BAŞVURU SAHİBİ:

Lider İnşaat Temizlik Gıda Nakliyat Peyzaj Özel Güvenlik Sistemleri Taahhüt Otom. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/4460 İhale Kayıt Numaralı “Kent Estetiği Bünyesinde Çalıştırılmak Üzere Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 10.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kent Estetiği Bünyesinde Çalıştırılmak Üzere Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Lider İnşaat Temizlik Gıda Nakliyat Peyzaj Özel Güvenlik Sistemleri Taahhüt Otom. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 21.08.2020 tarih ve 37239 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.08.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1292 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 29.07.2020 tarih ve 2020/UH.II-1304 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı ile ihalenin iptali kararının iptaline karar verildiği, idare tarafından karar gereğince sanki ihale işlemlerine devam ediliyormuş gibi bir algı ile önce kendilerinden EKAP üzerinden iki ayrı yazı ile bir kısım bilgi ve belge istendiği, gönderilen yazılara istinaden elden yazılı şekilde cevap verdikleri, ardından idarenin ihaleyi ikinci kez iptal ettiği, iptal gerekçesi olarak EKAP üzerinden gönderilen yazıda ihale komisyonunun ihale kapsamındaki personelleri Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (e) bendinde belirtilen kapsam dahilinde  personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirdiği hususunun belirtildiği, bu kararın hukuka aykırı olduğu, idareye yapılan yazılı ve şifahi açıklamalarına rağmen ihaleye teklif sunan diğer isteklilere göre tekliflerinin yüksek olduğunun söylendiği, bu şekilde idarenin geçerli olan tekliflerle geçersiz olan teklifleri kıyasladığı, ihale ile ilgili itiraz süreçleri ve işlemleri bitmeden idare tarafından aynı konu ile ilgili olarak 2020/347066 ihale kayıt numarası ile 13.07.2020 tarihinde ilana çıkıldığı, bu durumun idarenin Kamu İhale Kurulu Kararını yok saydığını ve ihalenin iptali gerekçelerinin bahane olduğunu ortaya koyduğu ve mevzuata aykırı olduğu, ihale komisyonunun dört ihale komisyon kararında hukuka aykırı olarak değerlendirme yaptığı, bu gerekçelerle kendilerinin dört kez itirazen şikayet başvurusunda bulundukları, dolayısıyla yatırılan dört itirazen şikayet başvuru bedeli kadar zarara uğradıkları iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

Bahsi geçen Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır…”  hükmü,

Söz konusu Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinin ikinci fıkrasında “İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Kararların uygulanması” başlıklı 23’üncü maddesinde “(1) İdare, hukuki durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının gerektirdiği işlemleri ivedilikle yerine getirmek zorundadır. …” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Kent Estetiği Bünyesinde Çalıştırılmak Üzere Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi

b) Miktarı ve türü: 70 Adet Muhtelif Araç Kiralanması hizmet alımı

c) Yapılacağı yer: Gaziantep ve İdarenin belirleyeceği yerler” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan 4734 sayılı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinin, madde gerekçesinde de yer alan “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti” şeklindeki durumlarda ihalenin iptali hususunda ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanıdığı, bunun yanında anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinin altıncı fıkrası ile ihale komisyonu kararı üzerine, ihale yetkililerine de ihale komisyonu kararının alınmasından itibaren 5 iş günü içerisinde yapacakları inceleme sonucunda, gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle ihalenin iptal edilmesi hususunda takdir yetkisi verildiği anlaşılmakla birlikte, bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması, tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması gerekmektedir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 10.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ve birim fiyat teklif almak suretiyle “Kent Estetiği Bünyesinde Çalıştırılmak Üzere Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesinin gerçekleştirildiği, 20.02.2020 tarihli ihale komisyon kararı ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Sistemli Dağıtım Hiz. AŞ., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise başvuru sahibi Lider İnş. Tem. Gıda Nak. Peyzaj Özel Güv. Sis. Taah. Oto İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği, Ön-Ak Sos. Hiz. İnş. Tarım Teks. Tic. Ltd. Şti.-Deneyim Müh. İnş. Gıda Tem. Güv. Orm. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ve başvuru sahibi Lider İnş. Tem. Gıda Nak. Peyzaj Özel Güv. Sis. Taah. Oto İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin yapmış oldukları itirazen şikayet başvuruları üzerine alınan 01.04.2020 tarihli  2020/UH.II-621 ve 2020/UH.II-622 sayılı Kurul kararları ile düzeltici işlem tesis edilerek idarece aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiğinin belirlendiği, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması sonrası 17.04.2020 tarihli ihale komisyon kararı ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Ön-Ak Sos. Hiz. İnş. Tarım Teks. Tic. Ltd. Şti.-Deneyim Müh. İnş. Gıda Tem. Güv. Orm. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin başvuru sahibi Lider İnş. Tem. Gıda Nak. Peyzaj Özel Güv. Sis. Taah. Oto İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği, akabinde yapılan itirazen şikayet başvuruları üzerine 04.06.2020 tarihli 2020/UH.II-985 ve 2020/UH.II-986 sayılı Kurul kararlarının alındığı, bahse konu 2020/UH.II-985 sayılı karar ile düzeltici işlem tesis edilerek Ön-Ak Sos. Hiz. İnş. Tarım Teks. Tic. Ltd. Şti.-Deneyim Müh. İnş. Gıda Tem. Güv. Orm. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğinin belirlendiği, ilgili Kurul kararlarının ardından 12.06.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve başvuru sahibi Lider İnş. Tem. Gıda Nak. Peyzaj Özel Güv. Sis. Taah. Oto İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı istekli olarak belirlendiği, ancak aynı tarihte ihalenin ihale yetkilisi tarafından iptal edildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından ihalenin iptaline karşı doğrudan itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, başvuruya ilişkin yapılan incelemeye esas teşkil etmesi üzerine 07.07.2020 tarihli ve 9549 sayılı Kurum yazısı ile ihalenin iptal edilmesine ilişkin ayrıntılı gerekçelerin neler olduğunun idare tarafından açık bir şekilde belirtilmesinin istendiği, bunun üzerine gönderilen cevabi yazıda iptal gerekçelerinin “10.02.2020 tarihinde ihalesi yapılan 2020/4460 İhale Kayıt Numaralı “Kent Estetiği Bünyesinde Çalıştırılmak Üzere Araç Kiralanması Hizmet Alım İşi” ile ilgili olarak;

1.İhale dosyamızda bulunmayan traktör ve greydere ihtiyaç duyulduğundan, (İhale kapsamında bulunmayan bu araçlar belediyemizin çalışmalarında ilk defa yapılacak olan peyzaj sahalarının yapımı için kullanılacağından ihtiyaç duyulmaktadır.)

2.İşlerin araç arızalarından dolayı zaman kaybına uğramadan yapılması ve daha iyi performans elde etmek amacıyla Çift Kabinli Kamyonet model yılının 2019 veya üzeri olarak değiştirileceğinden, (İhale kapsamında istenen ve hâlihazırda kullanılan 15 adet çift kabin araçların model yıllarının 2015 olması ye bu araçların sahada sık sık arızalanması nedeniyle hem iş kaybı hem de zaman kaybı yaşanmaktadır. Arızalar nedeniyle araçlar ve personelin verimliliği azaldığı gibi personelin çalışma saatlerinde de zaman kaybı ortaya çıkmaktadır. Bu da kamu kaynağında israfa neden olmakta ve sunulan hizmet gereklerinin tam ve zamanında yerine getirilmesine etki ettiğinden hizmet kalitesine yönelik şikâyetler artmaktadır.)

3.3 Tonluk Damperli Kamyonet yerine çalışma alanına gidecek personellerin de araçla gidebilmesi için 2019 model veya üzeri 3 Tonluk Çift Kabinli Damperli Kamyon kiralaması yapılacağından, (İhale kapsamında istenen ve hâlihazırda kullanılan 16 adet 3 ton damperli kamyonun model yıllarının 2014 olması, ikinci iptal gerekçesinde detaylarına yer verildiği gibi iş ve zaman kaybına, verimlilik azalmasına, kamu kaynağında israfa ve hizmet gereklerinin tam ve zamanında yerine getirilmemesine neden olmaktadır. Ayrıca bu araçların tek kabinli olması nedeniyle personelin hizmet binalarından işlerin görüldüğü mahallere taşınmaları mümkün olmamakta ve personelin çoğunun kendi imkânları ile ulaşımlarını sağlamaları, işlerin zamanında başlamasına mani olmakta ve zaman kaybından dolayı iş verimliliği düşmektedir. Personelin motivasyonun ve verimliliğin düşmesine neden olan bu husus, kamu kaynağının israfına neden olmakta ve hizmet gereklerinin tam ve zamanında yerine getirilmesine olumsuz etki etmektedir.)

4.ihalede yer alan Bayrakçı personeller idare tarafından karşılanacağından bu personellere ihtiyaç duyulmamasından, (İhale kapsamında yer alan 48 adet Bayrakçı personelin tamamı idare tarafından temin edileceğinden ihale kapsamından çıkarılması gerekmektedir.) dolayı ihale tarafımca iptal edilmiştir.” şeklinde belirtildiği,

29.07.2020 tarihli ve 2020/UH.II-1304 sayılı Kurul kararında “Kamu ihale mevzuatında ihale ihtiyacın doğmasıyla başlayan ve mevzuatta yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin seçilecek bir istekli üzerine bırakılması sonucu idare ile yüklenici arasında sözleşmenin imzalanmasıyla tamamlanan bir süreç olarak tanımlanmaktadır. Bu süreçte idarelerin düzenleyecekleri ihale dokümanlarını ihtiyaçlarını titizlikle tahlil ederek uygun şartlarda ve zamanında, kaynakları verimli kullanarak hazırlamaları gerekmektedir. İhale komisyonunun ihale yetkilisince onaylanan son kararının (ekonomik açıdan en avantajlı tekliflerin belirlendiği) 17.04.2020 tarihli olduğu, bu tarih itibariyle ihtiyacın karşılanması bakımından ihale dokümanının mevcut haliyle yeterli ve elverişli olduğunun kabulü gerektiği, akabinde ihalenin iptali kararının ise 12.06.2020 tarihli olduğu, bu arada geçen sürenin iki aydan kısa bir süre olduğu görülmüş olup idarenin iptal gerekçelerinin dayanağı incelendiğinde iş verimini arttırmak ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak gibi her ihale sürecinde temel alınması gereken hususlar olduğu, bu gerekçelerin ihtiyacın doğumu ile öngörülebilir nitelikte hususlar olduğu, ayrıca idarenin sunmuş olduğu iptal gerekçelerinde değiştiği iddia edilen ihtiyacın söz konusu süre zarfında (17.04.2020-12.06.2020) hangi nedenlerle ortaya çıktığına ilişkin açıklamalara yer verilmediği, iptal gerekçelerinde belirtilen ihtiyaç değişikliklerinin hizmetin bütünü bakımından idarenin ihtiyacının karşılanmasına halel getirecek kapsam ve nitelikte olmadığı değerlendirilmiş olup 4734 sayılı Kanunun 5’inci maddesindeki güvenirlik, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri çerçevesinde ihalenin iptali kararındaki gerekçelerin dayanaklarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.” ifadelerine yer verilerek idarenin ihalenin iptali kararının iptaline karar verildiği görülmüştür.

Anılan karar üzerine idare tarafından başvuru sahibine 12.08.2020 ve 13.08.2020 tarihlerinde EKAP üzerinden bilgi ve belge talebi konulu iki ayrı yazı gönderildiği, söz konusu yazılarda anılan isteklinin mali yeterliliğine ilişkin tereddüte düşüldüğü ve bu hususa yönelik bilgi ve belgelerin istenildiğinin belirtildiği, başvuru sahibinin ise  17.08.2020 tarihli yazı ile bahse konu yazılara cevap verdiği görülmüştür.

18.08.2020 tarihinde ihale komisyonu tarafından karar alındığı, söz konusu kararda Kamu İhale Kurulunun 29.07.2020 tarih ve 2020/UH.II-1304 sayılı kararı ile ihalenin iptali kararının iptaline karar verdiği, bunun üzerine ihalenin tekrar değerlendirmeye alındığı, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde “04.06.2020 tarihli 2020/UH.II-985 ve 2020/UH.II-986 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararlarında;

“… İhale konusu işin yaklaşık maliyet hesabı incelendiğinde, Teknik Şartname ve birim fiyat teklif cetvelindeki iş kalemlerinde araç maliyetlerine ve işçilik giderlerine yer verildiği, Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (e) bendinde belirlenen kapsam dâhilinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yapılamayacağı, ayrıca mahalli idare bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımların personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edildiği, başvuru konusu ihaleye ait ihale dokümanı incelendiğinde söz konusu işin park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin olup olmadığının kesin olarak belirlenemediği, Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (e) bendinin uygulanmasının zorunlu olduğu göz önüne alındığında, idarece gerçekleştirilen bahse konu ihaleye ilişkin olarak, ihale konusu işin ilgili Kanun maddesi kapsamında olup olmadığı konusunda ihale komisyonunca değerlendirme yapılması ve yapılan değerlendirmeye ilişkin gerekçeler belirtilmek suretiyle karar alınması gerektiği sonucuna varılmıştır. …” denilmektedir.

Yukarıda belirtilen Kamu İhale Kurulunun kararları üzerine ihale komisyonumuz ihale kapsamındaki personellerin, Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (e) bendinde belirlenen kapsam dahilinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirmiştir. KİK kararlarında belirtilen ve İhale Komisyonu tarafından değerlendirme sonucunda da görülen bu tespitler üzerine; herhangi bir düzeltici işlem mümkün olmaması sebebiyle ihalenin iptal edilmesine
Oybirliği ile karar verilmiştir.” ifadelerine yer verilerek ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirildiği, yapılan bu değerlendirme sonucunda ihalenin iptal edilmesine karar verildiği hususlarının belirtildiği görülmüştür.

Yapılan tespitler çerçevesinde şikayete konu ihalenin ilk olarak ihale yetkilisi tarafından 12.06.2020 tarihinde iptal edildiği, iptal gerekçelerinin; ihale dosyasında bulunmayan traktör ve greydere ihtiyaç duyulması, işlerin araç arızalarından dolayı zaman kaybına uğramadan yapılması ve daha iyi performans elde etmek amacıyla Çift Kabinli Kamyonet model yılının 2019 veya üzeri olarak değiştirileceği, 3 Tonluk Damperli Kamyonet yerine çalışma alanına gidecek personellerin de araçla gidebilmesi için 2019 model veya üzeri 3 Tonluk Çift Kabinli Damperli Kamyon kiralaması yapılacağı ve ihalede yer alan bayrakçı personellerin idare tarafından karşılanacağından bu personellere ihtiyaç duyulmaması olarak belirtildiği, bu gerekçeler içerisinde 18.08.2020 tarihli ihale komisyonunun kararında belirtildiği gibi ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmesi hususunun yer almadığı tespit edilmiştir.

Söz konusu ihale komisyonu kararında belirtilen 04.06.2020 tarihli 2020/UH.II-985 ve 2020/UH.II-986 sayılı Kurul kararlarında “… Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (e) bendinin uygulanmasının zorunlu olduğu göz önüne alındığında, idarece gerçekleştirilen bahse konu ihaleye ilişkin olarak, ihale konusu işin ilgili Kanun maddesi kapsamında olup olmadığı konusunda ihale komisyonunca değerlendirme yapılması ve yapılan değerlendirmeye ilişkin gerekçeler belirtilmek suretiyle karar alınması gerektiği…” ifadelerine yer verildiği ve ihale komisyonunun yapmış olduğu değerlendirmeyi de ilgili kararlara dayandırdığı anlaşılmaktadır. Ancak söz konusu Kurul kararlarının tarihlerinin 04.06.2020 olduğu, ihalenin ilk olarak 12.06.2020 tarihinde iptal edildiği, idarenin Kuruma ayrıntılı iptal gerekçelerini bildirdiği yazının ise 13.07.2020 tarihli olduğu, diğer bir ifadeyle 04.06.2020 tarihli Kurul kararlarına dayandırılan gerekçenin bahse konu kararlardan daha sonra alınan ihalenin iptali kararının gerekçesinde yer almadığı, bu gerekçenin 18.08.2020 tarihli ihale komisyon kararında iptal gerekçesi olarak belirtildiği anlaşılmıştır. Ayrıca, anılan ihale komisyonu kararında şikayete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir ihale olduğunun soyut bir şekilde belirtilmesiyle yetinildiği anlaşıldığından ihalenin iptali kararının 4734 sayılı Kanunun 5’inci maddesinde yer alan güvenirlik, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri çerçevesinde yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak; yukarıda yapılan tespitler, mevzuat hükümleri ve ihalenin iptal gerekçeleri birlikte dikkate alındığında, idarece ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilen hususun ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından ihalenin iptali işleminde mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.