|
BAŞVURU SAHİBİ:
Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Beykoz Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/542109 İhale Kayıt Numaralı “2021 ve 2022 Yıllarına Ait Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Beykoz Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 17.11.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2021 ve 2022 Yıllarına Ait Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 26.10.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.11.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.11.2020 tarih ve 50360 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.11.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1757 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1- İhale kapsamında istenilen 203 adet aracın 71 adedi için isteklinin kendi malı olma şartı getirildiği, 71 adet aracın henüz ihale kazanmamış bir istekli için çok yüksek bir yatırım maliyeti gerektirdiği, dolayısıyla idarece yapılan düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği, ayrıca ihale kapsamında çalıştırılacak araç parkının farklı tür ve uzmanlıklar kapsamındaki (binek, hafif ticari, ağır vasıta, iş makinesi, minibüs, otobüs vb.) araçlardan oluştuğu, idarece tüm araç parkı tek bir dosyada birleştirilerek, her bir ortaktan da ayrı ayrı olmak kaydıyla katılımı kısıtlayıcı şekilde belge istenildiği, gerçekleştirilecek ihaleye 1-2 istekliden başka geçerli teklif sunulmayacağı ve gerçek rekabet ortamının oluşmayacağı, halbuki ihale kapsamında çalıştırılacak araçların araç tiplerine göre ayrılarak kısmi teklife imkân verilebileceği ve her bir kısım için gerekli yetki belgelerinin ayrı ayrı istenebileceği,
Yine idarece benzer işe ilişkin yapılan düzenlemenin sadece ihale konusu işi kapsayacak şekilde yapıldığı, benzer iş tanımının mevzuata uygun şekilde yapılmadığından, iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan; araç ve ekipmanla yapılan karayolu bakım onarım hizmetleri, araç ile yapılan sayaç okuma hizmetleri, binek ve hizmet araçlarının kullanıldığı organizasyon hizmetleri, araç ve ekipmanla yapılan temizlik ve çöp toplama hizmetleri vb. işleri gerçekleştiren isteklilerin tümünün ihale dışı bırakıldığı, yapılan düzenlemenin katılımı kısıtlayıcı nitelikte olduğu,
2- İdari Şartname’nin 7.1/h maddesinde yapılan düzenlemede eşya taşımacılığına ilişkin sadece K1 yetki belgesi istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu, böyle bir düzenleme ile C2, L1 veya L2 ve N1 veya N2 belgesine sahip firmaların ihaleye katılımının engellendiği, diğer taraftan yolcu taşımacılığına ilişkin sadece B2 yetki belgesi istenilmesinin de mevzuata aykırı olduğu, zira işin yapılacağı yerin İdari Şartname’de Beykoz ilçe sınırları geneli olarak tanımlandığı dikkate alındığında D2, D1 ve F1 yetki belgesi sahiplerinin ihaleye iştirakinin engellendiği,
Diğer taraftan ihale konusu işin mahiyeti itibarıyla araç temini işi olduğu, ihale konusu hizmetin yüklenicinin sevk ve idaresi altında yapılmayacağı hususunun ihale dokümanının incelenmesinden açıkça anlaşıldığı, ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların yüklenici tarafından idareye teslim edileceği ve idarenin kendi personeli ile ihale konusu hizmeti yerine getireceği, ayrıca seyahat acentalarının 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre işleten sıfatıyla, sahip oldukları araçları kiralama faaliyetlerinin seyahat acenteliği sayılmadığı, yüklenicinin sahip olması şartı getirilen Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgelerinin, Beykoz Belediyesinin bir seyahat acentesi olmaması nedeniyle hizmetin edim sürecinde kullanılmasının mümkün olmadığı, ayrıca seyahat acentalarının 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre işleten sıfatıyla, sahip oldukları araçları kiralama faaliyetlerinin seyahat acenteliği sayılmadığı, bu nedenle ihalede TÜRSAB A Grubu Seyahat Acentalığı belgelerinin yeterlik belgesi olarak belirlenmesinin rekabeti daraltarak katılımı engellediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinin birinci fıkrasında “İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 2021 VE 2022 YILLARINA AİT MUHTELİF CİNS VE MİKTARLARDA İŞ MAKİNESİ VE ARAÇ KİRALAMA HİZMET ALIMI İŞİ
b) Miktarı ve türü:
48 Kalem Sürücüsüz ve Operatörsüz, İş Makinesi, Kamyonet, Kamyon, Otobüs ve Minibüs, 9 Kalem Sürücüsüz Binek Araç Kiralama Hizmet alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Beykoz İlçe Geneli
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1.h)
İstekli, 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 5. Maddesinde ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 5. ve 6. Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen yük, eşya ve yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2 (otobüs ve minibüsler için), K1 (kamyon ve kamyonetler için) ile Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgelerine sahip olmak zorundadır.
…
7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;
7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a), (b) ve (h) bentlerinde yer alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur.
…
7.5.2. 1 – 23 adet Binek Oto Hizmet Aracı – Tip 1 – 4 adedi kendi malı olacaktır.
2 – 31 adet Binek Oto Hizmet Aracı – Tip 2 – 4 adedi kendi malı olacaktır.
3 – 1 adet Binek Oto Hizmet Aracı – Tip 3 – 1 adedi kendi malı olacaktır.
4 – 8 adet Binek Oto Hizmet Aracı – Tip 4 – 4 adedi kendi malı olacaktır.
5 – 1 adet Binek Oto Hizmet Aracı – Tip 5 – Kendi malı olma şartı yoktur.
6 – 1 adet Binek Oto Hizmet Aracı – Tip 6 – Kendi malı olma şartı yoktur.
7 – 1 adet Binek Oto Suv Tipi Hizmet Aracı (En Az 1400 cc – 55 Kw) – 1 adedi kendi malı olacaktır.
8 – 2 adet En az 7 kişilik Hizmet Aracı – 1 adedi kendi malı olacaktır.
9 – 54 adet Camlı Çift Sürgü Kapılı Minivan Tipi Araç – 8 adedi kendi malı olacaktır.
10 – 9 adet En az 3,5 Tonluk Açık Sac Kasalı Çift Kabin Kamyonet – 4 adedi kendi malı olacaktır.
11 – 3 adet En az 3,5 Tonluk Tenteli Sac Kasalı Çift Kabin Kamyonet – 2 adedi kendi malı olacaktır.
12 – 2 adet En az 3,5 Tonluk Tenteli Sac Kasalı Tek Kabin Kamyonet – 1 adedi kendi malı olacaktır.
13 – 1 adet En az 3 Tonluk Tenteli Kasalı Tek Kabin Kamyonet – 1 adedi kendi malı olacaktır.
14 – 7 adet 4×4 Açık Sac Kasalı Çift Kabin Kamyonet – 2 adedi kendi malı olacaktır.
15 – 5 adet Açık Sac Kasalı Çift Kabin İlaçlama Aracı – 2 adedi kendi malı olacaktır.
16 – 1 adet Azami Yüklü Ağırlığı En Az 4,7 Ton Hayvan Toplama Aracı – 1 adedi kendi malı olacaktır.
17 – 3 adet Çift Kabin Mini Hayvan Toplama Aracı – 1 adedi kendi malı olacaktır.
18 – 1 adet Tamir Bakım – Onarım Aracı – 1 adedi kendi malı olacaktır.
19 – 2 adet Yemek Taşıma Aracı – 1 adedi kendi malı olacaktır.
20 – 1 adet En Az 42+1 Kişilik Otobüs – 1 adedi kendi malı olacaktır.
21 – 7 adet En Az 35+1 Kişilik Otobüs – 5 adedi kendi malı olacaktır.
22 – 7 adet En Az 16+1 Kişilik Otobüs – 5 adedi kendi malı olacaktır.
23 – 3 adet En Az 14+1 Kişilik Minibüs – 2 adedi kendi malı olacaktır.
24 – 1 adet Cenaze Nakil Aracı (Tabutlu – Soğutmalı) – 1 adedi kendi malı olacaktır.
25 – 2 adet Kanal Kazıcı ve Yükleyici – 1 adedi kendi malı olacaktır.
26 – 1 adet Mini Kanal Kazıcı ve Yükleyici – 1 adedi kendi malı olacaktır.
27 – 1 adet Paletli Mini Ekskavatör – 1 adedi kendi malı olacaktır.
28 – 1 adet Kombine Kanal Açma ve Temizleme Aracı – 1 adedi kendi malı olacaktır.
29 – 1 adet Hidrolik Platformlu Sepetli Araç (22 mt’lik) – 1 adedi kendi malı olacaktır.
30 – 1 adet Vinç Platformlu en az 10 Tonluk Kamyon – 1 adedi kendi malı olacaktır.
31 – 1 adet En az 10 Tonluk Yan Kapakları Tam Açmalı Damperli Kamyon – 1 adedi kendi malı olacaktır.
32 – 1 adet En az 7 Tonluk Damperli Kamyon – 1 adedi kendi malı olacaktır.
33 – 1 adet En az 15 Tonluk Arazöz – 1 adedi kendi malı olacaktır.
34 – 2 adet Çift Kabin Polyester Kasa Araç – 1 adedi kendi malı olacaktır.
35 – 2 adet En az 16 m³ lük Tek Kabin Polyester Kasa Araç – 1 adedi kendi malı olacaktır.
36 – 1 adet Yağlama Aracı – Kendi malı olma şartı yoktur.
37 – 1 adet En az 7 Tonluk Akaryakıt Tankeri – 1 adedi kendi malı olacaktır.
38 – 1 adet Mobil Mutfak Aracı – 1 adedi kendi malı olacaktır.
39 – 5 adet Golf Aracı (Sürücü dahil en az 6 kişi taşıma kapasiteli) – 2 adedi kendi malı olacaktır.
40 – 4 adet Dört Tekerlekli Motosiklet – 2 adedi kendi malı olacaktır.
41 – 2 adet Motosiklet – 1 adedi kendi malı olacaktır.
42 – Led Ekranlı Mobil Sahne Aracı (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
43 – En az 45+1 Otobüs Şehir Dışı Görev (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
44 – En az 27+1 Otobüs Şehir Dışı Görev (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
45 – En az 45+1 Otobüs Şehir İçi Görev (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
46 – En az 27+1 Otobüs Şehir İçi Görev (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
47 – Kanal Kazıyıcı ve Yükleyici (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
48 – Mini Kanal Kazıyıcı ve Yükleyici (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
49 – Azami Yüklü Ağırlığı En az 15 Ton 4×4 Kar Küreme Ve Tuzlama Aracı (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
50 – Kanal Kazıyıcı ve Yükleyici (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
51 – Greyder (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
52 – Hidrolik Platformlu Sepetli Araç 55m (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
53 – Hidrolik Platformlu Sepetli Araç en az 38m (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
54 – Hidrolik Sepetli Platformlu Araç 28 m (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
55 – En az 10 ton Kaldırma Kapasiteli Mobil Vinç (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
56 – Asfalt Robotu – 8 M3 (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
57 – Arazöz 16 Ton (İdarece İstenildiğinde) – Kendi malı olma şartı yoktur.
Bu ihale kapsamında istenilen kendi malı araçlar hizmet alımı ihaleleri yönetmeliğinin 41. Maddesi hükmü doğrultusunda ihale konusu işin yapılabilmesi için isteklinin kendi malı olması gerekmektedir. Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş ve amortisman defterine kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı yada yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yolu ile edinilmiş makine veya ekipman kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır. İstekliler Kendi Malı olarak sunacakları araç ve iş makinalarının ruhsat fotokopilerini teklifleri ekinde sunacaklardır.
İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir.
…
7.6. İş makinesi ve araç kiralanması işi benzer iş olarak kabul edilecektir.
Benzer işlere ilişkin sunulan iş deneyim belgelerinde benzer iş dışında başka işler de var ise; benzer iş tutarının tespiti amacı ile iş deneyim belgesinin alındığı idareden onaylı benzer iş kaleminin tutarının görüleceği resmi belge (kesin hakediş vb.) iş deneyim belgesi ekine konularak sunulacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.
20.2. Kısmi teklife ilişkin açıklamalar
20.2.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Şikayete konu kendi malı şartı aranan araçların ayrıntılı olarak özelliklerine Teknik Şartnamede yer verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden anılan Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler çerçevesinde, isteklilerin ihale konusu işe ilişkin yeterliklerinin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterlerinin rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, bu bağlamda işte kullanılacak makine ve ekipmana ilişkin olarak kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, ancak ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre ve bilhassa ihtiyacın gecikmeksizin karşılanması maksadıyla, isteklilerin ihale konusu alandaki etkinliklerinin hâlihazırdaki durumu için bir gösterge olması bakımından, makine ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün olabileceği, diğer bir anlatımla kendi malı olma şartına ilişkin yeterlik kriterleri belirlenirken, bir yandan rekabetin sağlanması, diğer taraftan da ihale konusu işin, sözleşmeyi şartlarına uygun şekilde ve zamanında ifa edecek ehil yüklenicilere ihale edilmesi hususlarının yani temel ilkeler arasında kurulması gereken dengenin ihale konusu işi yaptıracak idare tarafından gözetilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu minvalde ihale dokümanı incelendiğinde idarece toplam 203 adet aracın işyerinde bulundurulmasının istendiği, (idarece istenildiğinde getirilecek araçlar dahil edilmemiştir.) söz konusu araçlardan 71 adet araç için kendi malı olma şartı arandığı, kendi malı olması istenen araçların farklı tür ve özellikte bulunan, aynı zamanda farklı iş kollarında kullanılan binek oto, minibüs, otobüs, kamyon, kamyonet, iş makinası vb. araçlardan oluştuğu, teknik şartnamede ayırt edici özelliklerine yer verilerek kendi malı olma şartı aranan söz konusu araçların işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından farklı yöntemlerle tedarik edilmesinin mümkün olduğu anlaşıldığından idare tarafından farklı faaliyet alanında kullanılan ve birçok farklı özelliği bulunan söz konusu araçlara kendi malı olma şartı getirilmesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri arasında sayılan rekabet ilkesine aykırı hususlar içerdiği ve başvuru sahibinin iddiasının uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan 4734 sayılı Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinin ikinci fıkrasının (h) bendinde, ihale konusu işin tamamına veya bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olup olmadığı idari şartnamede belirtilmesi zorunlu hususlar arasında sayılmıştır. Bu açıdan idarelerce ihalelere katılımı daraltıcı nitelikte düzenlemelerin yapılmaması esas olup, kamu yararı, hizmet gerekleri ve ihale konusu işin ifası sırasında oluşabilecek durumlar göz önünde bulundurularak ihalenin kısmi teklife açılıp açılamayacağı hususunun ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir.
İhale dokümanının incelenmesinden, başvuru konusu ihalenin 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin 48 kalem sürücüsüz ve operatörsüz, iş makinesi, kamyonet, kamyon, otobüs, minibüs ve 9 kalem sürücüsüz binek araç kiralama hizmet alımı işi olduğu, kiralanacak araçların farklı faaliyet alanında kullanılan ve ayrıntılı teknik özellikleri bulunan araçlardan oluştuğu, ayrıca İdari Şartname’de iş ortaklığından oluşan isteklinin her bir ortağının yük, eşya ve yolcu taşımalığına ilişkin belgelere sahip olması gerektiğinin düzenlendiği, HAİUY m. 38/4 gereğince ihale konusu işin gerçekleştirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu belgelerin iş ortaklığının her bir ortağınca ayrı ayrı sunulması zorunlu olmakla birlikte mevcut ihaledeki araç sayısı, kullanım alanlarının farklılığı, araçların teknik özellikleri dikkate alındığında bu kadar geniş ölçekli araç kiralama hizmetinde iş ortaklığının her bir ortağından ayrı ayrı yetki belgelerinin istenmesi ve ihalenin kısmi teklife açılmamasının ihaleye katılımı daraltacağı, diğer taraftan benzer iş düzenlemesinin de ihale konusu iş ile aynı olduğu hususu dikkate alındığında söz konusu düzenlemelerin isteklilerin ihaleye katılımını engelleyici ve rekabeti daraltıcı nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “… Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi, ” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) A türü yetki belgesi: Otomobille (Değişik ibare:RG-15/11/2019-30949) ticari tarifeli veya tarifesiz olarak, (Değişik ibare:RG-31/12/2018-30642 4.Mükerrer) yurt içi veya uluslararası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi (Ek ibare:RG-15/11/2019-30949) tarifeli veya tarifesiz yapacaklara,
b) A2 Yetki Belgesi: Uluslararası tarifesiz yapacaklara,
verilir.
(2) B türü yetki belgesi: Otobüsle yurtiçi ve/veya uluslararası yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. (Ek ibare:RG-15/11/2019-30949) Bu belgelere 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) B1 yetki belgesi: Ticari ve tarifeli olarak yapacaklara,
b) B2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz yapacaklara,
c) B3 yetki belgesi: Hususi taşımacılık faaliyetinde bulunarak, kendi personelinin taşımasını yapacaklara,
verilir.
(3) C türü yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) C1 yetki belgesi: Hususi taşımacılık yapacaklara,
b) C2 yetki belgesi: Ticari amaçla yapacaklara,
c) C3 yetki belgesi: Ticari amaçla taşınma eşyası taşımacılığı yapacaklara,
verilir.
(4) D türü yetki belgesi: Otobüsle tarifeli veya tarifesiz yurtiçi yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. (Ek ibare:RG-15/11/2019-30949) Bu belgelere 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) Dl yetki belgesi: Ticari ve tarifeli olarak yapacaklara,
b) D2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz olarak yapacaklara,
c) D3 yetki belgesi: Hususi taşımacılık faaliyetinde bulunarak, kendi personelinin taşımasını yapacaklara,
ç) D4 yetki belgesi: Ticari olarak, taşıma mesafesine bakılmaksızın iliçi ve 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası tarifeli ve tarifesiz olarak yapacaklara,
verilir.
(5) F türü yetki belgesi: Ticari amaçla yolcu taşımacılığı alanında acentelik yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) Fl yetki belgesi: Yurtiçi acentelik yapacaklara,
b) F2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası acentelik yapacaklara,
verilir.
(6) G türü yetki belgesi: Ticari amaçla eşya veya kargo taşımacılığı alanında acentelik yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) G1 yetki belgesi: Yurtiçi eşya acenteliği yapacaklara,
b) G2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası eşya acenteliği yapacaklara,
c) G3 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası kargo acenteliği yapacaklara,
verilir.
(7) H türü yetki belgesi: Ticari amaçla yurtiçi ve uluslararası eşya taşımacılığı alanında komisyonculuk yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) H1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
b) H2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(8) K türü yetki belgesi: Yurtiçi eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) K1 yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı yapacaklara,
b) K2 yetki belgesi: Hususi taşımacılık yapacaklara,
c) K3 yetki belgesi: Ticari amaçla taşınma eşyası taşımacılığı yapacaklara,
verilir.
(9) L türü yetki belgesi: Ticari amaçla lojistik işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) L1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
b) L2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(10) M türü yetki belgesi: Ticari amaçla tarifeli olarak kargo işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) M1 yetki belgesi: İliçi yapacaklara,
b) M2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(11) N türü yetki belgesi: Ticari amaçla nakliyat ambarı işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) N1 yetki belgesi: İliçi yapacaklara,
b) N2 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
verilir.
(12) P türü yetki belgesi: Ticari amaçla dağıtım işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) P1 yetki belgesi: İliçi yapacaklara,
b) P2 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
verilir.
(13) R türü yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı alanında taşıma işleri organizatörlüğü yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) R1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
b) R2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(14) T türü yetki belgesi: Terminal işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarına verilir. Faaliyet şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) T1 yetki belgesi: Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde yolcu terminali işletmeciliği yapacaklara,
b) T2 yetki belgesi: Büyükşehir Belediyesi sınırları dışında kalan yerleşim birimlerinde yolcu terminali işletmeciliği yapacaklara,
c) T3 yetki belgesi: Eşya terminali işletmeciliği yapacaklara,
verilir.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 2021 VE 2022 YILLARINA AİT MUHTELİF CİNS VE MİKTARLARDA İŞ MAKİNESİ VE ARAÇ KİRALAMA HİZMET ALIMI İŞİ
b) Miktarı ve türü:
48 Kalem Sürücüsüz ve Operatörsüz, İş Makinesi, Kamyonet, Kamyon, Otobüs ve Minibüs, 9 Kalem Sürücüsüz Binek Araç Kiralama Hizmet alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Beykoz İlçe Geneli
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…h)
İstekli, 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 5. Maddesinde ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 5. ve 6. Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen yük, eşya ve yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2 (otobüs ve minibüsler için), K1 (kamyon ve kamyonetler için) ile Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgelerine sahip olmak zorundadır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Konu” başlığında “Beykoz Belediyesi’nin yurt içi ve yurt dışında düzenleyeceği Sosyal, Kültürel, Turizm ve Eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere, aşağıda ayrıntılı olarak miktarları verilen, bakım-onarım, kasko, OGS, muayene vs. dahil; akaryakıtsız, şoförsüz/operatörsüz 2021 ve 2022 Yıllarına Ait Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı işidir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “D.4” başlığında “YÜKLENİCİ 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 5. Maddesinde ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 5. ve 6. Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen yük, eşya ve yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2 (otobüs ve minibüsler için), K1 (kamyon ve kamyonetler için) ile Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgelerine sahip olmak zorundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri ile başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde yapılan incelemede, öncelikle ihale konusu işin yapılacağı yerin İdari Şartname’de “Beykoz İlçe Geneli” olarak belirtilmesine karşın Teknik Şartname’nin “Konu” başlığında “Beykoz Belediyesi’nin yurt içi ve yurt dışında düzenleyeceği Sosyal, Kültürel, Turizm ve Eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere…Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı işidir.” düzenlemesinin yer aldığı, bu nedenle yolcu taşımacılığına ilişkin İdari Şartname’nin 7.1/h maddesinde isteklilerin B2 yetki belgesine sahip olmak zorunda olduğunun düzenlendiği, zira B türü yetki belgesinin yurtdışı yolcu taşımacılığını da kapsadığı, D2, D1 ve F1 yetki belgelerinin ise yurtdışı yolcu taşımacılığını kapsamadığı, her ne kadar ihale konusu işin yapılacağı yer İdari Şartname’de “Beykoz İlçe Geneli” olarak belirtilse de Teknik Şartname’de işin kapsamı noktasında daha ayrıntılı düzenlemeler yapılabileceğinin kabul edilebilir olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin yolcu taşımacılığına ilişkin iddialarının yerinde olmadığı, diğer taraftan başvuru sahibinin yük ve eşya taşımacılığına ilişkin sadece K1 yetki belgesi istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddiasına yönelik yapılan incelemede, 23.09.2020 tarihli ve 2020/UH.II-1576 sayılı Kurul kararında benzer bir iddiaya ilişkin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünden bilgi istendiği ve Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünün 14.09.2020 tarihli ve E.50863 sayılı yazısında “… Bilindiği üzere, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre; taşımacılık işi ile iştigal eden her firmanın, faaliyet alanına göre yetki belgesi alması ve operasyonlarında kullandığı her bir taşıtı (özmal veya sözleşmeli), yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave ettirilerek taşıt kartını alması; ülkedeki taşıma düzeninin sağlanması, taşımada kullanılan taşıtların tespiti ve takibi, yapılan taşımalarda ülke ekonomisine maksimum verimin sağlanması ile 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun amacı çerçevesinde bir zorunluluk olup, kapsam dışı bırakılan taşımalar, anılan Yönetmeliğin 2 nci maddesinde açıkça belirtilmiştir.
Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde, adlarına yetki belgesi düzenlenmiş firmaların, almış oldukları yetki belgelerinin faaliyetlerine uygun olması anılan Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereği zorunludur.
Yukarıda belirtilen açıklamalar çerçevesinde, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının düzenlemiş olduğu taşıma ihalelerinde, ihaleye iştirak edecek firmalardan; ihaleye konu taşıma faaliyetinin niteliği, mahiyeti, büyüklüğü (taşıması yapılacak eşyanın ağırlığı) ve gerekli taşıt sayısı göz önünde bulundurularak, Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen C2, K1, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2 yetki belgelerinden, uygun türdeki yetki belgesinin istenilmesi gerekmektedir.
Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen yetki belgelerinin kapsamları ve faaliyet gösterebilecekleri alanlar da dikkate alınarak;
* C2 yetki belgesine sahip firmaların K1,
* L1 veya L2 yetki belgesine sahip firmaların C2, K1, N1 veya N2,
* M1 veya M2 yetki belgesine sahip firmaların P1 veya P2,
* N1 veya N2 yetki belgesine sahip firmaların C2 veya K1,
yetki belgesi kapsamında da faaliyet gösterebileceklerinin (uluslararası taşımalar sadece C2, L2 ve M2 yetki belgesi ile yapılabilmektedir) göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Bu itibarla; ilgi yazınızda belirtilen taşıma ihalesine ilişkin hazırlanan İdari Şartname’de belirtilen taşıtların, yapılacak taşımanın niteliği göz önünde bulundurularak, uygun olan bir yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı bulunmaları gerekmekle birlikte, söz konusu ihalenin, sadece K türü (K1) yetki belgesi düzenlenmiş firmalarla sınırlandırılmasının uygun olmayacağı mütalaa edilmektedir.” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup yük ve eşya taşımacılığına ilişkin ihale dokümanında yapılan ilgili düzenlemenin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Öte yandan 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun 1’inci maddesinde işletme belgesinin Bakanlıkça verilen seyahat acentası belgesini ifade ettiği, 3’üncü maddesinde seyahat acentalarının gördükleri hizmetlere göre üç grupta toplandığı, (A) Grubu seyahat acentalarının 1’inci maddede söz konusu olan tüm seyahat acentalığı hizmetlerini görebildikleri, 4’üncü maddesinde Türkiye’de seyahat acentalığı faaliyeti göstermek için Bakanlıktan işletme belgesi almanın zorunlu olduğu, anılan Kanun’un “Seyahat acentaları birliği” başlıklı İkinci Kısım “Amaç ve Kuruluş” başlıklı 32’nci maddesinde ise seyahat acentalarının birliğe üye olmalarının zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.
Başvuru sahibinin Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgesine yönelik iddiasına ilişkin yapılan incelemede, idareler tarafından hangi belgelerin yeterlik değerlendirmesinde kullanılmak üzere istenileceğinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesi ile Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İstenecek belgeler” başlıklı 29’uncu maddesi birlikte değerlendirilerek idare tarafından belirleneceği, bu çerçevede ihale konusu işte yer alan bir kısım araçların yurt içi ve yurt dışında düzenlenecek sosyal, kültürel, turizm ve eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılacağının açık olarak Teknik Şartname’de belirtildiği anlaşılsa da ihale konusu işte sürücü ve operatörün bulunmadığı ve başvuruya konu ihalenin kapsamının belediyenin genel nitelikli olarak belediye hizmetlerine yönelik olarak belirlendiği, doğrudan seyahat acentalığı hizmetlerine yönelik olarak belirlenmediği, ancak yapılan düzenleme doğrultusunda belediyenin genel nitelikli hizmetlerinde de isteklilerin söz konusu belgeye sahip olmalarının istenildiği, bu çerçevede söz konusu düzenlemelerin isteklilerin ihaleye katılımını engelleyici ve rekabeti daraltıcı nitelikte olduğu ve idarenin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilebilir nitelikte olmadığı değerlendirildiğinden ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline
Oybirliği ile karar verildi.
|