|
BAŞVURU SAHİBİ:
Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 7. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/228720 İhale Kayıt Numaralı “Amasya Gümüşhacıköy 2 Kısım AT ve TİGH” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 7. Bölge Müdürlüğü tarafından 24.06.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Amasya Gümüşhacıköy 2 Kısım AT ve TİGH” ihalesine ilişkin olarak Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin 10.08.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.08.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.08.2021 tarih ve 38843 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1386 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20.3’üncü maddesi uyarınca yeterlik bilgileri tablosunda yer alan alt yükleniciye yaptırılması düşünülen işlerin, toplam bedelin %85’ini oluşturduğunun beyan edildiği gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin sözleşmenin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu, ihale aşamasında verilen bu beyanın idare ve istekliler açısından bir bağlayıcılığının olmadığı, zira alt yüklenici listesinin ve alt yüklenici oranlarının sözleşme aşamasında idare tarafından değerlendirilmesi gerektiği, Yapım İşleri Genel Şartnamesi düzenlemelerine göre sözleşme sırasında idarenin onayı aşamasında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlere ait listede bulunmayan işlere de yer verilebileceği gibi listede bulunan bir takım işlerin yüklenici tarafından da yapılabileceği, bu durumun da yeterlik bilgileri tablosunda belirtilen %85 oranının ihtiyatlı ve itibari bir değer olduğunu gösterdiği, bu bağlamda hiçbir kesinliği ve idarece onaylanmadığı sürece geçerliği olmayan söz konusu listeye göre tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, ayrıca İdari Şartname’de Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20.3’üncü maddesinde belirtilen şartların dikkate alınacağına dair bir düzenlemenin ya da alt yükleniciye yaptırılacak işler konusunda bir kriter veya açıklamanın olmadığı, dolayısıyla anılan listenin yeterlik kriteri niteliği taşımadığı, söz konusu listenin sunulmadığı durumda dahi tekliflerin değerlendirme dışı bırakılamayacağı halde, sunulan listedeki işlerin toplamından hareketle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mümkün olmadığı, öte yandan alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işler listesinin mahiyeti itibarıyla taahhütname niteliğinde olduğu, taahhütname istenmesinin ve istendiği durumda sunulmamasının değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi yapılmasının da kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Alt Yükleniciler” başlıklı 15’inci maddesinde “İhale konusu işin özelliği nedeniyle ihtiyaç görülmesi halinde, ihale aşamasında isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmeleri, sözleşme imzalamadan önce de alt yüklenicilerin listesini idarenin onayına sunmaları istenebilir. Ancak bu durumda, alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” hükmü,
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) Bu Genel Şartnamenin uygulanmasında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4 üncü maddesinde yer alan tanımlar yanında;
Alt yüklenici: Sözleşme konusu işin nev’i itibariyle bir kısmını yüklenici ile yaptığı sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiyi,
…
ifade eder.” açıklaması,
Aynı Şartnamenin “Alt Yüklenicilerin Çalıştırılması ve Sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde “…(3) İşin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamayacağı gibi işin niteliğinden kaynaklanan sebeplerle veya teknik zorunluluklar nedeniyle ihale dokümanında farklı oranlar belirlenmesi durumu hariç, tek bir alt yükleniciye yaptırılacak iş bölümlerinin toplam bedeli sözleşme bedelinin %30’unu; alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin toplam bedeli ise sözleşme bedelinin %50’sini geçemez. İhale dokümanında düzenlenmesi kaydıyla doğrudan alt yüklenicilere ödeme yapılabilir.
(4) İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildirir.
(5) Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.
(6) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir.
(7) İdarece onaylanmış alt yüklenicilerin ve/veya bunlara ait iş kısımlarının işin devamı sırasında değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yaptırılması da idarenin iznine ve yukarıdaki şartlara tabidir.
(8) Alt yüklenicilerin yaptığı bütün işlerden idareye karşı yüklenici sorumludur. Alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanması bu sorumluluğu hiçbir şekilde değiştirmez.
(9) İdare, alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebilir.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgilerin e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.:
…
f) Alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilmesi halinde, isteklinin alt yüklenicilere yaptırmayı düşündüğü işlerin listesi,” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İhale konusu işte idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir. Ancak işin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamaz. İstekliler, ihale konusu yapım işinde alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işlere ait listeyi teklif ekinde vereceklerdir. İhalenin bu şekilde teklif veren istekli üzerinde kalması durumunda isteklinin işe ait sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesini İdarenin onayına sunması gerekir. Bu durumda alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” düzenlemesi yer almıştır.
24.06.2021 tarihinde yapılan “Amasya Gümüşhacıköy 2 Kısım Arazi Toplulaştırma ve TİGH” ihalesine 94 isteklinin katıldığı, idarece yapılan teklif değerlendirmesi sonucunda sınır değerin 12.533.670,01 TL olarak belirlendiği, sınır değerin altında teklif veren 29 isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması ve diğer muhtelif gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldığı, sınır değerin üzerinde teklif veren başvuru sahibinin yeterlik bilgileri tablosunda yer alan alt yükleniciye yaptırılması düşünülen işlerin, toplam bedelin %85’ini oluşturduğu tespit edildiğinden Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20’nci maddesinin üçüncü fıkrasına istinaden yeterlik durumunun uygun görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 04.08.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Kaçkar İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Turan Taşınmaz Geliştirme Anonim Şirketi-Ena Harita Emlak İnş Müh. Mad. Hay. Tur. Tic. Ltd. Şti.-Bülent Bülbül İş Ortaklığının belirlendiği anlaşılmıştır.
Şikâyet başvurusu üzerine idarece alınan kararda, ihalede isteklilerden alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlere ait listenin teklif ekinde verilmesinin istendiği, teklifleri ekinde alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlere ait listeyi sunmayan veya işlere ait listeyi nicelik olarak belirtmeyen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmadığı, başvuru sahibinin sunduğu yeterlilik bilgileri tablosunun “Alt Yükleniciye Yaptırılması Düşünülen İşler” satırında “Tüm iş kalemlerinde oranında alt yüklenici kullanılacaktır” beyanında bulunduğu, isteklinin teklifinin geçerli kabul edilmesi durumunda idarenin alt yüklenicilere yaptırılacak %85 oranındaki iş miktarını onaylamış olacağı, bu durumun Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20’nci maddesinin üçüncü fıkrası ile çelişki yarattığı ve sözleşme yapılmasını mümkün kılmadığı, kamu ihale mevzuatı bir bütün olarak düşünüldüğünde, idarece yapılan işlemlerin kamu ihale mevzuatına uygun olduğu ifade edilmiştir.
Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunun, “Alt yükleniciye yaptırılması düşünülen işler” satırında “Tüm iş kalemlerinde %85 oranında alt yüklenici kullanılacaktır.” beyanına yer verildiği tespit edilmiştir.
İncelenen ihalede, İdari Şartname’nin 7’nci maddesinin (f) bendinde “Alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilmesi halinde, isteklinin alt yüklenicilere yaptırmayı düşündüğü işlerin listesi” düzenlemesine yer verildiği, anılan Şartname’nin 18’inci maddesinde de isteklilerin, ihale konusu yapım işinde alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işlere ait listeyi teklif ekinde vermesi ve ihalenin bu şekilde teklif veren istekli üzerinde kalması durumunda isteklinin işe ait sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesini idarenin onayına sunması gerektiği yönünde düzenlemenin bulunduğu, ayrıca yeterlik bilgileri tablosunda “alt yükleniciye yaptırılması düşünülen işler” için ayrı bir satır açıldığı görülmüştür.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde alt yüklenicinin, sözleşme konusu işin nev’i itibariyle bir kısmını yüklenici ile yaptığı sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişi şeklinde tanımlandığı, 4734 sayılı Kanun’un 15’inci maddesi uyarınca ihale konusu işin özelliği nedeniyle ihtiyaç görülmesi halinde, ihale aşamasında isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmelerinin ve sözleşme imzalamadan önce de alt yüklenicilerin listesini idarenin onayına sunmalarının istenebileceği, ancak bu durumun yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı, ayrıca Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20’nci maddesi uyarınca ihale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde idarenin onayına sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını on beş gün içinde yükleniciye bildireceği, idarece onaylanmayan alt yüklenicilerin ise hiçbir suretle iş yerinde çalışamayacağı, öte yandan yüklenici tarafından teklif kapsamında belirtilmese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabileceği, idarenin alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit etmesi durumunda, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebileceği, işin tamamının alt yüklenicilere yaptırılamayacağı ve işin niteliğinden kaynaklanan sebeplerle veya teknik zorunluluklar nedeniyle ihale dokümanında farklı oranlar belirlenmesi durumu hariç, tek bir alt yükleniciye yaptırılacak iş bölümlerinin toplam bedelinin sözleşme bedelinin %30’unu; alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin toplam bedelinin ise sözleşme bedelinin %50’sini geçemeyeceği anlaşılmıştır.
Alt yüklenicilik müessesine ilişkin ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri değerlendirildiğinde; İdari Şartname’nin 7’nci maddesinin (f) bendi uyarınca istekliler tarafından alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin olması durumunda söz konusu işlere ilişkin listenin idareye teklif ekinde sunulması gerektiği, alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen herhangi bir iş olmaması durumunda ise anılan listenin sunulma gerekliliğinin olmadığı, öte yandan istekliler tarafından teklif kapsamında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlere yer verilmiş olsa da bu işlerin tümünün alt yükleniciler tarafından yapılacağına dair bir kesinliğin yeterlik değerlendirmesi aşaması itibarıyla bulunmadığı, çünkü söz konusu listenin yeterlik değerlendirmesi aşamasında idarece onaylanmasının söz konusu olmadığı, ihalenin bu şekilde teklif veren istekli üzerinde kalması durumunda isteklinin işe ait sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesini idarenin onayına sunması gerektiği ve bu aşamada idarece onaylanan alt yüklenicilerin işe başlayabileceği, dolayısıyla idarece hangi işlerin alt yüklenicilere yaptırılacağı hususu sözleşme aşamasında kontrol edildiğinden, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20.3’üncü maddesinde “İşin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamayacağı gibi işin niteliğinden kaynaklanan sebeplerle veya teknik zorunluluklar nedeniyle ihale dokümanında farklı oranlar belirlenmesi durumu hariç, tek bir alt yükleniciye yaptırılacak iş bölümlerinin toplam bedeli sözleşme bedelinin %30’unu; alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin toplam bedeli ise sözleşme bedelinin %50’sini geçemez.” şeklinde belirlenen koşulların sağlanmasının da sözleşme imzalanmadan önce idarece kontrol edilecek bir husus olduğu, ayrıca İdari Şartname’de öngörülen alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin listesine ilişkin olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20.3’üncü maddesinde öngörülen koşulların yeterlik değerlendirmesi aşamasında dikkate alınacağına dair bir düzenlemenin de yapılmadığı anlaşılmıştır.
Yapılan tespitler ve açıklamalar doğrultusunda, idarece Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20.3’üncü maddesinde öngörülen koşulların yeterlik değerlendirmesi aşamasında dikkate alınmasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin teklifinin alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin listesinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20.3’üncü maddesine uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
04.08.2021 tarihli ihale komisyon kararı ile sınır değerin altında teklif veren Gözlem Mühendislik Müteahhitlik Planlama ve Ticaret Anonim Şirketi, İn-San Mühendislik İnşaat Ticaret Anonim Şirketi, Doruk Harita İnşaat Müh. Tic. Ltd. Şti., Körfez Haritacılık ve Planlama Ltd. Şti., Temelfen Mühendislik Anonim Şirketi’nin ve sınır değerin üzerinde teklif veren Kanyon Turizm İnşaat ve Ticaret A.Ş.- Emi Grup Bilgi Teknolojileri Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Ali Demirok İnşaat Yapı Sanayi Anonim Şirketi, Antsu Mühendislik Mimarlık İnşaat Emlak Nakliyat Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Sedat Güneş- Seba Grup Hafriyat Mühendislik İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı, Ali Bilgen-Gismark İnşaat Limited Şirketi İş Ortaklığı, İn Su Proje Yapı Anonim Şirketi, Kartal Harita Mühendislik Taah. Tic. Ltd. Şti.-Mete Müşavirlik Mühendislik İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Geogis Mühendislik Müşavirlik İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi, Kaplan Harita ve İnş. Ltd. Şti. ve İndis Proje Mühendislik Hizmetleri Anonim Şirketi-Bmd Harita Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Limited Şirketi İş Ortaklığının tekliflerinin yeterlik bilgileri tablosunda yer alan alt yükleniciye yaptırılması düşünülen işler listesinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20’nci maddesinin üçüncü fıkrasına uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda anılan isteklilerin tekliflerinin söz konusu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılmasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, İndis Proje Mühendislik Hizmetleri Anonim Şirketi-Bmd Harita Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Limited Şirketi İş Ortaklığının teklifinin ayrıca özel ortağın iş deneyim belgesinin beyan edilmemesi gerekçesiyle de değerlendirme dışı bırakıldığı, Gözlem Mühendislik Müteahhitlik Planlama ve Ticaret Anonim Şirketi, İn-San Mühendislik İnşaat Ticaret Anonim Şirketi, Doruk Harita İnşaat Müh. Tic. Ltd. Şti., Körfez Haritacılık ve Planlama Ltd. Şti., Temelfen Mühendislik Anonim Şirketi’nin tekliflerinin sınır değerin altında olduğu ve İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde “Sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, dolayısıyla anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirmeye alınamayacağı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti., Kanyon Turizm İnşaat ve Ticaret A.Ş.- Emi Grup Bilgi Teknolojileri Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Ali Demirok İnşaat Yapı Sanayi Anonim Şirketi, Antsu Mühendislik Mimarlık İnşaat Emlak Nakliyat Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Sedat Güneş- Seba Grup Hafriyat Mühendislik İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı, Ali Bilgen-Gismark İnşaat Limited Şirketi İş Ortaklığı, İn Su Proje Yapı Anonim Şirketi, Kartal Harita Mühendislik Taah. Tic. Ltd. Şti.-Mete Müşavirlik Mühendislik İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Geogis Mühendislik Müşavirlik İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi ve Kaplan Harita ve İnş. Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|