKAP üzerinden yeniden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur. Bu durumda; EKAP üzerinden düzenlenen yeni belgeye, daha önce düzenlenen belgenin tarih ve sayısının da belirtildiği ve eski belgenin yerine verildiğine dair bir şerh düşülür ve eski belge dosyasında muhafaza edilir.

(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca EKAP üzerinden kayıt edilme zorunluluğu getirilen iş deneyim belgeleri EKAP üzerinden kayıt edilmedikleri müddetçe ilanı veya duyurusu 1/7/2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsik için kullanılamaz.

(4) İlanı veya duyurusu 1/9/2014 tarihinden sonra yapılan ihalelerde, aday veya istekliler tarafından sunulan ve üzerinde EKAP belge numarası bulunan iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden sorgulanması zorunludur.” hükmü,

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin ekinde yer alan “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesi” tablosunun “(A) Alt Yapı İşleri” kısmında VIII. Grup aşağıda yer verilen tablodaki gibi düzenlenmiştir:

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Tekke Barajı İkmali

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2013A01-1714

d) Kodu:

e) Miktarı: Temelden 76.5 m., talvegden 69,5 m yüksekliğinde Ön Yüzü Beton Kaplı Kaya Dolgu Tipinde Baraj

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Bolu İlinin Dörtdivan ilçesinin 14.5 km güneybatısında, Tekkedere köyünün 600 m membasındadır” düzenlemesi,

“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 100’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat usul ve tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzerlik arz eden “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde yer alan “A/VIII. Grup: Barajlar” grubu işler” düzenlemesi bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde yer verdiği söz konusu iddiasına ilişkin olarak, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yanı sıra sınır değer ve sınır değerin üstündeki isteklilerin iş deneyim belgelerinin uygun olmadığının iddia edildiği görülmekle birlikte, söz konusu iddiada sadece ihale üzerinde bırakılan istekli açıkça ifade edildiğinden, diğer bir ifadeyle söz konusu iddiada diğer istekliler açıkça belirtilmediğinden, bahse konu iddiaya yönelik inceleme sadece ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. kapsamında yapılmıştır.

Kamu ihale mevzuatı uyarınca yapım işleri ihalelerinde idarelerce iş deneyim belgesi istenilmesinin zorunlu olduğu, İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan düzenlemelerinden, isteklilerce teklif ettikleri bedelin % 100’ünden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerektiği, bu kapsamda ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından asgari sağlanması gereken iş deneyim tutarının (48.239.391,00x%100=) 48.239.391,00TL olduğu anlaşılmıştır.

 İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adının “Tekke Barajı İkmali” olarak tanımlandığı, anılan maddenin (e) bendindeki düzenlemelere göre iş kapsamında; temelden 76.5 m., talvegden 69,5 m yüksekliğinde ön yüzü beton kaplı kaya dolgu tipinde baraj şeklinde düzenlendiği, anılan Şartname’nin benzer iş tanımının yapıldığı 7.6’ncı maddesinde, Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşlere Dair Tebliğ’de yer alan A-VIII grubu işlerin benzer iş olarak tanımlandığı görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda; “EKAP’ta Kayıtlı Olmayan İş Deneyim Belgesi” bölümünün doldurularak beyan edildiği, söz konusu bölümde; “Belgenin Niteliği” kısmında “Yüklenici İş Bitirme” beyanının,  “İşin Adı, Tanımı, (Varsa) İhale Kayıt Numarası ve Sözleşme Kapsamında Yapılan İşler” kısmında “Çanakkale-Çan Karakoca Göleti ve Sulaması, 1.605.568.000 m³ kazı dolgu işleri, 7.964.000 m³ beton işleri, 12.900,00 m yol işleri, 3.594,00 m enjeksiyon işleri, 122,00 m cebri bor döşeme işi, 11.434,00 m hdpe 100 boru döşeme işi 67 adet sanat yapısı, kazı, dolgu, beton, yol ve enjeksiyon işleri” beyanının, “Belgenin Düzenlenme Tarihi / Sözleşme Tarihi / İşin Kabul Tarihi” kısmında “13.01.2012, 22.10.1998, 29.12.2011” beyanının, “Belge Tutarı ve Benzer İş Tutarı” kısmında “1.300.648,79TRY (Türk Lirası)” beyanının bulunduğu görülmüştür.

İdare tarafından Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş.ye EKAP üzerinden gönderilen 12.02.2021 tarihli “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıyla beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan belgelerin sunulması istenilmiştir.

İdarenin söz konusu talebine ilişkin Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsiken Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 25. Bölge Müdürlüğü tarafından 13.01.2012 tarihinde düzenlenen yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede işin adı kısmında “Çanakkale-Çan Karakoca Göleti ve Sulaması” ifadesinin, uygulanan yapı tekniği kısmında “1.605.568.000 m³ kazı ve dolgu işleri, 7.964.000 m³ beton işleri, 12.900,00 m yol işleri, 3.594,00 m enjeksiyon işleri, 122,00 m cebri bor döşeme işi, 11.434,00 m HDPE 100 boru döşeme işi 67 adet sanat yapısı” ifadesinin, belge tutarı kısmında “1.300.648,79 TL(1998 B.F. ile)” ifadesinin yer aldığı, sözleşme tarihi kısmında “22.10.1998”, işin geçici kabul/tasfiye veya iskan tarihi kısmında “29.12.2011” tarihinin yer aldığı görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından asgari sağlanması gereken iş deneyim tutarının aynı zamanda teklif tutarı olan 48.239.391,00TL olduğu, anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinde işin esaslı unsuru olan gölet inşaatı yapıldığı anlaşıldığından bahse konu belgenin benzer iş tanımına uygun olduğu, benzer işe uygun olan gölet inşaatına ilişkin 1.300.648,79TL tutarının güncellenmesi sonucunda elde edilen benzer iş tutarının asgari sağlanması gereken tutarı fazlasıyla karşıladığı, bu kapsamda ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından İdari Şartname’nin 7.5 ve 7.6’ncı maddesinde belirtilen yeterlik kriterlerinin sağlandığı anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,…

b) Tüzel kişi olması halinde, bu Yönetmelik ekinde yer alan Tüzel Kişilerde Ortaklık Bilgilerine ve Yönetimdeki Görevlilere İlişkin Son Durumu Gösterir Belge ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,

teklif kapsamında sunulması zorunludur…” hükmü,

 “Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir…

(3) Bu ihalelerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin ekinde bulunan “Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname” ve ilgili yönetmelikler ekinde bulunan diğer standart formlar kullanılır…

(5) e-teklifler EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir…

(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “10/A.1. İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre adı, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda yetkili olanlar da dâhil olmak üzere; tüzel kişiliği temsile ve yönetime yetkili kişilerin adı, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası anlaşılır. Ancak, bu bilgileri göstermek üzere teklif ekinde sunulan belgelerde T.C. kimlik numaralarının beyan edilmemesi veya beyan edilen T.C. kimlik numaralarının teyit edilememesi durumunda teklif bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılmaz.” açıklaması yer almaktadır.  

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilginlerin e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir:

a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,” düzenlemesi,

“Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. e-teklifler istekliler tarafından EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir…

22.2. Yeterlik bilgileri tablosunda ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlar, teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalar standart formunda ise açıklama istenen teknik özellikler için ayrı satırlar açılmış olup, istekliye ait hangi belgeler esas alınarak ihaleye katılım sağlanmış ise o belgelere ilişkin tarih, sayı, yevmiye numarası gibi bilgiler ile istenen kriterlere ve açıklamalara ilişkin belgelerde yer alan gerekli bilgiler eksiksiz olarak açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmek suretiyle ekli standart formalara uygun şekilde doldurulacaktır…” düzenlemesi,

“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “…31.3. İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ve istenilmişse teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır…

31.8. Yapılan değerlendirme sonucunda, ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan…teklifler değerlendirme dışı bırakılarak…değerlendirme dışı bırakma işleminin gerekçeleri belirtilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde yer verdiği söz konusu iddiasına ilişkin olarak, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yanı sıra sınır değer ve sınır değerin üstündeki isteklilerin temsile yetkili olunduğuna ilişkin belgelerin uygun olmadığının iddia edildiği görülmekle birlikte, söz konusu iddiada sadece ihale üzerinde bırakılan istekli açıkça ifade edildiğinden, diğer bir ifadeyle söz konusu iddiada diğer istekliler açıkça belirtilmediğinden, bahse konu iddiaya yönelik inceleme sadece ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. kapsamında yapılmıştır.  

İhale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunun ilgili kısmında, “İhaleye Katılmak İçin Gereken Belgeler ve Yeterlik Kriterleri” satırının “Teklif Vermeye Yetkili Olunduğuna İlişkin Bilgiler” başlıklı sütununun;

-“İmza sirküleri kısmında”, “Noterlik Adı”nın “Ankara 41. Noterliği”  “İmza Sirkülerinin Tarihi ve Yevmiye Numarası”nın “30.12.2019, 31627” şeklinde doldurulduğu,

– “Ticaret Sicili Bilgileri” kısmında “Ortaklara Ait Bilgiler (Halka Arz Edilen Hisseler Hariç) [Ortakların: Gerçek Kişi Olması Durumunda Ad-Soyad/TC Kimlik Numarası/ Ortaklık Oranı/ Varsa İşletme Adı ve Ticaret Unvanı; Tüzel Kişi Olması Durumunda Ticaret Unvanı/Vergi Kimlik Numarası/Ortaklık Oranı/Varsa İşletme Adı]”  başlıklı bölümünün “İsa Şimşek, 48*********,%50”, “Özcan Şimşek, 48*********, %50” şeklinde doldurulduğu,  

– “Yöneticilere Ait Bilgiler (Ad-Soyad/TC Kimlik Numarası ve Görevi)” başlıklı bölümlerinin “Özcan Şimşek, 48*********, Yönetim Kurulu Başkan Vekili”, ”Ömer Şimşek, 48*********, Yönetim Kurulu Başkanı”, “Özcan Şimşek, 48*********, Yönetim Kurulu Üyesi”, ”Ömer Şimşek, 48*********, Yönetim Kurulu Üyesi”  şeklinde doldurulduğu,  

– “Ticaret Sicil Gazetesi/Gazetelerinin Tarihi, Sayısı ve Sicil Müdürlüğü” başlıklı bölümlerinin “07.07.2020, 10113, Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü”, “24.12.2019, 9979, Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü”, “12.12.2019, 9971, Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü”, “10.10.2019, 9927, Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü”, “08.04.2014, 8545, Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü”, “27.02.2014, 8517, Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü”, “11.03.1996, 3994, Muş Ticaret Sicil Müdürlüğü” şeklinde doldurulduğu,

– “Diğer Belgeler Kullanılarak Tevsik Ediliyorsa Bu belgelerin Tarih ve Sayısı ile Düzenleyen Gerçek/Tüzel Kişi” başlıklı bölümünün “24.02.2014, 6927 yevmiye numaralı Ankara 41. Noter onaylı pay defteri” şeklinde doldurulduğu görülmüştür.

İdare tarafından Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş.ye EKAP üzerinden gönderilen 12.02.2021 tarihli “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıyla beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan belgelerin sunulması istenilmiştir.

İdarenin söz konusu talebine ilişkin Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından, yeterlik bilgileri tablosunda bilgileri beyan edilen; imza sirkülerinin, ticaret sicil gazetelerinin ve pay defterinin idareye sunulduğu görülmüştür. Ayrıca anılan istekli tarafından “Ortaklık Bilgileri ve Yönetimdeki Görevliler” başlıklı belgenin de sunulduğu görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen tüzel kişiliğin ortaklarının ad ve soyad, ortaklık oranları ve tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlilere ilişkin bilgiler ile anılan istekli tarafından bu bilgilerin teyit edilmesine ilişkin sunulan belgelerin İdari Şartname’nin 7.1. maddesinde belirtilen yeterlik kriterlerine uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bankalardan temin edilecek belgeler” başlıklı 34’üncü maddesinde “(1) Mali durumu göstermek üzere bankalardan temin edilecek yeterlik belgesi, banka referans mektubudur. Banka referans mektubu, Türkiye’de veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edilebilir. Banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.

(2) Banka referans mektubuna ilişkin yeterlik kriterleri aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatı, teklif edilen bedelin % 10’undan az olamaz…

c) Yukarıdaki bentlerde belirtilen kriterler, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir…” hükmü,

 “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,

b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,

her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.

(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere  yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi sunar.

(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır….” hükmü,

 “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgedir.

(2) Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına kadar olan ve iş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir. Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde ise yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin sunulması gerektiğine yönelik düzenleme yapılabilir. Bu durumda aday veya isteklinin idarece istenilen ilgili belgeyi sunması gereklidir.

(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin, toplam cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması, …

(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. İdarece yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihalelerde, üçüncü fıkradaki kriterleri sağlayamayan aday veya isteklinin yapım işleri cirosuna ilişkin asgari tutarın yarısını sağlaması ve toplam ciro tutarının üçüncü fıkranın (a) bendinde sayılan ihalelerde teklif ettiği bedelin %40’ından veya üçüncü fıkranın (b) bendinde sayılan ihalelerde yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutarın iki katından az olmaması durumunda, yapım işleri ile ilgili ciro kriterinin sağlandığı kabul edilir. Bu durumda, aday veya isteklinin toplam cirosunu gösteren gelir tablosunu da teklif veya başvuru kapsamında sunması gereklidir

(6) Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.

(8) Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır...” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: …

7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin aranacak belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler

7.4.1 İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10’undan az olmamak üzere bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.

Yukarıdaki kriter, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir…

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur…

7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler,

İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde yer verdiği söz konusu iddiasına ilişkin olarak, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yanı sıra sınır değer ve sınır değerin üstündeki isteklilerin ekonomik ve mali yeterlik kriterlerine ilişkin belgelerin uygun olmadığının iddia edildiği görülmekle birlikte, söz konusu iddiada sadece ihale üzerinde bırakılan istekli açıkça ifade edildiğinden, diğer bir ifadeyle söz konusu iddiada diğer istekliler açıkça belirtilmediğinden, bahse konu iddiaya yönelik inceleme sadece ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. kapsamında yapılmıştır.  

Tekliflerin elektronik ortamda alınacağının belirtildiği ihalelerde, katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin olarak istekliler tarafından herhangi bir belge sunulmayacağı, bu kapsamda; tekliflerin ihale dokümanında yer alan “Yeterlik Bilgileri Tablosu” doldurulmak suretiyle sunulması gerektiği, ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin değerlendirmenin de teklif mektubu ekinde yer alan Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda istekli tarafından beyan edilen bilgiler üzerinden yapılacağı,

İstekliler tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet siteleri üzerinden sorgulanabilenlerin, belgelerdeki kayıtlı bilgiler esas alınarak değerlendirmeye tabi tutulacağı, belirtilen yöntemle sorgulanamayan bilgi ve belgelere yönelik ilk değerlendirmenin ise beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılacağı, bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.

Aktarılan mevzuat ve doküman düzenlemeleri uyarınca istekliler tarafından yeterlik bilgileri tablosunda “Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Bilgiler” sütununun ilgili kısımlarının, İdari Şartname’nin 7.4.1, 7.4.2 ve 7.4.3’üncü maddelerinde yer alan yeterlik kriterleri çerçevesinde beyan edileceği, istekliler tarafından yeterlik bilgileri tablosunda ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin beyan edilen söz konusu bilgilerin idare tarafından belgelerdeki kayıtlı bilgiler esas alınarak EKAP üzerinden sorgulanması neticesinde yeterlik değerlendirmesine tabi tutulacağı anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihalede, ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. tarafından sunulan teklif tutarının 48.239.391,00 TL olduğu, bu kapsamda ihale üzerinde bırakılan isteklinin; İdari Şartname’nin 7.4.1’inci maddesindeki düzenlemeler uyarınca (48.239.391,00x%10=) 4.823.939,10 TL tutarından az olmamak üzere bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatını gösteren banka referans mektubunun sunulması gerektiği, İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesindeki düzenlemeler uyarınca anılan isteklinin toplam cirosunun  (48.239.391,00x%25=) 12.059.847,75TL tutarından, yapım işleri cirosunun ise (48.239.391,00x%15=) 7.235.908,65TL tutarından az olmaması gerektiği anlaşılmıştır. Ayrıca İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesindeki düzenlemeler uyarınca söz konusu isteklinin bilançosunda cari oranın en az 0,75 olması,  öz kaynak oranının en az 0,15 olması, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması gerekmektedir.

İhale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Turz. Taah. Tic. A.Ş. tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunun “Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Bilgiler” kısmının;

– “Bilanço Bilgileri” satırında “Cari oran”ın “1,0856…” , “Özkaynak oranı”nın “0,4872…”, “Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranı”nın “0,0061…”, “Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar”ın “2019” şeklinde beyan edildiği,

– “İş Hacmi Bilgileri” satırında “Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınması İstenen Yıllar ve Bu Yıllara Ait Toplam Ciro/Fatura Tutarı” kısmının “2019-**.***.***,** TRY” ve “2018-**.***.***,**TRY” şeklinde beyan edildiği,

– “Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 20’nci Maddesinin Birinci Fıkrasına Uygun Olarak Alınan Banka Referans Mektubu (Bu mektuplara ilişkin bilgiler EKAP’a elektronik ortamda aktarılmaktadır.)” satırında “Banka Referans Mektubunun Ayırt Edici Numarası” kısmının “R0010-02318-20028884” şeklinde beyan edildiği görülmüştür.

İdare tarafından Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş.ye EKAP üzerinden gönderilen 12.02.2021 tarihli “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıyla beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan belgelerin sunulması istenilmiştir.

İdarenin söz konusu talebine ilişkin Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. tarafından, yeterlik bilgileri tablosunda bilgileri beyan edilen; meslek mensubu tarafından onaylanan 2018 ve 2019 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi ile eki bilanço ve gelir tablolarının, meslek mensubu tarafından onaylanan 2019 yılına ait Bilanço Bilgileri Tablosunun ve T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Ostim/Ankara Girişimci Şubesi tarafından düzenlenen R0010-02318-20028884 ID numaralı banka referans mektubunun sunulduğu görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin yeterlik bilgileri tablosunda ekonomik ve mali yeterlik kriterlerine ilişkin beyan etmiş olduğu bilgiler ile anılan istekli tarafından ekonomik ve mali yeterlik kriterlerin sağlandığını tevsik etmek üzere sunduğu belgelerde yer alan bilgilerin birbiriyle uyumlu olduğu, bu kapsamda yapılan inceleme neticesinde ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından İdari Şartname’nin 7.4.1, 7.4.2 ve 7.4.3’üncü maddelerinde yer alan yeterlik kriterlerinin sağlandığı anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Şimşekler İnş. ve Tur. Taah. Tic. A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Arsi Yapı Müh. Mak. Taah. Tic. A.Ş.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.