ihale konusu işin süreklilik arz ettiği ve idare tarafından süregelen bir şekilde bu ihtiyaca yönelik alım yapıldığı dolayısıyla başvuru konusu ihale öngörülebilir bir ihtiyaca yönelik olduğundan, ihale dokümanında belirlenmiş olan temin süreleri ile piyasa koşulları göz önünde bulundurularak işin başlama tarihinde bu hususta sorun yaşanmayacak şekilde ilan yapılmasının ve ihalenin gerçekleştirilmesinin mümkün olduğu, bu doğrultuda Sözleşme Tasarısı’nda sözleşme imzalandığı tarihten itibaren iki gün içinde işe başlanılması zorunluluğun getirilmesinin ihaleye katılımı azaltıcı ve rekabetin sağlanmasını engelleyici etkilerinin bulunduğu anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği
4734 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “…İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Kiralanan Araç ve İş Makinesi Tablosu” başlıklı 6’ncı maddesinde “Yüklenici söz konusu işi şartname hükümlerine göre eksiksiz olarak yerine getirebilmek için aşağıda Tablo 1’ de belirtilen sayıda ve teknik donanımda araç ve iş makinesini çalışır vaziyette göreve hazır bulunduracaktır. Araç ve iş makinesine ait liste ve miktarlar aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Tablo 1;
|
Sıra No |
Araç ve İş Makineleri Cinsi ve Adetleri |
Tablo 1 |
|
|
Adet |
Model Yılı En Az |
||
|
1 |
Büyük Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu (En Az 13+1,5 En Fazla 17+1,5 m3) |
4 |
2019 |
|
2 |
Küçük Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu (En Az 6+1 En Fazla 8+1 m3) |
4 |
2019 |
|
3 |
Damperli Küçük Kamyonet (Mini Damper Kasalı en az 1,5 en fazla 3 ton kapasiteli) |
3 |
2019 |
|
4 |
Konteyner Yıkama Aracı (En az 9 m3 en fazla 12 m3) |
1 |
2019 |
|
5 |
Arazöz Aracı (En az 10 en fazla 15 ton su kapasiteli) |
1 |
2019 |
|
6 |
Su Tankeri (En az 4 en fazla 6 ton su kapasiteli) |
1 |
2019 |
|
7 |
Mekanik Yol Süpürme Aracı |
1 |
2019 |
|
8 |
Çekici Kamyon |
1 |
2019 |
|
9 |
Semi Treyler (En az 45 m3 en fazla 54 m3) |
2 |
2019 |
|
10 |
Kazıcı Yükleyici |
1 |
2019 |
|
11 |
Damperli Kamyon (En az 10 en fazla 15 ton kapasiteli) |
1 |
2019 |
|
12 |
Üç Kabin Damperli Kamyon |
1 |
2019 |
|
13 |
Çift Kabin Kamyonet 4×4 Pick upp |
1 |
2019 |
|
14 |
Camlı Van |
1 |
2019 |
|
15 |
Binek Otomobil |
1 |
2019 |
|
Toplam |
24 |
|
|
Araçlar, sözleşme süresi boyunca sürücüsüz olarak Yukarıdaki tabloda sayıları belirtilen araçlardan;
1.) Büyük Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu, Küçük Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu, Damperli Küçük Kamyonet, Damperli Kamyon, Pick-upp (4×4), Camlı Van, Üç Kabin Kamyon, Binek otomobil sınıfındaki araçlar günlük ortalama 100 km. yol yapacaklardır.
2.) Konteyner Yıkama Aracı, Arazöz Aracı, Su Tankeri, Mekanik Yol Süpürme Aracı sınıfında ki araçlar günlük ortalama 50 km. yol yapacaklardır. Kazıyıcı Yükleyici araç günlük 8 saat çalışacaktır.
3.) Çekici Kamyon günlük ortalama 150 km. yol yapacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Kiralanan Araçlar ve İş Makinesinin Özellikleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… 7. Mekanik Yol Süpürme Aracı: Motor gücü en fazla 140 kW, azami yüklü ağırlığı en fazla 10.000 kg, Ağır hizmet tipi hidrolik tertibatlı konveyör bantlı kamyon, en az 4,5 m3 çöp hazneli mekanik yol süpürme aracı olacaktır. Süpürme işlemi başladığın da yan fırçaları açılır arka fırça, yan fırçalar ve elevatör kayış sistemi dönmeye başlamalıdır. Elevatör sistemi süpürme konumunda çöp kazanı gövdesine dayanmalı. Yan fırçalar ile süpürülen cisimler arka fırça hizasında yönlendirme yaparak arka fırça ile elevatör sistemi içerisine kauçuk yönlendirme levhaları ile taşıma yaparak çöp haznesine taşıma yapabilmelidir. Çöp haznesi hidrolik silindir ile yükseltilerek boşaltma yapmalıdır. Üst yapı motoru dizel ve en az 3 silindir ve en az 55 kW güç üretmelidir. Çöp toplama haznesi, çöp kamyonlarına veya yol kenarlarındaki çöp konteynerlerine boşaltma yapabilecek şekilde en az 480 ile en fazla 2900 mm aralığında boşaltma yüksekliğine sahip olmalıdır. Çöp haznesi lift kapasitesi en az 5.000 kg olmalıdır. Çöp haznesi kapağı hareket ettirmek ve çöp haznesini devirmek için en az 2 adet hidrolik silindir olmalıdır. Çöp haznesi kapağını operatör kabin içerisinden buton ile açıp kapatabilmelidir. Çöp boşaltma sistemi aracın sağ tarafından yapılmalı, en az 50 derece devrilme açısı ile sağlanmalıdır. Çöp kazanı lift sistemi elektrik arızası olması durumunda mekanik olarak da boşaltma yapabilmelidir. Mekanik yol süpürme aracında 2 adet yan fırça 1 adet arka fırça bulunmalıdır. Arka fırça en az 850 mm çapında, en fazla 1500 mm uzunluğunda olmalıdır. Arka fırça konveyör sistemi süpürme ve yol konumlarına göre birlikte hareket edebilmelidir. Yan fırçalar en fazla 800 mm çapında olmalıdır. Yan fırçaların yükseklik, açı ve süpürme konumu oransal olarak panel üzerinden yapılabilmeli, yan fırçalar yol pozisyonuna göre açılarını yatay olarak +-25 derece ile hareket ettirebilmeli ve kaldırım vb. yerlere çarpma durumunda kapanma özelliği bulunmalıdır. Arka fırça, elevatör sistemi ve yan fırça hareketleri hidrolik motorlarla gerektiğinde hız ayarı yapabilmelidir. Konveyör sistemi basınç ayar şalteri özelliği olacak olup çöp sıkışması halinde tersine hareket ederek sıkışan çöpleri geri çıkartacaktır. Çöp haznesi lift sistemi yukarı doğru hareket edebilmeli, uygun yükseklikte durmalı. Hazne kapağı sağ ve sol tarafta en az 2 adet silindir ile açılarak hazne altında bulunan en az 2 adet silindir ile kazan devirme işlemi yapılarak çöp boşaltımı yapabilmelidir. Bu işlemler PLC sistemi ile otomatik ve panel üzerinden manuel olarak yapılmalıdır. Süpürme genişliği en az 2700 mm. Aracın su depolama haznesi en az 1000 lt olmalı. Süpürme esnasından fırçaların toz kaldırmasını önleyen fırçalar üzerine püskürtme yapabilen sulama fıskiyeleri olacaktır. Çöp haznesi ve aracı yıkama için aracın arka kısmında en az 10 metre hortum uzunluğuna sahip yıkama tabancası olacaktır. Aracın fırçaları yere olan baskısını, operatör kabin içerisinde bulunacak olan elektroniksel olarak ayarlanabilen ve sağa sola aşağı yukarı hareketleri kabinden kontrol edilebilmeli. Araçta en az 4 adet ikaz lambası olmalıdır.
…
12. Üç Kabinli Damperli Kamyon: Motor gücü en az 130 kW, motor hacmi minimum 1900 cc maksimum 3000 cc, azami yüklü ağırlığı en az 5.200 kg, katar ağırlığı en fazla 8.700 kg, dingil uzaklığı en az 4.300 mm, dingil aralığı en fazla 4.400 mm, uzunluk en fazla 7.400 mm, genişlik en fazla 2.100 mm olacaktır. Yan kapaklar açılır, arka kapak yana ve alttan açılır olacaktır. Damper sistemi hidroelektrik sistemli, damper şoför kabininden kumandalı olacaktır. Damper çalışırken araç 10 km hızı aşmayacaktır. Araç seyir halindeyken damper otomatik kitlenecektir. Hidrolik damperli açık saç kasa olacaktır. …” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: İl Sınırları içerisindeki noktalarda çalışılacaktır.
10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 2 (İki) gün içinde işyeri teslimi yapılarak işe başlanır. Yüklenici veya vekili ile İdare yetkilisi/yetkilileri arasında düzenlenen işyeri teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye işyeri teslimi yapılmış olur. Ancak, işyeri teslim tutanağında, işyeri tesliminin, tutanağın onaylanması halinde gerçekleşmiş olacağının belirtilmesi halinde, tutanağın onaylandığının yükleniciye tebliğ edildiği tarihte işyeri teslimi yapılmış sayılır.” düzenlemesi,
Anılan Tasarının “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. Sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranı, sözleşme bedelinin On Binde 1,00’dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu oran % 50 artırımlı uygulanır.
16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanır. Bu aykırılıkların üçten az olmamak üzere, tabloda belirtilen sayıda gerçekleşmesi halinde, ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın, son aykırılığa ilişkin ceza kesilmeden sözleşme feshedilir.
|
16.1.3. Aşağıdaki aykırılık hallerinden birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilir.
Yüklenici sözleşme imzaladıktan sonra 2 gün içerisinde idareye sunacağı araçlar ve araçlara ait bilgi ve belgelerin listesi;
-Araçların plaka listesi
-Araçlara ait ruhsatlar
-Araçlara ait kasko sigorta poliçesi
-Araçlara ait zorunlu trafik sigortası poliçesi
-Araçlara ait taşıt kartları
-Araçlara ait taşıt kartlarına ilişkin firma yetki belgeleri
-Yükleniciye ait olmayan araçlara ilişkin sözleşme bitiş tarihine kadar yapılmış kira sözleşmeleri.
-Araç kapasite, üst yapı üretici firmadan alınan teknik güç ve teknik özelliklerine ait dokümanlar
-Özellik Taşıyan araçlara ait TSE (araç uygunluk) belgesi
Yukarıda belirtilen bilgi ve belgeleri sözleşme imzaladıktan sonra yüklenici firmanın 2 gün içerisinde getirdiği evraklar ve araçlar idaremizin belirleyeceği en az 3 kişilik komisyon tarafından kontrol edilecek. Araçların kontrol sırasında yüklenici firmanın sunmuş olduğu bilgi ve belgelerde uyuşmazlık olması durumunda uyuşmazlık tespit edilen araç teslim alınmayıp, yüklenici firma işe başlamayacaktır. Yüklenici firma uyuşmazlık olan ve eksik kalan araçlar evraklar için idaremiz tarafından 3 gün süre verilerek araçların hizmete hazır hale getirilmesi istenecektir. Verilen süre içerisinde tamamlanmayan bilgi, belge veya araç olması durumunda 16.1.3 maddesi uygulanacaktır,
16.1.4. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmesi durumunda, bu orana kadar ceza uygulanır ve 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu edilen hususa ilişkin olarak inceleme kapsamında akademik bir kuruluşa yazılan 17.12.2021 tarihli ve 21901 saylı yazıyla teknik görüş talep edilmiştir.
Akademik kuruluş tarafından yazılan 30.12.2021 tarihli 252122 sayılı cevabi yazıda “Bahse konu ihale dosyasında Zonguldak Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü birçok araç için Kiralama Hizmet Alımı ihalesini gerçekleştirmek için ilana çıkmıştır. Araçlar muhtelif ebat ve sayıda çöp toplama aracı, damperli kamyonet, konteyner yıkama aracı, çekici kamyon vb. araç cins ve nevilerinden oluşmakta olup, ihale Şartnamesi’nde bulunan “3 Kabinli Damperli Kamyon” cinsi araç için ARS Grup Medikal İnşaat Temizlik Gıda Bilgisayar ve Taşımacılık San Tic. Ltd. Şti. firması Kamu İhale Kurumuna itirazda bulunarak aracın benzer özelliklerde muadilinin bulunmaması ve araç teknik özelliklerinin sadece bir marka ve modeli işaret ettiğini ve bu aracın temininin de belirtilen süre içerisinde mümkün olmadığını belirtmektedir.
Ayrıca Şartname’de verilen teknik özellikleri tanımlanmış mekanik yol süpürme aracının seri üretim bir araç olmadığı bu aracın özel imal edilmesi gerekliliği ve imalat içinde birçok parça ve sistemin yurt dışından ithal edilmesi gerekliliği bu nedenle de talep edilen aracın üretimimin idarenin istediği kısa süre içerisinde imalatının gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı belirtilmektedir.
İhale şartnamesinde belirtilen teknik özellikleri mevcut araçlar incelendiğinde bahse konu birçok araç üst yapılı özel imalat ve üretim süreçleri ve daha sonrasında da kullanım için özel onay gerektiren ekipman ve araçlar olmakla birlikte birçok sanayicinin ve araç üreticisinin üretip, satış için hazırda beklettiği ürünler olmadığını ifade etmek gerekir.
İhaleye itiraz eden tarafın belirtmiş olduğu 3 kabinli damperli kamyonun teknik özellikleri sadece Iveco marka Daily 70 C 18-435-180 HP model ve özellikte bir aracı işaret etmemektedir. Ancak belirtilen araç idarenin istediği teknik şartları sağlayan tek araç olarak görülmektedir.
İstenilen araç platformu olarak adlandırılan boş kasası seri üretimde standart bir araç olup 3 kabinli damperli hale getirilmesi için özel bir proje ile yeniden tadil edilerek münferit tip onay süreci sonrasında aracın istenilen halde kullanımına müsait hale getirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda bahse konu aracın alternatifi olacak araçlar ülkemiz otomotiv endüstrisinde mevcut bulunmayıp üreticilerden standart dışı ürün olarak talep edilerek temin edilebilmektedir. Şartnamede belirtilen taşıt ölçüleri tamamen özel bir aracın teknik özelliklerini tarif etmemekle birlikte bahse konu araç bu aralıklardaki bütün değerleri sağlamaktadır. Bu tür araçlarda taşıma kapasitesinin maksimum istihap haddi ülkemiz Karayolu Taşımacılık mevzuatına göre belirlenmekte ve motor hacimleri üretici tarafından belirlenen araçların ithalat veya imalatı bu şekilde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca 3 kabinli damperli kamyon haline dönüştürülmesi uluslararası standartlar kapsamında ülkemizde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı mevzuatına uygun bir şekilde münferit tip onay süreci için projelendirilip daha sonrasında TSE ve TÜV Muayene süreçlerinden geçirilerek tescil edilmesi gerekmektedir. Aracın kabin sayısının artırılarak araç farklı bir sınıfa dönüştürülmekte ve bu tür durumlarda standart araç kullanımı mümkün olmamaktadır. Ayrıca yük taşıma kapasitesinin yanı sıra kabin sayısı artırılarak insan taşınması hususu bu aracı tamamen özel bir taşıt sınıfına dâhil etmektedir. Aracın yeniden tasarlanması ve onay işlemlerinin yasal çerçevede alınması oldukça ciddi mühendislik ve süreç gerektirmektedir. Bu süreçte oldukça uzun bir zaman olmakla birlikte ihaledeki Teknik Şartname’ye itiraz eden firmanın itirazında belirttiği sürelerde de aracın imalatı mümkün olmamaktadır.
Ayrıca yine Şartname’de bahse konu teknik özellikleri Şartname’de verilen mekanik yol süpürme aracı da yine aynı şekilde birçok ekipman ve donanımı ile özel üretime tabi araçlar olup bu araçların üretimi de yine ülkemiz araç kullanım ve tescil mevzuatına uygun yapılması gerekmektedir. Hali hazırda araç üstü ekipman olarak adlandırılan teknik donanımlar ile teşkil edilmiş araçların seri üretimi mevcut olmayıp genellikle kullanıcının ihtiyaçlarına göre imal edilmektedir. İmalat ve mühendislik süreçleri bakımından böyle bir aracın münferit üretilip tip onay ve tescil işlemlerinin tamamlanması kısa bir sürede çok mümkün görülmemektedir. Ayrıca bu tür araç ve ekipman tercihlerinde de araç teknik özellikleri standart değerler üzerinden değil yapılacak iş üzerinden tanımlanabilirse daha uygun özelliklerde üretilmiş araçlar veya hazırda kullanımda olan araçlar temin etmek mümkün olabilmektedir.
Sonuç olarak bahse konu Teknik Şartname’de belirtilen teknik hususlara sahip araçlar otomotiv endüstrisinde standart ürünler olmayıp özel imalat ve süreç gerektiren ürünlerdir. Bu bağlamda bu tür araç ve ürün tanımlamalarında yapılacak işler, sağlaması gereken asgari şartlar ve özel durumlar tanımlanması daha doğru bir yaklaşım olmaktadır. Çöp toplama araçları, hafriyat kamyonları ve tadil edilmiş birçok araç teknik olarak benzeri olan araçlar olmayıp kullanıcının talepleri doğrultusunda mühendisliği yapılmış benzeri bulunmayan araçlardır. Bu bağlamda bahse konu araçlar ile ilgili olarak Teknik Şartname’de belirtilen birçok hususun alternatif araçlarda temin edilmesinin mümkün olmadığını ifade etmek isterim.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen teknik görüş doğrultusunda, üç kabinli damperli kamyon araçlarının seri üretimi olmadığı, isteğe bağlı olarak özel üretim tasarlandığı, dolayısıyla Teknik Şartname’de özelikleri belirtilen üç kabinli damperli kamyon aracının doğrudan Iveco marka Daily 70 C 18-435-180 HP model ve özellikte bir aracı işaret etmediği, ancak söz konusu Iveco marka Daily 70 C 18-435-180 HP model ve özellikte bir aracın Teknik Şartname’de belirtilen tüm özellikleri karşılayan tek araç olduğu,
Diğer taraftan, başvuru sahibinin iddiasında ifade ettiği üç kabinli damperli kamyon aracı ve mekanik yol süpürme aracıyla birlikte istenilen birçok aracın üst yapılı, özel imalat ve üretim süreçleri gerektiren ve daha sonrasında da kullanım için özel onay gerektiren ekipman ve araçlar olduğu, söz konusu araçların birçok sanayicinin ve araç üreticisinin üretip, satış için hazırda beklettiği araçlar olmadığı, örneğin; özel bir üretim sürecine tabi üç kabinli damperli kamyon aracının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı mevzuatına uygun bir şekilde münferit tip onay süreci için projelendirilip daha sonrasında TSE ve TÜV Muayene süreçlerinden geçirilerek tescil edilmesi gereken bir araç olduğu, yine mekanik yol süpürme aracının da aynı şekilde birçok ekipman ve donanımı ile özel üretime tabi bir araç olduğu ve münferit olarak üretilen söz konusu aracın ülkemiz araç kullanım ve tescil mevzuatına uygun yapılması gerektiği, dolayısıyla söz konusu araçların imalatının başvuru sahibinin iddia ettiği sürelerde de (4-5 ay) yapılabilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, ihale konusu ihtiyacın süreklilik arz ettiği ve idare tarafından süregelen bir şekilde bu ihtiyaca yönelik alım yapıldığı, dolayısıyla başvuru konusu ihale öngörülebilir bir ihtiyaca yönelik olduğundan, ihale dokümanında belirlenmiş olan temin süreleri ile piyasa koşulları göz önünde bulundurularak işin başlama tarihinde bu hususta sorun yaşanmayacak şekilde ilan yapılmasının ve ihalenin gerçekleştirilmesinin mümkün olduğu, bu doğrultuda Sözleşme Tasarısı’nda sözleşme imzalandığı tarihten itibaren iki gün içinde işe başlanılması zorunluluğun getirilmesinin ihaleye katılımı azaltıcı ve rekabetin sağlanmasını engelleyici etkilerinin bulunduğu anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
| Toplantı No | : 2022/004 |
| Gündem No | : 23 |
| Karar Tarihi | : 19.01.2022 |
| Karar No | : 2022/UH.II-110 |