Şeyhmus ALKİŞ,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Sivas Orman İşletme Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/273269 İhale Kayıt Numaralı “Eşit Kollu (L) veya (T) Profil Demirçit Direği, Galvanizli Dikenli Tel, Galvanizli İnşaat Teli Alımı” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Sivas Orman İşletme Müdürlüğü tarafından 25.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Eşit Kollu (L) veya (T) Profil Demirçit Direği, Galvanizli Dikenli Tel, Galvanizli İnşaat Teli Alımı” ihalesine ilişkin olarak Şeyhmus ALKİŞ tarafından 07.07.2020 tarih ve 29896 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1080 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılan tekliften 48.700,00 TL daha yüksek olduğu ve bu durumun kamu yararı aleyhine olduğu gerekçesiyle ihalenin üzerlerinde bırakılmayarak iptal edildiği; ihaleye 5 isteklinin katıldığı göz önüne alındığında rekabetin sağlandığının tartışmasız olduğu, nitekim idarece de rekabetin sağlanmadığına yönelik bir değerlendirmede bulunulmadığı; tüm tekliflerin yaklaşık maliyetin altında, hatta kendi tekliflerinin yaklaşık maliyetin %29 altında olduğu, dolayısıyla kamu kaynaklarının korunması bakımından herhangi bir sorun bulunmadığı, nitekim idarece de bu yönde bir değerlendirmede bulunulmadığı; sonuç olarak tekliflerinin geçerli olmayan bir tekliften yüksek olması gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmesinin hukuka ve açık ihalenin doğasına aykırı olduğu iddiasına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale komisyonu kararı incelendiğinde; 3 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve geçerli teklif sahibi 2 istekli kaldığı, bunun üzerine “ekonomik açıdan en avantajlı 1. teklif tutarı (299.250,00 TL) ile elenen isteklilerden sonra oluşan ekonomik açıdan en avantajlı 1. teklif tutarı (347.950,00 TL) arasında kamu yararı aleyhine 48.700,00 TL fiyat farkı oluştuğu anlaşılmıştır. Yapılan ihalenin özünde yapılacak mal alımının ekonomik açıdan en avantajlı fiyat unsuruna dayanarak yapıldığı da dikkate alındığında idari şartnamenin 34 ve 35 maddelerine istinaden ihalenin iptal edilmesine karar verilmiştir.” hususlarının ifade edildiği, ihale yetkilisince 03.07.2020 tarihinde ihale komisyonu kararının onaylandığı ve ihalenin iptal edildiği tespit edilmiştir.

Bu kapsamda ihalenin iptal edilme gerekçesinin; ihalenin üzerinde bırakılması durumu ortaya çıkan isteklinin teklif bedelinin, teklifi geçerli olmayan bir isteklinin teklif bedelinin üzerinde olması, bu bağlamda da temelde “ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanmasının ve kaynakların verimli kullanılmasının sağlanamaması” olduğu anlaşılmaktadır.

İhalede yaklaşık maliyetin 492.246,50 TL olarak hesaplandığı, bu itibarla başvuru sahibinin 347.950,00 TL’lik teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu görülmektedir.

4734 sayılı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.

16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklamaları bulunmaktadır.

Dolayısıyla kamu ihale mevzuatı kapsamında idarece bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesine imkân tanınmış, ayrıca ihalenin üzerinde bırakılacağı isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu haller için açıklama yapılarak bazı hususlar da dikkate alınmak suretiyle ihalenin iptal edilmesi ya da sözleşmeye bağlanmasında idarenin takdir yetkisi olduğu belirtilmiştir. Anılan mevzuat kapsamında, geçerli tekliflerin yaklaşık maliyetin altında olsa dahi idarece yüksek bulunduğu durumlara ilişkin ayrıca bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Öte yandan, kamu ihale mevzuatı uyarınca ihalenin ilanına ilişkin sürelerden, ihalenin yapılma usulüne, ihaleye katılımda sunulması istenilebilecek belgelerden, ihaleye yabancı isteklilerin katılıp katılamayacağına, aşırı düşük teklif sınır değerinden, aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesine vb. birçok konuda yaklaşık maliyetin dikkate alınması gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen hususlar çerçevesinde, ihale öncesinde yaklaşık maliyet hesaplanmasının ve hesaplanan yaklaşık maliyetten aşırı düşük tekliflerin tespiti, yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin reddi gibi teklif değerlendirmesine ilişkin konularda dahi faydalanılmasının, “rekabetin, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve kamu kaynaklarının verimli kullanılmasının sağlanması” gibi temel ilkelerin gözetilmesi noktasında ortaya konulan bir yaklaşım olarak görülebileceği, bu bağlamda idarece yaklaşık maliyet dikkate alınarak ihalenin bütün aşamaları gerçekleştirildiği ve teklifler değerlendirildiği halde ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi belirlenirken ilgili isteklinin teklif fiyatının yaklaşık maliyetin üzerinde değil altında olması durumunun bir diğer deyişle yaklaşık maliyetin dikkate alınmamasının tutarlı olmadığı, böylesi bir yaklaşımın 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerinden “saydamlığın, güvenirliğin ve eşit muamelenin sağlanması” ilkelerine uygun düşmeyeceği anlaşılmıştır.

Netice itibarıyla, idarenin bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte takdir yetkisi bulunmakla birlikte, bu yetki “saydamlığın, güvenirliğin ve eşit muamelenin sağlanması” gibi temel ilkelerden bağımsız ve sınırsız olamayacağından, teklif bedeli yaklaşık maliyetin altında olmasına rağmen başvuru sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmeyerek ihalenin iptal edilmesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,Oybirliği ile karar verildi.