|
BAŞVURU SAHİBİ:
Ahmet TÜRKSAYAR,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Adana İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/532604 İhale Kayıt Numaralı “Yemek Hizmet Alımı” ihalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Adana İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 03.07.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Ahmet Türksayar’ın 04.08.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.08.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.08.2023 tarih ve 104675 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.08.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/950 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu tarafından tekliflerinin, 2022 yılı bilanço ve iş hacmi bilgilerinin beyan edilmemesi gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı,
Bilindiği üzere 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas ilinin Gürün ilçesinin, 120 sayılı Cumhurbaşkanı Kararnamesi (CK) ile OHAL kapsamına alındığı, 127 numaralı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Alımları, Alacakları ve Sosyal Tesislerine İlişkin Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 03.03.2023 tarihli ve 32121 sayılı olarak Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği,
Anılan Kararname’nin 6’ncı maddesinde, Maliye Bakanlığınca 213 sayılı VUK 15’inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde amme alacaklarına ilişkin tedbirlerin kaldırılacağı, bu hükmün 06.02.2023 tarihi itibarı ile anılan yerlerde gelir, kurumlar vergisi veya katma değer vergisi yönünden mükellefiyeti bulunanlar açısından verilecek beyannamelerin sürelerinin 31.07.2023 tarihine kadar uzatıldığı ve belirtilen tarihten önce beyanname verilmemesi halinde yaptırım uygulanmayacağının düzenlendiği,
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir sebeplerle gecikme” başlıklı 15’nci maddesinde “13 üncü maddede yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzar. Bu hükmün uygulanması için mücbir sebebin malum olması veya ilgililer tarafından ispat veya tevsik edilmesi lazımdır. Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilân etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki vergi türleri ve işyerleri itibarıyla; beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilir.” hükmünün yer aldığı,
Anılan düzenleme dayanak alınarak, Gelir İdaresi Başkanlığınca 03.03.2023 tarihinde yayımlanan Tahsilat İç Genelgesi (Seri No:2023/1) ile “…Bilindiği üzere, 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Bakanlığımızca 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 15’inci maddesi kapsamında Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) mücbir sebep hali ilan edilmiştir.” denildiği ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 15’inci maddesi gereğince mücbir hal ilan edilen yerlerde bulunan veya bu yerlerde faaliyette bulunan mükelleflerin 06.02.2023 – 01.07.2023 tarihleri arasında beyanname vermek zorunda olmadıklarına ilişkin düzenleme yapıldığı,
Diğer taraftan, Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresinde yapılan duyuruda “06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Bakanlığımız tarafından, mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur. Bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.
Mücbir sebep hali süresince, verilmesi gereken vergi beyanname ve bildirimlerinin verilme süreleri, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri… uzatılmıştır.” ifadelerine yer verildiği,
Buna göre, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin 15.08.2023 salı günü sonuna kadar verilebileceği, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizlerinin 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebileceği, söz konusu yerlerde bulunan mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1’inci geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamelerin verilmeyeceği, mükelleflerin vergi beyanname bildirim süresinin 15.08.2023 tarihine ötelendiği,
Firmaları tarafından, Yeterlik Bilgileri Tablosunda (YTB) yapılan beyanlardan da anlaşılacağı üzere, firmalarının ********012 T.C. kimlik numarası ile Aksu/Kahramanmaraş vergi dairesinin mükellefi olduğu, 29.03.2007 tarihinden itibaren 48673 sicil numarası ile Kahramanmaraş Lokantacılar, Kebapçılar ve Tatlıcılar Odasına kayıtlı olduğu, anılan bilgilerin 23.01.2016 tarihli ve 19 sayılı Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi’nin 1472’nci sayfasında yer aldığı, dolayısı ile firmalarının mükellef kaydının bulunduğu ilin 120 sayılı Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile OHAL ilan edilen iller arasında yer aldığı, aynı zamanda bu ilin Hazine ve Maliye Bakanlığının (GİB) mücbir hal ilan edilen illere ilişkin 03.03.2023 tarihinde yayımlanan Tahsilat İç Genelgesi (Seri No:2023/1) kapsamına alındığı, anılan düzenleme gereğince 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanun’un 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; yıllık kurumlar vergisi beyannamesi hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın birinci gününden yirmi beşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edilme süresinin 15.08.2023 tarihine kadar uzatıldığı,
Bu bakımdan, 120 Sayılı CK ile OHAL kapsamında bulunan mükelleflerin İdari Şartname’nin 7.4.2’nci ve 7.4.3’üncü maddelerinde yer alan düzenleme ve yukarıda aktarılan Yönetmelik’in 35 ve 36’ncı maddelerinde yer alan hükmü bakımından, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgelerinden ve iş hacmi belgelerinden anlaşılması gereken bilgi/belgelerin, 2021 yılına ilişkin belgeler olarak kabul edilmesi, bu belgelerin idarece aranan kriterleri karşılamaması halinde bilanço için 2020 veya 2019 yılları, iş hacmi için ise benzer şekilde 2021-2020 ve 2019 yılı bilgi ve belgelerin de beyan edilebileceğinin aktarılan Yönetmelik hükmü ve Şartname düzenlemesi gereği olduğu,
GİB’in Genelgesi ve vergi takvimine göre de OHAL kapsamında bulunan yerlerin 2022 yılı Kurumlar Vergi Beyannamesi’nin son beyan tarihinin 15.08.2023 tarihi olduğu, bu iller açısından 5520 sayılı Kanun’da, yıllık kurumlar vergisi beyannamesi hesap döneminin kapandığı tarihten sonra en geç 15.08.2023 tarihinin esas alınarak mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edilmesinin öngörüldüğü, dolayısı ile Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenerek OHAL kapsamına alınan bu illerde GİB Genelgesi bakımından belirlenen tarihe kadar yapılan ihalelerde bir önceki yıla ilişkin bilanço ve iş hacmine ilişkin aranan belgelerin 2021 ve öncesine ilişkin olması gerektiği, bunların ihalede sunulması/veya beyan edilmesinin yeterli olduğuna hükmedildiği,
Yukarıda da aktarıldığı üzere firmalarının OHAL kapsamına alınan yerlerden olması nedeniyle anılan ihalede, İdari Şartname’nin 7.4.2 ve 7.4.3’üncü maddelerinde yapılan düzenleme ve yürürlükteki Yönetmelik hükümleri kapsamında, 127 sayılı CK ile Tahsilat İç Genelgesi (Seri No:2023/1) gereğince 2021 ve 2020 yılı bilançoları ile aynı yıl iş hacmi bilgilerinin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesinin önünde yasal bir engelin bulunmadığı, 2022 yılı bilanço bilgileri ile iş hacmine ilişkin bilgilerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmemesi nedeniyle, idarece tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmaması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir sebepler” başlıklı 13’üncü maddesinde “1. Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;
2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;
3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler;
4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısiyle defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması; gibi hallerdir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Mücbir sebeplerle gecikme” başlıklı 15’inci maddesinde “13 üncü maddede yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemiyen süreler kadar uzar. Bu hükmün uygulanması için mücbir sebebin malum olması veya ilgililer tarafından ispat veya tevsik edilmesi lazımdır.
Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilân etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki vergi türleri ve işyerleri itibarıyla; beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi sunar
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgenin, her ikisinin de idarelerce istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya isteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir.
…
(6) İş hacmini gösteren belgelere ilişkin kriterler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:
…
(8) Altıncı ve yedinci fıkralardaki kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(9) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar, iki önceki yılın gelir tablosunu sunabilirler. Bu gelir tablosunun yeterlik kriterini sağlayamaması halinde, iki önceki yılın ve üç önceki yılın gelir tabloları sunulabilir. Bu durumda, gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 59/A maddesinde “(1)İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.
…
(3) Bu ihalelerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin ekinde bulunan “Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname” ve ilgili yönetmelikler ekinde bulunan diğer standart formlar kullanılır ve EKAP üzerinden e-teklif şeklinde gönderilmeyen teklifler kabul edilmez.
…
1) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlamadığı anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü,
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “e-tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “…(3) İhale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile ilgili değerlendirme, e-teklif kapsamında yüklü olan belgelerin ve EKAP üzerinden ilgili kurum ve kuruluşların sistemlerinden sorgulama suretiyle elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi suretiyle yapılır.
(4)Yeterlik kriterlerinin istekliler tarafından karşılanıp karşılanmadığına ilişkin değerlendirme ihale dokümanında yer alan hükümler çerçevesinde yapılır. Yeterlik kriterlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve bu husus gerekçesi de açıkça belirtilmek suretiyle EKAP’a kaydedilir…” hükmü yer almaktadır.
Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden 08.02.2023 tarihinde yapılan ilanda aşağıdaki açıklamalar yer almaktadır:
“Hazine ve Maliye Bakanlığı Tarafından Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremden Etkilenen Yerler İçin Mücbir Sebep Hali İlan Edildi
Birincil sekmeler
06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Bakanlığımız tarafından, mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur.
Bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.
Mücbir sebep hali süresince,
verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri,
bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri,
deprem tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi,
2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödeme süresi,
deprem tarihinden önce ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi uzatılmıştır.
Buna göre, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimler 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebilecek, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebilecektir.
Bununla birlikte söz konusu yerlerde bulunan mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1 inci geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecektir.
Ayrıca bu yerlerde bulunan vergi mükelleflerinin vergi borçları 02.10.2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuru yapmaları ve gerekli şartları da taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilecektir.”
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.6. İhale Uygulama Yönetmeliklerinde ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanların iki önceki yıla ait belgelerini sunabileceğine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. İlgili Yönetmeliklerde düzenlenen dört aylık süre, Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin olağan şartlardaki verilme süreleri dikkate alınarak belirlenmiş olup, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında vergi beyannamelerinin verilme sürelerinin uzatılması durumunda anılan Yönetmeliklerde belirlenen dört aylık süre de aynı sürelerde uzamış sayılır.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler
2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: Yemek Hizmet Alımı
b) Türü: Hizmet alımı
…
e) Miktarı: 4 Kısım 24 Aylık Yemek Hizmet Alımı…
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İl Sağlık Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesisleri: …4.Kısım: Ceyhan Devlet Hastanesi ve Ek Hizmet Binaları,” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır.
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK025.1/H) sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…
7.4.3. İstekli tarafından;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,
birinin sunulması yeterlidir.
…
Toplam cironun teklif edilen bedelin % 20’sinden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 12’sinden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. e-teklifler istekliler tarafından EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir. Ortak girişimlerde e-teklifin ortakların tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. Teklife ilişkin e-anahtar, e-teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderilir.
22.2. Yeterlik bilgileri tablosunda ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlar, teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalar standart formunda ise açıklama istenen teknik özellikler için ayrı satırlar açılmış olup, istekliye ait hangi belgeler esas alınarak ihaleye katılım sağlanmış ise o belgelere ilişkin tarih, sayı, yevmiye numarası gibi bilgiler ile istenen kriterlere ve açıklamalara ilişkin belgelerde yer alan gerekli bilgiler eksiksiz olarak açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmek suretiyle ekli standart formalara uygun şekilde doldurulacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Uyuşmazlığa konu ihalenin Adana İl Sağlık Müdürlüğü tarafından ihalesi gerçekleştirilen 4 kısımlık yemek hizmeti alımı olduğu, 03.07.2023 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin şikâyete konu 4’üncü kısmının 14 isteklinin katılımıyla gerçekleştirildiği, başvuru sahibinin teklifinin yeterlik bilgileri tablosunda 2022 yılına ait iş hacmi ve bilanço bilgilerinin beyan edilmediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde; başvuruya konu ihalenin tekliflerin elektronik ortamda alındığı, isteklilerin ihaleye katılabilmeleri için bilanço ile iş hacmini gösteren bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerektiği, dolayısıyla İhale dokümanının eki olan “KİK015.5B/EKAP-H” numaralı Yeterlik Bilgileri Tablosu Standart Formunun ihale dokümanı kapsamında istenilen kriterlere ve açıklamalara ilişkin belgelerde yer alan gerekli bilgilere göre eksiksiz olarak, açık ve anlaşılır bir şekilde doldurulması gerektiği,
Bu kapsamda başvuru sahibi tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunda yer alan “Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Bilgiler” satırının “Bilanço Bilgileri (Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar)” bölümünde 2021 ve 2020 yıllarına ait cari oranın, öz kaynak oranının ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının ayrı ayrı beyan edildiği, aynı satırın “İş Hacmi Bilgileri” bölümünde ise 2021 ve 2020 yıllarına ait toplam ciro tutarlarının beyan edildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin idareye şikâyet başvurusu ekinde Kahramanmaraş Lokantacılar, Kebapçılar ve Tatlıcılar Odasına kayıtlı olduğunu gösterir 17.07.2023 tarihli ve 28669325 sayılı oda kayıt belgesini sunduğu, anılan belge incelendiğinde 45706225012 T.C. kimlik numaralı Ahmet Türksayar’ın iş yeri adının ATS Yemekçilik, iş yeri adresinin Bahçelievler Mah. 9024. Sok. No:5/A Dulkadiroğlu/KAHRAMANMARAŞ, oda kayıt tarihinin 29.03.2007, esnaf ve sanatkar sicil numarasının 48673, oda sicil numarasının ise 1208 olduğu görülmüş olup, anılan isteklinin Kuruma sunmuş olduğu itirazen şikâyet dilekçesi ekinde yer alan 23.01.2016 tarihli ve 19 sayılı Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi’nin 1472’nci sayfasında da aynı bilgilerin yer aldığı görülmüştür.
Gelir İdaresi Başkanlığına yazılan 23.08.2023 tarihli ve 41664 sayılı Kurum yazısı ile “45706225012 T.C. kimlik numarası ile Aksu Vergi Dairesi’ne kayıtlı ve faal mükellef olarak gözüken Ahmet Türksayar’ın deprem tarihi olan 06.02.2023 tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydının bulunup bulunmadığı,
Anılan mükellef tarafından, 2022 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinin (ve eki gelir tablosunun) verilip verilmediği, şayet verilmiş ise beyan edilme tarihine ilişkin bilgi ve belgeler…” hususunda bilgi istenilmiş olup anılan idare gönderilen 04.09.2023 tarihli ve 73124 sayılı cevap yazısından ********012 T.C. kimlik numaralı Ahmet Türksayar’ın 01.05.2018 tarihinden itibaren Kahramanmaraş Aksu Vergi Dairesine kayıtlı ve halen faal mükellef olduğu ve 2022 yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin ise ihale tarihinden sonraki bir tarih olan 06.07.2023 tarihinde e-beyanname sisteminden onaylandığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği hükümlerinden ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; ihale kapsamında isteklilerin ekonomik ve mali yeterliliğe ilişkin kriterleri sağlayabilmek için ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait bilanço veya eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösterir bilgileri beyan etmeleri gerektiği, aranılan kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanların ise son iki yıla ait bilgilerini beyan edebileceği, bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılması gerektiği anlaşılmakta olup aynı Yönetmelik’in 35’inci maddesinin beşinci fıkrasında, ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait bilanço ve eş değer belgelerini sunmayanların, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilecekleri hükmüne, benzer şekilde 36’ncı maddesinin dokuzuncu fıkrasında, ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yılın, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edileceği hükmüne yer verilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasında yer verilen açıklama gereğince, bahsi geçen dört aylık sürenin, Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin olağan şartlardaki verilme süreleri dikkate alınarak belirlendiği, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında vergi beyannamelerinin verilme sürelerinin uzatılması durumunda belirlenen dört aylık sürenin de aynı sürelerinde uzamış sayılacağı anlaşılmaktadır. İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelere özgü olarak tanınan söz konusu istisnai düzenlemeler haricinde, gerek bilanço veya eşdeğer belgelerin gerekse iş hacmini gösteren belgelerin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait ve ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere geriye doğru sunulması gerekmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Beyan esası” başlıklı 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, kurumlar vergisi beyannamesinin hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir sebeplerle gecikme” başlıklı 15’inci maddesinde, Maliye Bakanlığı’na, anılan Kanun’un 13’üncü maddesinde yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin gerçekleşmesi nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilân etme ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etme yetkisinin verildiğinin, bu yetkinin vergi türleri ve işyerleri itibarıyla; beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabileceğinin düzenlendiği görülmüştür.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir sebeplerle gecikme” başlıklı 15’inci maddesi ve bu doğrultuda Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden 08.02.2023 tarihinde yapılan ilanda, 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, mücbir sebep hali ilan edildiği, bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ile 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu, mücbir sebep hali süresince, verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme sürelerinin, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin uzatıldığı, buna göre, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin 15.08.2023 salı günü sonuna kadar verilebileceği, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebileceği açıklamaları yer almaktadır.
İhaleye teklif sunan isteklilerden depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükellefler bakımından da, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanmasının mücbir sebep hali süresince ertelendiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10.6’ncı maddesinde yer verilen açıklama bağlamında da teklif kapsamında sunulması gereken kurumlar vergisi beyannamesi ile ilişkili bilanço veya eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgelerin sunulmasına yönelik sürelerin değerlendirilmesinde, vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri ile beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerindeki ertelemenin dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi Ahmet Türksayar hakkında, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi ve ilgili oda kayıt belgesi üzerinden yapılan inceleme sonucunda, anılan isteklinin 1208 oda sicil numarası ile Kahramanmaraş Lokantacılar, Kebapçılar ve Tatlıcılar Odasına kayıtlı olduğu, Gelir İdaresi Başkanlığının 23.08.2023 tarihli ve 41664 sayılı Kurum yazısına cevaben gönderdiği bilgi ve belgelerden, anılan isteklinin deprem tarihi olan 06.02.2023 te ********012 T.C. kimlik numarası ile Aksu Vergi Dairesine kayıtlı ve “faal” mükellef olduğu, dolayısıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, mücbir sebep hali ilan edilen afet bölgelerinde mükellefiyet kaydı bulunan mükellefler arasında yer aldığı, anılan istekli bakımından mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebileceği,
Yapılan değerlendirmeler ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10.6’ncı maddesinde yer verilen açıklama çerçevesinde; başvuru sahibi Ahmet Türksayar tarafından 03.07.2023 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla (2022) ait olan bilanço ve iş hacmini gösteren belgeler yerine iki önceki yıla ait yani 2021 ve/veya 2021 yılından başlamak üzere geriye doğru (2021,2020) belgelerinin sunulabileceği, ve teklif değerlendirilmesinin bu belgeler üzerinden yapılması gerektiği, bu itibarla idarece başvuru sahibine ait teklifin yeterlilik bilgileri tablosunda 2022 yılına ait iş hacmi ve bilanço bilgilerine yer vermediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması işleminin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 109.370,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde 109.370,00’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Ahmet Türksayar’ın teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|