idare  tarafından ihale şartnamesinde araçlar için getirilen yaş şartının gerekçesinin idarenin işin niteliğinin gerektirdiği hallerde ihale konusu işin yapılabilmesi için makine teçhizat ve diğer ekipman için yeterlik kriteri belirleyebileceği bu itibarla işin halk ve çevre sağlığı açısından kritik ve aksatılması halinde telafisi mümkün olmayan sorunlara sebep olabileceği için idarece yaş ve teknik özellik konusunda kriter belirlendiği ifadesine yer verilerek açıklandığı bahse konu araçlara ilişkin getirilen yaş şartının makul ve kabul edilebilir ölçüde olduğu bahse konu düzenlemenin  rekabeti engellemeyeceği ve bütün istekliler için fırsat eşitliği bozmayacağı iddialarına ait kamu ihale kararı

Akm Yapı Taah. San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/123249 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı Ümraniye, Üsküdar ve Beykoz Şube Müdürlükleri Mesuliyet Alanındaki Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Vidanjör Çekimi İşlerinin 90 Gün Süre İle Yürütülmesi İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 20.03.2020 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı Ümraniye, Üsküdar ve Beykoz Şube Müdürlükleri Mesuliyet Alanındaki Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Vidanjör Çekimi İşlerinin 90 Gün Süre İle Yürütülmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Akm Yapı Taah. San. ve Tic. A.Ş.nin 06.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.03.2020 tarih ve 14172 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/523 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Birim fiyat teklif cetveli ve Sözleşme Tasarısı’nda yalnızca kuka ve vidanjör araçlarının çalıştırılacağı düzenlenirken, H.19.9.2.3 sayılı Atıksu Altyapı Sistemlerinde Görüntü ve Temizlik Hizmet Alımı İşinde Kullanılan Araç ve Ekipmanlara Ait Teknik Şartname’de özel temizlik aracı ve kanal görüntüleme aracına ait teknik özelliklerden bahsedildiği ve bu araçlarda çalışacak ekiplere ait özellikler ve personel sayısının belirtildiği, dolayısıyla iş kapsamında kaç kişinin, hangi ekipte çalışacağının tespit edilemediği ve sağlıklı teklif oluşturulamadığı, ihale konusu işte kaç ekip ve kaç aracın çalışacağının açık bir şekilde belirtilmesi gerektiği,

2) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde hizmetin ifasında istihdam edilecek personelin her türlü özlük hakları yol, yemek, konaklama bedeli, iş kazaları ve risk priminin teklif fiyata dahil olduğunun belirtildiği, fakat Teknik Şartname veya Sözleşme Tasarısı’nda bu giderlerin ne kadar olacağının belirtilmediği, aynı bedellerin yaklaşık maliyete de dahil edilmediği, ihale dokümanında çalışacak personele ait yol ve yemek bedelinin yaklaşık maliyete dahil edilmeyerek ihale dokümanının hatalı hazırlandığı,

3) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde teknik şartnamede belirtilen kıyafetler ve güvenlik malzemelerinin ayni olarak yüklenici tarafından karşılanacağı ve teklif fiyata dâhil olduğunun belirtildiği, fakat birim fiyat tariflerinden ve sözleşme tasarısından, bahsedilen giderlerin yaklaşık maliyete dahil edilmediği sonucunun çıktığı, yaklaşık maliyet hazırlanırken bu giderlerin dikkate alınmadığı, bu durumun ihale sürecinin yanlış işlemesine sebebiyet vereceği,

4) Teknik Şartnamelerde kanal açma ve vidanjör araçlarının en fazla 7 yaşında, kanal görüntüleme aracının ise en fazla 5 yaşında olması gerektiğinin düzenlendiği,  söz konusu düzenlemelerin ihaleye katılımı engelleyeceği, rekabeti azaltacağı ve kamu zararına sebebiyet vereceği, yaşı daha büyük fakat bakımlı ve daha verimli araçların iş kapsamında çalışmasının engellendiği, bahsi geçen araçların özel üretim araçları olduğu, aracın yaşından öte üst yapısının performansı (su pompaları, vakum pompaları, kameralar vs.) aracın kalitesini belirlediği, Teknik Şartname’nin zeyilname yayımlanarak düzeltilmesi veya ihalenin iptal edilmesi gerektiği,

5) Sözleşme Tasarısı’nın 7.1’inci maddesinde “Kanalizasyon Sistemlerinin temizlenmesinde kullanılacak olan suyun nakliye masrafı sözleşme bedeline dahildir.” düzenlemesinin bulunduğu, zeyilname ile anılan düzenlemeye “Temizlemede kullanılacak olan su Sözleşme Tasarısı’nın 10.1. İşin yapılacağı yer/yerler maddesinde belirtilen sorumluluk sahasında bulunan ikmale en yakın yangın hidrantlarından kontrol teşkilatının onayı ile temin edilecektir.” ibaresinin eklendiği, eklenen ibarenin net olmadığı, hangi hidrantın kullanılacağı belli olmadığından su nakli için belli bir maliyet öngörme imkanının bulunmadığı, su temininin sağlanacağı yangın hidratlarının liste olarak belirlenmesi, yerlerinin ve koordinatlarının isteklilere verilmesinin gerektiği,

6) Sözleşme Tasarısı’nın 8’inci maddesinde sözleşmenin ekleri ve ihale dokümanını oluşturan belgelerin öncelik sıralamasının belirtildiği, verilen sıralamada birim fiyat tariflerinin hem 4 numaralı satırda hem de 7 numaralı açıklamalar satırının altında gösterildiği, Sözleşme ile diğer belgeler arasında çelişki olması durumunda kullanılacak olan bu sıralamanın büyük önem arz ettiği, birim fiyat tariflerinin yeri kesin olarak belirlenmesi gerektiği,

7) Zeyilname-1 öncesi yayımlanan Sözleşme Tasarısı’nın 36.1’inci maddesinde “İdare ihtiyaç duyması halinde yükleniciye idare görev alanı içerisinde başka bir bölgede iş yaptırabilir. Ödemesi yüklenici birim teklif fiyatları üzerinden sözleşme kapsamında yapılır.” düzenlemesinin yer aldığı, yapılan şikâyet sonrası ilgili hususun zeyilname ile sözleşme tasarısından çıkartıldığı, yaklaşık maliyette ilgili düzenleme uyarınca bir bedel öngörülüp öngörülmediğinin belirlenmesi, eğer belirlendiyse ihalenin iptal edilmesinin gerektiği, zeyilname ile yapılan değişikliğin, yaklaşık maliyetin değişmesine sebep olduğu, ihale dokümanına yönelik yaptıkları şikayet başvurusu sonrası idarece cevap verildiği, ancak ihale dokümanı netlik kazanmadığından 20.03.2020 tarihinde yapılacak olan ihaleye katılamayacakları ve hak kaybına uğramış olacakları, dolayısıyla ihalenin iptal edilerek yeniden, net ihale dokümanı ile ihaleye çıkılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: 2020 Yılı Ümraniye, Üsküdar, ve Beykoz Şube Müdürlükleri Mesuliyet Alanındaki Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Vidanjör Çekimi İşlerinin 90 gün süre ile yürütülmesi İşi

b) Miktarı ve türü:

12 kalem ; 2020 Yılı Ümraniye, Üsküdar ve Beykoz Şube Müdürlükleri Mesuliyet Alanındaki Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi Ve Vidanjör Çekimi İşlerinin 90 Gün Süre İle Yürütülmesi İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Üsküdar, Ümraniye ve Beykoz Şube Müdürlükleri Mesuliyet Alanları

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Ödenecek her türlü vergi (KDV hariç), resim ve harç giderleri ile ulaşım giderleri

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

– Hizmetin ifasında istihdam edilecek personelin her türlü özlük haklarından (yol, yemek, SGK primleri, konaklama, iş kazaları, risk primleri, kıdem tazminatı vs.) İş Kanunu hükümlerine karşı Yüklenici mesul olup teklif fiyata dahildir.

– Yüklenicinin çalıştıracağı araçların köprü ve otoyol geçiş ücretleri, akaryakıt, yağ, lastik, tamir, bakım, onarım, sigorta, yedek parça giderleri ve her türlü giderleri teklif fiyata dahildir.

– Yüklenici firma bu ihale kapsamında kullanılacak araçlara ait ATS (Araç Takip Sistemi: GPS + Anten, tamamlayıcı donanımlar) kitlerini temin ederek, montajını bu konuda deneyimli kişilere yaptıracaktır. ATS (Araç Takip Sistemi) yer tesliminden itibaren 7 gün içerisinde araçlara takılacaktır. Bu cihazlar ile bu cihazlara ait tamamlayıcı donanımları temin etme bakım, onarım ve benzeri giderler teklif fiyata dahildir.

– Hizmet süresi boyunca hizmetin ifasıyla ilgili, özellikleri teknik şartnamede belirtilen kıyafetler ve güvenlik malzemeleri ayni olarak yüklenici tarafından karşılanacak olup teklif fiyata dahildir.

– Kanalizasyon Sistemlerinin temizlenmesinde kullanılacak olan suyun nakliye masrafı teklif fiyata dahildir.

– Sözleşmenin 36.Maddesindeki Diğer Hususlarda belirtilen bedeller ile İhale dokümanı kapsamında verilen Birim Fiyat Tarifleri ve  Teknik Şartnamelerde yer alan tüm giderler teklif fiyata dahildir.

– Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19. Maddesinde belirtilen hususlara ilişkin giderler teklif edilecek fiyatlara dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesi yer almıştır.

Anılan Şartname’nin ekinde ihale konusu işin türü ve miktarı aşağıdaki şekilde yer almıştır.

Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “…Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren bu iş kapsamında ilgili teknik şartnamesinde belirtilen özelliklere sahip aşağıdaki listedeki makine, araç ve ekipmanı iş mahallinde çalışacak vaziyette (şoför ve ekibi dahil) iş programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.

Cinsi ve Çeşidi Özelliği ve Kapasitesi, Sayısı

 “düzenlemesine yer verilmiştir.

H.19.9.2.3 sayılı Atıksu Altyapı Sistemlerinde Görüntü ve Temizlik Hizmet Alımı İşinde Kullanılan Araç ve Ekipmanlara Ait Teknik Şartname’de özel temizlik (kombine) aracı ve kanal görüntüleme aracına ait teknik özelliklerin düzenlendiği görülmüştür.

Ayrıca ihale dokümanı kapsamında verilen Kuka ve Vidanjör İşlerine Ait Birim Fiyat Tarifleri’ne bakıldığında ihale konusu iş kapsamında kanal açma aracı (kuka), vidanjör,  motopomp ve dalgıç pompa araçlarına ilişkin açıklamalara yer verildiği, söz konusu birim fiyat tariflerinde özel temizlik (kombine) aracı ve kanal görüntüleme aracına ilişkin herhangi bir açıklamaya yer verilmediği anlaşılmıştır.

İdarece başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna “Söz konusu iş kapsamında kullanılacak olan araçlar ve ekipmanlar Sözleşme Tasarısı’nda açıkça belirtildiği, Birim Fiyat Tariflerinde de ilgili iş kalemleri içinde yer aldığı, idarece kullanılan H.19.9.2.3 sayılı Atıksu Altyapı Sistemlerinde Görüntü ve Temizlik Hizmet Alımı İşinde Kullanılan Araç ve Ekipmanlara Ait Teknik Şartname tip bir şartname olup ihale edilen tüm atıksu hatlarının görüntülenmesi ve temizlenmesi işleri kapsamında kullanıldığı, bu sebeple söz konusu şartname atıksu hatlarının görüntülenmesi ve temizlenmesi işleri kapsamında kullanılabilecek tüm araçları içermekte olup iş kapsamında hangi araçların kullanılacağı hususu Sözleşme Tasarısı’nda belirtildiği” şeklinde cevap verilmiştir.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemeleri ve idarece başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna verilen cevabi yazı birlikte değerlendirildiğinde, her ne kadar “H.19.9.2.3 sayılı Atıksu Altyapı Sistemlerinde Görüntü ve Temizlik Hizmet Alımı İşinde Kullanılan Araç ve Ekipmanlara Ait Teknik Şartname”de özel temizlik (kombine) aracı ve kanal görüntüleme aracına ilişkin düzenlemelere yer verilmişse de, Sözleşme Tasarısı, Kuka ve Vidanjör İşlerine Ait Birim Fiyat Tarifleri ve ihale dokümanını oluşturan diğer belgelerde bu araçlardan bahsedilmediği, birim fiyat teklif cetvelinde bu araçlara ilişkin ayrı bir satır açılmadığı, söz konusu ihalenin 20.03.2020 tarihinde yapıldığı, başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna idarece 16.03.2020 tarihinde, diğer bir ifade ile ihale tarihinden önce cevap verildiği, söz konusu Şartname tip bir şartname olduğundan bahse konu araçların yer almadığının idarece açıklandığı, ayrıca gerek ihale dokümanı ve gerekse de başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna verilen cevabi yazı göz önünde bulundurulduğunda, H.19.9.2.3 sayılı Atıksu Altyapı Sistemlerinde Görüntü ve Temizlik Hizmet Alımı İşinde Kullanılan Araç ve Ekipmanlara Ait Teknik Şartname’de ihale konusu işte çalıştırılmayacak araçlara yer verilmiş olmasının, isteklilerin söz konusu ihaleye teklif vermesini engellemeyeceği, teklif verilmesi aşamasında başvuru sahibinde oluşan tereddüdün idare cevabı ile ihale tarihinden önce giderildiği anlaşıldığından, söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2, 3 ve 7’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

…

Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;

…

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,

karar verilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “…İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır….” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;

a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,…” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinin ilk fıkrasında Kuruma yapılan başvuruların ön incelemesi sırasında aranacak hususların düzenlendiği, başvuruların ehliyet yönünden de inceleneceği,

“Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinin ilk fıkrasında da “16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne yer verildiği görülmektedir.

Aktarılan mevzuat hükümlerinden, başvuru ehliyetine ilişkin olarak iki temel şartın öngörüldüğü, bunlardan ilkinin ihale dokümanı edinilmesi ve/veya ihaleye teklif sunulması, diğerinin ise ilgilinin ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığının veya zarara uğramasının muhtemel olduğunun ortaya konulması olduğu anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibi tarafından ihale dokümanında yer alan personel maliyeti, kıyafet ve güvenlik malzemeleri giderlerinin yaklaşık maliyete dâhil edilmediği, yaklaşık maliyet hazırlanırken bu giderlerin dikkate alınmadığı, bu durumun ihale sürecinin yanlış işlemesine sebebiyet vereceği, ayrıca Sözleşme Tasarısı’nın 36.1’inci maddesinde yükleniciye idare görev alanı içerisinde başka bir bölgede iş yaptırabileceğinin düzenlendiği, söz konusu düzenlemenin zeyilname ile Sözleşme Tasarısı’ndan çıkartıldığı, yaklaşık maliyette ilgili düzenleme uyarınca bir bedel öngörülüp öngörülmediğinin belirlenmesi, eğer belirlendiyse ihalenin iptal edilmesinin gerektiği, zeyilname ile yapılan değişikliğin yaklaşık maliyetin değişmesine sebep olduğu iddia edilmektedir.

Yapılan incelemede İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen söz konusu ihaleye başvuru sahibinin 05.03.2020 tarihinde teklif vermeye davet edildiği, ihale tarihinin 20.03.2020 olduğu, ihale sürecinde bir adet 09.03.2020 tarihinde zeyilname düzenlendiği anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihaleye ilişkin itirazen şikâyet başvurusunda inceleme konusu husus, başvuru sahibinin başvuru ehliyetinin ikinci şartı olan bir hak kaybına veya zarara uğramış olması veya bu ihtimalin bulunup bulunmadığıdır.

4734 sayılı Kanun’un gerekçesinde veya ikincil mevzuatta “hak kaybı” ve “zarara uğrama” kavramlarına ilişkin ayrıntılı bir açıklama bulunmadığı, ancak anılan Kanun’un 54’üncü maddesinde yer alan hak kaybı ve hak kaybı ihtimaline dayanan başvuru ehliyeti şartının, idari yargılamada esas alınan ehliyet şartının özel ve dar bir uygulaması niteliğinde olduğu, bu itibarla ihale sürecinde gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak, menfaat ihlali kriterinde olduğu gibi idari işlemle arasında herhangi bir bağlantı bulunmasının başvuru ehliyeti açısından yeterli olmayacağı, başvuru sahibinin idari işlemden doğrudan doğruya bir hak kaybına uğradığını ve/veya uğraması ihtimalinin olduğunu ispatlaması gerektiği, ayrıca korunacak menfaatin doğrudan, meşru, somut ve güncel olması gerektiği anlaşılmıştır.

Bu çerçevede yaklaşık maliyetin ihalenin ilk oturumunda, bir başka deyişle 20.03.2020 tarihinde açıklandığı dikkate alındığında başvuru sahibinin şikâyet başvurusunda bulunduğu tarih itibariyle yaklaşık maliyeti bilmediği, dolayısıyla idarece şikâyet sürecini başlatacak herhangi bir idari işlemde bulunulmadığı, bu nedenle ihale dokümanında yer alan giderlerin yaklaşık maliyete dahil edilmediği ya da idarece yapılan zeyilname ile bahse konu düzenlemenin Sözleşme Tasarısı’ndan çıkarılması sonucu yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığı iddiasının anılan şirketi herhangi bir hak kaybına veya zarara uğratma ihtimalinden söz edilemeyeceği, zira başvuru sahibi tarafından idarece Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesi uyarınca yaklaşık maliyetin güncellenip güncellenmediğinin bilinmeyeceği gibi 09.03.2020 tarihinde yayımlanan zeyilnamenin yaklaşık maliyete yansıtılmadığı tespitinin şikâyet başvurusunda bulunulan tarih itibariyle yapılamayacağı, dolayısıyla bilgi sahibi olunmayan yaklaşık maliyet nedeniyle bahse konu şirketin korunması gereken menfaatinin güncel ve meşru olmadığı, bu nedenle de anılan isteklinin söz konusu husus nedeniyle doğrudan doğruya bir hak kaybına uğradığı ve/veya uğrama ihtimali olduğu sonucunun çıkarılamayacağı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.

(3) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, işin özelliğinin gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartname, Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına hazırlattırılabilir.

(4) Teknik şartnamede ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın kullanım kılavuzlarına yönelik düzenleme yapılabilir.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.

(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmüne,

H.19.9.2.3 sayılı Atıksu Altyapı Sistemlerinde Görüntü ve Temizlik Hizmet Alımı İşinde Kullanılan Araç ve Ekipmanlara Ait Teknik Şartname’de “…3.6. Kanal Açma (Kuka) Aracına Ait Teknik Özellikler

-Araçlar en fazla 7 (Yedi) yaşında olacaktır.

…

3.7. Vidanjör Aracına Ait Teknik Özellikler

Araçlar en fazla 7 (Yedi) yaşında olacaktır…” düzenlemesine yer verilmiştir.

İdarece başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna “İşe ait Sözleşme Tasarısı’nın 36’ncı maddesinde yer alan düzenleme gereği iş kapsamında kullanılacak araçlar için isteklilerin kendi malı olması şartı aranmadığı, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesi uyarınca işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğunun anlaşıldığı, idarenin işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için makine, teçhizat ve diğer ekipman için yeterlik kriteri belirleyebileceği, bu itibarla işin halk ve çevre sağlığı açısından kritik ve aksatılması halinde telafisi mümkün olmayan sorunlara sebep olabileceği için idarece yaş ve teknik özellik konusunda kriter belirlendiği” şeklinde cevap verilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinde, işin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edileceği, teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlamasının zorunlu olduğu, ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgelerin, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemeyeceği, yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesinin zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.

Bahse konu ihale dokümanı düzenlemesi ve idarece başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna verilen cevabi yazı birlikte değerlendirildiğinde,  ihale konu iş kapsamında çalıştırılacak kanal açma (kuka) ve vidanjör aracına ilişkin düzenlemelere yer verildiği, ayrıca başvuru sahibinin iddia ettiği özel temizlik (kombine) aracının ihale konusu iş kapsamında yer almayan araçlardan olduğu ve buna ilişkin değerlendirmenin birinci iddia kapsamında yapıldığı, söz konusu Teknik Şartname’de ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak kanal açma (kuka) ve vidanjör araçlarının en fazla 7 (yedi) yaşında olması gerektiğinin düzenlendiği, ayrıca söz konusu araçların isteklilerin kendi malı olması gerektiğine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, söz konusu araçların isteklilerin kendi malı olması istenilmemesi sonucu isteklilerin bu araçları piyasadan temin edebilecekleri, idarelerin ihtiyaçları belirleme ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda düzenleme ve alım yapma görev, yetki ve sorumluluğunun bulunduğu, bu hususun kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ilkesi ile doğrudan alakası bulunduğu, idare  tarafından bu araçlar için getirilen yaş şartının gerekçesinin “idarenin işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için makine, teçhizat ve diğer ekipman için yeterlik kriteri belirleyebileceği, bu itibarla işin halk ve çevre sağlığı açısından kritik ve aksatılması halinde telafisi mümkün olmayan sorunlara sebep olabileceği için idarece yaş ve teknik özellik konusunda kriter belirlendiği” ifadesine yer verilerek açıklandığı, bahse konu araçlara ilişkin getirilen yaş şartının makul ve kabul edilebilir ölçüde olduğu, bahse konu düzenlemenin  rekabeti engellemeyeceği ve bütün istekliler için fırsat eşitliği bozmayacağı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.

4) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini gezmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir.

12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işinin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır.

12.3. İstekli veya temsilcilerinin işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin gerçekleştirileceği binaya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinler İdare tarafından verilecektir.  

12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…Kanalizasyon Sistemlerinin temizlenmesinde kullanılacak olan suyun nakliye masrafı teklif fiyata dahildir…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “…Kanalizasyon Sistemlerinin temizlenmesinde kullanılacak olan suyun nakliye masrafı sözleşme bedeline dahildir. Temizlemede kullanılacak olan su Sözleşme Tasarısının 10.1. İşin yapılacağı yer/yerler maddesinde belirtilen sorumluluk sahasında bulunan ikmale en yakın yangın hidrantlarından Kontrol teşkilatının onayı ile temin edilecektir…” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: Üsküdar, Ümraniye ve Beykoz Şube Müdürlükleri Mesuliyet Alanları….” düzenlemesi yer almaktadır.

Sözleşme Tasarısı’nın 7.1’inci maddesinde “Kanalizasyon Sistemlerinin temizlenmesinde kullanılacak olan suyun nakliye masrafı sözleşme bedeline dahildir.” düzenlemesinin bulunduğu, başvuru sahibinin şikayet başvurusu söz konusu iddia bakımından idarece uygun bulunarak 09.03.2020 tarihinde zeyilname düzenlendiği, söz konusu zeyilname ile anılan düzenlemeye “Temizlemede kullanılacak olan su Sözleşme Tasarısı’nın 10.1. İşin yapılacağı yer/yerler maddesinde belirtilen sorumluluk sahasında bulunan ikmale en yakın yangın hidrantlarından kontrol teşkilatının onayı ile temin edilecektir.” ibaresinin eklendiği görülmüştür.

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından  ihalenin 20.03.2020 tarihinde yapıldığı, söz konusu ihalede işin yapılacağı yerin Üsküdar, Ümraniye ve Beykoz şube müdürlükleri mesuliyet alanları olarak düzenlendiği, başvuru sahibinin bahse konu iddiası idarece uygun bulunarak 09.03.2020 tarihinde zeyilname düzenlendiği, söz konusu zeyilname ile anılan düzenlemeye “Temizlemede kullanılacak olan su Sözleşme Tasarısı’nın 10.1. İşin yapılacağı yer/yerler maddesinde belirtilen sorumluluk sahasında bulunan ikmale en yakın yangın hidrantlarından kontrol teşkilatının onayı ile temin edilecektir.” ibaresi eklenerek açıklama yapıldığı, söz konusu ihalede işin yapılacağı yerlerin Üsküdar, Ümraniye ve Beykoz Şube Müdürlüklerinin mesuliyet alanları olduğu, belirtilen bu sorumluluk sahasında bulunan ikmale en yakın yangın hidrantlarından kontrol teşkilatının onayı ile suyun temin edilebileceği, ihaleye teklif vermeyi düşünen isteklilerin basiretli tacir olarak kanalizasyon sistemlerinin temizlenmesinde kullanılacak olan suyun nakliye masrafını hesaplayarak teklif fiyatına dahil edebileceği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.

5) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin ekleri” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1. İhale dokümanı, bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olup, İdareyi ve Yükleniciyi bağlar. Ancak, sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki veya farklılık olması halinde, ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.

8.2. İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibidir:

1) Hizmet İşleri Genel Şartnamesi,

2) İdari Şartname,

3) Sözleşme Tasarısı,

4) Birim fiyat tarifleri (varsa),

5) Özel Teknik Şartname (varsa),

6) Teknik Şartname,

7) Açıklamalar (varsa),

– Birim Fiyat Tarifleri
– Altyapı Hizmetleri Yönergesi
– İş Sağlığı ve Çevre Güvenliği Yüklenici El Kitabı
– İBB Çevre Tebliği

    8.3. Zeyilnameler ait oldukları dokümanın öncelik sırasına sahiptir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna idarece “İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibi olup,

1) Hizmet İşleri Genel Şartnamesi,

2) İdari Şartname,

3) Sözleşme Tasarısı,

4) Birim fiyat tarifleri (varsa),

5) Özel Teknik Şartname (varsa),

6) Teknik Şartname,

7) Açıklamalar (varsa)

ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki veya farklılık olması halinde uyulacak öncelik sırası açıkça ifade edildiği” şeklinde cevap verilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme Tasarısı’nın 8.2’nci maddesinin 7 numaralı bendine bağlı 13 numaralı dip notunda “İdare, varsa ihale dokümanını oluşturan diğer belgeleri burada tek tek sayacaktır.” açıklamasına yer verildiği, Sözleşme Tasarısı’nın 8’inci maddesinde ihale dokümanının, sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olduğu, idare ve yükleniciyi bağlayacağı, ancak, sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki veya farklılık olması halinde, ihale dokümanında yer alan hükümlerin esas alınacağının düzenlendiği, idarece istekli olabileceklere verilen ihale dokümanı kapsamında Kuka ve Vidanjör İşlerine Ait Birim Fiyat Tarifleri’ne de yer verildiği, Sözleşme Tasarısı’nın 8.2’nci maddesinin 4 numaralı bendinde “Birim fiyat tarifleri (varsa)” ibaresi yer alırken aynı maddenin 7 numaralı bendinde ise “Açıklamalar (varsa),

-Birim Fiyat Tarifleri
– Altyapı Hizmetleri Yönergesi
– İş Sağlığı ve Çevre Güvenliği Yüklenici El Kitabı

– İBB Çevre Tebliği” ibaresinin yer aldığı, ihale dokümanı kapsamında yer alan Sözleşme Tasarısı’nın 8’inci maddesine ve başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna idarece verilen cevabi yazı birlikte incelendiğinde, Kuka ve Vidanjör İşlerine Ait Birim Fiyat Tarifleri’nin Sözleşme Tasarısı’nın 8.2’nci maddesinin 4 numaralı bendinde yer aldığının anlaşıldığı, anılan Tasarı’nın 8.2’nci maddesinin 7 numaralı bendinde ihale dokümanını oluşturan diğer belgelerin sayıldığı,  bahse konu maddenin 7 numaralı bendinin “Açıklamalar (varsa)” olduğu, söz konusu maddede Kuka ve Vidanjör İşlerine Ait Birim Fiyat Tarifleri’nin ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralamasındaki yerinin 4 numaralı bent olduğu,  dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü  tarafından 20.03.2020 tarihinde ihalesi yapılan işte, ihaleye verilen tek geçerli teklifin yaklaşık maliyetin üzerinde olması  nedeniyle ihale yetkilisi tarafından onaylanan 31.03.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.