Toplantı No : 2019/031
Gündem No : 22
Karar Tarihi : 26.06.2019
Karar No : 2019/UY.II-742
BAŞVURU SAHİBİ:
Alfin Yapı Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Atıksu Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/139955 İhale Kayıt Numaralı “Afyonkarahisar-Akarçay Havzası Seydiler Beldesi Atıksu Kolektör Hattı Yapımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN TEKLİF CETVELİ İNCELEMESİ

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Atıksu Dairesi Başkanlığı tarafından 25.04.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Afyonkarahisar-Akarçay Havzası Seydiler Beldesi Atıksu Kolektör Hattı Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Alfin Yapı Limited Şirketinin 24.05.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.05.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.06.2019 tarih ve 23166 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.06.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/589 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

TEKLİF CETVELİ ne AİT KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Mustafa Doğan GM İnş. Taah.’ün ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ile geçici teminat mektubunun usulüne uygun olduğunun idarece tespit edildiği, ihalenin sonraki oturumunda birim fiyat teklif cetvelinde yer alan Seydiler Özel 03 isimli iş kaleminin miktarının 16 yerine 17 yazılmış olduğunun tespit edilmesi nedeniyle anılan isteklinin teklifinin, “sunulan birim fiyat teklif cetvelinin, birim fiyat teklif cetveli standart formuna uygun olmadığı” gerekçesiyle sınır değer hesabına katılmadığı, idarece yapılan bu değerlendirmenin yerinde olmadığı, anılan isteklinin teklifinin birim fiyat teklif cetvelinde yapılan bu hatanın aritmetik hata olarak kabul edilmesi gerektiği ve söz konusu isteklinin teklifinin sınır değer hesabına katılması gerektiği, sınır değerin yeniden hesaplanması halinde kendilerine ait teklifin sınır değerin üstündeki ilk teklif olacağı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

TEKLİF CETVELİNE AİT KANUN HÜKÜMLERİ

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” Hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.
…
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci maddesinde (1) Ön yeterlik ve yeterlik başvuruları ile tekliflerin alınması ve açılmasına ilişkin işlemler; Kanun, bu Yönetmelik, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği ve tip şartnamelerde belirtilen hükümler çerçevesinde standart formlar kullanılarak gerçekleştirilir.
(2) Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı, başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerin her biri için ayrı sütun içerecek şekilde düzenlenir.
(3) Başvuru veya teklif zarfları alınış sırasına göre incelenir. Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde teklif zarfları açılmadan önce, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise son yazılı fiyat tekliflerinin verildiği oturumda yaklaşık maliyet açıklanır. Zarflardan uygun olanların açılması ve belge kontrolünün yapılması aşamasında, aday veya isteklilerce sunulan belgeler tek tek kontrol edilerek hangi belgelerin sunulduğu Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında her belge için açılmış bulunan sütunlara kaydedilerek gösterilir. İhale usulüne göre ilgili oturumda istekliler ve teklif ettikleri fiyatlar duyurularak tutanak düzenlenir. Bu tutanakların komisyon başkanınca onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilmeden oturum kapatılamaz.
…
(7) Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) Teklifler; Kanun, bu Yönetmelik, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği ve tip şartnamelerde belirtilen esaslar çerçevesinde standart formlar kullanılarak değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.

Tort1 : Geçerli tekliflerin (Tn) aritmetik ortalaması (Tort1 = )
σ : Geçerli tekliflerin standart sapması (σ = )
Aritmetik ortalamadan standart sapma çıkartılır ve eklenir.
Tort1- σ
Tort1+ σ
Aritmetik ortalama değerinin standart sapma kadar aşağısı ve standart sapma kadar yukarısı arasında kalan bölgede yer alan tekliflerin tekrar ortalaması alınmak suretiyle, ikinci aritmetik ortalama bulunur.
Ti : Standart sapma aralığında kalan teklifler : { Ti: (Tort1- σ ≤ Ti ≤ Tort1+ σ)}
Tort2 : Standart sapma aralığında kalan tekliflerin (Ti) aritmetik ortalaması (Tort2= )
Hesaplanan ikinci aritmetik ortalama yaklaşık maliyete bölünmek suretiyle (C) değeri elde edilir.
C : Tort2/YM
(C) değeri aşağıdaki eşitliklerin ilgili olanında yerine konularak (K) değeri bulunur.
C < 0,60 →
0,60 ≤ C ≤ 1,00 →
C > 1,00 →
Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:
SD (Sınır değer) =
45.1.1.3. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı, ihale ilanı veya davet mektubu ile idari şartnamenin “Diğer hususlar” başlıklı bölümünde belirtilir.
Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun  internet sayfasından erişilebilir.
…
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

Aktarılan mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamalarına göre ihale komisyonunun; ilk oturumda isteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığını kontrol edeceği, teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerini sınır değer hesabında dikkate alacağı, ikinci oturumda ise ihale komisyonunun, tekliflerin değerlendirilmesine geçip, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar vereceği, daha sonra ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçip, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığını inceleyeceği ve uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifleri değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.

İşe ait İdari Şartname’nin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30’uncu maddesinde “30.1. Teklifler, bu Şartnamede belirtilen ihale saatine kadar İdareye (tekliflerin sunulacağı yere) verilecektir.
30.2. İhale komisyonunca, tekliflerin alınması ve açılmasında aşağıda yer alan usul uygulanır:
…
30.2.3. İhale konusu işin yaklaşık maliyeti açıklandıktan sonra zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik olan veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif bedelleri açıklanarak tutanağa bağlanır. Düzenlenen bu tutanaklar ihale komisyonunca imzalanır ve ihale komisyon başkanı tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir. … ve düzenlenen tutanaklardan, yalnızca Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağının istekli isimleri kapatılarak ihale komisyonu başkanı tarafından onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilir.
30.2.4. Bu aşamada hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez. Teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler değerlendirilmek üzere ilk oturum kapatılır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “31.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.
…
31.4. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.
31.5. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen teklifler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.
31.6. Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılan ihalelerde, fiyat veya fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar üzerinden elektronik eksiltme yapılmasının öngörülmesi halinde, yeterli görülen istekliler davet edilerek 21 inci madde uyarınca elektronik eksiltme gerçekleştirilir. Yalnızca fiyat dışı unsurlar üzerinden elektronik eksiltme yapılması öngörülen ihalelerde ise eksiltme, aşırı düşük teklif değerlendirmesinden sonra yeterli görülen istekliler davet edilerek 21 inci madde uyarınca gerçekleştirilir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır. …” düzenlemesi yer almaktadır.

ihale dokümanında yer alan birim fiyat teklif mektubu standart formu incelendiğinde, birim fiyat teklif cetvelinin teklif mektubunun eki olduğunun ifade edildiği görülmüştür.

İhale komisyon kararından, ihaleye 147 isteklinin teklif verdiği, isteklilerin de hazır bulunduğu ihalenin ilk oturumunda, isteklilerce sunulan teklif mektubu ve geçici teminatın usulüne uygun olup olmadığının kontrol edilmiş olduğu, bu oturumda Muharrem Cemil Koca’ya (Koca İnşaat) ait teklif mektubundaki teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile uyuşmadığının komisyonca tespit edildiği, hiçbir teklifin reddine ya da kabulüne karar verilmediği, isteklilerce sunulan belgelere yönelik incelemenin yapıldığı oturumda ise Muharrem Cemil Koca’ya (Koca İnşaat) ait teklifin, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile uyuşmadığı gerekçesiyle sınır değer hesabında dikkate alınmadığı ve değerlendirme dışı bırakıldığı,

Mustafa Doğan GM İnş. Taah. tarfından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde yer alan Seydiler Özel 03 isimli iş kaleminin miktarının 16 olması gerekirken 17 olarak değiştirilmiş olduğunun komisyonca tespit edildiği ve bu durumun söz konusu birim fiyat teklif cetvelinin standart forma uygun olmadığı yönünde değerlendirildiği, ilk oturumda teklif mektubu için aranan usulüne uygun olması şartının, teklif mektubunun ayrılmaz bir parçası olan teklif cetvelinde de bulunması gerektiğinden bahisle Mustafa Doğan GM İnş. Taah.’e ait teklifin sınır değer hesabında dikkate alınmadığı ve değerlendirme dışı bırakıldığı,

Diğer 145 teklif dikkate alınarak yapılan hesaplama sonucunda sınır değerin 2.513.635,58 TL olarak belirlendiği, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucunda sınır değer altında olan tekliflerin reddedildiği ve ihalenin sınır değerin bir üstündeki teklif sahibi Canikli Yapı A.Ş.- Binatlı İnş. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Güzeller Müh. İnş. A.Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesi incelendiğinde, uyuşmazlık konusunun Mustafa Doğan Gm İnş. Taah’ e ait birim fiyat teklif cetvelinde var olan miktar hatasının, anılan istekliye ait teklif fiyatının, sınır değer hesabında dikkate alınmasına engel olup olmayacağına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1 ve 45.1.1.5’inci maddelerinde yer alan açıklamadan sınır değer hesaplamalarında 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca teklif mektubu ve geçici teminatlarının usulüne uygun olduğu ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin esas alması gerektiği, sınır değer hesaplamalarında ilk oturumda veya sonraki oturumlarda eksik belge sunulması, yeterlik kriterlerinin karşılanmaması veya birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunması gibi sebeplerle teklifinin uygun olmadığı tespit edilen isteklilerin tekliflerinin de sınır değer hesaplamasında dikkate alınacağı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine göre teklif mektubunun usulüne uygunluğu belirlenirken teklif mektuplarının yazılı ve imzalı olup olmadığı, ihale dokümanının tamamen okunup kabul edilip edilmediği, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygunluğu, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunup bulunmadığı, ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanıp imzalanmadığı, ayrıca teklif mektubu standart formuna uygun olup olmadığı hususları incelenmektedir. Dolayısıyla uyuşmazlık konusu olan birim fiyat teklif cetvelindeki iş kalemlerinin miktarlarına yönelik incelemenin ise idarece ihalenin ikinci oturumunda yapılabileceği, bu çerçevede birim fiyat teklif cetvelindeki miktar hatasının ihalenin ilk oturumunda belirlenmesinin zorunlu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yapılan incelemede Mustafa Doğan GM İnş. Taah.’e ait birim fiyat teklif cetvelinin 3’üncü satırında yer alan Seydiler Özel 03 poz nolu iş kaleminin miktarına ilişkin sütunda “17” sayısının yazılı olduğu, ihale dokümanında yer alan birim fiyat teklif cetveli standart formunda aynı iş kaleminin miktarına ilişkin sütunda ise “16” sayısının yazılı olduğu, iş kalemi için teklif edilen toplam tutarın, 17 ve teklif edilen birim fiyatın çarpımı ile bulunan sonuç olduğu görülmüştür.

Öte yandan ihalenin ilk oturumunda ihale komisyonunca düzenlenmiş olan zarf açma ve belge kontrol tutanağı incelendiğinde, Mustafa Doğan GM İnş. Taah. birim fiyat teklif mektubunun “uygun” olarak ifade edildiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereğince birim fiyat teklif cetvelindeki iş kalemlerinin miktarına ilişkin incelemenin ihalenin ikinci oturumunda yapılabileceği, ilk oturumda teklif mektubunu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerinin sınır değer hesabında dikkate alınması gerektiği göz önünde bulundurulduğunda, Mustafa Doğan GM İnş. Taah.’e ait teklifin sınır değer hesabında idarece dikkate alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Mustafa Doğan GM İnş. Taah.’e ait teklif fiyatın da dikkate alınarak sınır değerin yeniden hesaplanması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

TEKLİF CETVELİNE AİT KİK KARARI

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,Oybirliği ile karar verildi.