ihalenin sözleşme süresi her ne kadar Şubat ayının 29 çekmesinden kaynaklı 2024 yılının artık yıl olması sebebiyle 366 güne tekabül etmiş olsa da fiyat farkına ilişkin Esasların uygulanmasında esas alınacak 365 takvim gününün belirlenmesinde artık yıllar hariç normal bir takvim yılındaki 1 yıllık süreye denk gelen takvim günü üzerinden değerlendirme yapılması gerektiği
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “…c) Diğer hizmet alımlarında;
F = An x B x ( Pn-1)
İn AYn Yn Gn Mn
Pn = a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + c ——
İo AYo Yo Go Mo
(2) Formüllerde yer alan;
a) F: Fiyat farkını (TL),
b) B: 0,90 sabit katsayısını,
c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
ç) Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,
d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,
e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı
h) c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı…
ifade eder.
(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır.
(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;
a) İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,
b) AYo: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,
AYn: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,
c) Go, Gn: İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,
ç) Yo, Yn: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,
d) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı “Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4 numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahları”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,
ifade eder…
(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b1, b2, b3 ve c değerleri için aynı anda birden fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir…” hükmü,
Anılan Esaslar’ın “İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.
(2) İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.
(3) Uygulama ayına ilişkin aylık ücret bordrosunda belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı ile idari şartnamede idarece öngörülen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı arasında farklılık olması halinde, bu değişiklik fiyat farkı hesabında dikkate alınır.” hükmü,
Anılan Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Bu hizmet alımı ihalelerinde aşağıdaki hususlar çerçevesinde düzenleme yapılır.
a) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.
b) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan;
1) İhale dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı düzenlenen hizmet alımlarında, sadece 6 ncı maddeye göre veya idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilir.
2 ) Diğer hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilebilir…” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde Makine ve İkmal Başmühendisliği Emrinde Çalıştırılmak üzere yakıt hariç şoförlü taşıt kiralanması işi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
1.Kısımda toplam 10 Adet araç, 2.Kısımda toplam 17 Adet araç olmak üzere toplam 27 adet araç çalıştırılması.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dâhilinde” düzenlemesi,
“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.
20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 2 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir;
Kısmi tekliflerin verilme şekli: İhale konusu iş toplam 2 (iki) kısımdan oluşmaktadır. İhale konusu iş kısmi teklife açık olup, istekliler her kısım için kısmi teklif verebileceklerdir. İhale aşamasında her kısım kendi içerisinde değerlendirilecek olup ihale sonucunda, İhale üzerinde kalan istekli ile üzerinde kalan kısımların toplamı üzerinden sözleşme imzalanacaktır.
1. KISIM: Toplam 10 adet araç çalıştırılması
2. KISIM: Toplam 17 adet araç çalıştırılması
TOPLAM 27 adet araç çalıştırılması” düzenlemesi,
“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
İhale kapsamında çalıştırılacak olan araçların yakıtları idare tarafından karşılanacaktır. Sürücü ve araçların tüm giderleri (yakıt hariç) teklif edilecek fiyata dahildir.
1. ve 2. Kısımda çalıştırılacak şoförlerin aylık maaşları yürürlükteki brüt asgari ücretin % 30 fazlası olarak ödenecektir. Sürücüler için fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışma ücretleri teklif fiyata dahil olup, fazla çalışma ücreti adı altında yükleniciye herhangi bir ödeme yapılmayacaktır. Sürücüler için yemek bedeli veya yol bedeli ile ilgili herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
“Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1.
Tüm Kısımlar için:
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6’ncı maddesine göre fiyat farkı hesaplanacaktır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1-Bu ihalenin konusu Karayolları 4.Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde Makine ve İkmal Başmühendisliği emrinde I. ve II. kısımda tanımlanan araçlar ile personel taşınması işidir.
I. KISIM
2 adet Minibüs I (5 kişilik )
4 adet Panel Araç (4 kişilik )
3 adet Pick-up I (Çift kabin, 4 kişilik )
1 adet Pick-up II (Çift kabin, 4 kişilik,24 saat )
Toplam :10 adet araç
II. KISIM
15 adet Binek Araç (4 kişilik )
1 adet Minibüs II (8 kişilik )
1 adet Minibüs III (8 kişilik, 24 saat )
Toplam :17 adet araç
2.2-Bu şartname sözleşmenin bir parçası olup her biri diğerinin tamamlayıcısı olarak birlikte kullanılır.
2.3-Bu şartnamede KGM 4. Bölge Müdürlüğü, “İdare”; Teklif verecek olanlar, “istekli”; İhaleyi kazanan istekli de, “yüklenici” olarak belirtilecektir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Araçların Tanımı ve İlgili Hususlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…3.27. I. ve II. Kısımdaki tüm araçlar 01.01.2024-31.12.2024 tarihlerinde 12 ay çalıştırılacaktır…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2024; işi bitirme tarihi 31.12.2024
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Tasarı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.
14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır.
Tüm Kısımlar için:
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6’ncı maddesine göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru konusu ihalede (13) adet ihale dokümanı indirildiği, 07.11.2023 tarihinde yapılan ihalenin 1’inci kısmına (6), 2’nci kısmına (3) isteklinin katıldığı, ihalenin 1’inci kısmının Mustafa Şen, 2’nci kısmının ise Kayatur Filo Kir. A.Ş. üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden fiyat farkının 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan formüller kullanılarak hesaplanması gerektiği, a1 katsayısının, haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını, a2 katsayısının, haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını, b1 katsayısının, akaryakıtın ağırlık oranını, b2 katsayısının, diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını, b3 katsayısının, malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını ve c katsayısının ise makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını ifade ettiği, öte yandan anılan Esaslar’ın “İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6’ncı maddesinde ise ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödeneceği veya kesileceği, şayet ihale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyetin bulunacağı ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanacağı, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanması gerektiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerektiği, diğer taraftan sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan ihale dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı düzenlenen hizmet alımlarında, sadece 6 ncı maddeye göre veya idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilebileceği, diğer hizmet alımlarında ise tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilebileceği anlaşılmaktadır.
Başvuruya konu işin süresinin 1 yıllık süreyi (01.01.2024-31.12.2024) kapsadığı, söz konusu 2024 yılının artık yıl olması sebebiyle Şubat ayının 29 çekmesinden kaynaklı 366 günü tekabül ettiği, anılan işin bu süre zarfında Karayolları 4.Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde Makine ve İkmal Başmühendisliği emrinde I. ve II. kısımda tanımlanan toplam 27 araç ile şoförlü ve yakıt idareye ait olacak şekilde personel taşınması işi olduğu tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde; ihale konusu iş kapsamında sözleşmenin uygulanması esnasında tüm kısımlar için 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6’ncı maddesine göre fiyat farkı hesaplanacağının düzenlendiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen tespitler neticesinde, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a göre fiyat farkı uygulanacak ihalelerin ihale dokümanında bu hususa ilişkin düzenlemeye yer verilmesi ve fiyat farkı hesabında anılan Esaslar’ın 5’inci maddesinde yer alan formülün kullanılması gerektiği,
ancak sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan ihalelere ilişkin şayet ihale dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı düzenlenmiş ise sadece anılan Esaslar’ın 6’ncı maddesine göre (işçilik için 5’inci madde uygulanmaksızın ödeneceği ya da kesileceği) veya tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenleme yapma yetkisinin ise idarenin takdirinde olduğu, ayrıca diğer hizmet alımlarında ise tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi hususunun da idarenin takdirinde olduğu,
bu itibarla başvuru konusu ihalenin sözleşme süresi her ne kadar Şubat ayının 29 çekmesinden kaynaklı 2024 yılının artık yıl olması sebebiyle 366 güne tekabül etmiş olsa da fiyat farkına ilişkin Esasların uygulanmasında esas alınacak 365 takvim gününün belirlenmesinde artık yıllar hariç normal bir takvim yılındaki 1 yıllık süreye denk gelen takvim günü üzerinden değerlendirme yapılması gerektiği ve ihale konusu işin sözleşme süresinin de 1 yıl olduğu dikkate alındığında
idare tarafından İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde tüm kısımlar için 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6’ncı maddesine göre fiyat farkı hesaplanacağı yönünde yapılan düzenlemenin mevzuata uygun olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
| Toplantı No | : 2023/059 |
| Gündem No | : 29 |
| Karar Tarihi | : 06.12.2023 |
| Karar No | : 2023/UH.II-1510 |