|
BAŞVURU SAHİBİ:
Pera Medikal A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bursa İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/32281 İhale Kayıt Numaralı “3 Kısım Tüberküloz Laboratuvarı ve Kan Transfüzyon Merkezi Kit Karşılığı Cihaz Kullanımı Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bursa İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 25.02.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “3 Kısım Tüberküloz Laboratuvarı ve Kan Transfüzyon Merkezi Kit Karşılığı Cihaz Kullanımı Alımı” ihalesine ilişkin olarak Pera Medikal A.Ş. nin 15.03.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.03.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.03.2019 tarih ve 13773 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.03.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/339 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve yapılan şikâyet başvurusunda; ihalenin Kan Grubu İmmünohemataloji Otomatik Sistem isimli 1’inci kısmına 3 istekli tarafından teklif verildiği ve tekliflerin hepsinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, ihale komisyonu kararında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesindeki (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan hususlar değerlendirilmeden ihalenin sonuçlandırıldığı, ayrıca 06.12.2018 tarihinde gerçekleştirilen 2018/554538 İKN’li ihalede yaklaşık maliyetin altında teklif verilmesine karşın SUT ve MKYS fiyatları üstünde teklif verildiğinden dolayı ihalenin iptal edildiği, ancak söz konusu ihalede bütün teklifler yaklaşık maliyetin üzerinde olmasına rağmen ihalenin iptal edilmediği, ilgili ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmeleri gerektiği, ayrıca teklif edilen bedellerin SUT ve MKYS fiyatlarının üzerinde olmasından ve bütün tekliflerin yaklaşık maliyet üzerinde olmasından dolayı ihalenin iptal edilmesi gerektiği gibi hususlarına değinildiği, şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından verilen cevapta, yaklaşık maliyetin üzerinde teklif verildiğinden dolayı şikâyet başvurusunun ehliyet ve şekil yönünden reddedildiği, idare tarafından yapılan bu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, idareye yapılan şikâyet başvurusu dilekçesinde belirtilen gerekçeler sebebiyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,
Anılan Kanunun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.
Bu Kanunun 63 üncü maddesine göre ihale dokümanında yerli istekliler lehine fiyat avantajı sağlanacağı belirtilen ihalelerde, bu fiyat avantajı da uygulanmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır.
En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır.
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder .
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.
İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,
Aynı Kanunun “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir. Ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşme imzalanabilmesi için, 42 nci maddede belirtilen on günlük sürenin bitimini izleyen üç gün içinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye 42 nci maddede belirtilen şekilde tebligat yapılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 7’inci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
(3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.
(4) Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde; işçilik, malzeme ve alımla ilgili diğer hususlar dikkate alınarak yaklaşık maliyet hesaplanır. İdare tarafından ihale konusu malın üretimi için yükleniciye verilecek malzeme ve ekipmanlar yaklaşık maliyetin hesaplanmasında dikkate alınmaz.
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatlarıyla birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleriyle birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.
(7) İhale komisyonu, yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığını belirlemesi durumunda; değişikliğin gerekçelerini belirtmek suretiyle güncellediği yaklaşık maliyeti dikkate alır.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma faturaları değerlendirmeye almaz.
(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her tür bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir.
(3) İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar:
a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.
ç) İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise bu alımlarda ortaya çıkan sözleşme bedelleri, endeks veya Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan ilgili endekslerden uygun olanı kullanmak suretiyle güncelleyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenerek yaklaşık maliyet hesaplanabilir.
d) İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 64’üncü maddesinde “(1) Yapılan değerlendirme sonucu ihale ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır ve ihale komisyonunca alınan gerekçeli karar ihale yetkilisinin onayına sunulur.
(2) İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce idare, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını Kurumdan teyit ederek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. Her iki isteklinin de yasaklı olduğunun anlaşılması durumunda ihale yetkilisince ihale kararı onaylanamaz ve ihale iptal edilir.
(3) İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
(4) İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklamasına yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu malın;
a) Adı: 3 KISIM TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI VE KAN TRANSFÜZYON MERKEZİ KİT KARŞILIĞI CİHAZ KULLANIMI
b) Varsa kodu:
c) Miktarı ve türü:
3 KISIM TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI VE KAN TRANSFÜZYON MERKEZİ KİT ALIMI
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Teslim edileceği yer: Müdürlüğümüze bağlı teknik şartnamede ve talep dağılım listesinde belirtilen hastanelerimiz, hastanelerimizin ek hizmet binası, halk sağlığı laboratuvarı entegre sağlık tesisleri ile yeni açılacak veya hizmete dahil edilecek sağlık tesislerinde” düzenlemesi yer almaktadır.
06.03.2019 tarihli ihale komisyonu kararında “1. KISIM KAN GRUBU İMMÜNOHEMATALOJİ OTOMATİK SİSTEMİNE istekliler tarafından sunulan tekliflerin yaklaşık maliyetin üstünde olmasına rağmen Kamu İhale Genel Tebliği 16.3 maddesine istinaden yaklaşık maliyetin üzeri teklif verilen kısımdaki kalemler, ithal ürünler olduğu ve dövize endeksli olduğu görülmüş ve Kit sarf malzemelerin aciliyeti, hayatın olağan akışı ve ayrıca yapılan mali analiz sonucunda ihaleye yeniden çıkıldığında yaklaşık maliyet ile belirlenmiş olan fiyatlara alınamayacağı ve sağlık hizmetinin özellikle laboratuvar hizmetlerinin sürdürülebilir olması önem arz ettiğinden, hasta mağduriyeti oluşmaması için komisyonumuz tarafından alınması gerektiği kanaati oluştuğundan,” ifadelerine yer verilerek ihalenin 1’inci kısmının Dirim Tıp Özel Sağ. Ürü. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmediği, bunun üzerine 15.03.2019 tarihinde başvuru sahibi Pera Medikal A.Ş. tarafından idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 19.03.2019 tarihli işlemi ile şikâyetin uygun bulunmadığı görülmüştür.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden, yaklaşık maliyetin ihale yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere belirleneceği ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci maddesin üçüncü fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen yöntemler çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplayabileceği anlaşılmaktadır.
Yaklaşık maliyet cetveli ve eki olan belgeler ile ihale onay belgesi incelendiğinde, yaklaşık maliyetin SUT fiyatları, idare tarafından yapılan önceki alım fiyatları ve piyasa fiyatlarının toplamının ortalaması alınarak KDV hariç 7.784.025,74 TL olarak hesaplandığı, kullanılabilir ödenek tutarının da 194.429.000,00 TL olduğu görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesinde yer alan açıklamada, yaklaşık maliyetin üzerinde fiyat teklifi verilmesi halinde ihale komisyonunun, yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını, yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını, verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese edeceği ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ekonomik açından en avantajlı ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ise ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahip olduğu, diğer taraftan yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında tekliflerin kamu yararı ve hizmet gereklerine göre kabul edilebileceği ve bu durumda sorumluluğun idareye ait olduğu belirtilmiştir.
06.03.2019 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, ihalenin 1’inci kısmının 5.293.081,50 TL teklif sunan Dirim Tıp Özel Sağ. Ürü. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı, söz konusu teklifin başvuru sahibinin de iddiasında belirttiği üzere yaklaşık maliyetin 130.212,41 TL üzerinde olduğu görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3.2’nci maddesinde “Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir” yer alan açıklama dikkate alındığında, idarenin ihaleyi yaklaşık maliyetin üzerinde teklif eden istekli üzerinde bırakması noktasında takdir yetkisinin bulunduğu, bu takdir yetkisinin yaklaşık maliyete en yakın teklif veren istekli üzerinden kullanıldığı da göz önüne alındığında, idare tarafından yaklaşık maliyetin üzerinde teklif veren istekli üzerinde ihalenin bırakılması işleminde aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, idare tarafından ekonomik açından en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin belirlenmesi gerektiğine ilişkin iddia incelendiğinde, ihale komisyonu tarafından geçerli teklifler arasında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ve varsa ekonomik açından en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirleneceği, ekonomik açından en avantajlı teklif sahibi istekli ile sözleşmenin imzalanmaması halinde ise ihale yetkilisince uygun görülmesi halinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşmenin imzalanabileceği, dolayısıyla ihale komisyonunun ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliyi belirleme konusunda takdir yetkisinin bulunduğu, bu itibarla başvuru sahibi isteklinin teklif ettiği fiyatın yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu da göz önüne alındığında, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi belirlenmeksizin sonuçlandırılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
|