|
BAŞVURU SAHİBİ:
Ars Altyapı İnşaat Ticaret Ltd. Şti. – Tekin Yapı Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İstanbul Su Kanal İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/413645 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı Asya Abone İşleri Dairesi Başkanlığı Üsküdar, Ümraniye ve Beykoz İlçeleri Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Görüntülenmesi İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Su Kanal İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından 29.09.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı Asya Abone İşleri Dairesi Başkanlığı Üsküdar, Ümraniye ve Beykoz İlçeleri Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Görüntülenmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Ars Altyapı İnşaat Ticaret Ltd. Şti. – Tekin Yapı Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 16.04.2021 tarih ve 19819 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.04.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/700 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 02.04.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin iptal edildiği, idarenin ihaleyi iptal gerekçesinin mevzuata aykırı olduğu,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda ihalenin idare tarafından iptal edilmesine ilişkin hükümler bulunduğu, bu itibarla hangi zamanda ve hangi gerekçelerle ihalenin iptal edileceğinin belirli olduğu,
İhalenin iptal gerekçesinde “ihale üzerinde bırakılan Mehmet Sağır’ın araçların akaryakıt tüketimine ilişkin almış olduğu firma beyanlarının gerçeği yansıtmadığının anlaşıldığı” ifade edilerek anılan Kanun’un 5’inci maddesine atıf yapılarak ihalenin iptal edildiği, bu çerçevede, idarenin iptal gerekçesinin ve dayandırılan kanun maddesinin belirsiz olduğu,
İhalenin iptal gerekçesine dayanak olan hususun kendileri tarafından tespit edildiği, idareye yapılan şikâyet başvurusunda ilgili belgelerin sunulduğu, Mehmet Sağır tarafından yapılan akaryakıt girdisine ilişkin açıklamaların uygun olmadığı anlaşıldığında düzeltici işlem tesis edilerek anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, idarece yapılan tespitin sadece bir istekli ile ilgili olduğu, diğer isteklilerle ilgili olmadığı, söz konusu ihalede temel ilkelerin sağlandığı ve temel ilkelere aykırı bir durumun bulunmadığı,
Sonuç olarak, ihalenin iptali konusunda ihale komisyonuna ve idarelere takdir yetkisi tanındığı, ancak bu takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığı, bu bağlamda idarenin ihaleyi iptal kararının iptaline karar verilmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
…
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır…” hükmü yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2020 Yılı Asya Abone İşleri Dairesi Başkanlığı Üsküdar, Ümraniye Ve Beykoz İlçeleri Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Görüntülenmesi İşi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı: 6 Kalem 2020 Yılı Asya Abone İşleri Dairesi Başkanlığı Üsküdar, Ümraniye Ve Beykoz İlçeleri Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Görüntülenmesi İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul İli, Üsküdar, Ümraniye ve Beykoz İlçeleri” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
01.12.2020 tarihli ihale komisyonu kararından şikâyete konu ihalede 32 adet ihale dokümanı indirildiği, 24 isteklinin teklif verdiği, teklifi sınır değerin altında kalan Mehmet Sağır’ın aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun bulunmayarak teklifinin reddedildiği, sınır değerin üzerinde teklif sunan geçerli teklif sahibi başvuru sahibi ARS Altyapı İnşaat Ticaret Ltd. Şti.- Tekin Yapı Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, AKM Yapı Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
Mehmet Sağır tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 27.01.2021 tarih ve 2021/UH.II-262 sayılı Kurul kararı ile düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, anılan Kurul kararı üzerine alınan 01.03.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Mehmet Sağır’ın üzerine bırakıldığı ve başvuru sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.
İdare tarafından alınan 02.04.2021 tarihli ihale komisyonu kararında ise “…ihale süreci devam ederken Ars Altyapı İnş. Tic. Ltd. Şti.-Tekin Yapı Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 03.02.2021 tarihinde İdaremiz kayıtlarına alınan yazı ile Sağır Ticaret /Mehmet Sağır’ın aşırı düşük açıklamasına dayanak olarak kullanılan Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. ve Otokoç Otomotiv Tic. San. A.Ş. firmalarından alınan belgelerin yetkili kişiler tarafından imza altına alınmadığı ve belirtilen söz konusu araçların akaryakıt tüketimlerinin saat olarak tespitinin yapılmasının mümkün olmadığı iddiaları kapsamında idaremize ihbarname niteliğinde yazı gönderilmiştir. İhale komisyonumuz bu yazının kendilerine tebliğine müteakip 16.02.2021 tarih ve 2021008616 sayılı yazı ile Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.ye ve 16.02.2021 tarih ve 20210086181 sayılı yazı ile Otokoç Otomotiv Tic. San. A.Ş.ye Sağır Ticaret/ Mehmet Sağır firmasına verilen yazıların kendileri tarafından verilip verilmediği sorulmuş olup Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.nin 23.02.2021 tarih ve 99770 sayı ile idaremiz kayıtlarına alınan cevabi yazısında evrakların firma çalışanı tarafından verildiğini, Otokoç Otomotiv Tic. San. A.Ş.nin ise 23.02.2021 tarih ve 96908 sayı ile idaremiz kayıtlarına alınan cevabi yazısında, sorgusu yapılan evrakın imza yetkilisince verilmediği ancak kendileri tarafından verilen bir yazı olduğunu beyan etmiştir.
Her iki firmanın da yazıların kendi şirketleri tarafından verildiğini beyan etmesi ve kendileri tarafından verilen belgelerin içeriğinin uygun olmadığına dair bir beyanda bulunmadıkları için İhale Komisyonu, Kamu İhale Genel Tebliği’nde aşın düşük teklif sorgulaması çerçevesinde düzenlenen amir hükümlere binaen 01.03.2021 tarihinde Kamu İhale Kurulunun 27.01.2020 tarih ve 2021/UH.II-262 sayılı kararı ile almış olduğu kararın gereğini yerine getirmiş ve ihaleyi Sağır Ticaret / Mehmet Sağır’ın uhdesinde bırakarak düzeltici ihale komisyonu kararını 08.03.2021 tarihinde EKAP üzerinden isteklilere tebliğ etmiştir.
İhale şikayet süreci devam ederken Ars Altyapı İnş. Tic. Ltd. Şti.-Tekin Yapı Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 17.03.2021 tarih ve 269160 sayılı ihbarname niteliğindeki yazısında yer alan iddiaları da içerir şikayet dilekçesi ile şikayet başvurusunda bulunmuş akabinde Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından 18.03.2021 tarih ve 275573 sayılı idaremiz kayıtlarına alınan dilekçe ile aşırı düşük sorgulaması yapılan isteklilerin kendilerinden alarak sunmuş oldukları evrakların firma çalışanı tarafından verildiği fakat geçersiz olduğu beyan edilmiş olup geçersiz olma nedenleri ile evrak içeriğinde bulunan verilerin hiçbir yerde kullanılmamasına ilişkin tekzip yazısının da 29.01.2021 tarihinde ilgili firmaya bildirildiği beyan edilmiştir.
Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından gönderilen yazıda yazıların geçersiz olma nedenleri ile firmalara gönderilen tekzip yazılan yer almadığı için ihale komisyonumuz tarafından 23.03.2021 tarihinde Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.ye yazı yazılarak “İdaremiz ve Kamu İhale Kurumunun vermiş olduğunuz bu belgelere istianeden karar verilmesini sağlayan EK’te yer alan bütün belgelerin geçersiz olma nedenlerinin ayrıntılı şekilde açıklanması ve bu yazılara ilişkin firmalara göndermiş olduğunuz tekzip yazılarının örneğinin idaremize gönderilmesi” şeklinde firmadan açıklama talep edilmiştir. Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. firması bu yazımıza 26.03.2021 tarih ve 314232 sayılı idaremiz kayıtlarına alınan yazısı ile cevap vermiş olup aşırı düşük sorgulamasının açıklamasında kendileri tarafından verilen ve Mehmet Sağır’ın kullandığı belgelerin geçersiz olma nedenlerini bildirmiş ayrıca adı geçen firmaya 29.01.2021 tarihinde çekmiş olduğu tekzip yazısını da yazının ekinde idaremize göndermiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalardan da görüleceği üzere idaremiz, Kamu İhale Kurulu’nun 27.01.2021 tarih ve 2021/UH.II-262 sayılı kararı ile almış olduğu kararın gereğini yapmadan önce Ars Altyapı İnş. Tic. Ltd. Şti.+-Tekin Yapı Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının dilekçesine istinaden Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. firmasına vermiş olduğu yazılar ile ilgili bilgi sormuş fakat firma yalnızca belgelerin kendi çalışanı tarafından verildiğini beyan etmiş başkaca bir bildirimde bulunmamıştır. Düzeltici ihale komisyonu kararı alındıktan sonra Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. firması kendilerine herhangi bir bildirim yapılmadığı halde başka bir yazı ile kendilerinin vermiş olduğu belgelerin geçersiz olduğunu bildirmiş bu sefer de geçersiz olma nedenlerini yazmamıştır. İhale Komisyonumuzun bu yazıya istinaden sormuş olduğu hususlar neticesinde üçüncü kez yazı ile tam olarak cevap vermiştir.” ifadelerinin yer aldığı ve Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. firmasının birbirinden farklı ve birbirini çürütücü tutarsız iki farklı beyanının, ihale komisyonunu yanıltıcı nitelikte olması sebebiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerin zedelendiği gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği görülmüştür.
Öncelikli olarak, idarece Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. ve Otokoç Otomotiv Tic. San. A.Ş.ye gönderilen 16.02.2021 tarihli yazılarda “…ihalesine Mehmet Sağır tarafından firmanızın kaşesinin yer aldığı ve ıslak imzalı olarak ekte sunulan belge ile aşırı düşük sorgusuna açıklamada bulunulmuştur. Söz konusu ihalede değerlendirmenin yapılabilmesi için ekte gönderilen belgenin firmanız tarafından verilip verilmediği bilgisinin sorulması ihtiyacı hasıl olmuştur. Dolayısıyla ekte gönderilen belgenin firmanız tarafından verilip verilmediği bilgisinin firma yetkilisi tarafından imzalı yazı ile 22.02.2021 tarihi mesai bitimine kadar idaremize ulaştırılmanız ve bu cevabi yazınızı imzalayan kişiye ait yetki belgesinin de yazı ekinde gönderilmesi gerekmektedir.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür. Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından verilen 22.02.2021 tarihli cevabi yazıda “ …yazınız ekinde bulunan belge firma çalışanımız Hüseyin Durmaz tarafından verilmiştir.” ifadelerinin yer aldığı, Otokoç Otomotiv Tic. San. A.Ş. tarafından verilen 19.02.2021 tarihli cevabi yazıda ise “…ilgili yazı imza yetkilimiz tarafından imzalanmamıştır.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından herhangi bir başvuru olmaksızın idareye verilen 18.03.2021 tarihli yazıda “…cevabımıza ilave olarak belirtmek isteriz ki; 16.02.2021 tarihli yolladığınız gönderinin ekinde bulunan evrak/evraklar geçersizdir. Çalışanımızın bunu verdiğini ancak geçersiz olduğunu beyan emek isteriz. Belgeyi geçersiz kılan nedenleri ve hiçbir yerde kullanılmamasını konu alan tekzip yazımızı da 29.01.2021 tarihinde ilgili firmaya bildirmiştik.” ifadelerinin yer aldığı, söz konusu yazı üzerine idarece anılan firmaya gönderilen 23.03.2021 tarihli yazıda “… idaremiz ve Kamu İhale Kurumunun vermiş olduğunuz bu belgelere istinaden karar verilmesini sağlayan EK’te yer alan bütün belgelerin geçersiz olma nedenlerinin ayrıntılı şekilde açıklanması, bu yazılara ilişkin firmalara göndermiş olduğunuz tekzip yazılarının örneğinin idaremize gönderilmesi” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
Anılan firma tarafından verilen 26.03.2021 tarihli cevabi yazı ekinde 29.01.2021 tarihli Mehmet Sağır’a gönderilen ve araçların bir saatlik yakıt tüketimine ilişkin söz konusu belgenin geçersiz olduğuna ilişkin tekzip yazısının yer aldığı ve bahse konu yazıda “18.10.2021 tarihinde istenmiş ve imza altına alınmış 1 saatlik yakıt değerlerini ölçümleyen raporlar geçersizdir. Nedenleri;
Belirtilen rapordaki imzalar imza yetkilimize ait değildir.
Araç ile fiilen sürüşe çıkarılmamıştır. Dolayısı ile tahminen bir değerleme yapmak sonucu doğru kılmamaktadır.
Aracın yükü ya da üst yapısı hakkında herhangi bir detay (tonaj) bilgisi mevcut değildir.
Yakıt değer ölçümlerinin saatlik değil km üzerinden hesaplaması yapılmalıdır.
Aracın relantide bekletilmesi, rampa, yokuş kalkış, şoför davranışı, hız vb. etkenler yakıtı direk etkilemektedir. Gün içinde bu sebeplerle kullanım kaynaklı yakıt değerleri değişkenlik gösterecektir. Aracın geçmiş tarihçesinde, motor revizyonu, bakım düzeni, ön düzen, lastik ayarları, kaza ve hasar durumları, metal yorgunluğu, mevcut km, modeli vb. etkenler yakıtı direk etkileyecek faktörlerdir. Bu sebeple bunların bilinmeden tahmini bir çıkarım yapılması asla mümkün değildir.
Yukarıdaki sebepler göz önünde bulundurularak verilen tüm evraklar geçersizdir. Gereğini bilgilerinize sunarım.
İmzalanan evrakların iş bu tekzip yazısı ile zapturapt altına alındığını ve herhangi bir yerde kullanılmamasını önemle rica ederim.
Evrakların kullanılması durumunda hukuksal haklarımızın kullanılacağını dikkatinize rica ederim.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
İdareler tarafından gerçekleştirilen tüm işlemlerde kamu yararının sağlanması amaçlanmakta ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde sayılan temel ilkeler de kamu yararının gerçekleşmesine hizmet etmektedir. Bu doğrultuda, Kanun’un 39 ve 40’ıncı maddeleri uyarınca idareye, aktarılan temel ilkelere uygun olmayan durumların tespiti gibi durumlarda tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme açısından takdir yetkisi tanınmaktadır. Ancak bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin anayasal ilkeler çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı gözetilerek kullanılması, tesis edilen işlemin gerekçesinin açıkça ortaya konulması ve somut olaya ilişkin öğelerin hesaba katılarak mevzuata uygun şekilde hareket edilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede, Mehmet Sağır tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte kullanılacak araçların saatlik yakıt tüketimine ilişkin Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. ve Otokoç Otomotiv Tic. San. A.Ş. tarafından düzenlenen belgelerin sunulduğu, daha sonraki süreçte anılan firmaların idareye gönderdikleri ve yukarıda yer verilen beyanlarında söz konusu belgelerin “geçerli olmadıklarının ve yetkili kişilerce düzenlenmediğinin” belirtildiği görülmüştür.
Yapılan değerlendirmede, söz konusu firmalar tarafından düzenlenen ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Mehmet Sağır tarafından sunulan belgeler ile daha sonra anılan firmaların aynı konuya ilişkin beyanlarının birbirinden farklı ve tutarsız olduğunun idarece tespit edilmesi üzerine, temel ilkelerin zedelendiği gerekçesiyle alınan ihalenin iptali kararının idarenin ihaleyi iptal etme konusundaki takdir yetkisi içerisinde değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır. Bu çerçevede, idare tarafından Mehmet Sağır’a ait aşırı düşük teklif açıklamasının geçerli olup olmadığı noktasında bir değerlendirme yapılarak teklif değerlendirmesinin tamamlanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, ihale sürecinin ihtiyacın ortaya çıkması ile başladığı, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasında ve kaynakların verimli kullanılmasında sorumluluğun idareye ait olduğu, iptale konu ihalede ihale komisyonunca Mehmet Sağır’a ait aşırı düşük teklif açıklamasının geçerli olup olmadığı noktasında bir değerlendirme yapılarak teklif değerlendirmesinin tamamlanması gerektiği anlaşıldığından ihalenin iptalini gerektirecek bir aykırılığın oluşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|