ihale Teknik Şartnamenin anılan düzenlemelerinden açık ve net bir biçimde istekliler tarafından ihale aşamasında teklif ekinde sunulacak nitelikte olduğunun anlaşılamadığı somut durumda itirazen şikayet dilekçesinde yeterlik belgesi olarak ifade edilen belgelerin yeterlik belgesi olarak kabul edilmesini mümkün kılacak sonuca ulaşılamaması hk

Toplantı No 2020/012
Gündem No 32
Karar Tarihi 11.03.2020
Karar No 2020/UY.I-530

BAŞVURU SAHİBİ:

Özben İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – A.S.M. Arıtma Sistemleri Mak. İml. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU),

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/520504 İhale Kayıt Numaralı “Foça, Yenifoça Musabey Kuyuları İçmesuyu Arıtma Tesisi Yapım İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU) tarafından 06.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Foça, Yenifoça Musabey Kuyuları İçmesuyu Arıtma Tesisi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Özben İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – A.S.M. Arıtma Sistemleri Mak. İml. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 04.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.02.2020 tarih ve 8119 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/301 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale dokümanı içerisinde yer alan Mekanik İşleri Genel Şartnamesi’nin 3.37.5.16.14’üncü maddesinde “Firma temsilcilerinin gazlı söndürme sistemini sağlayan tedarikçiden bu konuda eğitim aldığı ve sertifikalandığına dair en az iki personelinin yazılım ve montaj konusunda eğitildiği belgelenerek teklifle birlikte verilecektir.” düzenlemesinin, aynı Şartname’nin 3.37.5.16.15’inci maddesinde “Temin edilen gazlı söndürme sisteminin Türkiye’de yeniden dolumunu yapabilecek dolum tesisi bulunmalıdır. Dolum tesisine ait bilgiler tekliflerle beraber teslim edilecektir.” düzenlemesinin, 3.44.1’inci maddesinde “Katalog, broşür, teknik resimler ve ilgili dokümanlar tekliflere eklenecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, söz konusu düzenlemelerde belirtilen belgelerin istekliler tarafından teklif ile birlikte sunulmasının istenildiği, bir başka deyişle yeterlik belgesi olarak sunulmasının zorunlu tutulduğu, idarenin tekliflerin değerlendirilmesi sürecini bu belgeleri dikkate almadan tamamladığı, idareye sunulan şikayete ilişkin verilen cevapta da ihale dokümanının birçok sayfadan oluştuğu ve anılan düzenlemelerin isteklilerin dikkatini çekmemiş olduğundan söz konusu belgelerin yeterlik değerlendirilmesinde dikkate alınmadığının belirtildiği, idarenin bu kararının mevzuata uygun olmadığı, ihale dokümanının bir bütün olduğu ve ihaleye katılan tüm isteklilerin tekliflerinde bu belgeleri sunmalarının zorunlu olduğu iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu ihale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “Teklif”in tanımı “Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgiler” şeklinde yapılmış olup aynı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

 

 “İhale dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde “İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.

Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale  dokümanı  alanların  tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır.” hükmü,

 

“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı  ile  birim  fiyat teklif  cetvellerinde  aritmetik  hata  bulunup  bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

 

Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir. hükmü,

 

            “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adı “Foça, Yenifoça Musabey Kuyuları İçmesuyu Arıtma Tesisi Yapım İşi” olarak belirtilmiş olup aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinin içerisinde yer alan 7.5.4’üncü maddesinde “İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler”in de şikayete konu ihalede yeterlik belgesi olarak belirlendiği ve isteklilerin Teknik Şartname içeriğinde teklif ile birlikte sunulması istenilen belgelere kendi teklifleri içerisinde yer vermeleri gerektiği anlaşılmıştır.

 

İhale dokümanı içerisinde yer alan Mekanik İşleri Genel Teknik Şartnamesi’nin “FM 200 Gaz Sistemi Eğitim ve Garanti” başlıklı 3.37.5.16.14’üncü maddesinde “Firma temsilcilerinin Gazlı Söndürme Sistemini sağlayan tedarikçiden bu konuda eğitim aldığı ve sertifikalandığına dair en az iki personelinin yazılım ve montaj konusunda eğitildiği belgelenecek teklifle beraber verilecektir. Sistem, geçici kabulden sonra montaj ve imalat hatalarına karşı 1 yıl garantili olacaktır. Sistem tamamen bittikten sonra ve idarenin onayı ile devreye alınacaktır.” düzenlemesi,  

 

Aynı Şartname’nin 3.37.5.16.15’inci maddesinde “Sistemin herhangi bir şekilde boşalması halinde 2 gün içinde dolumun yapılması için teklif veren firmalar, dolum ile ilgili garanti belgesini de sunacaklardır. Temin edilen Gazlı Söndürme Sisteminin Türkiye’de yeniden dolumunu yapabilecek dolum tesisi bulunmalıdır. Dolum tesisine ait bilgiler tekliflerle beraber teslim edilecektir.” düzenlemesi,

 

3.44.1’inci maddesinde “Arıtma tesisine girdisi yapılan kimyasal maddeleri taşıyan araçlar tartılarak, satın alınan malzemenin ağırlığı kontrol edilecektir.

Tesis için standart olan 40 tonluk kantar seçilmiştir. Boyutları 3×12 m’dir. Kantarın hemen yanında ölçümlerin yapıldığı 9 m2’lik bir kantar kulübesi olacaktır.

-Yüklenici firma, montajını yapacağı kantara ait ISO 9001 kalite güvence sistemine sahip olacaktır.

-Katalog, broşür, teknik resimler ve ilgili dokümanlar tekliflere eklenecektir.

…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

21.01.2020 tarihli ihale komisyonu kararının incelenmesi neticesinde, şikayete konu ihaleye 7 isteklinin teklif sunduğu, yapılan yeterlik değerlendirilmesi sonucunda Teskon Proses Değerli Madenler Finansal Danışmanlık Ticaret Limited Şirketi – Çevre Arıtma Enerji İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi – Enermak İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının ve Nazmi Kürüm İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.- Yapı Tesis İnşaat ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmış olup en düşük geçerli teklif bedelini sunan Gemi Grup İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, A.K.M. Alt Yapı İnşaat ve Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Alfen Taahhüt İnşaat Maden Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti – Argesan İnşaat Elektrik Otomotiv Taahhüt Turizm İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

 

İhale komisyonu tarafından hazırlanan 06.12.2019 tarihli teklif zarfı açma ve belge kontrol tutanağı incelendiğinde,  tutanağın son sütununun “Teklif Kapsamında Sunulacak Teknik Şartnamede İstenen Belgelere” ayrıldığı, ihaleye katılan isteklilerden yalnızca başvuru sahibi olan Özben İnş.San. ve Tic. Ltd. Şti. – A.S.M. Arıtma Sistemleri Makine İmalat ve İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı tarafından söz konusu belgelerin sunulduğu, diğer istekliler tarafından ise söz konusu belgelerin sunulmadığının belirtildiği görülmüş olmakla birlikte ihale komisyonunun teklif değerlendirme sürecinde yapılan bu tespiti göz önünde bulundurmadığı anlaşılmıştır.

 

Başvuru sahibinin 04.02.2020 tarihli dilekçesinde anılan belgeleri sunmayan isteklilerin tekliflerinin İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi ve Mekanik İşleri Genel Teknik Şartnamesi’nin ilgili maddeleri uyarınca değerlendirme dışı bırakılması gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen idarenin 10.20.2020 tarihli cevabında başvuru sahibinin dilekçesinde belirtmiş olduğu ilgili Teknik Şartname maddelerinde belirtilen belgelerin teklif zarfı içerisinde istenmesinin, ihaleye sunulan tekliflerin adil bir şekilde değerlendirilmesi ve rekabet ortamının korunması açısından sakıncalar doğuracağı, ihale komisyonu tarafından söz konusu belgelerin yeterlik değerlendirilmesi işlemine esas alınmaması durumunun yerinde olduğu, zaten sözleşmenin imzalanması akabinde yüklenicinin teknik şartnamelerde tanımlı her bir malzeme ve ekipman için gerekli belgeleri idareye sunmalarının gerekeceği, söz konusu belgelerin ihale aşamasında sunulmasının elzem olmadığı, ayrıca teknik şartnamede eğer bir yeterlik belgesi istenilecekse bu durumun teknik şartnamelerde ayrı bir başlık altında listelenerek tüm isteklilerin dikkatini çekecek şekilde yer almasının gerektiği, şartnamelerin farklı maddelerinde, çeşitli başlıklar altında, satır aralarında yer alan ifadeler doğrultusunda yapılan değerlendirmelerin, rekabet ilkesine aykırılık oluşturacağının düşünüldüğü, ihalede teklif sunan 7 istekliden yalnızca başvuru sahibinin bahse konu dokümanları teklifinde sunması durumunun da İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi kapsamında istenen belgelerin tanımlandığı ilgili Teknik Şartname maddelerinin isteklilerin büyük bir çoğunluğunun dikkatini çekmediğinin bir kanıtı olduğu, istenen belgelerin anlam olarak açık olmasının yetmeyeceği ve bu belgelerin tüm isteklilerin dikkatini çekecek şekilde, ayrı bir başlık altında açık ve anlaşılır bir şekilde listelenmesi gerektiği ifade edilerek belgelerin göz önünde bulundurulmadan yeterlik değerlendirilmesinin tamamlanması işleminde aykırılık bulunmadığı ve başvurunun reddedildiği anlaşılmıştır.

 

Yapılan inceleme neticesinde, İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde isteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgelerin ihaleye katılımda yeterlik belgesi olarak isteneceği düzenlenmiştir. Bu madde gereği Teknik Şartname’de istekliler tarafından teklifleri ile birlikte ihale aşamasında yeterlik için belge sunulması gerekliliğinin açık ve anlaşılır bir şekilde ortaya konulmuş olması durumunda istekliler tarafından söz konusu belgelerin teklif ekinde sunulması gerekmektedir.

 

 

 

Bu çerçevede söz konusu Teknik Şartname düzenlemeleri incelendiğinde ise bahse konu yeterlik belgesi olarak kabul edilecek belgelerin ne tür bir belge olduğunun, düzenlemelerde “istekli” ifadesi bulunmadığı, düzenlemelerde geçen “firma” ifadesinden ne anlaşılması gerektiğinin (istekli firmalar, yüklenici firma, yetkili satıcı firmalar, üretici firmalar) belirsiz olduğu, ayrıca söz konusu düzenlemelerin bazılarında ise açıkça bir belge sunulmasının istenilmediği görülmektedir. Ayrıca zarf açma ve belge kontrol tutanağında idarece söz konusu belgeler için ayrı bir sütun açılmasının söz konusu belgeleri bir yeterlik belgesi haline getirmeyeceği, ilan ve ihale dokümanı düzenlemeleri ile zarf açma ve belge kontrol tutanağının birbirine uygun düzenlenmesinin esas olduğu değerlendirilmiştir.

 

Dolayısıyla İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinin uygulanabilirliği noktasında Teknik Şartname’nin anılan düzenlemelerinden açık ve net bir biçimde istekliler tarafından ihale aşamasında teklif ekinde sunulacak nitelikte olduğunun anlaşılamadığı, somut durumda itirazen şikayet dilekçesinde yeterlik belgesi olarak ifade edilen belgelerin yeterlik belgesi olarak kabul edilmesini mümkün kılacak sonuca ulaşılamadığından söz konusu belgelerin sunulup sunulmadığı incelenmeksizin itirazen şikâyet başvurusunun reddi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 

Oyçokluğu ile karar verildi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KARŞI OY

 

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre;

 

Başvuruya konu ihale İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU) tarafından 06.12.2019 tarihinde yapılan Foça, Yenifoça Musabey Kuyuları İçmesuyu Arıtma Tesisi Yapım İşi ” ihalesi olup, ihalede 21 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 7 isteklinin katıldığı, 2 isteklinin teklifinin bazı belgeleri uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, 21.01.2020 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Gemi Grup İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, A.K.M. Alt Yapı İnşaat ve Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Alfen Taahhüt İnşaat Maden Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti – Argesan İnşaat Elektrik Otomotiv Taahhüt Turizm İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde, “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde, “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde, “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde, “İstenecek belgeler” başlıklı 30’uncu maddesinde ve “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci maddesinde istekli, yüklenici ve teklif tanımına yer verilmiş, ihaleye katılımda aranılacak yeterlik kriterleri, yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler, istenilecek belgeler ve sunulan belgelerin nasıl değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

 

Bu düzenlemeler doğrultusunda İdari Şartname’nin; “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler…” düzenlemesine,

 

İhale dokümanı içerisinde yer alan Mekanik İşleri Genel Teknik Şartnamesi’nin;

 

“FM 200 Gaz Sistemi Eğitim ve Garanti” başlıklı 3.37.5.16.14’üncü maddesinde Firma temsilcilerinin Gazlı Söndürme Sistemini sağlayan tedarikçiden bu konuda eğitim aldığı ve sertifikalandığına dair en az iki personelinin yazılım ve montaj konusunda eğitildiği belgelenecek teklifle beraber verilecektir. Sistem, geçici kabulden sonra montaj ve imalat hatalarına karşı 1 yıl garantili olacaktır. Sistem tamamen bittikten sonra ve idarenin onayı ile devreye alınacaktır.” düzenlemesine,  

 

“FM 200 Gaz Sistemi Yeniden Dolum” başlıklı 3.37.5.16.15’inci maddesinde “Sistemin herhangi bir şekilde boşalması halinde 2 gün içinde dolumun yapılması için teklif veren firmalar, dolum ile ilgili garanti belgesini de sunacaklardır. Temin edilen Gazlı Söndürme Sisteminin Türkiye’de yeniden dolumunu yapabilecek dolum tesisi bulunmalıdır. Dolum tesisine ait bilgiler tekliflerle beraber teslim edilecektir.” düzenlemesine,

 

“Tesis Kantarı” başlıklı 3.44’üncü maddesinin 3.44.1’inci alt maddesinde “Arıtma tesisine girdisi yapılan kimyasal maddeleri taşıyan araçlar tartılarak, satın alınan malzemenin ağırlığı kontrol edilecektir.

Tesis için standart olan 40 tonluk kantar seçilmiştir. Boyutları 3×12 m’dir. Kantarın hemen yanında ölçümlerin yapıldığı 9 m2’lik bir kantar kulübesi olacaktır.

-Yüklenici firma, montajını yapacağı kantara ait ISO 9001 kalite güvence sistemine sahip olacaktır.

-Katalog, broşür, teknik resimler ve ilgili dokümanlar tekliflere eklenecektir…” düzenlemesine,

 

yer verilmiştir.

 

İhale komisyonunca ihalenin ilk oturumuna ilişkin düzenlenen Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı’nın incelenmesinden, tutanağın son sütununun “Teklif Kapsamında Sunulacak Teknik Şartnamede İstenen Belgelere” ayrıldığı, ihaleye katılan isteklilerden yalnızca başvuru sahibi olan Özben İnş.San. ve Tic. Ltd. Şti.,- A.S.M. Arıtma Sistemleri Makine İmalat ve İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından söz konusu belgelerin sunulduğu, söz konusu belgelerin diğer istekliler tarafından sunulmadığı anlaşılmıştır.

 

Bahse konu belgelerin isteklilerce sunulma/sunulmamasıyla ilgili olarak 21.01.2020 tarihli ihale komisyonu kararından, teklif değerlendirme sürecinde yapılan bu tespitin ihale komisyonunca göz önünde bulundurulmadığı, başvuru sahibinin 04.02.2020 tarihli şikayet başvurusuna idarece verilen 10.02.2020 tarihli şikayete cevap yazısıyla, başvuru sahibinin dilekçesinde belirtmiş olduğu ilgili Mekanik İşleri Genel Teknik Şartname maddelerinde belirtilen belgelerin teklif zarfı içerisinde istenmesinin, ihaleye sunulan tekliflerin adil bir şekilde değerlendirilmesi ve rekabet ortamının korunması açısından sakıncalar doğuracağı, ihale komisyonu tarafından söz konusu belgelerin yeterlik değerlendirilmesi işlemine esas alınmaması durumunun yerinde olduğu, zaten sözleşmenin imzalanması akabinde yüklenicinin teknik şartnamelerde tanımlı her bir malzeme ve ekipman için gerekli belgeleri idareye sunmalarının gerekeceği, söz konusu belgelerin ihale aşamasında sunulmasının elzem olmadığı, ayrıca teknik şartnamede eğer bir yeterlik belgesi istenilecekse bu durumun teknik şartnamelerde ayrı bir başlık altında listelenerek tüm isteklilerin dikkatini çekecek şekilde yer almasının gerektiği, şartnamelerin farklı maddelerinde, çeşitli başlıklar altında, satır aralarında yer alan ifadeler doğrultusunda yapılan değerlendirmelerin, rekabet ilkesine aykırılık oluşturacağının düşünüldüğü, ihaleye teklif sunan 7 istekliden yalnızca başvuru sahibinin bahse konu dokümanları teklifinde sunması durumunun da İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi kapsamında istenen belgelerin tanımlandığı ilgili teknik şartname maddelerinin isteklilerin büyük bir çoğunluğunun dikkatini çekmediğinin bir kanıtı olduğu, istenen belgelerin anlam olarak açık olmasının yetmeyeceği ve bu belgelerin tüm isteklilerin dikkatini çekecek şekilde, ayrı bir başlık altında açık ve anlaşılır bir şekilde listelenmesi gerektiği ifade edilerek belgelerin göz önünde bulundurulmadan yeterlik değerlendirilmesinin tamamlanması işleminde aykırılık bulunmadığı ve başvurunun reddedildiği anlaşılmıştır.

 

Kurul çoğunluğunca; Mekanik İşleri Genel Teknik Şartname düzenlemelerinden, bahse konu yeterlik belgesi olarak kabul edilecek belgelerin ne tür bir belge olduğunun, düzenlemelerde “istekli” ifadesi bulunmadığı, düzenlemelerde geçen “firma” ifadesinden ne anlaşılması gerektiğinin (istekli firmalar, yüklenici firma, yetkili satıcı firmalar, üretici firmalar) belirsiz olduğu, ayrıca söz konusu düzenlemelerin bazılarında ise açıkça bir belge sunulmasının istenilmediğinin görüldüğü, ayrıca Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında söz konusu belgeler için ayrı bir sütun açılmasının söz konusu belgeleri bir yeterlik belgesi haline getirmeyeceği, ilan ve ihale dokümanı düzenlemeleri ile Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağının birbirine uygun düzenlenmesinin esas olduğu, dolayısıyla İdari Şartnamenin 7.5.4’üncü maddesinin uygulanabilirliği noktasında Teknik Şartnamenin anılan düzenlemelerinden açık ve net bir biçimde istekliler tarafından ihale aşamasında teklif ekinde sunulacak nitelikte olduğunun anlaşılamadığı, somut durumda itirazen şikayet dilekçesinde yeterlik belgesi olarak ifade edilen belgelerin yeterlik belgesi olarak kabul edilmesini mümkün kılacak sonuca ulaşılamadığı, buna göre söz konusu belgelerin sunulup sunulmadığı incelenmeksizin itirazen şikâyet başvurusunun reddi gerektiğine karar verilmiştir.

 

İhale komisyonunca ilk oturumda düzenlenen Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı ile ihale komisyonu kararı incelendiğinde, Mekanik İşleri Genel Teknik Şartnamesi’nin “FM 200 Gaz Sistemi Eğitim ve Garanti” başlıklı 3.37.5.16.14’üncü maddesinde, “FM 200 Gaz Sistemi Yeniden Dolum” başlıklı 3.37.5.16.15’inci maddesinde ve “Tesis Kantarı” başlıklı 3.44’üncü maddesinin 3.44.1’inci alt maddesinde teklif ile birlikte verilmesi gerektiği belirtilen belgeler için ayrı bir sütun açıldığı, söz konusu tutanakta istenilen belgeleri sadece başvuru sahibinin sunduğuna dair “VAR” ifadesine yer verildiği, diğer istekliler için istenilen belgeleri teklifleri ekinde sunmadıklarını ifade eden tire işareti konulduğu, ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibinin şikayeti üzerine idarenin verdiği cevaptan da söz konusu belgelerin sadece başvuru sahibi istekli tarafından sunulduğunun anlaşıldığı, ihalenin yapıldığı 06.12.2019 tarihinden üç işgünü öncesine kadar ihale dokümanına yönelik olarak mevzuat uyarınca idareye herhangi bir şikâyet başvurusunda bulunulmadığı, mevcut haliyle ihale dokümanının ihale tarihi itibarıyla kesinleştiği tespit edilmiştir.

 

İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde isteklinin teklifi kapsamında sunması istenen Teknik Şartname’de belirtilen belgelerin de yeterlik belgesi olarak kabul edilmesi gerektiğine ilişkin 25.01.2017 tarihli ve 29959 sayılı Resmi Gazete’de Tip İdari Şartnamelerde yapılan değişiklik sonucunda, Teknik Şartname’de teklif kapsamında sunulacağı belirtilen belgelerin yeterlik belgesi olduğu anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun çerçevesinde gerçekleştirilen ihalelerde, ihale dokümanının hazırlanması aşamasında ortaya çıkan, gerek Kanun gerekse ikincil mevzuat ile çelişen nitelikte olan düzenlemeler sebebiyle, hak kaybına uğrayabileceğini iddia eden kişilerin başvurması gereken yol ve başvuru şartlarının neler olduğu, 4734 sayılı Kanunun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde yer alan; “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya  eylemlerin  farkına  varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır.” ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru süreleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer alan; “ (1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikâyet süresi; şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” düzenlemesi ile açıkça belirlenerek, ihale dokümanında yer alan bir düzenlemeye karşı ancak, 4734 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatında öngörülen sürelerde ve şekilde bir itirazda bulunulabileceği kabul edilmiştir. Dolayısıyla, dokümana itiraz yolunun kullanılmaması sebebiyle, aleyhine bir başvuru bulunmayan, ihale dokümanındaki düzenlemenin mevcut hali ile uygulanması ve ihalenin, ihale dokümanda yer alan düzenlemeler çerçevesinde sonuçlandırılması gerekmektedir.

 

Bu itibarla, başvuruya konu ihale sürecinde, Mekanik İşleri Genel Teknik Şartnamesi’nin “FM 200 Gaz Sistemi Eğitim ve Garanti” başlıklı 3.37.5.16.14’üncü maddesinde, “FM 200 Gaz Sistemi Yeniden Dolum” başlıklı 3.37.5.16.15’inci maddesinde ve “Tesis Kantarı” başlıklı 3.44’üncü maddesinin 3.44.1’inci alt maddesinde yer alan düzenlemeye yönelik olarak, süresinde bir şikâyet başvurusunda bulunulmadığı, 4734 sayılı kanunun 4’üncü maddesinde “İstekli: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini” şeklinde yer alan tanımdan istekli sıfatını haiz olmak için ihaleye teklif verilmesi gerektiği, anılan Teknik Şartnamenin yukarıda belirtilen maddelerinde yer alan ve teklifle birlikte yer verileceği belirtilen belgelerin ihaleye teklif veren isteklilerin teklifleri ekinde sunmaları gerektiği, her ne kadar düzenlemelerde istekli ve firma ifadesine yer verilmemişse de 4734 sayılı Kanunda yer alan istekli tanımından ihaleye teklif veren gerçek veya tüzel kişilerin istekli sıfatını kazanacağı, buna göre mevcut ihale dokümanında yer verilen düzenlemelerin istekli ve firmadan ne anlaşılması gerektiğinin açık ve anlaşılır olduğu, dolayısıyla ihale dokümanının mevcut haliyle kesinleştiği, idari şartname ve teknik şartnamede yer alan düzenlemeler uyarınca tekliflerin oluşturulması gerektiği, ihaleye teklif veren istekli sıfatını haiz gerçek veya tüzel kişilerin anılan Teknik Şartname’de yeterlik kriteri olarak istenen belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerektiği, sunmayan isteklilerin tekliflerinin ise değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, yukarıda tespiti yapılan aykırılıklar ve değerlendirmeler doğrultusunda Mekanik İşleri Genel Teknik Şartnamesi’nin “FM 200 Gaz Sistemi Eğitim ve Garanti” başlıklı 3.37.5.16.14’üncü maddesinde, “FM 200 Gaz Sistemi Yeniden Dolum” başlıklı 3.37.5.16.15’inci maddesinde ve “Tesis Kantarı” başlıklı 3.44’üncü maddesinin 3.44.1’inci alt maddesinde yeterlik kriterine dönüşen ve teklif ile birlikte sunulması istenilen belgeleri teklifi ekinde sunmayan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunca alınan “itirazen şikayet başvurusun reddi” kararına katılmıyoruz.