İhale teklif cetvelinde yer alan “Kamyonet çift kabin vb araçlarında Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmaması gerektiği İdari Şartnamede yapılan hatalı düzenlemenin tekliflerin oluşturulması aşamasında isteklileri yanıltıcı nitelikte olduğu ve bu düzenlemenin tekliflerin oluşturulmasında çelişkiye neden olacağı ve tekliflerin değerlendirmesinin de sağlıklı bir şekilde de yapılamaz

Hedef Artoba Pers. Dest. Hizm. İnş. Tur. Otom. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Maltepe Belediye Başkanlığı Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/53929 İhale Kayıt Numaralı “Belediye Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin Hizmet Aracı Kiralanması ve Yardımcı Personel (Şoför, Operatör ve Tamirci) Destek Hizmet Alım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Maltepe Belediye Başkanlığı Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 10.03.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Belediye Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin Hizmet Aracı Kiralanması ve Yardımcı Personel (Şoför, Operatör ve Tamirci) Destek Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Hedef Artoba Pers. Dest. Hizm. İnş. Tur. Otom. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 04.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.03.2020 tarihli yazısı ile üzerine, başvuru sahibince 16.03.2020 tarih ve 13877 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/512 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1 ) Teknik Şartname’nin “Kiralanacak araçların özellikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde her bir araç grubunun tariflendiği, bu araçlardan ; binek oto (Tip-1) araç grubu asgari 2015 model, binek oto (Tip-2) araç grubu asgari 2019 model, hidrolik sistemli kurtarıcı (1×30 ay) araç grubu asgari 2018 model, otobüs 45+1 kişilik araç grubu asgari 2010 model, diğer araç gruplarının ise asgari 2014 model ve üzeri şartının yer aldığı, söz konusu düzenlemenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesi ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesinde yer alan hükümlere aykırı olduğu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı genel fiyat analizlerinde ve Vergi Usul Kanunu’nda ihale konusu araçlara ait amortisman müddetleri belirli iken sebep ve gerekçelerin ne şekilde belirlendiğini bilmediğimiz nedenlerle, araçların büyük çoğunluğunda 2010 ve 2014 model üzeri yaşta istenmek şartı ile amortisman müddeti dolmuş araçların çalıştırılmasına izin verildiği ve yaklaşık maliyette bu amortisman giderine yer verilmek suretiyle kamu zararı oluşturulduğu, oluşturulan bu düzensiz model yılı şartı ile hali hazırda idareye iş yapan yüklenici firma 06 Antika Tur. Taş. Hiz. ve Tem. İnş. San. Dış. Tic. Ltd. Şti. firmasının yaklaşık maliyete yakın bir tutarda yeterlik alacağının malum olduğu, söz konusu düzenlemeler ile kamu zararı oluşturularak, teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması gerekirken tek bir firmaya yönelik teknik özellik tayini yapıldığı, firmaya sağlanan avantajlı koşulların diğer firmaların ekonomik teklif vermesini engellediği,  amortisman müddeti dolmuş araçların amortisman giderine yer verilmek suretiyle yaklaşık maliyetin yanlış hesaplanmasına neden olunmakta, yaklaşık maliyetin gerekenden yüksek olarak belirlenerek dolayısıyla sınır değerin de hatalı hesaplanmasına neden olduğu ve kamu zararı oluşacağı ve ihalenin sağlıklı sonuçlandırılamayacağı, bu nedenle yalnızca mevcut yüklenici firmanın yeterlik almasını sağlayacak düzenlemenin amortisman süresi dolmuş araçlara sahip firmalara avantaj sağlayacağı,

2) İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde, Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’a göre bir takım yeterlik kriterlerinin ve birim fiyat teklif cetvelinin 1, 2, 3 ve 4’üncü sırasındaki binek ve pick-up tipi araçlar için teklif edilen kiralama bedellerinin Türkiye Sigorta ve Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayınlanan araç kasko değerinin % 2’sini aşması halinde söz konusu isteklilerin tekliflerinin reddedileceğinin düzenlendiği, halbu ki birim fiyat teklif cetvelinin 6, 11, 12, 13’üncü satırlarında yer alan engelli taşıma aracı 5+1 kişilik (3 araç x 30 ay), kamyonet panelvan 2+1 (1 araç x 30 ay), kamyonet tek kabin 2+1 (2 araç x 30 ay), kamyonet çift kabin 5+1 (23 araç x 30 ay) araçlarında Bakanlar Kurulu kararı gereği kasko bedelinin % 2’sini aşmayacak kalemler arasında yer aldığı, bu kalemler için de taşıt teklif formunun istenilmesinin gerektiği, söz konusu düzenlemelerin tekliflerin sağlıklı oluşturulmasına engel teşkil edeceği, ve kamu zararına neden olacağı, bu durumun yaklaşık maliyetin yanlış hesaplanmasına da neden olacağı, yaklaşık maliyetin olması gerekenden iki kat yüksek olarak belirlenmiş olduğu, dolayısıyla sınır değerinde yanlış belirlenmiş olduğu, bu nedenle ilgili iş kalemlerine ilişkin olarak isteklilerin teklif ettiği araçların marka, model ve kasko değeri bilgilerinin belirtilmemesi nedeniyle teklif değerlendirme aşamasında kasko sigorta değerinin % 2’sinin aşılıp aşılmadığının kontrolünün yapılamayacağı gibi ihalenin sağlıklı şekilde sonuçlandırılmasına da engel olacağı, 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun 6’ncı maddesi ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının “Çift kabin kamyonet” konulu iç genelgesine göre araçlarında kasko sigorta değerinin % 2’sini aşmaması gerektiği, İdari Şartname’de yapılan hatalı düzenlemelerin tekliflerin oluşturulması aşamasında isteklileri yanıltıcı nitelikte olduğu, birim fiyat teklif cetvelinin 6,11,12 ve 13’üncü satırlarında yer alan anılan mevzuat gereği kasko değerinin % 2’sini aşmaması gerekirken idarece bu hususta düzenleme yapılmadığı, bu hususun bu düzenlemeleri dikkate alarak teklif sunacak istekliler ile diğer istekliler arasında çok ciddi farklara neden olacağı,

3) İdarece İhale İlanı’nın “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 4.3.2’nci maddesine ilişkin yayımlanan düzeltme ilanına göre, ihaleye katılımda kendi malı olarak aranması suretiyle henüz ihaleye katılım aşamasında ilk ilanda fazlaca yer almasına rağmen, otobüs 45+1 kişilik grupta ihtiyaç duyulan toplam araç sayısının % 100’ünün yani tamamının kendi malı şartı olarak istenmesi suretiyle, isteklilerin ihaleye katılım aşamasında büyük maddi külfete sokulduğu ve yalnızca mevcut işi yapan yüklenici firmanın ihalede yeterlik sağlamasına olanak sağlayarak 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan “Temel ilkeler”e aykırı hareket edildiği, hâlbuki ki Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesine göre makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğunun bilinmesine rağmen, ihaleye katılımda kendi malı şartı olarak aranması suretiyle henüz ihaleye katılım aşamasında yukarıda bahsi geçen gruplarda ihtiyaç duyulan araç sayısının tamamının kendi malı olarak istenmesi suretiyle isteklilerin maddi külfete sokulduğu ve yalnızca mevcut işi yapan yüklenici firmanın ihalede yeterlik sağlamasına olanak sağlanarak 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan “Temel ilkeler”e aykırı hareket edildiği, bu düzenlemenin de iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1.      Başvuru sahibinin 1 ve 3’üncü iddialarına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik  düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(3) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(4)  İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Konsorsiyumda, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin belgeler, her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak, ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.

(5) İdare, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede işin niteliğini göz önünde bulundurarak kapasite raporu ile ilgili düzenleme yapabilir. Sunulacak kapasite raporunun ihale veya son başvuru tarihi itibarıyla geçerli olması zorunludur.

(6) İş ortaklığında kapasite raporuna ilişkin yeterlik kriteri ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Ancak, idareler, idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde iş ortaklıklarındaki ortaklardan her birinin, kapasite raporuna ilişkin olarak iş ortaklığındaki hissesi oranında yeterliği sağlamaları gerektiğine yönelik düzenleme yapabilirler. Konsorsiyumlarda, kapasite raporunun, her bir ortağın kendi kısmı için istenilen asgari yeterlik kriterini sağlaması zorunludur.

(7) Aday veya istekli adına düzenlenmiş, farklı tesislere ait birden fazla kapasite raporunun sunulması halinde, kapasite tutarları toplanmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.” hükmü yer almaktadır.

Başvuruya konu ihaleye ait iki adet düzeltme ilanı yayımlandığı görülmüştür.

Söz konusu düzeltme ilanları incelendiğinde ise; 21.02.2020 tarihli düzeltme ilanında “…4.1.1.3. İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,

İstekli; Ulaştırma Bakanlığı tarafından verilen K1 ve D2 yetki belgelerinin aslı veya noter onaylı sureti ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen TURSAB (A) grubu Seyahat Acenta Belgesinin aslı veya noter onaylı suretini ihale dosyasında ibraz edecektir.” şeklinde,

25.02.2020 tarihli düzeltme ilanında ise “4.1.1.3. İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,

Özel izin, ruhsat yada belgeler:

İstekli;

1.      Ulaştırma Bakanlığı tarafından verilen K1 ve B2 yetki belgelerinin aslı veya noter onaylı sureti,

2.      Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen TURSAB (A) grubu Seyahat Acenta Belgesinin aslı veya noter onaylı sureti,

3.       Teknik şartnamenin 4.7; 4.8; 4.9 ve 4.10 maddelerinde istenen araçlara ait L plakaya sahip olduğuna dair belgelerinin aslı veya noter onaylı suretlerini ihale dosyasında ibraz edecektir.

4.3.2. Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu:

Tablosundaki aşağıda sıra numaraları belirtilen kalemlerin kendi özmalı miktarlarında değişiklik yapılmıştır.

“şeklinde düzenleme yapılarak netice itibariyle zeyilname sonrası yeniden düzenlenen İdari Şartname’nin 7.5.2’inci maddesinde aşağıda belirtildiği şekliyle düzenlendiği anlaşılmıştır.

İstekliler tarafından, kendi malı istenen araçlara ait ruhsatlar ve bu araçlara ait  araç kapasite, güç ve teknik özelliklerine ait dokümanlar teklif ile birlikte sunulacaktır.

İsteklinin kendi malı olan araçlar; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman; kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir.”

Ayrıca, Teknik şartnamenin 4.7; 4.8; 4.9 ve 4.10 maddelerinde belirtilen araçların Minibüs 16+1 Kişilik, Otobüs 29+1 Kişilik, Otobüs 35+1 Kişilik ve Otobüs 45+1 Kişilik iş kalemleri olduğu da görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilmesinin gerektiği, makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, ancak İdari Şartname’de düzenlenmesi halinde kendi malı olması istenilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin başvuru veya teklif kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu, bu çerçevede kendi malı olma şartının yeterlik kriteri olarak belirlenebileceği anlaşılmakla birlikte alımın niteliği dikkate alınmak suretiyle, idarelerce temini öngörülen makine ve ekipmandan bir kısmının isteklinin kendi malı olmasına yönelik düzenleme yapılmasının idarelerin takdir yetkisi dâhilinde olduğu anlaşılmakta olup, ayrıca idare tarafından bu takdir yetkisinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeleri”ne aykırı olarak kullanılmaması gerektiği de açıktır.

Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:

Teknik Şartname’nin “Kiralanacak araçların teknik özellikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde, binek oto (tip-1) araçların en az 2015 model ve üzeri, binek oto (tip-2) araçların en az 2019 model veya üzeri, çift kabin hidrolik sistemli mini kurtarıcı en az 2018 model veya üzeri, otobüs 45+1 kişilik en az 2010 model veya üzeri, diğer araçların ise en az 2014 model veya üzeri olarak belirlendiği görülmüştür.

İddia konusu edilen araçların model yılına ilişkin olarak “en az” şeklinde asgari bir belirleme yapıldığı, isteklilerin ilgili araçları “2010 model veya üzeri” ve “2014 model ve üstü” şeklinde teklif edebilmelerinin mümkün olduğu, idarece başvuru sahibine verilen cevapta da söz konusu araçların idarenin ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde kamu kaynaklarının etkin kullanımına ilişkin olarak belirlendiğinin de ifade edildiği, ayrıca yaklaşık maliyet hesaplamalarında amortisman bedellerine ilişkin bir belirleme yapılmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde başvuru sahibinin bu yöndeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan başvuru sahibi tarafından söz konusu düzenlemelerin belirli bir firmaya yönelik olduğu iddia edilmekle birlikte, iddia dışında bu hususu destekleyecek nitelikte herhangi bir somut belgeye dayalı bir hususa yer verilmediği, dolayısıyla anılan iddiadan hareketle ilgili düzenlemelerin tek bir firmaya yönelik olduğu anlamının çıkarılamayacağı anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle başvuru sahibinin 1’inci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:

Başvuruya konu ihalede 192 araçtan 52’sinin isteklilerin kendi malı olmasının istenildiği, bu araçların yaklaşık maliyetteki araç bedelleri içerisinde çalışma süreleri de dikkate alındığında araç çalışma bedelleri içerisinde (23.425.186,80/55.198.529,70=%42) orana sahip olduğu görülmüştür.

İhaleye ait ilk ihale ilanında, otobüslere ilişkin olarak 4 adet 29+1 Kişilik Otobüs, 4 adet 35+1 Kişilik Otobüs’ün tamamı ve 4 adet 45+1 Kişilik Otobüsten 2’sinin kendi malı olarak belirlenmişken, yayımlanan düzeltme ilanı ile 4 adet 45+1 Kişilik Otobüs’ün de tamamının isteklilerin kendi malı olmasının istenilerek, nihai olarak söz konusu otobüslerin tamamının isteklilerin kendi malı olarak sunulmasının istenildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, iddia konusu otobüslerle ilgili L plakaya sahip teknik yeterlik kriterleri ile beraber bu otobüslerin tamamının kendi malı olarak sunulmasının istenildiği ve bu doğrultuda ihalede istenen otobüslerin tamamının isteklilerin kendi malı olmasının istenildiği, idarece başvuru sahibine verilen cevapta, düzeltme ilanı sonrası isteklilerden söz konusu araçların tamamını kendi malı olarak teklif dosyasında sunması istenerek, hizmetin ifasında nasıl azami araç kapasitesinin esas alındığını gösteren somut bir tespiti ve verisinin de bulunmadığı görülmüş olup, başvuru sahibi tarafından düzeltme ilanı neticesinde iddia konusu edilen söz konusu araçların tamamının ihalede yeterlik kriteri olarak istenmesinin ihalede rekabeti daraltıcı nitelik taşıdığı anlaşılmakta olup, nitekim ihalede 13 adet dokuman satın alındığı, ihaleye 5 isteklinin teklif sunduğu ve isteklilerin bu çerçevede değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinin de bulunduğu ve ihalede geçerli teklif sahibi tek bir isteklinin bulunduğu da anlaşıldığından başvuru sahibinin 3’üncü iddiasının yerinde olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Ancak yine, başvuru sahibi tarafından söz konusu düzenlemelerin belirli bir firmaya yönelik olduğu iddia edilmekle birlikte, iddia dışında bu hususu destekleyecek nitelikte herhangi bir somut belgeye dayalı bir hususa yer verilmediği, dolayısıyla anılan iddiadan hareketle ilgili düzenlemelerin tek bir firmaya yönelik olduğu anlamının çıkarılamayacağı anlaşılmaktadır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. 02.10.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararınca “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkında Karar” ile binek araçların kiralanmasında, aylık araç kira bedelinin araç kasko değerinin %2’sini aşamayacağı hükmü uygulamaya konmuştur. İstekliler teknik şartnamede detayları ve özellikleri belirtilen araçlara (birim fiyat teklif cetvelinin 1., 2.,3. ve 4. sırasındaki binek ve pick-up tipi) ilişkin tekliflerini sunarken bahse konu Bakanlar Kurulu Kararını göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.

Ayrıca isteklilerin teklif ettikleri araçlara ilişkin değerlendirmenin daha rahat yapılabilmesi için, istekliler, binek ve pick-up tipi taşıtlara ilişkin Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayınlanan kasko değer listesinde bulunduğu şekliyle kasko değerine esas teşkil eden “Araç Marka, Model, Model Yılı, Motor Hacmi, Beygir Gücü ve Kasko Değeri” bilgilerinin bulunduğu teknik şartnamenin son sayfasında belirtilen tabloyu teklifleri ile birlikte sunmaları zorunludur.

Teklifleri ile birlikte araç kasko değerine esas teşkil edecek söz konusu listeyi sunmayan isteklilerin teklif ettikleri bedeller, teknik şartnamede detay ve özellikleri belirtilen binek ve pick-up tipi taşıtlardan kiralanabilecek olan ve Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayınlanan kasko değer listesinde bulunan en yüksek kasko değerine sahip araç için sunulmuş kabul edilecektir.

Birim fiyat teklif cetvelinin 1., 2., 3. ve 4. sırasındaki binek ve pick-up tipi araçlar için teklif edilen kiralama bedellerinin Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayınlanan araç kasko değerinin %2’sini aşması halinde söz konusu isteklilerin teklifleri reddedilecektir. EK:

düzenlemesi yer almaktadır.

İhaleye katılımda istenen yeterlik kriterlerinin belirlenmesine ilişkin takdir yetkisinin idareye ait olduğu bu nedenle taşıt teklif formunun istenilmesi doğrultusunda aranacak kriterlerin de bu takdir yetkisi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği, öte yandan bu durumun yaklaşık maliyet hesaplamasına etkisini gösteren bir tespite ulaşılmasının da mümkün olmadığı görülmüş olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin olarak 01.04.2006 tarih ve 26126 sayılı Resmi Gazete’de “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” yayımlanmıştır.

“Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller”in 4’ üncü maddesinin (d) fıkrasında “Taşıt, kanun kapsamına giren motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını ifade eder.”, 5 inci maddesinde “Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır.” hükmüne yer verilmiş, 6’ncı maddesinde, temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları belirlenmiştir. Esas ve Usullerin 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının 02.10.2014 tarih ve 29137 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilen (ç) bendinde, taşıtların yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebileceği belirtilmiş, söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı ile 6’ncı maddeye “Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.…” hükmü eklenmiştir. 25.12.2014 tarihli 29216 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’ların söz konusu esaslardan hariç tutulacağına ilişkin hüküm getirilmiştir.

Buna göre 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanması, bu hususta da idarelerin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde belirlenen genel esaslar çerçevesinde hizmet alımlarını gerçekleştirmeleri gerektiği anlaşılmaktadır.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının B.07.0.02.GİB.0.61/6153-1 sayılı ve “Çift kabin kamyonet” konulu iç genelgesinde ise “Başkanlığımıza intikal eden olaylardan;

          – Çift kabin yük taşıma kısmı açık hem yolcu hem de yük taşımaya uygun olan (4×2),

           – Çift kabin yük taşıma kısmı kapatılmış olan (4×2),

taşıtlar ile aynı özelliklere sahip bütün tekerlekleri motordan güç alan (4×4) taşıtların 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5 inci ve 6 ncı maddelerinde yer alan tarifelerden hangisi kapsamında vergilendirileceği hususunda tereddüt hâsıl olduğu anlaşılmıştır.

           197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun “Tanımlar” başlıklı 2 nci maddesinde;

           “Arazi Taşıtı: Karayollarında yolcu ve yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır.

            Panel van: Azami toplam ağırlığı 3500 kilogramı geçmeyen, kapalı kasalı (yandan camlı olanlar dahil), sürücü kısmından başka tek veya daha fazla sıra oturma yeri bulunan, insan ve yük taşımak için imal edilmiş olan taşıtlardır.

            Kamyonet: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3,5 tonu geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu araçtır.” hükmü yer almaktadır.

            2 Sıra No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Sirküleri’nde;

           “a) Arka kısımda oturma yeri bulunmayan ve “Motorlu Araç Tescil Belgesi” ile “Motorlu Araç Trafik Belgesi”nin istiap haddi bölümünde 2, 2+1 şeklinde kişi sayısı belirtilen kapalı kasalı kamyonetler (yandan camlı olanlar dahil) kamyonet,

             b) Arka kısımda oturma yeri bulunan ve “Motorlu Araç Tescil Belgesi” ile “Motorlu Araç Trafik Belgesi” nin istiap haddi bölümünde 3+1, 4+1 veya 5 şeklinde kişi sayısı belirtilen “çift sıra koltuklu”, “üç sıra koltuklu” kapalı kasalı kamyonetler (yandan camlı olanlar dahil) panel van olarak vergiye tabi tutulacaktır. “açıklamasına yer verilmiştir.

            Anılan Sirkülerde yer alan açıklama ile söz konusu taşıtların, fiziki durumları göz önünde bulundurularak, sadece yük taşıma amaçlı kullanılanlar ile hem yük hem de yolcu taşıma amaçlı kullanılanlar olmak üzere vergilendirilmesinde ayırıma gidilmiştir.

            Diğer taraftan, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5 inci ve 6 ncı maddelerinde yer alan (I), (II), (III) ve (IV) sayılı tarifeler 5035 sayılı Kanunun 23 ve 24 üncü maddeleri ile değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle arazi taşıtları ve panelvan tipi taşıtların, 01/01/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlarına ve motor silindir hacimlerine göre; kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtların ise 01/01/2005 tarihinden itibaren yaşlarına ve azami toplam ağırlıklarına göre motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulacakları hüküm altına alınmıştır.

            Bu hükümlere göre, Motorlu Araç Tescil Belgesi’nde ve/veya Motorlu Araç Trafik Belgesi’nde;

            1. – Arazi taşıtı (4×4),

                – Çift kabin kamyonet (4×4),

                – Çift kabin kamyonet arazi taşıtı,

                – Kamyonet (4×4),

                – Kamyonet arazi taşıtı

şeklinde tanımlanan taşıtların arazi taşıtı,

            2. Çift kabin (4×2) kamyonet şeklinde tanımlanan 3+1, 4+1 veya 5 yolcu taşıma kapasiteli taşıtların ise yük taşıma kısımlarının açık veya kapalı olmasına bakılmaksızın panel van olarak motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

            Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.” ifadelerine yer verildiği, ve çift kabin kamyonetin panelvan sınıfı içerisinde değerlendirildiği, dolayısıyla söz konusu araçlara ilişkin olarak Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkında Karar’da belirtilen şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmaması gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, teklif cetvelinin 13 sıra numarasında yer alan “Kamyonet çift kabin 5+1 (23 araçx30 ay)” vb araçlarında Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmaması gerektiği, İdari Şartname’de yapılan hatalı düzenlemenin tekliflerin oluşturulması aşamasında isteklileri yanıltıcı nitelikte olduğu ve bu düzenlemenin tekliflerin oluşturulmasında çelişkiye neden olacağı ve tekliflerin değerlendirmesinin de sağlıklı bir şekilde de yapılamayacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Kaldı ki, İdari Şartname’nin anılan maddesinde yapılan düzenlemede, isteklilerin teknik şartnamede detayları ve özellikleri belirtilen araçlara (birim fiyat teklif cetvelinin 1., 2.,3. ve 4. sırasındaki binek ve pick-up tipi) ilişkin tekliflerini sunarken bahse konu Bakanlar Kurulu Kararını göz önünde bulundurmalarının istenildiği ve anılan şartname maddesine göre isteklilerin teklif ettikleri araçlara ilişkin değerlendirmenin daha rahat yapılabilmesi için, istekliler, binek ve pick-up tipi taşıtlara ilişkin Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayınlanan kasko değer listesinde bulunduğu şekliyle kasko değerine esas teşkil eden “Araç Marka, Model, Model Yılı, Motor Hacmi, Beygir Gücü ve Kasko Değeri” bilgilerinin bulunduğu teknik şartnamenin son sayfasında belirtilen tabloyu teklifleri ile birlikte sunmaları zorunlu kılındığı, ancak teklifleri ile birlikte araç kasko değerine esas teşkil edecek söz konusu listeyi sunmayan isteklilerin teklif ettikleri bedellerin, teknik şartnamede detay ve özellikleri belirtilen binek ve pick-up tipi taşıtlardan kiralanabilecek olan ve Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayınlanan kasko değer listesinde bulunan en yüksek kasko değerine sahip araç için sunulmuş kabul edileceği şeklinde düzenlemelerin de tekliflerin değerlendirmesinde çelişki oluşturacak nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.