ihale komisyonu üyeleri arasında yer almayan ve kurumda geçici işçi statüsünde çalışan bir kişinin ihale komisyonu faaliyetlerine iştirak ettiğinden bahisle ihalenin iptal edilmesi gerekirmi?

Fahri Katılmış ve Oğulları Taşımacılık Petrol İnşaat Gıda Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,

VEKİLİ:

Av. Tarık DEMİREL,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Van Şişli Öğretmenevi ve Aso Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/12363 İhale Kayıt Numaralı “5 Adet Şoförlü Araç Kiralama Hizmeti (Yakıt Masrafı Dahil)” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Van Şişli Öğretmenevi ve Aso Müdürlüğü tarafından 28.01.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “5 Adet Şoförlü Araç Kiralama Hizmeti (Yakıt Masrafı Dahil)” ihalesine ilişkin olarak Fahri Katılmış ve Oğulları Taşımacılık Petrol İnşaat Gıda Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 07.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.02.2020 tarih ve 9503 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/364 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin ilk oturumunda ihale komisyonunca dosyalarının incelendiği ve ihale komisyonunda yer almamakla birlikte kurumda geçici işçi statüsünde görevli bulunan bir kişinin (N.T.) de komisyon faaliyetlerine iştirak ederek belge incelemesi gerçekleştirmek suretiyle ihale komisyonunun faaliyetlerine iştirak ettiği, ihalenin iptali talebi ile idareye yaptıkları şikayet başvurusunun idarece reddedildiği, idarenin şikayetin reddine ilişkin kararında söz konusu kişinin ihale komisyon toplantılarına katılmadığına dair hiçbir beyanda ya da inkarda bulunmadığı, idarenin komisyonda yer almayan bir kişiyi komisyon çalışmalarına iştirak ettirmek suretiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri arasında yer alan güvenilirlik ve gizlilik ilkelerini ihlal ettiği, rekabet şartları içerisinde gerçekleştirilmesi gereken ihalenin ihale komisyonu dışında ve tarafsızlığı ya da tarafgirliği bilinmeyen bir kişinin bu süreçte yer almasının süreci başından sakat hale getireceği, komisyon üyesi olmayan bir kişinin tıpkı komisyon üyesi gibi teklif değerlendirme işlemlerine iştirak etmesinin ihale komisyonu tarafından tesis edilen işlemlerin tamamını hukuka aykırı hale getirdiği ve somut durum itibariyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale Komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde “İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.

İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.

           Gerekli incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla ihale işlem dosyasının birer örneği, ilân veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir.

        İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır.

      İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale komisyonunun kurulması ve çalışma esasları” başlıklı 19’uncu maddesinde “(1) İhale yetkilisi, ihaleyi gerçekleştirmek üzere Kanunun 6 ncı maddesi gereğince, ihale ilanı veya ön yeterlik ilanı ya da davet tarihini izleyen en geç üç gün içinde ihale komisyonunu oluşturur.

(2) İhale komisyonu, tek sayıda olmak üzere başkan dahil en az beş kişiden oluşur. Üyelerden en az ikisinin ihale konusu işin uzmanı ve diğer bir üyenin muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel olması zorunludur. İhale komisyonunun görevlendirilmesi sırasında komisyonun eksiksiz toplanacağı dikkate alınarak, asıl üyeler ile bu üyelerin yerine geçecek aynı niteliklere sahip yeterli sayıda yedek üyenin isimleri ve bu üyelerin komisyonda hangi sıfatla yer alacakları belirtilir.

(3) İhale komisyonunun idarenin personelinden oluşturulması esastır. Ancak, ihaleyi yapan idarede yeterli sayıda veya nitelikte personel bulunmaması halinde Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.

(4) İhale sürecindeki değerlendirmeleri yapmak üzere oluşturulan ihale komisyonu dışında, başka adlar altında komisyonlar kurulamaz.

(5) İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır ve kararlar çoğunlukla alınır. Komisyon üyeleri, kararlarda çekimser kalamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumlu olup; karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçelerini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları ve soyadları, unvanları ve komisyondaki sıfatları belirtilerek imzalanır.

(6) İhale komisyonu, teklif veya başvuru kapsamında yer alan belgelerin doğruluğunu teyit için gerekli gördüğü belge ve bilgileri isteyebilir. Komisyon tarafından bu doğrultuda yapılan talepler, ilgililerce ivedilikle yerine getirilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İhale yetkilisi ve ihale komisyonu” başlıklı 5’inci maddesinde “…5.2. İhale komisyonunun eksiksiz olarak ihaleyi sonuçlandırabilmesi için idarece yeterli sayıda yedek üyenin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, yedek üyeler tespit edilirken ihale konusu işin uzmanları ile muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel yerine geçecek yedek üyeler mutlaka belirlenmelidir.

5.3. Yedek üyelerin asıl üyelerin taşıması gereken özellikleri haiz olması gerekir. Bir makamdaki görevi nedeniyle ihale komisyonunda görevlendirilen kişinin o görevinden herhangi bir şekilde ayrılması sonucu komisyon üyeliğinden de ayrılmak zorunda kalması halinde ayrılan personelin yerine atanan kişi değil, o asıl üyenin yedeği ile ihaleye devam edilmesi ve herhangi bir nedenle asıl üyenin yerine geçen yedek üyenin geçerli mazeret durumları hariç ihale sonuçlanıncaya kadar komisyon üyeliğine devam etmesi gerekmektedir.

5.4. İhale komisyonlarının idare personelinden oluşturulması gerekmekte olup, ihaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilecektir…

5.9. İhale komisyonu başkan ve üyeleri çekimser oy kullanamazlar ve verdikleri oy ve kararlardan sorumludurlar. Bu nedenle, çoğunluk görüşüne katılmayanların karşı oylarını ve gerekçesini komisyon kararına yazarak imzalamaları gerekmektedir. İhale komisyonunun eksiksiz toplanıp karar vermesi gerektiğinden, eksik üye ile ihale komisyon kararı alınamaz…” açıklamaları yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonunun en az beş ve tek sayıda kişiden oluşması ve bu kişilerden en az ikisinin ise ihale konusu işin uzmanı olması gerektiği, ihale komisyonunun eksiksiz toplanıp karar vermesi gerektiği, eksik üye ile ihale komisyon kararı alınamayacağı, ihale komisyonunun başkan ve üyelerinin çekimser oy kullanamayacağı ve verdikleri oy ve kararlardan sorumlu oldukları anlaşılmıştır.

İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler incelendiğinde, idarenin 08.01.2020 tarih ve19187927/2 sayılı yazısında ihale komisyonunun 5 asıl ve 5 yedek üyeden oluşturulduğu,

29.01.2020 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuruya konu ihaleye 4 istekli tarafından teklif sunulduğu ve tüm isteklilerin tekliflerinin geçerli teklif olarak belirlendiği, ihalenin Mirzememet Aktaş üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,

Ayrıca ihale komisyonu kararı dahil ihale komisyonu tarafından tutulan tutanakların tamamının asıl üyeler tarafından imza altına alındığı, yedek üyelerin ihale komisyonunda görev almadığı, başvuru sahibi isteklinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde ismen belirtmiş olduğu kişinin (N.T.) gerek asıl üyeler gerekse de yedek üyeler arasında yer almadığı ve söz konusu tutanaklarda bu kişiye ait herhangi bir imzanın bulunmadığı görülmüştür.

İhale komisyonu üyelerinin yetkilendirildiği hususlara ilişkin yapacakları tespitlerden ve alacakları kararlardan sorumlu oldukları, bu sorumluluk çerçevesinde ihale sürecinde yapılacak tespit ve alınacak kararlara ilişkin ihale komisyonu üyeleri tarafından düzenlenen ve imza altına alınan tutanakların esas alınması gerektiği, ihale komisyonunun oluşturulmasıyla veya komisyonun çalışmasıyla ilgili mevzuata aykırı bir durumun iddia edilmesi halinde bu durumun somut delillerle ispat edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi isteklinin itirazen şikâyet dilekçesinde, ihale komisyonu üyeleri arasında yer almayan ve kurumda geçici işçi statüsünde çalışan bir kişinin (N.T.) ihale komisyonu faaliyetlerine iştirak ettiğinden bahisle ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddia edilmekle birlikte, söz konusu dilekçede anılan kişinin ihale komisyonuna iştirak ettiğiyle ilgili ispat edici herhangi bir belge veya delil sunulmadığından başvuruya konu inceleme ihale işlem dosyasındaki belgeler üzerinden yapılmıştır.

İhale işlem dosyasındaki belgeler üzerinden yapılan incelemede, idare tarafından ihale komisyonunun mevzuata uygun şekilde asıl üyelerinin ve yedek üyelerin belirlendiği, ihale komisyonu tarafından düzenlenen tutanakların asil üyeler tarafından düzenlenip imzalandığı, söz konusu tutanaklarda başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde belirttiği ismin (N.T.) ve imzasının yer almadığı görülmüş olup, ihale işlem dosyasındaki diğer belgelerden de bahse konu kişinin ihale komisyonu faaliyetlerine iştirak ettiğine dair herhangi bir tespite veya bulguya rastlanılmamıştır.

Netice itibariyle başvuruya konu ihalede ihale komisyonunun oluşturulması ve çalıştırılmasıyla ilgili ihale işlem dosyasında yer alan belgelerde herhangi aykırılık bulunmadığı ve itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde belirtilen bahse konu kişinin ihale kararını etkilediği yönünde bir tespitin ihale işlem dosyası üzerinden yapılamayacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde başvuru sahibi isteklinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.