ihale mevzuatında dikkate alınmayacak vergi borçları

Kamu İhale Tebliği ile hangi vergi borçlarının kesinleşmiş vergi borcu olarak dikkate alınacağı netleştirilmesine rağmen uygulamada Vergi Dairesi Başkanlıkları ile Defterdarlıklara aynı konuda sorular sorulmakta ve tereddütler iletilmektedir. İhale açan makamların tereddüdünü gidermek amacıyla kesinleşmiş vergi borcu kabul edilmeyecek vergi borçlarına bu kısımda değinilecektir.

Kamu ihale Tebliğine göre isteklilerin ihaleye girmelerini engellemeyecek vergi borçlan ile diğer borçlar
şunlardır: Veraset ve İntikal Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi, Damga vergisi (Beyannamenin damga
vergisi ve sözleşme damga vergisi dâhil), her çeşit Harçlar, Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları, vergi aslına bağlı olmayan diğer cezalar, Belediyelerce takip edilen emlak vergisi. Şans oyunları vergisi, 5811 sayılı kanundan doğan vergiler, Akaryakıt Tüketim Vergisi, Fon Payı ve diğer fonların aslı ve bunlara ait vergi ziyaı cezaları ile gecikme zam ve faizleri. Haksız çıkma zammı vb…

Bunlara ilave olarak, tahsil daireleri dışındaki kurumlarca tahakkuk ettirilip vergi dairesi ve malmüdürlüklerine 6183 sayılı kanuna göre takip ve tahsil için gönderilen; Ecrimisiller, Devlet Maden Hakkı, Trafik İdari Para Cezaları, diğer İdari Para Cezaları, Adli Para cezaları ve benzeri alacaklar da kamu kurum ve kuru luşların açtığı ihalelere girmede tür ve miktar itibariyle engelleyici borçlar olarak kabul edilmemektedir.

Özellikli durumlar:
-İsteklinin şirket ortağı olması: Ortağı olduğu Anonim Şirketin kesinleşmiş vergi borcu olması isteklinin ihaleye girmesini engellemez. Ancak, yönetim kurulu başkanı veya üyesi veya müdürü olduğu Anonim Şirketin malvarlığının borcu karşılayamadığı durumda, ortağı olduğu şirketin tüm borçlarından diğer yönetici ve müdürlerle birlikte müteselsilen sorumlu olur. Dolayısıyla vergi türü ve tutarı dikkate alınarak kesinleşen şirket borcu ihaleye girmeyi engelleyebilir.

İstekli limited şirket ortağı ise; malvarlığı kesinleşmiş borcunu karşılamayan şirketteki hissesi nispetinde şirket borcundan sorumlu olur. Ortağın aynı zamanda müdür olması halinde şirket borcunun tamamından sorumlu olacağı tabiidir. Bu durumda da ihale mevzuatı gereği engellemeyle karşılaşabilecektir.

-Tüzel kişi olan isteklinin ortağının kesinleşmiş vergi borcu olması: Tüzel kişi olan isteklinin gerçek veya tüzel kişi olan ortaklarından herhangi birisinin kesinleşmiş vergi borcu olması, kesinleşmiş vergi borcu olamayan tüzel kişinin kamu ihalesine girmesini engellemez.

-Zamanaşımına uğrayan vergi borçları: 6183 sayılı kanunda belirtilen sürelerde takip ve tahsil edilmeyerek zaman aşımına uğrayan kesinleşmiş vergilerle bunlara ait vergi ziyaı cezaları ve gecikme zam ve faizleri zaman aşımına uğradığı tarihten itibaren kesinleşmiş vergi borcu olmaktan çıkarlar

6111 sayılı kanuna göre yapılandırılan borçların ihale mevzuatı karşısındaki durumu:
6111 sayılı kanun hükümlerinden yararlanan mükelleflerin yararlandıkları maddelere göre ya kesinleşmiş borçlan azalmakta veya hiç borcu yokken geçmiş dönemlerle ilgili vergi borcu doğmaktadır.

Örneğin; 3.000.TL kesinleşmiş vergi borcu aslı, 5.000.-TL gecikme zammı olan bir mükellefin 6111
sayılı kanunun 2. Maddesinden yararlanarak vergi borcunu 4.200.-TL olarak yapılandırdığını varsayalım. Bu mükellef. 6111 sayılı kanunun yayımlandığı 25.02.2011 tarihine kadar giremediği ihalelere yeni borç yapılandırması sonucu artık girebilecektir. Yapılandırılan borcun 18 taksite bölünmesi ve katsayı uygulaması nedeniyle toplam ödenecek rakamın 5.000.- TL yi geçmesi de ihaleye girmesini engellemeyecektir. Taksitleri düzenli ödediği müddetçe artık bu mükellefin (isteklinin)
kesinleşmiş vergi borcundan bahsedilmeyecektir.

Tam aksine hiçbir borcu yokken, ihalelerde dikkate alınan vergilerle ilgili örneğin yıllık gelir veya kurumlar vergisinden matrah artırımı nedeniyle 6111 sayılı kanundan faydalanan bir mükellefin vergi borcu doğmuş olacaktır. Belirlenen 5.000.-TL yi aşan yeni borcun ödenmemesi halinde ihalelere girme imkânı ortadan kalkacaktır.

Bu nedenle 6111 sayılı kanun ile oluşan yeni borç durumları ihale mevzuatıyla belirlenen ölçülere göre isteklinin ihalelere katılıp katılmamasında etkin olabilmektedir.

Kamu ihalelerine katılan gerçek veya tüzel kişilerin ‘yıllık gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim ve banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevki/atlar ve geçici vergiye ilişkin vergi asılları ile bu vergi türlerine ait vergi ziyaı cezaları, gecikme zam ve faizleri bağlamında toplam 5.000 TL ‘yi aşan tutarlardaki borçlar vergi borcu olarak kabul edilecektir.

Toplam 5.000 TL ‹yi aşmayan tutarlardaki borçlar ise vergi borcu olarak kabul edilmeyecektir.

Yukarıda sayılmayanlar dışında kalan vergilerle ilgili 6183 sayılı Kanuna göre takip edilen borçların
türü ve tutarı ne olursa olsun, başka bir ifadeyle 5.000.- liranın altında kalan veya üzerinde olan kesinleşmiş vergi borçları hiçbir şekilde ihaleye girmeye engel teşkil etmeyecektir.

Bu bağlamda şirketlerin kesinleşmiş vergi borcu sebebiyle gerçek kişi ortakların, ya da ortakların vergi borçları nedeniyle şirketlerin ihaleye katılmasında herhangi yasal bir engel bulunmamaktadır