|
BAŞVURU SAHİBİ:
Erbatur Sağlık Yemekçilik Temizlik Gıda Turizm İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Mersin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/663940 İhale Kayıt Numaralı “Mersin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğümüze Bağlı Yatılı Kuruluşlarımızın 2022 Yılı Mamul Yemek Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Mersin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 22.11.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mersin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğümüze Bağlı Yatılı Kuruluşlarımızın 2022 Yılı Mamul Yemek Alımı” ihalesine ilişkin olarak Erbatur Sağlık Yemekçilik Temizlik Gıda Turizm İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.12.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.12.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.12.2021 tarih ve 59919 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.12.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/2116 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, kesinleşen ihale komisyonu kararına göre ihalenin 1’inci kısmının kendi üzerlerine kaldığı, 2 ve 3’üncü kısımlarda ise en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendikleri, ihale tarihinde döviz kurunun 11,06 TL olduğu, gelinen süreçte döviz kurunda artışlar yaşanmış olduğu, döviz kurundaki yükselişler sebebiyle hizmete konu yemek işinde kullanılacak malzeme girdilerinde %100 oranlarında artışlar meydana geldiği, süt, yoğurt, peynir, tereyağı, ayran vb. süt ürünlerinin fiyatlarının %55 civarında zamlandığı, fiyat artışlarının devam ettiği, işin yapılmasının imkansız hale geldiği, bu duruma salgın, tedarik sıkıntısı ve stokçuluğun katkı sağladığı, yapılan ihalede makul bir kar elde edemeyecekleri, büyük kayıplar yaşayacakları, bu sorunların kendilerinden kaynaklı olmadığı, basiretli tacir sıfatıyla bu ekonomik gelişmeleri öngöremeyecekleri ve bu durumu ortadan kaldırmaya güçlerinin yetmeyeceği, sözleşme imzalanmadan ihalenin iptal edilmesi gerektiği, ihaleye ilişkin yaklaşık maliyetin 1’inci kısım için 4.541.787,50 TL, 2’nci kısım için 3.804.132,75 TL, 3’üncü kısım için 3.241.305,00 TL olduğu, aynı idare tarafından 25 gün sonra 2 aylık pazarlık usulüyle aynı işle alakalı alımın yaklaşık maliyetinin 12 aya yayılması durumunda 1’inci kısım için 5.941.898,76 TL, 2’nci kısım için 5.299.084,50 TL, 3’üncü kısım için 4.567.248,78 TL olacağı, söz konusu durumlar neticesinde ihaleye konu hizmet alımı işinin uhdelerinde kalan veya kalması muhtemel kısımlarının iptal edilmesi, teminatlarının iade edilmesi ve haklarında hiçbir yasaklama ve kısıtlama işleminin yapılmaması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir. Ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşme imzalanabilmesi için, 42 nci maddede belirtilen on günlük sürenin bitimini izleyen üç gün içinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye 42 nci maddede belirtilen şekilde tebligat yapılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. …” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeye davet edilmesi” başlıklı 67’nci maddesinde “…(3) Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde kalan istekli, yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşme imzalamak zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere idareye sunulan bilgi ve/veya belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte, hakkında Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanmaz.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İhale üzerinde kalan isteklilerin kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında sayılan durumlarda olmadığına dair belgeleri sözleşmeden önce sunamaması” başlıklı 17.6’ncı maddesinde ise “… 17.6.4. İhale üzerinde kalmasına rağmen süresi içinde sözleşme imzalamaya gelmeyenlerin ise Kamu İhale Kanununun 44 üncü maddesi gereğince geçici teminatının gelir kaydedilmesi ve anılan Kanunun 58 inci maddesi uyarınca kamu ihalelerinden yasaklanması gerekmektedir. Bu çerçevede; sözleşme imzalamaya davet edilen istekli tarafından taahhüt edilen hususlara ilişkin yukarıda belirtilen belgelerin sözleşme imzalama süresi içinde sunulmaması halinde, bu istekli hakkında 4734 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar” kapsamında değerlendirme yapılacak ve ayrıca anılan Kanunun 44 üncü maddesi gereğince geçici teminatı gelir kaydedilecektir. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerine ilişkin belgelerin ihale üzerinde kalan istekli tarafından ilgili yerlerden temin edilerek süresi içerisinde ihaleyi yapan idareye sunulması ve bu belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içerdiğinin anlaşılması (sosyal güvenlik prim veya vergi borcu bulunması gibi) halinde, sonradan ihalenin iptal edilip edilmediğine bakılmaksızın, bu durumda olanların ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedilmesi, fakat haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Mersin Aile Ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğümüze Bağlı Yatılı Kuruluşlarımızın 2022 Yılı Mamul Yemek Alımı
b) Miktarı ve türü: Ortak İhtiyaçlar Kapsamında Sabah Kahvaltısı 194850 Adet, Ara Öğün 293900 Adet, Öğle Yemeği 248118 Adet, Akşam Yemeği 197913 Adet, Ekmek+Salata+Ayran 29284 Adet, Özel Gün Menüsü 7990 Adet. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: 1.KISIM: Erdemli Huzurevi Yaşlı Bakım Ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü:Koyuncu Mahallesi 7008 Sokak No:8 Erdemli/MERSİN & Silifke Huzurevi Müdürlüğü:Bucaklı Mahallesi 423 Sokak No:2 Silifke/MERSİN & Tarsus Huzurevi Müdürlüğü ve Ek Ünitesi :Tozkoparan zait Mahallesi Kasım Gülek Caddesi Belediye Tesisleri B kapısı Tarsus/MERSİN, 2. KISIM: Mersin Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü Erkek İlk Kabul ve Müdahale Birimi İrtibat Adresi: ÇEKOM& Mersin Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü :Çağdaşkent Mah. Mimar Sinan Bulvarı No:75 Toroslar/MERSİN , Kız İlk Kabul ve Müdahale Birimi İrtibat Adresi: ÇODEM & Mersin Davultepe Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü: 75. Yıl Mah. Kurtuluş Cad. No:35 Mezitli/MERSİN & Mersin Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü: İhsaniye Mah. 4978.Sok. No:1/A 3. KISIM: Mersin Otizm Gündüzlü Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü : Çağdaşkent Mah. Mimar sinan Bulv. No:79 Toroslar/MERSİN, & Nihat Sözmen Bakım Rehabilitasyon ve AdmMrkz Müdürlüğü: Çağdaşkent Mahallesi Mimar Sinan Bulvarı No:77 Toroslar/MERSİN&Mersin 2.Kadın Konukevi Müdürlüğü İrtibat Adresi:Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi Müdürlüğü & Mersin Kadın Konukevi Müdürlüğü İrtibat Adresi: Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi Müdürlüğü, …” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 41’inci maddesinde “… 41.4. Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin, sözleşmeyi imzalamaması durumunda, geçici teminatı gelir kaydedilerek, hakkında 4734 sayılı Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere İdareye sunulan belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte, hakkında yasaklama kararı verilmez.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1. Sadece çalışacak personel için
İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6 ncı maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 81 ve 83 üncü maddesine göre fiyat farkı ödenecektir.
İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibariyle hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.
İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.
Uygulama ayına ilişkin aylık ücret bordrosunda belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı ile idari şartnamede idarece öngörülen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı arasında farklılık olması halinde, bu değişiklik fiyat farkı hesabında dikkate alınır” düzenlemesi yer almaktadır.
22.11.2021 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye ilişkin olarak ihale komisyonu kararına göre, 26 adet ihale dokümanı indirildiği, ihalenin 1’inci kısmına (Erdemli Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü & Silifke Huzurevi Müdürlüğü & Tarsus Huzurevi Müdürlüğü) 4 isteklinin teklif sunduğu, ilgili kısımda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak başvuru sahibi Erbatur Sağlık Yemekçilik Temizlik Gıda Turizm İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Dunaysır Yemek Temizlik Turizm İnşaat Nakliyat Sağlık Hizmetleri Tekstil Özel Eğitim Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin belirlendiği, ihalenin 2’nci kısmına (Mersin Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü Erkek İlk Kabul ve Müdahale Birimi & Mersin Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü, Kız İlk Kabul ve Müdehale Birimi & Mersin Davultepe Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü & Mersin Çocukevleri Sitesi Müdürlüğü) 6 isteklinin teklif sunduğu, ilgili kısımda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Ask Organizasyon Yemekçilik Turizm Reklamcılık Taahhüt ve Ticaret Limited Şirketi’nin, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise başvuru sahibi Erbatur Sağlık Yemekçilik Temizlik Gıda Turizm İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği, ihalenin 3’üncü kısmına (Mersin Otizm Gündüzlü Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü & Nihat Sözmen Bakım Rehabilitasyon ve Adm Merkezi Müdürlüğü & Mersin 2. Kadın Konukevi Müdürlüğü & Mersin Kadın Konukevi Müdürlüğü) 7 isteklinin teklif sunduğu, 31.12.2021 tarihli düzeltici ihale komisyonu kararı ile ilgili kısımda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak başvuru sahibi Erbatur Sağlık Yemekçilik Temizlik Gıda Turizm İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Dunaysır Yemek Temizlik Turizm İnşaat Nakliyat Sağlık Hizmetleri Tekstil Özel Eğitim Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin belirlendiği görülmüştür.
Kamu ihale mevzuatının yukarıda aktarılan ilgili bölümünde ihale üzerinde kalan isteklilerin mevzuatta belirtilen şartlara uyarak kesin teminatı yatırmak suretiyle sözleşme imzalamak zorunda oldukları, mücbir sebep halleri dışında ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalamaması durumunda ilgili müeyyidelerin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu çerçevede başvuru sahibinin “döviz kurunda yaşanan artış sebebiyle hizmetin ifasının imkansız hale geldiği” yönündeki iddiasına ilişkin olarak;
Döviz kurundaki yükselmenin ihale üzerinde bırakılan istekliler açısından sözleşmenin usulüne uygun olarak imzalanmasına engel teşkil eden bir durum olmadığı, zira, döviz kurundaki dalgalanmaların ihale dokümanındaki şartları okuyup kabul ederek teklif veren isteklilerin, ihale konusu işi ihale dokümanına uygun bir şekilde yerine getirmesini mümkün kılacak hazırlık ve programlama çalışmalarını, ihale konusu edimin ifasını zora sokmayacak şekilde önceden müdebbir bir tacirin sorumluluğunu taşıyarak gerçekleştirmeleri gerektiği değerlendirilmiştir.
Başka bir anlatımla, istekliler tarafından ihaleye konu edimin ifasının ekonomik veriler ya da döviz kurlarında meydana gelen dalgalanmalar nedeni ile imkânsız hale geldiğinin iddia edildiği durumlara ilişkin olarak isteklilerin müdebbir bir tacir olarak ihaleye teklif için gerekli hazırlık çalışmalarını yapmış olmaları beklenmektedir.
Bu çerçevede, döviz kuru artışı ve ekonomik olumsuzluklar iddiasının ihaleye konu hizmet alımı işinin iptaline gerekçe gösterilemeyeceği, bununla beraber yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve mücbir sebep olarak değerlendirilemeyecek somut olay bir arada değerlendirildiğinde ihalenin kısım veya kısımlarının üzerinde kaldığı isteklilerin sözleşme imzalamaması durumunda geçici teminatının gelir kaydedilerek ilgili müeyyidelerin uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan idare tarafından mevcut ihaleden sonraki tarihte pazarlık usulü ile yapıldığı belirtilen ilgili alımın 12 aya yayılması durumunda yaklaşık maliyetinin kısımları itibarıyla mevcut ihalenin kısımlarına denk gelenlerinden daha yüksek tutarlara sahip olduğu iddia edilmekte olup söz konusu iddia da mevcut ihalenin kısımlarının yaklaşık maliyetleri ile sonraki tarihli bir ihalenin kısımlarının yaklaşık maliyetleri kıyaslanmıştır. Ancak iddia edildiği gibi farklı tarihler arasında gerçekleşen ihale konusu alımların ekonomik şartlar içerisinde ve/veya ihale dokümanı düzenlemeleri açısından farklılık gösterebileceği, somut olayda da tezahür ettiği iddia edilen durumun ihalenin olağan akışına tesir edecek nitelikleri barındıramayacağı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|