ihale konusu yapım işini etkin olarak yaptıklarını göstermesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak makine, tesis ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranması mümkün ise de asfalt plentine yönelik yapılan düzenlemenin ihaleye katılıma da yansıdığı göz önüne alındığında idarece asfalt plentinin zeyilname ve düzeltme ilanı öncesinde sayısına ilişkin bir belirleme yapılmayıp değişiklik sonrasında plent sayısının artırıldığı ve bu durumun yeterlik kriteri olarak belirlenmesinin ihaleye katılımı daraltarak rekabeti engelleyecek nitelikte olduğu ayrıca aynı düzenleme içerisinde asfalt plentinin yüklenicinin kendi malı olması ancak asfalt plentine ilişkin kapasite raporunu isteklilerin sunmasına ilişkin yapılan çelişkili belirlemenin de tereddüt yaratması - İhale| ihale ilanı| ihale sonuçları| ihale kararları| ihale danışmanı

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1.İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.

9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgelerin rekabeti engelleyecek şekilde belirlenmemesi gerektiği, bu bağlamda, makine ve ekipmanın kendi malı olma şartının aranmaması esas olmakla birlikte ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması, isteklilerin ihale konusu yapım işi alanında etkin olarak faaliyette bulunduklarını göstermesi gibi hususlar göz önünde bulundurularak makine ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün olduğu, ancak kendi malı olma şartı için tespit edilen oranın ve istenilen kriterlerin rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

İdarece 27.11.2019 tarihli zeyilname ve 28.11.2019 tarihli düzeltme ilanı ile “İhale ilanının 4.3.2. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

4.3.2.Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler

CİNSİ ÇEŞİDİ ADET KAPASİTESİ

KAMYON Damperli 120 Asgari 120 HP gücünde

YÜKLEYİCİ – 9 Asgari 92 HP gücünde

YÜKLEYİCİ – 9 Asgari 50 HP gücünde

FİNİŞER(ofsetli) Ofsetli – Duyargalı 20 Duyargalı

KÜÇÜK FİNİŞER(ofsetli) Ofsetli – Duyargalı 9 Asgari 30-50HPgücünde

DİSTRİBÜTÖR – 6 Uniform püskürtme kapasiteli

ASFALT KESME MAKİNESİ – 36 Asgari 9 HP Gücünde

FREZE(ofsetli) Asfalt Kazıma Makinesi 10 –

SİLİNDİR – 20 8 TON

SİLİNDİR – 20 10 TON

SİLİNDİR – 27 (2 – 2,5) TON

SİLİNDİR – 45 (600kğ-1200kğ)

YOL SÜPÜRGE MAKİNESİ Depolama Özellikli 10 –

ÇEKİCİ Megafonlu 4 –

JENERATÖR Gece Çalışmaları İçin 20 10 KVA

METAL DEDEKTÖRÜ Ultrasonik 9 –

250 CFM KOMPRESÖR Havalı 10 –

KOMPAKTÖR Titreşim darbeli 9 titreşimli

VİNÇ APARATLI KAMYON – 10 25 Tonluk, 130 HP , (3 – 25 M) Bum Uzunluğu

ASFALT PLENTİ

(İstanbul İli – Avrupa Yakası) – – Toplam kapasiteleri Asgari 200 ton/saat

ASFALT PLENTİ

(İstanbul İli Anadolu Yakası) – – Toplam kapasiteleri Asgari 150 ton/saat

‘‘İstanbul İli Avrupa yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 50 Ton/Saat olan 2 adet Asfalt Plentleri (toplamda 100 Ton/Saat) sabit kurulu Yüklenicinin kendi malı olacaktır.

İstanbul İli Anadolu yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 50 Ton/Saat olan 2 adet Asfalt Plentleri (toplamda 100 Ton/Saat) sabit kurulu Yüklenicinin kendi malı olacaktır.

İstekliler istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendirecektir.

Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” düzenlemesi yapılmıştır.

Anılan zeyilname ve düzeltme ilanı öncesindeki düzenlemenin ise “4.3.2. Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler”

CİNSİ ÇEŞİDİ ADET KAPASİTESİ

KAMYON Damperli 120 Asgari 120 HP gücünde

YÜKLEYİCİ – 9 Asgari 92 HP gücünde

YÜKLEYİCİ – 9 Asgari 50 HP gücünde

FİNİŞER(ofsetli) Ofsetli – Duyargalı 20 Duyargalı

KÜÇÜK FİNİŞER(ofsetli) Ofsetli – Duyargalı 9 Asgari 30-50HPgücünde

DİSTRİBÜTÖR – 6 Uniform püskürtme kapasiteli

ASFALT KESME MAKİNESİ – 36 Asgari 9 HP Gücünde

FREZE(ofsetli) Asfalt Kazıma Makinesi 10 –

SİLİNDİR – 20 8 TON

SİLİNDİR – 20 10 TON

SİLİNDİR – 27 (2 – 2,5) TON

SİLİNDİR – 45 (600kğ-1200kğ)

YOL SÜPÜRGE MAKİNESİ Depolama Özellikli 10 –

ÇEKİCİ Megafonlu 4 –

JENERATÖR Gece Çalışmaları İçin 20 10 KVA

METAL DEDEKTÖRÜ Ultrasonik 9 –

250 CFM KOMPRESÖR Havalı 10 –

KOMPAKTÖR Titreşim darbeli 9 titreşimli

VİNÇ APARATLI KAMYON – 10 25 Tonluk, 130 HP , (3 – 25 M) Bum Uzunluğu

ASFALT PLENTİ

(İstanbul İli – Avrupa Yakası) – – Toplam kapasiteleri Asgari 200 ton/saat

ASFALT PLENTİ

(İstanbul İli Anadolu Yakası) – – Toplam kapasiteleri Asgari 150 ton/saat

İstanbul İli Avrupa yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 100 Ton/Saat olan Asfalt Plentleri, sabit kurulu Yüklenici’ nin kendi malı olacaktır.

İstanbul İli Anadolu yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 100 Ton/Saat olan Asfalt Plentleri, sabit kurulu Yüklenici’ nin kendi malı olacaktır

İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” şeklinde olduğu görülmüştür.

İdarece yapılan düzenlemelerin karşılaştırılmasında zeyilname ve düzeltme ilanı öncesinde asfalt plentine ilişkin İstanbul ili Avrupa yakasındaki toplam kapasiteleri asgari 100 Ton/Saat olan asfalt plentlerinin sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı ve yine İstanbul ili Anadolu yakasındaki toplam kapasiteleri asgari 100 ton/saat olan asfalt plentlerinin sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı yönünde gerek ihale ilanı ve gerekse İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde düzenleme yapılmışken, sonrasında yapılan değişiklikle İstanbul ili Avrupa yakasındaki toplam kapasitesi asgari 50 Ton/saat olan 2 adet asfalt plentinin (toplamda 100 ton/saat) sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı ve İstanbul ili Anadolu yakasındaki toplam kapasiteleri asgari 50 ton/saat olan 2 adet asfalt pletlerinin (toplamda 100 ton/saat) sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı ve ayrıca isteklilerin istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendireceği ortaya konulmuştur.

Alınan ihale komisyonu kararından başvuruya konu ihalede 41 adet ihale dokümanı satın alındığı,17.12.2019 tarihinde yapılan ihaleye 6 isteklinin katıldığı, başvuru sahibi tarafından ihaleye teklif verilmediği, ihaleye katılan isteklilerden iki adedinin banka referans mektubunu ve makine/ekipmanı ibraz etmemesinden, bir isteklinin Avrupa yakasında 3 asfalt plenti ile ilgili kapasite raporu sunmasından Anadolu yakasında 2’nci asfalt plenti ile ilgili herhangi bir belge sunulmamasından, bir isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasına süresi içerisinde bir cevap vermemesinden dolayı tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin en avantajlı teklif sahibi olan İstanbul Asfalt Fabrikaları San. ve Tic. A.Ş.nin üzerinde bırakılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.

İdarece asfalt plentine ilişkin yapılan düzenlemeler bir arada incelendiğinde, İstanbul ili Avrupa ve Anadolu yakasında ayrı ayrı 2 adet toplamda 100 ton/saat kapasiteli asfalt plentinin kendi malı olmasının zorunlu kılındığı ve değişiklik sonrasında plentlerin sayısının arttırıldığı dikkate alındığında, bu sayıya ve kapasiteye sahip olan isteklilerin (yapılan düzenlemede yüklenici olarak belirtilmiş) bu plentleri kendi bünyelerinde bulundurma durumunun olmayabileceği, idarece sayı ve kapasitesi belirlenmiş olan plentler için öngörülen toplam kapasitenin isteklinin kendi malı olmasının istenmesinin, istenilen kapasitede ve sayıda asfalt plentine sahip olmayan ve plentleri kiralama yolu ile idarenin istediği kapasitede ve sayıda temin edebilecek imkana sahip isteklilerin ihaleye katılımını engelleyecek nitelikte olduğu değerlendirilmiştir.

Diğer taraftan değişiklik sonrası İhale İlanı ve İdari Şartname düzenlemesinde yüklenicinin kendi malı asfalt plentlerine yönelik ifadeye karşın aynı düzenleme içerisinde asfalt plentlerini ve kapasitelerini gösteren kapasite raporunu isteklilerin sunacağı şeklindeki ifadenin tereddüt yaratacak çelişkili bir ifade olduğu, zira yüklenicinin üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekliyi, yüklenici olabilmenin ön koşulu olan istekli ifadesinin ise yüklenici olmadan önceki aşamadaki mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini temsil ettiği, bu kapsamda bir yandan kendi malı asfalt plentlerinin sözleşme sonrasında yüklenicinin olmasını öngören düzenlemeye karşı, bir yandan da yine asfalt plentlerini ve kapasite raporlarını isteklilerin sunacağı hususunun söz konusu plentin ihalenin hangi aşamasında sunulacağı ve kontrolünün sağlanacağı yönünde tereddüde yol açtığı,

Zeyilname öncesindeki düzenlemelere göre İstanbul’un her iki yakasında 100 ton/saat ve üzeri kapasiteye sahip plenti olan isteklilerin asfalt plenti için belirlenen koşulu sağlayabilecek iken zeyilname sonrası yapılan düzenlemelere göre ise asfalt plentine ilişkin istenen toplam kapasite üzerinde kapasiteye sahip olsa dahi her iki yakada 1’er asfalt plenti bulunan isteklilerin bahse konu koşulu sağlayamayacağı, dolayısıyla zeyilname ile yapılan değişikliğin ihaleye katılımı doğrudan etkiler nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır.

Yukarıda belirtilen tespit ve değerlendirmeler ışığında ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması, isteklilerin ihale konusu yapım işini etkin olarak yaptıklarını göstermesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak makine, tesis ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranması mümkün ise de asfalt plentine yönelik yapılan düzenlemenin ihaleye katılıma da yansıdığı göz önüne alındığında, idarece asfalt plentinin zeyilname ve düzeltme ilanı öncesinde sayısına ilişkin bir belirleme yapılmayıp değişiklik sonrasında plent sayısının artırıldığı ve bu durumun yeterlik kriteri olarak belirlenmesinin ihaleye katılımı daraltarak rekabeti engelleyecek nitelikte olduğu, ayrıca aynı düzenleme içerisinde asfalt plentinin yüklenicinin kendi malı olması, ancak asfalt plentine ilişkin kapasite raporunu isteklilerin sunmasına ilişkin yapılan çelişkili belirlemenin de tereddüt yaratacağı ve ayrıca incelenen ihalede 41 adet ihale dokümanı satın alındığı, 6 teklif verildiği ve iki teklifin geçerli olduğu dikkate alındığında yapılan şikâyete konu düzenlemenin ihaleye katılımı ve rekabeti daralttığı değerlendirilmiş olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Toplantı No : 2020/002
Gündem No : 45
Karar Tarihi : 15.01.2020
Karar No : 2020/UY.I-108