İhale teknik şartname, iş kalemleri listesi ve pursantajlarda miktarı ve türü belirtilmiş olmasına karşın eksik yapıldığı yargılamaya esas rapora konu edilmişse de; bahse konu teknik şartname ve iş kalemleri listesinde imalat miktarı gösterilmediği için bu belgelere dayanarak eksik imalat miktarı tespit edilmesi mümkün görünmemesi

Kamu İdaresi Türü	Yüksek Öğretim Kurumları
Yılı	2017
Dairesi	2
Karar No	35693
İlam No	348
Tutanak Tarihi	8.2.2022
Kararın Konusu	İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

 

 

Eksik imalat yapılması

Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından açık ihale usulü ile yaptırılan … ihale kayıt numaralı “… İşi” kapsamında yapılması gereken; … poz no.lu Harici Tip Hat Transformatörünün, … poz no.lu 10W Çift Taraflı Hoparlörün, … poz no.lu El Tipi 16 Kanal Telsiz Mikrofon Setinin, … poz no.lu Mikrofon Sehpasının, … poz no.lu 40W’lik Amplifikatörün ve … poz no.lu 200W’lık Amplifikatörün teknik şartname, iş kalemleri listesi ve pursantajlarda miktarı ve türü belirtilmiş olmasına karşın eksik yapıldığı yargılamaya esas rapora konu edilmişse de; bahse konu teknik şartname ve iş kalemleri listesinde imalat miktarı gösterilmediği için bu belgelere dayanarak eksik imalat miktarı tespit edilmesi mümkün görünmemektedir.

Pursantaj cetveli ise, proje ve mahal listelerine dayalı olarak hangi imalat seviyesinde sözleşme bedelinin hangi oranında ödeme yapılacağını göstermekte olup, ihale bedeline dahil olan ve olmayan işlerin tespitinde herhangi bir işlevi bulunmamaktadır. Söz konusu cetvel, işin ilerleme yüzdesine göre hakediş ödemelerinin gerçekleştirilmesi amacıyla ihale dokümanları arasında yer almaktadır.

Sorumlular da savunmalarında, söz konusu imalatların tamamının sahada mahallerine takılıp yerine konulduğunu, geçici kabul işlemleri sırasında heyetçe yerinde görülerek kabul işleminin yapıldığını bildirmişlerdir.

Kaldı ki eksik olduğu belirtilen bu imalatlar; bir yerden başka bir yere taşınıp kullanılabilir imalatlar olduğundan, … tarihinde geçici kabulü yapılan bir işte rapordaki gerekçelere istinaden imalatlarda bir eksiklik, bu nedenle oluşan kamu zararı ve sorumluluk tespiti yapılması mümkün görünmemektedir.

Bu itibarla, … ihale kayıt numaralı ve … San. ve Tic. Ltd. Şti yükleniminde bulunan “… İşi” kapsamında teknik şartname, iş kalemleri listesi ve pursantaj cetveline dayanarak eksik imalat tespiti yapılamayacağından ve rapor konusu yapılmış olan söz konusu imalatlar taşınabilir nitelikte olduğundan kamu zararı ve sorumluluk tespiti mümkün görünmediğinden … TL hakkında ilişilecek bir husus bulunmadığına,

İşbu ilamın tebliğinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğu ile,

Azınlık Görüşü:

Üye … ve …’ın karşı oy gerekçesi;

“Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından açık ihale usulü ile yaptırılan … ihale kayıt numaralı “… İşi” kapsamında yapılması gereken; … poz no.lu Harici Tip Hat Transformatörünün, … poz no.lu 10W Çift Taraflı Hoparlörün, … poz no.lu El Tipi 16 Kanal Telsiz Mikrofon Setinin, … poz no.lu Mikrofon Sehpasının, … poz no.lu 40W’lik Amplifikatörün ve … poz no.lu 200W’lık Amplifikatör imalatlarının Teknik Şartname, İş Kalemleri Listesi ve Pursantajlarda belirtilmiş olmasına karşın eksik yapıldığı görülmüştür.

Söz konusu imalatlardaki eksiklik … görevlendirilen uzmanlar tarafından da tespit edilmiş olup raporlarına dercedilmiştir. Sorumlular her ne kadar rapor konusu imalatların yapıldığını ve yerine konduğunu belirtmişlerse de; bu imalatların teslim alındığına dair herhangi bir kanıtlayıcı belgeyi savunmalarına eklememişlerdir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesine göre, yapılmamış imalatları yapılmış gibi değerlendirilerek bu işler için yükleniciye ödeme yapılması kamu kaynağında eksilmeye neden olması bakımından kamu zararı oluşturmaktadır.

Bahse konu kamu zararı, kontrol teşkilatında görevli kişiler ile yüklenicinin imzaladığı hakediş raporunun ödeme emri belgesine bağlanarak ödenmesi sonucu ortaya çıkmış olup, hakediş raporları ile buna ekli yapılan işler listesi, imalatların pursantaj oranlarını gösteren cetveller vb. belgeleri düzenleyen, imzalayan, onaylayan kişilerin sorumluluğu bulunmaktadır. Nitekim 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 üncü maddesinde;

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. …

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

…

Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar…”

Denilmek suretiyle ödemeye esas hakediş raporları ile diğer belgeleri düzenleyen kişilerin sorumluluğundan bahsedilmektedir.

Benzer olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesinde geçici ve kesin kabul işlemleri ile ilgili olarak ayrıntılı hükümler konulmuş olup, yapılan işlemlerden geçici ve kesin kabul komisyonu üyelerinin de sorumluluğu bulunmaktadır. Nitekim Şartnamenin “Geçici kabul” başlıklı 41 inci maddesine göre, geçici kabul komisyonu, gerçekleştirilen işlerin nev’ini, niteliğini, sözleşme ve ekleri ile teknik gereklere ve iş sırasında onaylanan değişikliklere uygunluğunu ve kabule hazır olup olmadığını, yüklenici veya vekili ile birlikte inceleyeceği hüküm altına alındığından işin projesine, mahal listelerine uygun olarak yapılmadığı halde yapılmış gibi gösterilmesi sonucu uğranılan zarardan söz konusu komisyon üyeleri sorumludur.

Ancak, söz konusu yapım işinde, harcama yetkilisi ve ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlisinin, işe ait şartnameler ve sözleşme gibi dokümanlar da göz önünde bulundurularak, uzmanlık ve teknik bilgi ile fiili fiziki incelemeye dayanılarak hazırlanan ve onaylanan hakediş raporu ve eki belgelerden, iş kapsamında imalatların yapılıp yapılmadığını kontrol etme, yapılmayan veya hatalı imalatı ödeme emri belgesi ve eki belgelerden tespit etme imkânı bulunmadığından yukarıda bahsedilen kamu zararından sorumlulukları bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, … İşi kapsamında eksik yapılan imalatlara ilişkin … TL kamu zararının ilgili teknik personel adına tazmin hükmedilmesi gerekir.”