İhale Uygulama projesinde verilen proje ve detaylarında eksiklik olması halinde bunların bedelsiz olarak yaptırılmasına ilişkin
T.C.
BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI
Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı
Karar Konusu: Asansör imalatı
Karar No : 2007/ 035
Karar Tarihi : 29/05/2007
YÜKSEK FEN KURULU KARARI
I- GİRİŞ
… ‘lığının… tarih ve … sayılı yazısı ile … tarihinde Anahtar Teslimi Götürü Bedelle sözleşmeye bağlanan ve … tarihinde geçici kabulü onaylanan “… İnşaatı işi”nde yaptırılan asansör imalatlarının bir kısmının ödenip ödenemeyeceği hususunda değerlendirme yapılması talep edilmektedir. … gün ve … sayılı yazımız ile konuya ait onaylı mimarı projeleri, şartnamesi, sözleşmesi, idari ve teknik şartnameler, mahal listesi ve yüklenici teklifleri, varsa imalat değişikliklerine ait teklif ve olur örnekleri istenmiş olup … tarih ve … sayılı yazı ile istenilen bir kısım belgeler gönderilmiş ve … gün ve … sayılı yazımızla ihtiyaç duyulan yaklaşık maliyet ile ihale dosyası eki bulunan mimari ve avan projeleri kapsayan CD’lerin gönderilmesi istenilmesine rağmen, asansörlerle ilgili yaklaşık maliyete ait belgeler gönderilmemiştir.
II KONU
İdaresi; … tipi blokların inşaat derzli olarak gösterildiği ve her bloğun ayrı girişlerinin olduğu, her bölüm için insan ve yük asansörü olmak üzere iki asansör projelendirildiği, dolayısıyla blok başına dört asansör yapılması gerektiği, bunun da avan proje ile yüklenici tarafından hazırlanan projelerde gösterilmiş olduğu. Özel idari ve teknik şartname 6 madde Çeşitli Hükümler birinci paragrafında da, “Yüklenici ihale şartnamesi, sözleşme, özel idari ve teknik şartnamenin hükümlerini, bu ihale dokümanlarının eki olan avan projeler ve mahal listelerini dikkate alarak tekliflerini verecektir. Verilen proje ve detaylarında eksiklik olması halinde bunları bedelsiz olarak yapmak ve yaptırmak yüklenicinin yükümlülüğündedir. ” hükmü bulunduğu ve bu hüküm gereğince ek bedel verilmeden … asansörün yüklenici tarafından yapılmasının gerektiğini ifade etmekte olup, yüklenicinin, hazırladığı teklif dosyasında … adet (G) tipi, … adet (H) tipi ve … adet (F) tipi blok olmak üzere toplam …blok için … adet asansör teklifini verdiğini, fakat (H) tipi blok için blok başına …adet asansör istenerek toplam … adet asansör imalatı gerçekleştirilmesi sonucu ilave olarak imalatı yapılan …adet asansör imalatının mukayeseli keşif ile yükleniciye ödenip ödenemeyeceği ile ilgili değerlendirme yapılmasını istemektedir.
III İNCELEME
Konu, Yüksek Fen Kurulu’nda, ilgi yazılar ve ekleri ile yürürlükteki mevzuat çerçevesinde incelenmiştir.
Bahse konu işe ait ihale dokümanları, sözleşme ve eklerinden anlaşıldığı üzere, ihale; avan proje üzerinden işin tamamına anahtar teslim götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapılmış ve işe ait uygulama projeleri anahtar teslim götürü bedel sözleşme imzalandıktan sonra yükleniciye hazırlatılmıştır.
4964 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle, 4734 sayılı Kanunun 68 inci maddesinde yapılan ve … projelerinde uygulama projesine ilişkin şartlar aranmaksızın ihaleye çıkılabilmeyi sağlayan değişikliğin yapılmış olduğu ve yine aynı Kanunun 49’uncu maddesiyle 4735 sayılı Kanunun 39’uncu maddesine (c) bendi ilave edilerek, … sayılı … Kanunu kapsamında yapılacak sözleşmelerde, özel sözleşme usûl ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulunun yetkili kılındığı ve bu yetkiye istinaden … no’lu Bakanlar Kurulu Kararıyla, … Kanunu kapsamında yapılacak sözleşmelerdeki esasların uygulanmasına yönelik olarak çıkarılacak tip sözleşmelerin …Başkanlığınca hazırlanmasına onay verildiği ve bunun üzerine idarece hazırlanan tip sözleşmelerle ihaleye çıkıldığı bilinmektedir.
Bahse konu işe ait sözleşmenin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 6.1 maddesi; “bu …. sözleşme…….. ihale dokümanında yer alan uygulama veya ön projelerle ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak işin tamamı için yüklenici tarafından teklif edilen………….toplam bedel üzerinden akdedilmiştir.” Şeklinde düzenlenmiş olup 4735 sayılı Kanunun tip sözleşme metnine ilave olarak veya ön projelere ifadesi yerleştirilmiş ve Ön proje ile anahtar teslim götürü bedel teklif istenilmiştir.
Aynı sözleşmenin “Tanımlar” başlıklı 5 inci maddesinde ise, ” Bu sözleşmenin
uygulanmasında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve … sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile
belirlenen … Kanunu kapsamında yapılacak sözleşmelerde uygulanacak esaslar ile
Yapım İşleri Genel Şartnamesinde ve ihale dokümanını oluşturan belgelerde yer alan tanımlar
geçerlidir.” Hükmü mevcut olup, atıf yapılan … nolu Bakanlar Kurulu Kararıyla alınan
… Kanunu Kapsamında Yapılacak Sözleşmelerde Uygulanacak Esasların Tanımlar
başlıklı 3 üncü maddesinde ise, “Bu esasların uygulanmasında 4734 sayılı kamu İhale Kanununda
yer alan tanımlar geçerlidir. ” Hükmü bulunmaktadır.
Sözleşmenin “Sözleşmenin Ekleri” başlıklı 9.1 madde bendinde de, “İhale dokümanı sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olup, idareyi ve yükleniciyi bağlar. Ancak sözleşme hükümleri ile ihale dokümanım oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki ya da farklılık olması halinde ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.” Hükmü ile 9.2 bendinde “İhale dokümanını oluşturan belgeler arasında Öncelik sırası aşağıdaki gibidir: l)Yapım İşleri Genel Şartnamesi…” hükmü yer almaktadır. Buna göre;
Anahtar testimi götürü bedel sözleşme; Uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için yüklenicinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden yapılan sözleşmeyi ifade etmektedir.
Bu tanım ile, mevcut sözleşmenin Türü ve Bedeli başlıklı 6.inci maddesinde yer alan ifadelerle çelişkili olmasının yanında, ihale dokümanlarında yer alan hükümler ile Yapım İşleri Genel Şartnamesinin konuyla ilgili Anahtar Teslim Götürü Bedel İşlerde Uygulama Projelerinin Yükleniciye Teslimi başlıklı 11 inci maddesinde ifadesini bulan “anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde yapılacak işlerin uygulama projeleri, şartnameler ve diğer teknik belgelerle birlikte, sözleşmenin imzalanması sırasında yükleniciye verilir.” hükmü ile Projelerin Uygulanması başlıklı 13 üncü maddesinde yer alan ”sözleşme konusu işler; idare tarafından yükleniciye verilen …….. uygulama projelerine uygun olarak yapılır ” hükümlerine aykırılık teşkil etmekte olup bu işin sözleşmesi ve eklerinde yer alan hükümlerin mevcut ihale mevzuatıyla uyumlu ve dengeli bir şekilde oluşturulamadığı görülmektedir.
Sözleşmesi, kanunların çerçevesini çizdiği Anahtar Teslim Götürü Bedel kavramına ve tipine uygun olarak akdedilen ihalelerde Öncelikle uygulama projelerindeki imalat detaylarından hareketle yapım şartları belirlenmekte, metrajlar tespit edilmekte ve tespitler mahal listelerine aktarılmaktadır. Mahal listesinin dayanağı uygulama projesi olmakta, yüklenicilerin tekliflerini de buna dayalı olarak verdikleri kabul edilmektedir.
Bu ihalede ise; bundan farklı olarak uygulama projesinin yerine değişken olan ön proje konulduğu sebebiyle, sözleşme sonrasında yüklenici tarafından yapılacak uygulama projesi şartları ve detayları, mahal listesiyle belirlenmeye çalışılmış ve inşaat işleri mahal listesinin ilk paragrafında yer alan ” ihale ekinde verilen projeler avan proje niteliğindedir. Projelerle mahal listeleri arasında çelişki olması halinde mahal listesi esastır.” hükmü ile mahal listesinin genel notlarının 5 inci maddesinde yer alan ” mahal listesi ile projeler arasında çelişki olması halinde, mahal listesi ve sözleşme eki şartnamelerdeki esaslar geçerlidir. ” hükmünün de bu nedenle konulmuş olduğu,
Elektrik mahal listesinin asansör kısmında ”Tüm Bloklara … şer adet asansör yapılacaktır. ” İfadesinin olduğu ve işe ait avan proje vaziyet planında ve lejantında … adet G tipi, … adet H tipi ve …adet F tipi blok olmak üzere toplam … bloğun yer aldığı, ancak, avan proje kat planında F ile G
tipi bloklarda … H tipi bloklarda ise …yük ve … insan asansörü olmak üzere … asansör
boşluğunun bulunduğu,
Yüklenici tarafından işin idari şartnamesinde istenilen hükümlere göre verilen ve sözleşmenin uygulanmasında esas alınacak olan teklif eki maliyet bileşenlerinde ise, …adet G tipi, … adet H tipi, ve…adet F tipi blok olmak üzere toplam…blok için her blokta … şer adet olmak
üzere toplam … adet asansör için teklif verdiğinin görüldüğü ve bu teklifinde idarece uygun
bulunarak ihalenin bu istekli üzerinde bırakılmış olduğu ve sözleşmenin de yüklenici tarafından
teklif edilen toplam bedel üzerinden bu şartlarla akdedilmiş olduğu,
Yapılan inceleme sonrasında anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan; idarenin atıf yaptığı Özel idari ve teknik şartname 6 inci maddesinde yer alan “….Verilen proje ve detaylarında eksiklik olması halinde bunları bedelsiz olarak yapmak ve yaptırmak yüklenicinin yükümlülüğündedir. ” Hükmünün, sözleşme kapsamında yapılması gereken imalatlara ilişkin bir hüküm olmadığı, sadece yükleniciye yaptırılan uygulama projesinde verilen proje ve detaylarında eksiklik olması halinde bunların bedelsiz olarak yaptırılmasına ilişkin bir hüküm olduğu açıktır.
IV KARAR
Bütün bu nedenlerle Anahtar Teslimi Götürü Bedel sözleşmeye bağlanan “… İnşaatı” işine ait olarak sözleşmesinin 6’ncı maddesinde belirtilen toplam götürü bedel içerisinde, sadece … adet asansörün yapımına ilişkin bedelin dahil olduğuna Kurulumuzun 29.05.2007 tarihinde yapılan toplantısında oy çokluğu ile karar verilmiştir.