ihale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalanamaması durumunda ekonomik açıdan en avantajlı 2 nci teklif sahibi istekli ile ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, sözleşme imzalanabileceğinin ifade edildiği ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri uyarınca ihalelerde idarelere ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif belirleme zorunluluğu getirilmediği bu sebeple başvuru sahibinin teklifinin geçerli olduğu ancak belirtildiği üzere idarenin başvuru sahibini ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlemesi gerekmediği hk

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.

İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,

 

Aynı Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.

Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir …” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeyi imzalamaması” başlıklı 67’nci maddesinde “(1) İhale üzerinde kalan isteklinin son başvuru ve/veya ihale tarihinde Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair bilgi ve/veya belgeleri veya kesin teminatı vermemesi ya da sözleşme imzalamaması durumunda, Kanunun 44 üncü maddesi hükümlerine göre, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının, ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir. …” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.

16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Müdürlüğümüze bağlı İlçe Entegre Hastanelerimize 2 Kalem Cihaz Alımı

b) Türü: Mal alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: Yenidoğan İşitme Tarma Cihazı Adet 6

Dijital Ağız İçi Fosfor Plak Tarayıcı Adet 6

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır…” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “İhalenin karara bağlanması” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.3. Aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan veya açıklamaları yeterli görülmeyen isteklilerin teklifleri reddedilir. Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan istekliler ile numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan istekliler ve numune ve/veya demonstrasyon değerlendirmesi başarısız sonuçlanan isteklilerin ise teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. Bu işleme ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir.” düzenlemesi,

 

 Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci maddesinde “37.1. İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde bırakılan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı Kurumdan teyit edilerek buna ilişkin belge ihale kararına eklenir.” düzenlemesi,

 

Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine bildirim” başlıklı 42’nci maddesinde “42.1. İhale üzerinde bırakılan istekliyle sözleşmenin imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir. …” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İncelemeye konu ihalenin Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü’nün ilçe entegre hastanelerine 2 kalem cihaz alımı işi olduğu, ihalenin 2 kısımdan oluştuğu, ihalenin başvuruya konu kısmının 6 adet Yenidoğan İşitme Tarama Cihazı alımından oluştuğu, ihalede 10 adet ihale dokümanı indirildiği, 31.08.2021 tarihinde yapılan ihalenin başvuruya konu kısmına 2 isteklinin katıldığı görülmüştür.

 

Bahse konu ihalenin 1’inci kısmı için, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin 256.380,00 TL, başvuru sahibi isteklinin ise 437.100,00 TL bedel teklif etmiş olduğu, anılan kısım için yaklaşık maliyet tutarının ise 499.500,00 TL olduğu, yine anılan kısımda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin belirlenmemiş olduğu anlaşılmıştır.

 

İdari Şartname’nin 36’ncı maddesinde, tekliflerin değerlendirilmesi işlemine ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek olması halinde ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edileceğinin belirtildiği, benzer şekilde aynı Şartname’nin 42’nci maddesinde de, ihale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, sözleşme imzalanabileceğinin ifade edildiği, özetle ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri uyarınca, ihalelerde idarelere ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif belirleme zorunluluğu getirilmediği bu sebeple başvuru sahibinin teklifinin geçerli olduğu ancak belirtildiği üzere idarenin başvuru sahibini ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlemesi gerekmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin birinci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Toplantı No 2021/045
Gündem No 33
Karar Tarihi 03.11.2021
Karar No 2021/UM.I-1997