ihale sözleşmesinde belirtilen giysi dolapları kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolaplarının detay ve projelerinde sayılan imalatların götürü bedel kapsamında yapılması zorunluluğu olduğundan mahkemece yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak sözleşmenin tüm ekleri ile düzenlenen hakediş ve ödeme belgeleri de denetime açık olarak incelettirilmek suretiyle ihale bedeli içerisinde giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolapları imalatlarının bulunup bulunmadığının, bu kalemlere ilişkin olarak davalıya ödeme yapılıp yapılmadığının incelettrilmesi, ödeme yapılmadığının saptanması halinde şimdiki gibi davanın reddine karar verilmesi, ödeme yapılıp bu imalâtların teslim edilmediğinin belirlenmesi halinde ise davacının isteyebileceği alacağın miktarının hesaplattırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış bozulması (Danıştay K)

15. Hukuk Dairesi         2019/116 E.  ,  2019/3901 K.

“İçtihat Metni”

Mahkemesi:Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacının diğer temyiz itirazlarına gelince;Davacı davasında davalının 10.04.2008 tarihli sözleşme ile … 1000 kişilik öğrenci yurdu inşaatı işini 12.200.760,62 TL sözleşme + 1.200.000,00 TL ek sözleşme bedeli ile üstlendiğini işin 15.04.2010 tarihinde tasfiye kabulünün yapıldığını, proje kapsamında bulunan giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolaplarının davalılar tarafından yapılmadığını, bunların 877.330,22 TL bedelle ayrı ihale ile dava dışı firmalara yaptırıldığını belirterek 877.330,02 TL’nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davalı savunmasında sözleşmenin imzalanmasından sonra davacı idarenin giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolaplarının ödenek yetersizliği nedeni ile yaptırılmayacağını belirttiğini, davacının kendi kabulü karşısında dolapların yapımından sorumlu tutulmalarının hukuken mümkün olmadığını, işin ihalesi ve yer tesliminin 2008 yılında yapıldığını, eksik olduğu tespit edilen işlerinde tamamlanmak suretiyle 15.04.2010 tarihinde tasfiye kabulü sonucu teslim edildiğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Mahkemece bilirkişi raporu esas alınarak ihale … içerikleri ve ihale dökümanlarındaki belgelere göre dava konusu dolapların davalı ile imzalanmış bulunan sözleşme kapsamında olmadığı, buna ilişkin olarak da yükleniciye bu iş için ödenmiş bulunan bir bedelin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine kabulüne karar verilmiştir.Taraflar arasında 1000 kişilik öğrenci yurdu inşaatı işinin 12.200.760,62 TL bedelle yapımı konusunda sözleşme düzenlendiği ihtilâfsız olup, ihtilâf ihale aşamasında proje kapsamında bulunan giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolaplarının sonradan yapımından vazgeçilip geçilmediği konusundadır. Davanın açılmasından önce düzenlenen müfettiş raporunda ihale dökümanındaki …’de giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolaplarının detay ve projelerinin bulunduğu belirtilmiş olup hükme esas raporu veren bilirkişilerin ek raporunda da incelenen …’de … dolap detayları mahal listeleri ve sistem detaylarının bulunduğu açıklanmaktadır. Dosya kapsamında ihaleden sonra davacı idarenin adı geçen imalâtları açıkça ihale kapsamından çıkardığına ilişkin bir belge bulunmamaktadır. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda ihalenin yapılmasından sonra davalıya “aşırı düşük teklif” sorgulamasının yapıldığı, davalının verdiği savunmasında giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolapları hakkında hiç bir açıklama ve hesaplama yapmadığı, davacı idarenin de bundan sonra 10.04.2008 tarihli sözleşmeyi imzalamakla bu imalâtların sözleşme kapsamında olmadığını kabul ettiğini açıklamış iseler de aynı bilirkişiler asıl raporlarında dava konusu işler için idare tarafından ödeme yapılıp yapılmadığının yapıldıysa tutarının ne kadar olduğunun tespitinin yapılamadığını açıklamışlardır. Diğer taraftan sözleşmenin 9. maddesinde ekleri sayılmış olup bunlar arasında …’de varolduğu belirtilen giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolaplarının detay ve projelerinde sayılan imalatların götürü bedel kapsamında yapılması zorunluluğu olduğundan mahkemece yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak sözleşmenin tüm ekleri ile düzenlenen hakediş ve ödeme belgeleri de denetime açık olarak incelettirilmek suretiyle ihale bedeli içerisinde giysi dolapları, kat ofisi tezgah dolabı ve temizlik odası dolapları imalatlarının bulunup bulunmadığının, bu kalemlere ilişkin olarak davalıya ödeme yapılıp yapılmadığının incelettrilmesi, ödeme yapılmadığının saptanması halinde şimdiki gibi davanın reddine karar verilmesi, ödeme yapılıp bu imalâtların teslim edilmediğinin belirlenmesi halinde ise davacının isteyebileceği alacağın miktarının hesaplattırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 14.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.