İhale sözleşmesinin idare tarafından feshi halinde kurum payının (sözleşmenin uygulanması ile orantılı olarak) iadesine ilişkin açıklama
Sözleşmelerden Alınan Kurum Payının, Sözleşmenin İdare Tarafından Feshedildiği Hallerde Yükleniciye İadesi Mümkün Müdür? – İhale | İhale Danışmanı| İhale uzmanı |
2-3 dakika
Sözleşmelerden Alınan Kurum Payının, Sözleşmenin İdare Tarafından Feshedildiği Hallerde Yükleniciye İadesi Mümkün Müdür?
Yapılan incelemelerde, on binde beş kurum payının iadesi için açılan davaların kaybedilmesi neticesinde 2020 yılında 159.432,90 TL, 2021 yılında ise 8.882,09 TL ödendiği tespit edilmiş olup, yıllar itibarıyla ödenen tutar değişkenlik gösterse de bulgu konusunun devam ettiği anlaşılmıştır.
Söz konusu davalarda Kurum tarafından yapılan savunmalarda; 4734 sayılı Kanun’a göre on binde beş oranında alınan sözleşme bedeli kesintisinin idarenin gelirleri arasında sayıldığını ve iadesine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığını, söz konusu bedel sözleşme imzalanması ile tahakkuk ettiğinden sözleşme imzalanmasından sonra herhangi bir nedenle feshine bağlı olarak anılan bedelin iadesinin mümkün olmadığını, sözleşme bedeli kesintisi kanunla düzenlenen mali yükümlülük kapsamında olduğundan iadesinin de kanunla düzenlenmesi gerektiği ifade edilmektedir.
Mahkeme karar gerekçelerinde ise, kurum payının iadesine ilişkin 4734 sayılı Kanun’da engelleyen bir hüküm bulunmadığı, söz konusu bedelin yatırılmasına sebep olan sözleşmenin idare tarafından feshedilmesi halinde bedelin yatırılmasına ilişkin dayanağın da ortadan kalktığı, dolayısıyla Kamu İhale Kurum payının hakkaniyet gereği iade edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Açıktır ki söz konusu davalar nedeniyle kurum payı yanında, yasal faiz, vekâlet ücreti, mahkeme harçları ve giderleri de ödenmektedir. Yapılacak yasal bir düzenleme ile, bulguda ele alınan husus nedeniyle açılan davalar için harcanan zaman ve emeğin yanında faiz, harç ve benzeri giderlerin de ödenmesi engellenerek kamu kaynaklarının tasarruf edilmesi sağlanacaktır.
Bu itibarla, 2018, 2019 ve 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporlarında da yer verildiği üzere, yargı kararlarına istinaden Kurumun katlanmak zorunda kaldığı ek dava giderlerini T.C. Sayıştay Başkanlığı Kamu İhale Kurumu 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 13 ortadan kaldırmak amacıyla sözleşmenin idare tarafından feshi halinde kurum payının (sözleşmenin uygulanması ile orantılı olarak) iadesine ilişkin bir düzenlemenin 4734 sayılı Kanun’da yapılması önem arz etmektedir.
(Sayıştay mali denetim raporlarından özetle alınmıştır)