ihalede uygulama yılı birim fiyatları ile hesaplanan bedelden %51,52 ihale tenzilatını düşmek ve %18 KDV’yi eklemek suretiyle hesaplamışlardır. Davacı bu hesap şekline itiraz etmiş, fazla imalâtın ancak %30 keşif artışı kapsamında kalan kısmına ihale indirimi uygulanabileceğini, %30’u aşan kısma ihale indirimi uygulanamayacağını itirazları sözleşme ve eklerine uygun olduğu O halde bilirkişiden ek rapor alınarak fazla imalâtın tekabül ettiği iş artış oranı belirlenmeli, bunun %30 keşif artışı kapsamında kalan kısmı uygulama yılı birim fiyatları ile hesaplanarak %51,52 ihale tenzilatı uygulanmalı ve %18 KDV eklenmeli, %30’u aşan kısım ise işin yapıldığı tarihteki piyasa rayiçleri ile hesaplanmalı, piyasa rayiçlerinin içinde KDV’de yer aldığından ayrıca KDV eklenmemeli ve ihale tenzilatı uygulanmamalı, kesin hakedişe dahil edilmeyen fazla işler bedelinin talep edilebilmesi için kesin hakedişe bu yönde ihtirazi kayıt konulmasına gerek olmadığından ihtirazi kayıt aranmaksızın bu yöntemle bulunan alacağa hüküm verilmelidir Mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde davanın reddi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir(Yargıtay K1)
ihalede keşif artışı kapsamında kalan kısmına ihale indirimi uygulanabileceği
- Hukuk Dairesi 2015/1474 E. , 2015/6207 K.
“İçtihat Metni”
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Uyuşmazlık eser sözleşmesi ilişkisinden kaynaklanmaktadır.
Davada, kesin hakedişte geçici kabul noksanları ve gecikme cezası adı altında yapılan kesintilerin ve kesin hakedişe dahil edilmeyen sözleşme dışı fazla işler bedelinin tahsili istenmiş, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Kesin hakedişte geçici kabul noksanları adı altında 300,00 TL kesinti yapıldığı ihtilâfsızdır. Davacı dava dilekçesinde geçici kabul noksanlarını tamamladığını ileri sürerek bu bedelin tahsilini istemiştir. 26.01.2012 tarihli kesin kabul tutanağında geçici kabulde tespit edilen noksanların tamamlandığı, işin kabulüne engel eksik kusur ve arızanın bulunmadığı belirtilmiş, mahkemece yapılan keşif sonucu düzenlenen raporda da geçici kabulde saptanan noksanların halen mevcut olmadığı, tamamlanmış olduğu bildirilmiştir. Davalı idare bu noksanların idarece tamamlatıldığını savunmuş ise de bu konuda somut bir açıklama ve delil ibraz edilmemiştir. Bu durumda geçici kabul noksanlarının davacı tarafından tamamlandığının kabulü ile 300,00 TL noksan işler bedeli yönünden davanın kabulü gerekirken reddi doğru olmamıştır.
3-Kesin hakediş raporunda 1.814,14 TL gecikme cezası kesildiği ihtilâfsızdır. Davacı, gecikmenin davalı idare tarafından sözleşme dışı fazla imalât yaptırılmasından kaynaklandığını savunmuş, mahkemece davacının sözleşme dışı fazla imalât yaptığı kabul edilmesine ve bedelinin hesaplanmasına rağmen fazla imalâtlar nedeniyle süre uzatımı verilmesi gerekip gerekmediği, gerekiyorsa ne miktar verilmesi gerektiği, sonuca göre davalı idarenin gecikme cezası uygulamakta haklı olup olmadığı tartışılmamıştır. Sözleşme dışında yapılan fazla imalâtlar nedeniyle iş süresinin uzayacağı ve iş bitim tarihinin öteleneceği kuşkusuzdur. O halde bilirkişiden ek rapor alınarak fazla imalâtlar nedeniyle iş süresinin ne
kadar uzayacağı belirlenmeli, belirlenen yeni iş bitim tarihine göre idarenin ceza uygulamakta kısmen veya tamamen haklı olup olmadığı açıklığa kavuşturulmalı, sonuca göre varsa haksız kesilen miktar yönünden dava kabul edilmelidir.
4-Davada 22.921,69 TL + KDV = 27.047,59 TL fazla imalât yapıldığı iddia edilmiştir. Hükme esas alınan raporda ise fazla imalât tutarı KDV dahil 13.116,79 TL olarak hesaplanmıştır. Bilirkişiler fazla imalât bedelini; uygulama yılı birim fiyatları ile hesaplanan bedelden %51,52 ihale tenzilatını düşmek ve %18 KDV’yi eklemek suretiyle hesaplamışlardır. Davacı bu hesap şekline itiraz etmiş, fazla imalâtın ancak %30 keşif artışı kapsamında kalan kısmına ihale indirimi uygulanabileceğini, %30’u aşan kısma ihale indirimi uygulanamayacağını savunmuştur. Davacının bu yöndeki itirazları sözleşme ve eklerine uygun olduğundan yerindedir. O halde bilirkişiden ek rapor alınarak fazla imalâtın tekabül ettiği iş artış oranı belirlenmeli, bunun %30 keşif artışı kapsamında kalan kısmı uygulama yılı birim fiyatları ile hesaplanarak %51,52 ihale tenzilatı uygulanmalı ve %18 KDV eklenmeli, %30’u aşan kısım ise işin yapıldığı tarihteki piyasa rayiçleri ile hesaplanmalı, piyasa rayiçlerinin içinde KDV’de yer aldığından ayrıca KDV eklenmemeli ve ihale tenzilatı uygulanmamalı, kesin hakedişe dahil edilmeyen fazla işler bedelinin talep edilebilmesi için kesin hakedişe bu yönde ihtirazi kayıt konulmasına gerek olmadığından ihtirazi kayıt aranmaksızın bu yöntemle bulunan alacağa hüküm verilmelidir.
Mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde davanın reddi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, 2, 3 ve 4. bentte yazılı nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 07.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
