ihale sözleşmesinde olmayan yeni iş kalemlerinin birim fiyatlarının, yeni birim fiyatların belirlenmesinde kullanılacak analizlere ilişkin olarak Genel Şartnamesinde yer alan “Yüklenicinin birim fiyatlarının /teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.” hükmü ve kullanılacak rayiçlere ilişkin olarak da aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan “a)Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler” hükümlerine uygun olarak belirlendiği ve yeni birim fiyatın belirlenmesi işlemlerinde kamu zararı oluşmadığı; ancak, … no.lu iş kaleminin, onaylanan yeni birim fiyatından daha yüksek bir bedelle hakedişe dahil edildiği ve bu nedenle … TL kamu zararı oluştuğu
| Kamu İdaresi Türü | Diğer Özel Bütçeli İdareler |
| Yılı | 2019 |
| Dairesi | 1 |
| Karar No | 10871 |
| İlam No | 183 |
| Tutanak Tarihi | 6.10.2022 |
| Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
Yeni birim fiyat
… tarafından … tarihinde …ne ihale edilip … tarihli devir sözleşmesiyle bütün hak ve hukuki vecibeleriyle …ne devredilen … TL sözleşme bedelli … yapım işinde;
A) Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde yer almayıp, işin devamı sırasında idarece … yılında yapılmasına karar verilen üstyapı iş grubuna ilişkin … nolu … ve … nolu Asfalt … yeni iş kalemlerinin … yılı sözleşme birim fiyatlarının; … yılı uygulama ayına ait rayiç fiyatları esas alınarak belirlenen birim fiyatların uygulama ayı (Pn) katsayısına bölünerek tespit edilmesi gerekirken, …nün … yılına ait rayiç fiyatların esas alınarak daha yüksek tespit edildiği ve bu nedenle de kamu zararı oluştuğu iddia edilmektedir.
… tarihinde imzalanan İşe ait sözleşmenin …’inci maddesinin birinci fıkrasında, sözleşme ve eklerinde birim fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedelinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre hesaplanacağı belirtilmiştir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinde;
“(1) 12 üncü maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.
ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler.
(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.
(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur. Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır.” hükmü yer almaktadır.
Söz konusu işte, yukarıda yazılı hükme uygun olarak, ..nün … yılı analiz ve rayiçleri kullanılarak söz konusu yeni iş kalemlerinin sözleşme yılı olan … yılı fiyatları tespit edilmiş ve hakediş ödemelerinde bu fiyatlar esas alınmıştır.
İşe ait sözleşmenin …’üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince fiyat farkının hesaplanmasına esas olan 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki olan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın sorguda belirtilen 6’ncı maddesinin sekizinci fıkrasının, “Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyat, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme yılı birim fiyatı tespit edilir ve fiyat farkı hesabı bu fiyat esas alınarak yapılır.” şeklindeki hükmü ise, sadece sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi’ne göre de sözleşme yılı fiyatı tespit edilemeyen iş kalemleri için uygulanabilmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22’nci maddesi hükümlerine uygun olarak söz konusu yeni iş kalemlerinin sözleşme yılı fiyatları … Müdürlüğününün analiz ve rayiçleri kullanılarak tespit edilmiştir. Bu nedenle, anılan Esasların 6’ncı maddesinin sekizinci fıkrası hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
Bu itibarla, sorguda kamu zararı olarak hesaplanan … TL için ilişilecek husus bulunmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.
B) Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde yer almayıp, işin devamı sırasında idarece … yılında yapılmasına karar verilen üstyapı iş grubuna ilişkin … ve … no.lu yeni iş kalemlerinin birim fiyatının, yüklenicinin benzer konudaki teklif birim fiyatının yaklaşık maliyet birim fiyatına göre kıyaslaması yapılarak belli oranlarda artırılarak zamlı tespit edildiği ve ayrıca … no.lu yeni iş kaleminin, onaylanan yeni birim fiyattan daha yüksek bir bedelle hakedişe dahil edildiği iddia edilmektedir.
Söz konusu işe ait sözleşmenin 28. maddesinde “Sözleşme ve eklerinde birim fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedellerinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre hesaplanacağı” belirtilmektedir.
Yapılan değerlendirme sonucunda; söz konusu işin sözleşmesinde olmayan yeni iş kalemlerinin birim fiyatlarının, yeni birim fiyatların belirlenmesinde kullanılacak analizlere ilişkin olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22’nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, “a)Yüklenicinin birim fiyatlarının /teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.” hükmü ve kullanılacak rayiçlere ilişkin olarak da aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan “a)Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler” hükümlerine uygun olarak belirlendiği ve yeni birim fiyatın belirlenmesi işlemlerinde kamu zararı oluşmadığı; ancak, … no.lu iş kaleminin, onaylanan yeni birim fiyatından daha yüksek bir bedelle hakedişe dahil edildiği ve bu nedenle … TL kamu zararı oluştuğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla,
Sorguda kamu zararı olduğu iddia edilen … TL’nin … TL’si mevzuatına uygun olduğundan bu tutar ile ilgili ilişilecek husus bulunmadığına,
… TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de bu tutar, … tahsil edildiğinden konu ile ilgili ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.