| BAŞVURU SAHİBİ:
Özkartallar İnş. San. ve Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Ordu Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/692539 İhale Kayıt Numaralı “Katı Atığın (Çöp) Transfer İstasyonlarından Mekanik Ayırma Tesisine, Mekanik Ayırma Tesisinden Atık Depolama Sahasına Nakli İçin Çekici, Semitrey, Üst Yapılı Kamyon ve Kırkayak Kamyon Kiralanması Hizmeti Alımı (1. ve 2. Kısım)” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Ordu Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 11.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Katı Atığın (Çöp) Transfer İstasyonlarından Mekanik Ayırma Tesisine, Mekanik Ayırma Tesisinden Atık Depolama Sahasına Nakli İçin Çekici, Semitrey, Üst Yapılı Kamyon ve Kırkayak Kamyon Kiralanması Hizmeti Alımı (1. ve 2. Kısım)” ihalesine ilişkin olarak Özkartallar İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin 09.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 30.03.2020 tarih ve 15726 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/587 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 1. ve 2. kısmı üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;
– Kiralanacak araçların amortisman maliyetlerinin mevzuata aykırı şekilde hesaplandığı, amortisman hesabına konu araçların teknik özelliklerinin Teknik Şartname’de istenilen kriterleri karşılamadığı,
– Araçların kiralanmasına ilişkin fiyat tekliflerinde, yine sunulan diğer fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesindeki ibareye yer verilmediği, fiyat tekliflerinin SMMM/YMM yerine SM’ler tarafından kaşelenerek imzalanmasının mevzuata aykırı olduğu, fiyat teklifine konu araçların teknik özelliklerinin Teknik Şartname’de istenilen kriterleri karşılamadığı, ayrıca bakım-onarım ve akaryakıt maliyetleri açıklanan araçlar ile kiralamaya ilişkin fiyat teklifine konu araçların uyumlu olmadığı, fiyat teklifindeki kiralama süreleri ile araçların iş süresince çalıştırılacağı toplam sürelerin örtüşmediği, ilgili aracın bir adedinin bir günlük kiralanmasına yönelik fiyat teklifi ile işin tamamına ilişkin maliyetin belgelendirilemeyeceği, fiyat teklifindeki tarihin teklif üzerinde yer verilen tespit tutanağı tarihinden önce olmasının teklifi hukuka aykırı hale getirdiği, yedek parça, bakım-onarım, akaryakıt gibi diğer maliyetler de dâhil edilerek kiralamaya ilişkin fiyat teklifi alınmasının mevzuata aykırı olduğu, söz konusu maliyetlerin belgelendirilmesi için ilgili alanda faaliyet gösteren kişilerden fiyat teklifi alınması gerektiği,
– Araçların bakım-onarımına ilişkin fiyat tekliflerinde, teklife konu araçların teknik özellikleri ile bakım-onarım sayılarının tam olarak bulunmadığı, bu doğrultuda fiyat teklifine konu araçlar ile işin gerçekleştirileceği araçların farklı olduğu, ilgili araçların bakım-onarım periyotlarının yetkili servis veya satıcılar tarafından düzenlenmiş belgelerle açıklanması gerekirken, buna ilişkin belgelendirme yapılmadığı, bu şekilde herhangi bir veriye dayanmaksızın yapılan açıklamaların hukuka aykırı olduğu, fiyat tekliflerinde Tebliğ’in 79.2.2.1’inci maddesindeki ibareye yer verilmediği, fiyat tekliflerinin SMMM/YMM tarafından kaşelenerek imzalanması gerekirken, bu şekildeki tasdikin hiç yapılmamasının veya SM’ler tarafından yapılmasının mevzuata aykırı olduğu, fiyat tekliflerinin bakım-onarım alanında faaliyet gösteren kişilerden alınmadığı, fiyat teklifleri kapsamında yükleniciye ait olan yağ giderine yer verilmemesinin açıklamaların reddini gerektirdiği, ihale dokümanında ilgili araçların günlük kaç saat çalışacağı ya da günlük kaç km mesafe kat edeceği bilgisinin bulunmadığı, bununla birlikte Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesinde taşınacak katı atık miktarları, araçların çalışma bölgeleri ve taşıma mesafelerine ilişkin tablolara yer verildiği, bu çerçevede ilgili araçlar bakımından 40.000 km’de bir bakım-onarım yapılması gerektiği kabul edilirse iş süresince toplam 43 defa bakım-onarım yapılacağı sonucunun ortaya çıktığı, daha az sayıda bakım-onarım yapılacağı kabulüyle yapılan açıklamaların uygun olmadığı, üstyapılı tabanı kayarlı kamyonun üst ekipmanı için bakım-onarım maliyetlerinin hesaplanmadığı, bu ekipmanın bakım periyoduna ilişkin belgelendirme yapılmadığı,
– Sigorta giderine ilişkin sunulan fiyat teklifi ve teyidinin Tebliğ’in 79.2.2.1 ile 79.3.4’üncü maddelerine uygun olmadığı, fiyat teklifine ilişkin olarak ilgili sigorta şirketinin bölge müdürlüğüne yazı yazılarak teklifin yetkili kişilerce usulüne uygun şekilde düzenlenip düzenlenmediğinin teyit edilmesi gerektiği, teklifin yetkisiz kişilerce ve eksik sayıda kişinin imzasıyla tanzim edildiği, teklifteki tutarların sözleşmenin ikinci yılı bakımından güncellenerek hesaba katılması gerektiği,
– Açıklaması yapılan araçlara ait lastik ebatlarıyla uyumlu şekilde lastik maliyetlerinin açıklanması gerektiği, araçlarla uyumlu olmayan ve fiyatları daha uygun olan lastikler üzerinden açıklama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu, kışlık lastikler bakımından açıklama yapılmamasının uygun olmadığı, kat edilen mesafe üzerinden ortalama lastik ömürlerinin nesnel bir şekilde belgelendirilmesi gerektiği, ortalama lastik ömrü 50.000 km olarak kabul edilirse iş süresince toplam 17 takım lastik gereksinimi bulunduğu, yine her bir takım lastik içerisinde çekici için 6, kırkayak damperli kamyon için 12, üstyapılı tabanı kayarlı kamyon için 10 adet lastik öngörülmesi gerektiği, lastik maliyetlerine yönelik fiyat teklifinde Tebliğ’in 79.2.2.1’inci maddesindeki ibareye yer verilmediği, fiyat tekliflerinin SMMM/YMM yerine SM’ler tarafından kaşelenerek imzalanmasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca lastik değişim hizmetine ilişkin maliyetlerin de açıklanması gerektiği,
– Motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon ölçümü ve araç muayenesine ilişkin giderlerin öngörülmesi gerektiği, ilgili tutarların sözleşmenin ikinci yılı bakımından güncellenerek hesaba katılması gerektiği, açıklaması yapılan araçlarla uyumlu olmayan şekilde vergi tutarı öngörülmesinin kabul edilemeyeceği, araç sayıları eksik öngörülmek suretiyle yapılan hesaplamaların mevzuata aykırı olduğu,
– İşçilik maliyetlerine ilişkin olarak birim fiyat teklif cetvelinde asgari ücrete göre belirlenen ücretlerin altındaki açıklamaların uygun olmadığı, çalışacak personelin yol maliyetlerinin, özellikle de ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalara ilişkin yol maliyetlerinin eksik olarak ve belgelendirme yapılmaksızın açıklanmasının, yol ücretinin nakdi olarak hesaba katılmasının kabul edilemeyeceği, birim fiyat teklif cetvelindeki iş kalemleri kapsamında yer verilmemekle birlikte Teknik Şartname’nin 5.6 ile 8.1’inci maddelerinde çalıştırılacağı belirtilen personel bakımından 3.605,18 TL’nin altındaki açıklamaların mevzuata aykırı olduğu, fiyat farkı hesabına dâhil olmayan bu personelin maliyetinin sözleşmenin ikinci yılı bakımından güncellenerek hesaba katılması gerektiği, bu personele ilişkin yol maliyetlerinin açıklanmamasının mevzuata aykırı olduğu, personelin yol maliyetine yönelik olarak sunulan fiyat tekliflerinde Tebliğ’in 79.2.2.1’inci maddesindeki ibareye yer verilmediği, fiyat tekliflerinin SMMM/YMM yerine SM’ler tarafından kaşelenerek imzalanmasının hukuka aykırı olduğu, ilgili alanda faaliyet gösteren kişilerden alınmayan bu belgelerin uygun bulunmaması gerektiği, işçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasına ilişkin giderlerin açıklanmamasının mevzuata aykırı olduğu,
– Sözleşme giderlerinin mevzuatta öngörülen oranlar dikkate alınmaksızın hesaplandığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Kısmi teklife açık olan başvuru konusu ihalede, İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesi çerçevesinde hesaplanan sınır değerlerin altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamaları istenilmiş, ihalenin başvuruya konu birinci ve ikinci kısmı bakımından, süresi içerisinde açıklamalarını sunmayan Moda Kent Atık Yön. Sis. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Ares Nak. İnş. Teks. Tem. Sos. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin teklifi reddedilmiş ve bahse konu kısımlar açıklamaları uygun bulunan ATL Tem. İlaç. İşg. Hizm. İnş. Taah. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Deneyim Müh. İnş. Gıda Tem. Güv. Orm. ve Orm. Ürn. San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi üzerinde bırakılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister…” hükmü bulunmaktadır.
Dolayısıyla, aşırı düşük tekliflere ilişkin işlemlerin sağlıklı şekilde gerçekleştirilebilmesi, bir başka anlatımla isteklilerce açıklamaların sunulması ve idarelerce bu açıklamaların değerlendirilmesi işlemlerinin en uygun şekilde tesis edilebilmesi için, idarelerce teklifi oluşturan önemli bileşenlerin tespit edilmesi ve bu bileşenlere yönelik olarak açıklama istenilmesi gerekmektedir.
İdarece ilgili isteklilere gönderilen yazılar incelendiğinde, aşağıdaki şekilde aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği tespit edilmiştir:
“…4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 38. maddesi uyarınca bu konudaki açıklamanızı 21.02.2020 saat 10:00 a kadar yazılı olarak idaremize bildirmenizi, aksi halde teklifinizin değerlendirme dışı bırakılacağı hususunu bilgilerinize rica ederim.
| Kısım No |
İşin Adı |
Birimi |
Miktarı |
| 1. Kısım için |
8 Adet Çekici |
Gün |
731 |
| 2. Kısım için |
4 Adet Üst Yapılı Tabanı Kayarlı Kamyon |
Gün |
731 |
“
Öte yandan, birim fiyat teklif cetvelinin ihalenin birinci kısmına ait bölümünde “8 Adet Çekici”, “3 Adet Kırkayak Damperli Kamyon (25 m3)”, “Aktarma İstasyonlarının ve Tesislerin Uygun Kimyasal ile Temizliği” adlı iş kalemleri ile işçiliğe ilişkin iş kalemlerine, ihalenin ikinci kısmına ait bölümünde ise “4 Adet Üst Yapılı Tabanı Kayarlı Kamyon” adlı iş kalemi ile işçiliğe ilişkin iş kalemlerine yer verildiği görülmektedir.
Bu itibarla idarece, ihalenin birinci kısmında “8 Adet Çekici” iş kalemi, ikinci kısmında ise “4 Adet Üst Yapılı Tabanı Kayarlı Kamyon” iş kalemi teklifi oluşturan önemli bileşen olarak tespit edilmiş ve bu doğrultuda aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiştir.
Bununla birlikte, Teknik Şartname’nin 4.5’inci maddesinde “…4.5.3. Araçların Yüklenmesine İlişkin Ölçü ve Usuller İle Tartı ve Boyut Ölçüm Toleransları Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesinin (j) bendinde; “yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçların her yılın 1 Aralık ile 1 Nisan tarihleri arasında kış lastiği kullanmaları zorunludur” hükmü gereğince belirtilen tarihler arasında yüklenici araçlara kış lastiği takmak zorundadır.
4.5.4. Araçların fenni muayeneleri ve zorunlu mali sorumluluk sigortaları yaptırılmış olacak ve ihale konusu iş süresi içinde bitmesi halinde yenilecektir…” düzenlemelerine,
Aynı Şartname’nin 5.14’üncü maddesinde “1. Kısımda ve 2. Kısımda yer alan çekici kamyonların, kırkayak kamyonların ve üst yapılı (tabanı kayarlı) kamyonların her türlü işletme masrafları (madeni yağ, yedek parça, bakım onarım, lastik değişimi, muayene, sigorta vs.) ve çalışacak personellerin tüm ücret ve masrafları ihale bedeline dahil olup Yükleniciye aittir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Dolayısıyla, idarece teklifi oluşturan önemli bileşen olarak tespit edilen araçlara ilişkin giderlerin de kendi içerisinde alt bileşenlere ayrıldığı ve araçlara ilişkin birçok farklı maliyet kaleminin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, tekliflerin sağlıklı şekilde açıklanabilmesi ve idarece açıklamaların sağlıklı şekilde değerlendirilebilmesi için, idarece teklifi oluşturan önemli bileşenler tespit edildikten sonra, bu bileşenlerin araçlara ilişkin olanları bakımından hangi alt bileşenlerin açıklanacağının belirlenmesi ve aşırı düşük teklif sahibi isteklilere bildirilmesi, netice itibarıyla bu doğrultuda aşırı düşük tekliflere ilişkin işlemlerin yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin başvuruya konu birinci ve ikinci kısımları bakımından aşırı düşük tekliflere ilişkin işlemlerin yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|