|
BAŞVURU SAHİBİ:
Özkar İnşaat San. ve Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/417030 İhale Kayıt Numaralı “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) İle (3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 19.08.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) ile (3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Özkar İnşaat San. ve Tic. A.Ş’nin 16.09.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.09.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.09.2021 tarih ve 44827 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.09.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 24.08.2022 tarihli ve 2022/MK-277 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1590-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Deha Altyapı Anonim Şirketi – Feza Taahüt Anonim Şirketi İş Ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu, Şöyle ki;
– Açıklama istenilen iş kalemlerinin analizlerindeki miktarlarda ve yapılan hesaplamalarda aritmetik hata bulunduğu,
– Açıklama kapsamında sunulan bilgi/belge ve proforma faturalarda; bilgi/belgelerin ve faturaların içeriğindeki girdilere ilişkin, gerek analizlerde gerekse fiyat teklifinde ayrıntılı olarak açıklama yapılmadığı, iş kalemlerine ilişkin analizler ve bu analizleri tevsik edici bilgi ve belgeler ve EK-O.5 ve EK-O.6 fiyat tespit tutanaklarının mevzuata uygun olarak sunulmadığı, sunulan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin sunulmadığı, eksik sunulduğu ve yeterli açıklamanın yapılmadığı, özellikle bu hususta yapılacak hizmet için alınan teklifler, personel çalıştırılmasına dayalı işlemler olduğundan sunulan teklifteki işin yapılabilmesi için çalıştırılması öngörülen asgari toplam personelin sayısının belirtilmediği, asgari işçilik maliyetinin belirlenemediği ve sunulan birim fiyatla bağdaşıp bağdaşmadığının kontrolünün yapılmadığı,
Analiz girdileri için öngörülen birim fiyatlar ile iş kalemlerinin bir kısmı veya bütünü için öngörülen bedelleri tevsik etmek üzere sunulan fiyat tekliflerinin mevzuatta öngörülen usullere uygun olmadığı,
Proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tespit tutanakları talep edilip incelendiği takdirde sunulan proforma fatura/fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğu, faturalara dayanak teşkil eden maliyet tespit tutanağında yer alan paçal fiyat analizlerinin mevzuata aykırı olduğu ve üçüncü kişilerden alınan teklifler incelendiği takdirde alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı, analiz girdilerinin imalat kalemlerinde kullanılan ve proforma faturalarda yer verilen birimlerin birbirinden farklılık gösterdiği, proforma faturalarda YMM ya da SMMM imzasının olmadığı, fiyat tekliflerinin hangi beyanname dönemine ait olduğunun da belirtilmediği, ihale komisyonunca fiyat tekliflerini düzenleyen meslek mensuplarından EK-O.5 ve EK-O.6 fiyat tespit tutanakları istenilmediği,
EK-O.5 maliyet tespit tutanağı talep edildiği ve incelendiği takdirde, ilgili tutanağın imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, mamul/mala ilişkin fiyat teklifinin ve hizmete ilişkin hizmetin birim fiyatının tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olduğu, meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanmadığı, iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmediği veya mühürlenmediği, fiyat teklifini veren kişi/kişiler tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmadığı, ilgili tutanağın ekinde mükellefe ait Temsile Yetkili Olunduğunu Gösterir Ticaret Sicil Tasdiknamesi’nin veya Ticaret Sicil Gazetesi’nin aslı ya da onaylı sureti ile tutanağı imzalayanın noter tasdikli imza beyannamesinin olmadığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin olmadığı, ilgili tutanağın son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği,
EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağı talep edildiği ve incelendiği takdirde, ilgili tutanağın imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmadığı, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanmadığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmediği veya mühürlenmediği, ilgili tutanağın ekinde, mükellefe ait temsile yetkili olunduğunu gösterir Ticaret Sicil Tasdiknamesi’nin veya Ticaret Sicil Gazetesi’nin aslı ya da onaylı sureti ile tutanağı imzalayanın noter tasdikli imza beyannamesinin olmadığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin olmadığı, ilgili tutanağın son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği,
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ve ekinde yer alan belgelerin imzaya yetkili kişiler tarafından imzalanıp imzalanmadığı hususunun da tevsik edilmemiş olup; söz konusu hususa ilişkin yeniden bir inceleme yapılan belgelerde yer alan imzaların imzaya yetkili kişilerce gerçekleştirilmediği,
İdarece, ilgili tutanaklardan sadece Ek-0.6 Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının istenildiği, tutanakların sadece şekil yönünden dolduruluşuna ilişkin inceleme yapıldığı,
İdarenin incelemediği faturalar yönünden inceleme yapıldığı takdirde, örneğin isteklinin analizlerde “R-32N” olarak tanımlanmış IBO bulonu için aldığı bulon tekliflerinin farklı sınıflarda olduğunun (R32L, R32N/20. R32N/18,5, R32S. R32SS gibi) açıkça görüleceği, fiyat teklifi alınan diğer analiz girdilerinin de kanuna ve mevzuata aykırılık teşkil ettiği, söz konusu işe ait idarece verilen analizlerde istenilen “3,5″ 4,00 mm özel çelik boru” için alınan fiyat tekliflerinin daha önce aynı nitelikte malzeme imal etmemiş ve satmamış bir firma tarafından verildiği,
– Sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan asgari işçilik maliyetlerinin düşük gösterildiği, söz konusu istekli tarafından fiyat teklifine esas alınan analizlerde kullanılan işçilik maliyetinin yürürlükte olan asgari ücretin altında olduğu, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan isteklinin, güncel olmayan asgari işçilik maliyetlerini kullanmak suretiyle lehine kamu ihale mevzuatına aykırı bir biçimde maliyet avantajı sağladığı, pozların rayiç olmadığı, rayiç olmayan pozların alt analizlerindeki işçilik tutarlarının gösterilmediği, gösterilse dahi bu işçilik bedellerinin ihale tarihindeki asgari ücretin altında olduğu, yapılacak hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı işlemler olduğundan; analiz girdilerindeki işin yapılabilmesi için öngörülen asgari toplam personel sayısının, asgari isçilik maliyetlerinin belirlenmesi ve isteklinin açıklama istenilmeyen pozlar için sunduğu birim fiyatların kontrolünün yapılması gerektiği,
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan analiz girdilerinde kullanılan işçilik ücretlerinin formen, operatör makinist, yağcı, düz işçi gibi, vasıflı ve vasıfsız işçi ayırımı gözetilmeden eşit ücret tutarında işçilik bedeli alınmış olup; bu biçimiyle sunulan bir aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı,
– Sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan akaryakıt girdisi için öngörülen bedelin, EPDK tarafından belirlenen fiyatların altında olduğu, En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin raporda yer alan fiyatların %90’ının altında olduğu,
– Sunulan açıklamada yer alan iş kalemlerinin farklı tür ve miktarda girdiler içeren iş kalemleri olduğundan geleceğe dair bir fiyatlandırma yapıldığı, uyuşmazlık konusu ihalede nakliyeye ilişkin iş kalemlerinin farklı tür ve miktarda girdiler içeren iş kalemleri olduğu, bu nedenle nakliye maliyetlerinin söz konusu nakliye iş kalemlerine ilişkin fiyat teklifi alınan firmaların resmi defter ve muhasebe kayıtlarından çıkarılabilir bilgiler olmadığı, zira söz konusu işlerin daha önce gerçekleştirilmiş aynı tür ve girdileri içeren nakliye işlerinin olmadığı, bu kapsamda geleceğe yönelik bir fiyatlandırma yapıldığı,
– Sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan nakliye mesafelerinin ihale dokümanında yer alan nakliye mesafeleri ile örtüşmediği, anılan firmanın aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu analizlerde yer alan gereç malzemelerine ait nakliye mesafelerinin, idarece ihale dokümanı ekinde verilen gereç alanlarına ait nakliye mesafeleri ile uyuşmadığı, bu haliyle sunulan teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Şikâyet başvurusu neticesinde idarece alınan kararda, yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafelerin kullanılmadığının idare tarafından açıkça ikrar edildiği,
İdare tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.15’inci maddesi dayanak gösterilerek, açıklama yapan isteklilerin ihale konusu özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen ve onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekliliği belirtilmiş olmasına rağmen yine idare tarafından nakliye mesafesinin 29 km alındığı hususun uydu görüntüleri ile tevsik edildiğinin belirtildiği, uydu görüntülerinin 45.1.13.15’inci maddesi uyarınca tevsik edici belge olarak nitelendirilemeyeceği,
İstekli tarafından nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanılarak yapılan açıklamanın kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik edilmediği ve hafriyat toprağı/inşaat artığı malzemelerinin nakliyesinde idarece belirtilen mesafelerden farklı mesafeler kullanılamayacağı,
İsteklinin kurumlardan aldığı Ek-2 belgesi incelendiği takdirde, ilgili belgenin yetkili kişiler tarafından imzalanmadığı ve kaşelenmediği, nakliyede kullanılacak araçların plakasının doğru olarak belirtilmediği/eksik belirtildiği, ilgili belgenin ekinde sunulan nakliyede kullanılacak araçlar listesinin eksik olduğu, ilgili belgenin doğru ve eksiksiz olarak doldurulmadığı,
İdari Şartname’nin 48.3’üncü maddesi hükmü gereğince; isteklinin yasal döküm alanlarına göre oluşacak nakliye mesafelerini kullanmadığı ve idarece internet sitesinde ilan edilen 2021 yılı hafriyat ve inşaat atıkları bertaraf ücret tarifesindeki bertaraf ve geri kazanım bertaraf bedelleri olan 5.5 TL/ton ve 8.25 TL/ton (geri kazanım bertaraf bedeli söz konusu olduğunda fiyat bu olup, İdare tarafından verilen cevapta döküm sahasının geri kazanım tesisi olması nedeni ile bu bedelin alınması söz konusu olabileceğinden) bedellerine savunma analizlerinde yer vermediği,
– Anılan istekli tarafından hesaplamaya esas alınan “Her Cins ve Tonajda Motorlu Araç Taşıma Katsayısı (K)” pozunun birim fiyatının yanlış kullanıldığı,
– Sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan analizlerin, taşıma birim fiyat hesaplamalarında kullanılan malzeme yoğunluklarının ilgili kurum ve kuruluşlarca açıklanmış olan yoğunluklara uymadığı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan firma tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında sunulmuş olan analizlerin taşıma birim fiyat hesaplamalarında kullanılan malzeme yoğunluklarının, ilgili kurum ve kuruluşlarca açıklanmış olan yoğunluklara uymadığı,
– Sunulan aşırı düşük teklif açıklama dosyasında yer alan analiz girdi miktarlarının, idarece açıklama isteme yazısı ekinde verilen analiz formatlarında yer alan girdi miktarları ile aynı olmadığı, bu kapsamda sunulan açıklamalardaki birim fiyat analizlerinde yer alan malzeme ve makine miktarlarında, idarenin vermiş olduğu analiz formatına göre değişiklikler yapıldığı,
– Sunulmuş olan analizlerdeki malzemelerin (çimento, katkı vb.); ihale dokümanı kapsamındaki birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve teknik şartnamelere uygun standartları karşılamadığı, işin bilim ve sanat kurallarına göre yapımına elverişli olmayan ve ihale dokümanında belirtilen şartları karşılamayan aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,
– Sunulmuş olan analizlerde kullanılan makine ve ekipmanlara ait açıklamaların kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,
Analizlerde kullanılan makine ve ekipmanlara ait kapasitelerin, işe özgün olarak hazırlanan ve ihale ekinde verilen teknik şartnameler, projeler ve birim fiyat tarifleri göz önünde bulundurularak belirlenmediği veya idare analizlerinde yer alan ilgili makine ve ekipmana ait teknik verilerin çok altında alındığı,
İdare tarafından verilen analizlerde değiştirilen kullanım sürelerinin; işe özgü olarak hazırlanan ve ihale ekinde verilen teknik şartnameler ve birim fiyat tarifleri göz önünde bulundurularak belirlenmediği,
Anılan firmanın, akaryakıt sarf miktarlarının ve birim zamandaki üretim miktarlarının belgelere dayalı ve rasyonel olarak izah edilmediği,
Anılan firmanın teklifinde kullandığı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanların analiz girdilerine ilişkin açıklamaların; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılmadığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin ise resmi rayici bulunmayan iş makinelerine ait olmadığı, isteklinin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yaptığı açıklamada, bu hususları tevsik eden belgeleri açıklama kapsamında sunmadığı, iş makinesine ilişkin tutar olarak; iş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olmasına karşı, amortisman maliyeti katsayısı sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunması gereken tutarın kullanılmadığı, iş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olmasına rağmen, yukarıda belirtilen hesaplama tutarının altında olduğu görülmekle birlikte, iş makinesinin satın alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutarın, kullanılması gerekirken kullanılmadığı,
İsteklinin kendi malı makinelere ilişkin olarak sunulan YMM/SMMM raporu ekinde makinelerin teknik özelliklerini tevsiken bilgi ve belge sunulmadığı, aynı zamanda rapor ekinde sunulan belgelerin sunuluş şeklinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesine uygun olmadığı, beton santrali, mekanik plent, konkasör vb. ekipmanlar için sunulan kapasite raporunun da söz konusu Yönetmelik’in ilgili maddesine uygun olmadığı, kapasite raporunun geçerlilik süresinin dolduğu, kapasite raporunun düzenlendiği işyerinin kapatıldığı halde kapasite raporunun kullanılmaya devam edildiği, fiili olarak kapasite tespiti yapılan yerde beton santralinin, mekanik plentin, konkasörün vb. ekipmanların kurulu olmadığı, kurulu olmayan yerde kapasite raporunun tespiti ve belgelendirilmesinin mümkün bulunmadığı, kapasite raporuna esas olan beton santralinin, mekanik plentin, konkasörün vb. ekipmanların şirketin kendi malı olmadığı, kendi malı olarak sunulan beton santrali, mekanik plent, konkasör vb. ekipmanlar ile kapasite raporuna esas olan beton santralin, mekanik plentin, konkasörün vb. ekipmanların aynı olmadığı, tüm bu hususların kapasite raporunu düzenleyen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği veya kapasite raporunu düzenleyen odadan teyit edilerek karar verilmesi gerektiği,
– Sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdilerin dahil edilmediği, bu analizlerin tam doğru ve eksiksiz sunulmadığı,
Açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin birim fiyatlarının “0.00 TL” olarak hesaplamaya dâhil edildiği ve böylece söz konusu girdiler için bedel öngörülmediği, diğer yandan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında aynı analiz girdisi için farklı fiyatların öngörüldüğü, iş makineleri girdilerine ilişkin olarak bazı analizlerde açıklama istenilmesine rağmen bazı analizlerde söz konusu girdilerin açıklama istenilmeyen girdi olarak belirlendiği, anılan istekli tarafından söz konusu girdilerin açıklama istenilmeyen girdi olarak değerlendirilip 0,01 TL birim fiyat öngörüldüğü ve bu şekilde fiyat avantajı sağlandığı, açıklamanın bu haliyle mevzuata uygun olmadığı, analizlerde kullanılan kamu kurum ve kuruluşları birim fiyatları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin liste şeklinde açıklama kapsamında sunulmadığı, diğer yandan, analiz girdilerinde kullanılan birim fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin altında olduğu,
– Çimento ve demir ürünlerine ilişkin açıklamalarda, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.3’üncü maddesinde belirtilen hususlara aykırı olarak üreticinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanılmasına, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgenin sunulması yeterli olmasına rağmen aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan istekli tarafından bu belgenin usulüne uygun olarak sunulmadığı,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.4’üncü maddesine göre isteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanmasına, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterli olmasına rağmen aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan istekli tarafından bu belgenin usulüne uygun olarak sunulmadığı,
İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanmasına karşın, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş, örneğin Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifi gibi; teklifleri sunması yeterli olmasına rağmen aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan istekli tarafından bu belgenin usulüne uygun olarak sunulmadığı,
– Teklife konu mamullerin/malların stoklarında bulunduğu belirtilmiş ise de ihale komisyonunca EK-O.8 Stok Tespit Tutanağı istenilmediği,
EK-O.8 Stok Tespit Tutanağı talep edildiği ve incelendiği takdirde, istekli tarafından yapılan açıklamada, malın/malların ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunmadığı, tutanakta ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyetinin gösterilmediği, istekli tarafından teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatların, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olduğu, ilgili tutanağın imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, ilgili tutanağın ekinde meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin olmadığı, ilgili tutanağın son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği,
İsteklinin teklife konu stok mallar içerisinden nervürlü çelik niteliği taşıyan malların stok süresince hayatın olağan akışı gereği paslanacağı hususu göz ardı edilmiş olup, paslanan malların kumlama ya da antipas kimyasallar ile kullanılabilir hale getirilmesi gerektiği, bu noktada doğacak ek maliyetlerin ve zayiatların stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malların birim maliyet fiyatlarını arttırdığı gibi toplam miktarını da düşüreceği, sunulan aşırı düşük teklif açıklama dosyasında yer alan analiz girdi miktarlarına ilişkin sunulan birim maliyetlerin açıklanan sebepler nedeniyle artacağından ve paslanan malların kumlama ya da antipas kimyasallar ile kullanılabilir hale getirilmesi için oluşacak maliyetlerin sunulan açıklamalardaki birim fiyat analizlerinde bulunmadığından isteklinin fiyat teklifinin gerçeği yansıtmadığı ve aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı,
Zayiat kaynaklı stoktaki malların toplam miktarının düşmesi; ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halini doğuracağından ve bundan kaynaklı eksik kalan miktar için de ek bir açıklama yapması mümkün olmadığından açıklamanın uygun olmadığı,
Mallara ilişkin olarak üçüncü kişilerden alınması gereken fiyat teklifinin sunulmadığı,
İsteklinin aşırı düşük fiyat savunmasında kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatlar kullandığı ve bu kapsamda Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.6’ncı maddesi uyarınca istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen EK.0.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağının ihale komisyonunca istenilmediği,
EK.0.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı talep edildiği ve incelendiği takdirde, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapılmadığı, satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olmadığı, son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapmadığı, isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmadığı, satılan malın söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılmadığı, ilgili tutanağın imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, ilgili tutanağın ekinde Meslek Mensubuna Ait Faaliyet Belgesinin olmadığı, ilgili tutanağın son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği,
– Sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kamu rayiçlerinin girdileriyle açıklandığı, analiz girdilerinin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, ilgili rayiçler için hangi kamu kurum ve kuruluşunun ve hangi yıla ait birim fiyatını kullandıklarının belirtilmediği, birim fiyat poz numarası yazılarak ve liste halinde belirtilerek açıklama kapsamında sunulmadığı, ilgili birim fiyatların kâr ve genel giderlerden arındırılmış halinin üzerine hiçbir kâr ve genel gider ilave etmeden kullanıldığı,
2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından, teklifi kapsamında EKAP platformu üzerinde yapılması gereken işlemlerin tam ve eksiksiz bir biçimde yapılmadığı, EKAP’a kayıtlı gerçek veya tüzel kişilerin kendileri, ilgisine göre ortakları ve ortaklık oranlarının (halka arz edilen hisseler hariç)/üyeleri/kurucuları, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda temsile yetkili yönetimindeki görevlileri ile vekil veya temsilcilerine ilişkin ad, soyad, unvan ve işletme adı ile kimlik numarası bilgilerini EKAP’a kaydetmeleri ve son başvuru veya ihale tarihinden ve sözleşme imzalamadan önce güncellemeleri, anonim şirketlerin (tek ortaklı şirketler hariç), ortaklar ve ortaklık oranlarının kaydı kapsamında beyan edilen kişilere ilişkin pay defteri ile dayanağı yönetim kurulu karar defterinin ilgili kısımlarının da taranarak EKAP’a yüklenmesi, yerli aday ve isteklilerin kayıt işlemleri kapsamında kullanılacak olan MERSİS numaralarının, şubeler dâhil, eksiksiz şekilde beyan edilerek onaylanması, EKAP’a daha önceden kayıtlı olan yabancı isteklilerin, ortaklar ve ortaklık oranları ile ayrıca yönetimindeki görevlilerin kaydı kapsamında beyan edilen kişilere ilişkin olarak, gerekli belgelerin kendi mevzuatlarındaki karşılıkları esas alınarak ilgili kısımlarının da EKAP’a taranarak yüklenmesi gerektiği, aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan istekli tarafından EKAP platformu üzerinde yapılması gereken kayıt, yükleme, güncelleme ve onaylama işlemlerinin tam ve eksiksiz yapılmadığı, pay defteri ile dayanağı yönetim kurulu karar defterinin ilgili kısımlarının da taranarak EKAP’a yüklenmediği, diğer yandan pay sahiplerinin tam ve doğru olarak kaydedilmediği,
3) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından, teklif dosyaları kapsamında sunulan Ticaret Sicil Gazetelerinin gerekli bilgileri içermediği, ilgili Gazetelerdeki bilgilerin pay defterleri ve ortaklık durum belgesindeki bilgilerle uyuşmadığı, vekâletnamelerin geçersiz olduğu, zira vekâletname verilirken kullanılan imza sirkülerinin güncel olmadığı, imza sirküleri, vekâletname, imza beyannamesi gibi yetki belgelerinin son durumu gösterir şekilde sunulmadığı ve ihale tarihi olan 19.08.2021 tarihi itibari ile anılan isteklinin teklif dosyası içerisinde, ortakların ilgisine göre ad/soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dâhil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişileri ve bu kişilerin T.C. kimlik numarası/vergi numarasını gösteren şirketin son durumunu gösterir belgelerin sunulmadığı,
4) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından, teklif dosyaları kapsamında sunulan iş deneyim belgesinin iş grubunun uygun olmadığı ve tutarının asgari iş deneyim belgesi tutarını karşılamadığı,
5) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından, ortaklık tespit belgesi için yapılan beyanların hatalı doldurulduğu,
6) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından, beyan edilen bilanço oranlarının ve ciro bilgilerinin yeterlik kriterlerini sağlamadığı,
7) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan geçici teminat mektubunda, firma adı ve banka adının yanlış yazıldığı, beyan edilen geçici teminat tutarının ve geçerlilik tarihinin yetersiz olduğu,
8) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan banka referans mektubu tutarının yetersiz olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 20.10.2021 tarih ve 2021/UY.II-1908 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği,
Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 18. İdare Mahkemesinin 03.02.2022 tarihli ve E:2021/2403, K:2022/207 sayılı kararı üzerine alınan 23.03.2022 tarihli ve 2022/MK-105 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 20.10.2021 tarihli ve 2021/UY.II-1908 sayılı kararının 1’inci iddiasında yer verilen “..ancak belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle il belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyeleri, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyelerinin sorumlu olduğu, 20.10.2021 tarihli ve 2021/UY.II-1907 sayılı Kurul kararı kapsamında başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından bahse konu tesise ilişkin olarak Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş. nin başvuru ekinde yer verdiği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı verilen cevap yazısında, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin depo olarak kullanılamayacağının ifade edildiği, ihaleyi gerçekleştiren İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından şikayet başvurusuna verilen cevap yazısında söz konusu tesisin uygun bulunduğunun belirtildiği, ilgili tesise ilişkin ihaleyi yapan idarenin farklı bir biriminin vermiş olduğu karar ile ihaleyi gerçekleştiren biriminin vermiş olduğu kararın çelişkiye sebep olduğu, verilecek kararın ihalenin sonucuna etki edeceği anlaşıldığından, idarenin bu tesisin depolama amacıyla kullanılmasına ilişkin bir hukuki engel olup olmadığına ilişkin gerekli araştırmayı yaparak karar alması gerektiği sonucuna varılmıştır.” kısmı ile “… Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin depo olarak kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin idarece gerekli araştırma yapıldıktan sonra karar verilmesi,…” kısmının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince ihale üzerinde bırakılan Deha Altyapı Anonim Şirketi – Feza Taahüt Anonim Şirketi İş Ortaklığı’na ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine,” karar verildiği anlaşılmıştır.
Anılan Mahkeme kararına ilişkin yapılan temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesinin 09.05.2022 tarihli ve E:2022/1646, K:2022/1956 sayılı kararı ile davanın kısmen reddi, dava konusu işlemin kısmen iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının temyize konu iptale ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49’uncu maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının iptale yönelik kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu karar üzerine alınan 24.08.2022 tarihli ve 2022/MK-277 sayılı Kurul kararı ile esas incelemesi başvuru sahibinin “ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin depo olarak kullanılamayacağı” iddiası ile sınırlı yapılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…Hafriyat Toprağı: İnşaat öncesinde arazinin hazırlanması aşamasında yapılan kazı ve benzeri faaliyetler sonucunda oluşan toprağı,
İnşaat Atıkları: Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların yapımı esnasında ortaya çıkan atıkları,
Yıkıntı Atıkları: Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların tamiratı, tadilatı, yenilenmesi, yıkımı veya doğal bir afet sonucunda ortaya çıkan atıkları,
…ifade eder.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Genel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının yönetimine ilişkin genel ilkeler şunlardır;
a) Atıkların kaynağında en aza indirilmesi esastır.
b) Bu atıkların yönetiminden sorumlu kişi, kurum/kuruluşlar, atıkların çevre ve insan sağlığına olabilecek zararlı etkilerinin azaltılması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.
c) Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılması ve özellikle alt yapı malzemesi olarak yeniden değerlendirilmesi esastır.
d) Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının karıştırılmaması esastır.
e) Sağlıklı bir geri kazanım ve bertaraf sisteminin oluşturulması için atıkların kaynağında ayrılması ve “seçici yıkım” esastır.
f) Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atığı üreticileri, atıklarının bertarafı için gerekli harcamaları karşılamakla yükümlüdürler.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Bakanlığın Görev ve Yetkileri” başlıklı 6’ncı maddesinde “Bakanlık;
a) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan atıkların yönetimine ilişkin program ve politikaları saptamak, Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak ve gerekli idari tedbirleri almakla,
b) Geri kazanılmış ürünlerin kullanımını özendirmekle,
c) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan atıkların oluşumundan bertarafına kadar yönetimlerini kapsayan bütün faaliyetlerin kontrolünü ve denetimini yapmakla,
yükümlüdür.” hükmü,
“Belediyelerin Görev ve Yetkileri” başlıklı 8’inci maddesinde “İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyeleri, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyeleri,
a) Hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla,
b) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle,
c) Depolama sahası yerinin seçimi, inşaatı veya işletilmesi sırasında çevre ve insan sağlığını olumsuz etkilemeyecek şekilde gerekli tedbirleri almak veya aldırtmakla,
d) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, taşınması ve bertaraf bedelini belirlemekle,
e) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları için toplama, taşıma hizmeti verecek firmaların adresleri ve telefon numaraları ile nakliye bedellerini halkın bilgileneceği şekilde ilan etmekle,
f) Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı faaliyetlerini denetlemekle,
g) Belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle,…” hükmü,
“Genel Esaslar” başlıklı 13’üncü maddesinde “Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının, üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılması yasaktır.
Faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşlar; bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/mahallin en büyük mülki amirine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlüdürler. Bununla ilgili işlemler 23’üncü maddede belirtilen esaslara göre yapılır.” hükmü,
“Hafriyat Toprağının Tekrar Kullanılması ve Geri Kazanılması” başlıklı 26’ncı maddesinde “ Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının öncelikle kaynağında azaltılması, ayrı toplanması, tekrar kullanılması ve geri kazanılması esastır.
Hafriyat sırasında, bitkisel toprak ayrı olarak toplanır. Bitkisel toprak park, bahçe, yeşil alan yapımında rekreasyon amacıyla kullanılacak ve kesinlikle depolama sahasına gönderilmeyecektir.
Bitkisel toprak dışındaki hafriyat toprağı ise öncelikle dolgu, rekreasyon, katıatık depolama alanında günlük örtü ve benzeri amaçla kullanılacak, tekrar kullanımlarının mümkün olmaması durumunda depolanarak bertaraf edilecektir.
Kimyasal/pişebilirlik özelliklerinin uygun olması durumunda yüksek miktarlardaki hafriyat toprağı çimento sanayiinde kil hammaddesi olarak öncelikle kullanılacaktır.” hükmü,
“İnşaat/Yıkıntı Atıklarının Geri Kazanılması” başlıklı 27’nci maddesinde “Doğal kaynakların korunması, sürdürülebilir üretim, depolanacak atık miktarının azaltılması ve ekonomik değer yaratılması amacıyla inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılması esastır. Yüksek kaliteli geri kazanım ürünleri elde edilmesi ve maliyetlerin azaltılması amacıyla atıkların oluştukları yerlerde ayrılması gerekmektedir.
Geri kazanılamayan inşaat/yıkıntı atıkları gerekli ayrıştırma ve boyut küçültme yapıldıktan sonra Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtilen esaslara göre katı atık depolama alanında günlük örtü malzemesi olarak kullanılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmelikte geçen;
…
b) Atık: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tüm madde veya malzemeyi,
…
f) Düzenli depolama tesisi (DDT): Atıkların oluştuğu tesis içinde geri kazanım, ön işlem veya bertarafa gönderilmek üzere geçici depolandığı birimler, atığın geri kazanım veya ön işleme tabi tutulmak amacıyla üç yıldan daha kısa süreli ara depolandığı tesisler ile atığın bertaraf işlemine tabi tutulmak üzere bir yılı geçmeyecek şekilde ara depolandığı tesisler hariç olmak üzere atıkların yeraltı veya yer üstünde belirli teknik standartlara göre bertaraf edildiği sahaları,
…
m) Lot: Düzenli depolama tesisinin etkin kullanılması amacıyla nihai dolum hacmi belirli, altyapısı bu Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmiş olan düzenli depolama tesisi bölümlerini,
… ifade eder.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Düzenli depolama tesislerinin sınıflandırılması” başlıklı 5’inci maddesinde “… (1) Düzenli depolama tesisleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:
a) I. sınıf düzenli depolama tesisi: Tehlikeli atıkların depolanması için gereken altyapıya sahip tesis.
b) II. sınıf düzenli depolama tesisi: Belediye atıkları ile tehlikesiz atıkların depolanması için gereken altyapıya sahip tesis.
c) III. sınıf düzenli depolama tesisi: İnert atıkların depolanması için gereken altyapıya sahip tesis.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Lisans başvurusu” başlıklı 11’inci maddesinde “(1) Düzenli depolama tesisleri için tesisin bulunduğu belediyeden usulüne göre alınmış izin veya ruhsat üzerine Bakanlıktan lisans alınması zorunludur. Bu amaçla;
a) Düzenli depolama tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, öncelikle kuracakları tesisin bu Yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde istenen şartları yerine getirebileceğini gösterir, mali fizibiliteyi de içeren ve Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen atık yönetim planıyla uyumlu olduğunu gösterir raporu, Bakanlığa sunmakla ve uygun görüş almakla yükümlüdür.
b) Çevresel etki değerlendirmesi süreci olumlu olarak tamamlanan ve uygulama projesi Bakanlıkça onaylanan tesisin inşaatı, uygulama projesi ve teknik şartnamesine uygun olarak Bakanlığın belirlediği usulde denetlenerek tamamlanır.
c) İnşaat süresince Bakanlığa sunulacak denetleme raporları ve işletme planı Bakanlıkça onaylanan tesis, Düzenli Depolama Tesisi Proje Onay Belgesi ile Bakanlığa Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre geçici faaliyet belgesi için müracaat eder. Geçici faaliyet izni süresi içerisinde Bakanlığa sunulacak izleme raporları ve kapatma planı ile lisans müracaatı değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2010/16 sayılı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğe İlişkin Genelge’nin 27’nci maddesinde “Hafriyat Toprağı İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetmeliği Madde 26’ya göre “Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının öncelikle kaynağında azaltılması, ayrı toplanması, tekrar kullanılması ve geri kazanılması esastır.” Hafriyat toprağı öncelikle dolgu, rekreasyon, katı atık depolama alanında günlük örtü ve benzeri maksatlarla kullanılır. Bu kapsamda hafriyat toprağı için, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’in Madde 2 – (2) (b) bendi gereğince alan ıslahı, restorasyon veya dolgu maksatlı ve düzenli depolama tesislerinde inşaat maksatlı kullanımında, Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. Ancak, inşaat ve yıkıntı atıkları öncelikle geri kazanılır; düzenli depolanacak ise, Yönetmeliğin hükümlerine uyulmak zorundadır.” açıklaması yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
…
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.
45.1.13.16. Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
…
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.
…
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.” açıklaması yer almaktadır.
İhaleye ilişkin İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler
2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) ile (3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 923
d) Kodu:
e) Miktarı:
2270 Metre Çift Tüp Tünel ve 1570 Metre Yol İmalatları Yapılması – Yapım İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Buca/İzmir” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,00
48.2 Yollarda yapılacak kazı çalışmaları Büyükşehir Belediyesi Aykome (Alt Yapı Koordinasyon Müdürlüğü) Uygulama Yönetmeliği’ne göre yapılacaktır.
48.3 Hafriyat malzemesi ve inşaat/yıkıntı atıklarının yasal döküm alanlarına yönlendirilmesi için, kullanılan araçlarda takip cihazı bulunması ve Belediyemizden ” Hafriyat Toprağı, İnşaat/Yıkıntı Atıkları Taşıma İzin Belgesi ” alınmış olması zorunlu olup takip cihazı ve izin belgesi bulunmayan araçlar çalıştırılmayacaktır. (Yasal döküm alanlarına, belediyemizin; https://www.izmir.bel.tr/tr/HafriyatTopragiInsaat-yikintiAtiklarininBertarafi/293/93 internet adresinden ulaşılabilir.)
48.4 Bu işin yapım aşamasında” Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesi Aranması Hakkında Yönetmelik ” hükümleri uygulanacaktır.
48.5 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile kanun kapsamında yayınlanan yönetmeliklere ve tebliğlere uygun olarak yüklenicinin ve alt yüklenicilerin gerekli önlemleri alarak yapım, bakım ve onarım çalışmaları yapması zorunludur. Bu bağlamda yüklenici tarafından inşaat sahasına giriş çıkışları kontrol altına almak, can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla ekte detaylandırıldığı şekilde şantiye sahasının etrafı 2 m yüksekliğinde kutu profil karkas üzerine OSB pano monte edilerek ve daha sonra üzerine İdarenin vereceği görsel dokümanlar basılarak hazırlanan panolarla komple çevrilmek suretiyle iş süresince gerekli tedbirler alınacak ve giderleri yükleniciye ait olacaktır.
48.6 Kontrollük hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla yüklenici tarafından 5 ve 5 yaşından küçük 8(SEKİZ) adet araç temin edilecektir. Araçların her türlü masrafı yakıt, tamir, şoför vb. giderleri yükleniciye aittir. Araçların bulundurulmaması halinde her bir araç için günlük 250,00 -TL (iki yüz elli Türk Lirası) ceza kesilecektir.
48.7 Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklifin Belirlenmesi
A. Değerlendirme teklif fiyatı ile kalite ve teknik değer nitelik olmak üzere iki kısımda yapılacaktır.
A.l. Teklif fiyatı puanlaması
Teklif fiyatı puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 50 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları;
TFP = (TFmin x 50) / TF formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
TFP: Teklif puanı,
TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı,
TF: İsteklinin teklif fiyatı, ifade eder.
A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması
Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri Madde 35 de ki tabloda gösterilmiştir.
A.2.1. Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen tutarların toplam tekliflerine oranının; her bir iş kalemi için belirlenen minimum ve maksimum teklif oranları aralığında (minimum ve maksimum oranlar dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için Madde 35 deki tabloda yer alan puanlar verilecektir.
A.2.2. Teklif oranları hesaplanırken yuvarlama yapılmayacaktır.
A.2.3. İsteklilerin teklif oranları, belirlenen minimum ve maksimum teklif oranları dışında kalıyorsa o iş kalemleri için puan alamayacaklardır.
A.2.4. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.
A.3. Toplam puan (TP)
Toplam puan, teklif fiyat puanı (TFP) ile kalite ve teknik değer nitelik puanının (FDP) toplamıdır.
A.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;
FDTF = (ETF x 100) / TP formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedelini,
ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedelini,
TP: İsteklinin toplam puanını
ifade eder.
B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.
Sınır Değer Katsayısının Altyapı İşlerinde N=1,00 olarak uygulanması’ Resmi Gazete’nin 20 Şubat 2020 tarihli ve 31045 sayılı nüshasında yayınlanarak 20 Şubat 2020 tarihi itibari ile yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Birim fiyat teklif almak suretiyle 19.08.2021 tarihinde gerçekleştirilen başvuru konusu ihalede 68 adet doküman indirildiği, ihaleye 25 isteklinin katıldığı, 10.09.2021 onay tarihli ihale komisyon kararından, ihalenin Deha Altyapı Anonim Şirketi-Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Özkar İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
İdarece sınır değerin altında teklif sunan isteklilere 31.08.2021 tarihinde EKAP üzerinden “Aşırı Düşük Açıklama Talebi” konulu yazının gönderildiği, söz konusu yazıda “19.08.2021 tarihinde gerçekleştirilen “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) ile (3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” ihalesinde 4734 sayılı Kanun’un 38. maddesi ile idari şartnamenin 33. maddesi gereğince teklifiniz aşırı düşük olarak saptanmıştır.
Yazımız ekinde listelenen aşırı düşük sorgulamaya esas iş kalemlerine ait, ekteki analiz formatlarına uygun analizlerinizin; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45. maddesi kapsamında ve belgelere dayalı olarak düzenlenmesi, herhangi bir tereddüte mahal verilmemesi adına tüm fiyat tekliflerinize ait meslek mensubunca onaylı EK-O.5, EK-O.6, EK-O.7 ve EK-O.8 numaralı tutanakların da açıklamanız ekinde sunulması ve üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alındığının belgelendirilmesi suretiyle;
08.09.2021 tarih, saat 17:30’a kadar idaremize sunulması için bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Ekler:
Aşırı düşük sorgulamasına esas iş kalemleri listesi ve girdi cinsleri belirtilen analiz örnekleri (11 sayfa)” ifadelerine yer verildiği,
Söz konusu yazı ekinde açıklama istenecek iş kalemleri listesi ve açıklama istenen ve istenmeyen girdiler listesinin eklendiği anlaşılmıştır.
Yine idarece sınır değerin altında teklif sunan isteklilere 02.09.2021 tarihinde EKAP üzerinden “Aşırı Düşük Açıklama Düzeltilmesi” konulu yazının gönderildiği, söz konusu yazıda “31.08.2021 tarihinde gönderilen açıklama talebimiz ekindeki BFİ.047 poz numaralı Kazının Depoya Nakli iş kaleminin analizindeki ” Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları bertaraf bedeli” girdisinin birimi sehven metreküp olarak yazılmıştır. Doğrusu ton olacaktır.
Düzeltilmiş analiz formatı ekte sunulmuştur.
Bilgilerinizi rica ederim.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu yazı ekinde “BFİ.047 kazının depoya nakli” iş kalemine ilişkin düzeltilmiş analiz formatının isteklilere gönderildiği görülmüştür.
Aşırı düşük teklif açıklama talebi kapsamında isteklilere gönderilen yazıda,
– BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli
– BFİ.070 – C 30/37 Hazır Beton Harcı İle Demirli Beton Yapılması
– BFİ.079 – Yeni Avusturya Tünel Açma Yöntemine Göre Her Türlü Zemin Sınıfında Tünel Kazısı Yapılması
– BFİ.080 – Tünelde Püskürtme Betonu Yapılması (Her şey Dahil) (C30/37 Betonu İle)
– BFİ.086 – Ibo Bulonu Tesis Edilmesi (Her şey Dahil)
– BFİ.089 – Tünel Nihai Beton Kaplamasının Yapılması (C 30/37 hazır beton harcı ile)
– BFİ.091 – Tünelde 3,5” Çapında Çelik Boru İle Kendinden Delen Süren yapılması (Her şey Dahil)
– BFİ.098 – Betonarme İçin Ø 8 – Ø 12 mm.lik İnce Nervürlü Çelik Temini ve İşçiliği
– BFİ.099 – Betonarme İçin Ø 14 – Ø 32 mm.lik Kalın Nervürlü Çelik Temini ve İşçiliği
– BFİ.100 – Çelik İksa Yapılması (Her şey Dahil)
İş kalemlerinin açıklanması istenen iş kalemleri olarak belirlendiği görülmüştür
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından “BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli” iş kalemi için açıklama kapsamında “Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları bertaraf bedeli (KDV hariç) (Yoğunluk 1,6 ton/m3 kabul edilmiştir.)” analiz girdisi için İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı İnşaat Atıkları Şube Müdürlüğü tarafından yayımlanmış gelir tarifesinin sunulduğu, sunulan tarifede yer alan “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Bertaraf Bedeli”nin kullanıldığı, söz konusu fiyatın 5,50 TL/ton olduğu, hesaplamalara KDV tutarı hariç 4,6610 TL/ton olarak dahil edildiği, kazıdan çıkan hafriyatın nakli için İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin kullanılacağının belirtildiği, bu tesise ilişkin olarak Konak ve Bornova Belediye Başkanlıkları tarafından düzenlenmiş Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Taşıma ve Kabul Belgeleri’nin sunulduğu, bahse konu belgelerin yetkili kişiler tarafından imzalandığı, belgelerde nakliyede kullanılacak araçlara liste halinde yer verildiği, ayrıca söz konusu tesisine İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından belediyenin internet sayfasında açıklanan “Atıkların Toplanma ve Depolama Alanları” listesinde yer aldığı, açıklamada malzemenin nakli için kullanılacak tesise ait mesafelerin işin yapılacağı yere göre değişik gösterdiğinin belirtildiği (13 km, 17 km, 15 km ve 21 km) buna ilişkin mesafeleri gösteren uydu görüntülerinin sunulduğu, ancak iş kaleminde yer alan kazı nakline ilişkin fiyatın 29 km üzerinden hesaplandığı görülmüştür.
Yüksel İnşaat A.Ş. – Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından, incelemeye konu itirazen şikayet başvurusuna 11.10.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan ek bir belgenin sunulduğu, söz konusu yazının ekinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenmiş 08.10.2021 tarihli ve 393884 sayılı yazının yer aldığı, Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş.ye hitaben yazılan bahse konu yazıda “İlgi yazınızda “Buca Tünet İkmal İnşaatı ve (62,885-0+880,00) ile 3+450,00-4+200,00) km arası Bağlantı Yollarının Yapılması İhalesi”ne firmanızca katılım sağlandığı belirtilmekle birlikte, söz konusu tünel imalatından çıkacak 650.000 m3 kazı malzemesinin Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi 1012 ada 37 parsel faaliyet gösteren tesiste depolanmasının uygun olup olmadığına dair tarafınıza bilgi verilmesi istenmektedir.
Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselde Belediyemizce izinlendirilen ve faaliyet konusu “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım” olan tesiste sadece geri kazanım faaliyeti yürütülmektedir.
Bu kapsamda, söz konusu ihale kapsamında çıkacak olan kazı malzemesinin Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parsel bulunan tesiste depolanması uygun değildir…” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
28.09.2021 tarihli itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 20.10.2021 tarihli ve 2021/UY.II-1908 sayılı Kurul kararı ile “…Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin depo olarak kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin idarece gerekli araştırma yapıldıktan sonra karar verilmesi,… bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi” yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği görülmüştür.
Söz konusu Kurul kararının “ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin depo olarak kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin idarece gerekli araştırma yapıldıktan sonra karar verilmesi,…” yönündeki düzeltici işlem kararı çerçevesinde, 24.11.2021 onay tarihli ikinci ihale komisyonu kararında, Deha Altyapı Anonim Şirketi’nin 25.10.2021 tarihli başvurusu üzerine İzmir Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi Daire Başkanlığı’nın taraflarına da dağıtımlı olarak gönderilen cevabi yazıda, hafriyatın bu tesiste bertarafının uygun olduğuna ilişkin görüş verildiğinin ifade edildiği,
İhale işlem dosyası kapsamında yer verilen, Yapım İhaleleri Daire Başkanlığı’na ve Deha Altyapı Anonim Şirketi’ne dağıtımlı olarak gönderildiği anlaşılan söz konusu yazı içeriğinde “İlgi yazıda, Yapım İhaleleri Dairesi Başkanlığımızca ihale edilen “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) ile 3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” yapım işi tünel imalatları ile çeşitli kazı işlerinden çıkacak olan toplam 700.000 m3 kazı (hafriyat toprağı) malzemesinin Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parsele dökümünün kabulüne yönelik ilgili ilçe belediyelerinden “Atık Taşıma ve Kabul Belgesi (EK-2 Belgesi)” alındığı belirtilmekte olup, ihalenin uhdenizde kalması durumunda Firmanızın tünel inşaatı ve çeşitli kazı işlerinden peyderpey çıkacak hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanımının sağlanmak üzere döküm ve bertaraf edilmesi konusunda hukuki bir sorumluluk ve cezai işlemle karşılaşmamanız için Buca İlçesi Yıldız Mahallesi 1012 ada 37 parselde bulunan ve idaremizce uygun görülen hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisine kabulü hakkında gerekli yazının tarafınıza verilmesi istenmektedir.
18.03.2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin “Belediyelerin Görev ve Yetkileri” başlıklı 8. Maddesi (g) bendi gereğince; hafriyat toprağı sahalarına ve hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesislerine Belediyemizce izin verilmektedir. Bu kapsamda; Belediyemizce izinlendirilen hafriyat toprağı sahaları (hafriyat toprağı depolama ve dolum sahaları), hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri mevcuttur.
İlgi yazınızda bahsi geçen; Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselinde bulunan tesis, Belediyemizce 17.03.2020 tarihinde Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti. adına “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi” olarak izinlendirilmiştir.
İlgili Yönetmeliğin 5.maddesi (c) bendinde “Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılması ve özellikle alt yapı malzemesi olarak yeniden değerlendirilmesi esastır.” hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanımı ile ülke ekonomisine katkı sağlaması hususlarında göz önüne alınarak; İdaremizce ihalesi yürütülen söz konusu yapım işi kapsamında oluşan hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselinde bulunan “Haydar Madencilik Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi”ne, faaliyeti kapsamında yönlendirilmesi ve bertarafının sağlanması uygun görülmektedir.” şeklinde değerlendirmelerin yer aldığı tespit edilmiştir.
İhaleye ilişkin (24.11.2021) onay tarihli olarak alınan ikinci ihale komisyonu kararında “Söz konusu KİK kararında belirtilen hususlar ihale komisyonunca değerlendirilerek;
Hafriyatın, Buca ilçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselde bulunan Haydar Madencilik Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi’nde bertaraf edilip edilmeyeceği hususuyla ilgili olarak; 25.10.2021 tarihinde Deha Altyapı A.Ş tarafından Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı’na yapılan başvuru ile tünel inşaatı ve çeşitli kazı işlerinden peyderpey çıkacak toplam 700.000 m3 hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının söz konusu tesise kabulü hakkında onay istenmesi sonrasında Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından tarafımıza da dağıtımlı olarak gönderilen yazıda “…Bu kapsamda, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanımı ile ülke ekonomisine katkı sağlaması hususlarında göz önüne alınarak; İdaremizce ihalesi yürütülen söz konusu yapım işi kapsamında oluşan hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselinde bulunan “Haydar Madencilik Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi”ne, faaliyeti kapsamında yönlendirilmesi ve bertarafının sağlanması uygun görülmektedir.” denilmek suretiyle hafriyatın bu tesiste bertaraf edilmesi hususuna uygun görüş verilmiştir. Dolayısıyla isteklinin aşırı düşük açıklamasının bu kapsamda uygun olduğuna karar verilmiştir.
Daha sonra, 01.11.2021 tarih ve E.434681 sayılı yazı ile ihale üzerinde bırakılan Deha Altyapı Anonim Şirketi – Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığı’ndan; aşırı düşük açıklama cevabı için sunmuş olduğu Ek-0.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı’nda yer verilen R-32N İbo bulonuna ait faturalar ile pilot ortak Deha Altyapı Anonim Şirketi tarafından yeterlik bilgileri tablosunun iş hacmine ilişkin kısmında beyan edilen 2020 yılına ilişkin yapım işleri faturalarının, mali müşavir onaylı olarak 08.11.2021 Pazartesi günü mesai bitimine kadar tarafımıza gönderilmesi istenmiştir. 08.11.2021 Tarih ve E.449083 sayılı cevabi yazı ekinde sunulan Ek-0.6 satış tutarı tespit tutanağına ait ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalar incelendiğinde faturaların; R-32N sınıfındaki İbo Bulona ait olduğu, mali müşavir tarafından onaylandığı, eksiksiz ve Ek-0.6 satış tutarı tespit tutanağı ekinde listelenenler ile birebir aynı olduğu teyit edilmiştir.
Pilot ortak Deha Altyapı Anonim Şirketi tarafından sunulan iş hacmine ilişkin belgeler kapsamındaki yapım işlerine ait faturalar incelendiğinde; faturalarda mali müşavir onayının bulunduğu, Yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliğinin 37. maddesine göre güncelleme yapıldığında güncellenmiş fatura tutarının 64.894.040,75 TL olduğu ve isteklinin mali yeterlilik kriterlerini sağladığı tespit edilmiştir.” değerlendirmelerine yer verilerek ihalenin yeniden Deha Altyapı Anonim Şirketi-Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından 06.12.2021 ve 20.12.2021 tarihli olmak üzere iki adet itirazen şikayet başvurusu yapıldığı, anılan başvurular üzerine Kurulca alınan 23.02.2022 tarihli ve 2022/UY.II-298 sayılı ve 23.02.2022 tarihli ve 2022/UY.II-299 sayılı kararlarda söz konusu iddia çerçevesinde inceleme yapılmıştır.
Bu kapsamda uyuşmazlığın çözülebilmesi için depolama alanı olarak gösterilen tesisin sınırları içinde bulunduğu Buca Belediye Başkanlığı’na 06.01.2022 tarihinde gönderilen Kurum yazısında “…Bu çerçevede, 2021/417030 İhale Kayıt Numaralı “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) İle (3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” işiyle ilgili Kurumumuza yapılan başvuruya ilişkin olarak aşağıda yer verilen hususlarda açıklamanıza ve dayanak bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmuştur.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kazıdan çıkan hafriyatın nakli ve depolanması için İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin kullanılacağının belirtildiği, söz konusu belgede tesis adresi olarak “Yıldız Mahallesi, Çipro Mevkii, 1012 ada 37 parsel Buca/İZMİR” adresine yer verildiği anlaşılmıştır.
Ayrıca, anılan istekli tarafından bu tesise ilişkin olarak Konak ve Bornova Belediye Başkanlıkları tarafından düzenlenmiş Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Taşıma ve Kabul Belgeleri’nin sunulduğu tespit edilmiştir.
Söz konusu tesisin, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı internet sayfasında “Atıkların Toplanma ve Depolama Alanları” listesinde yer aldığı görülmüştür.
İhaleye katılan ve Kurumumuza itirazen şikâyet başvurusunda bulunan diğer bir istekli tarafından iddialarına dayanak olmak üzere yaptığı başvuruya cevaben İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından 08.10.2021 tarihli ve 393884 sayılı olarak kendisine verilen yazı içeriğinde “İlgi yazınızda “Buca Tünel İkmal İnşaatı ve (62,885-0+880,00) ile 3+450,00-4+200,00) km arası Bağlantı Yollarının Yapılması İhalesi”ne firmanızca katılım sağlandığı belirtilmekle birlikte, söz konusu tünel imalatından çıkacak 650.000 m3 kazı malzemesinin Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi 1012 ada 37 parsel faaliyet gösteren tesiste depolanmasının uygun olup olmadığına dair tarafınıza bilgi verilmesi istenmektedir.
Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselde Belediyemizce izinlendirilen ve faaliyet konusu “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım” olan tesiste sadece geri kazanım faaliyeti yürütülmektedir.
Bu kapsamda, söz konusu ihale kapsamında çıkacak olan kazı malzemesinin Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37parsel bulunan tesiste depolanması uygun değildir…” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan başvuruya İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından 25.10.2021 tarihli ve 426145 sayılı olarak verilen cevabi yazı içeriğinde ise “İlgi yazıda, Yapım İhaleleri Dairesi Başkanlığımızca ihale edilen “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) ile 3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” yapım işi tünel imalatları ile çeşitli kazı işlerinden çıkacak olan toplam 700.000 m3 kazı (hafriyat toprağı) malzemesinin Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parsele dökümünün kabulüne yönelik ilgili ilçe belediyelerinden “Atık Taşıma ve Kabul Belgesi (EK-2 Belgesi)” alındığı belirtilmekte olup, ihalenin uhdenizde kalması durumunda Firmanızın tünel inşaatı ve çeşitli kazı işlerinden peyderpey çıkacak hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanımının sağlanmak üzere döküm ve bertaraf edilmesi konusunda hukuki bir sorumluluk ve cezai işlemle karşılaşmamanız için Buca İlçesi Yıldız Mahallesi 1012 ada 37 parselde bulunan ve idaremizce uygun görülen hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisine kabulü hakkında gerekli yazının tarafınıza verilmesi istenmektedir.
18.03.2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin “Belediyelerin Görev ve Yetkileri” başlıklı 8. Maddesi (g) bendi gereğince; hafriyat toprağı sahalarına ve hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesislerine Belediyemizce izin verilmektedir. Bu kapsamda; Belediyemizce izinlendirilen hafriyat toprağı sahaları (hafriyat toprağı depolama ve dolum sahaları), hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri mevcuttur.
İlgi yazınızda bahsi geçen; Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselinde bulunan tesis, Belediyemizce 17.03.2020 tarihinde Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti. adına “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi” olarak izinlendirilmiştir.
İlgili Yönetmeliğin 5.maddesi (c) bendinde “Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılması ve özellikle alt yapı malzemesi olarak yeniden değerlendirilmesi esastır.” hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanımı ile ülke ekonomisine katkı sağlaması hususlarında göz önüne alınarak; İdaremizce ihalesi yürütülen söz konusu yapım işi kapsamında oluşan hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselinde bulunan “Haydar Madencilik Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi ”ne, faaliyeti kapsamında yönlendirilmesi ve bertarafının sağlanması uygun görülmektedir. ” şeklinde değerlendirmelerin yer aldığı tespit edilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında kazıdan çıkan hafriyatın nakli ve depolanması için kullanılacağı belirtilen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”ni haiz ve Belediyeniz sınırları içinde yer aldığı anlaşılan tesisin faaliyet konusunun ne olduğu, ilgili mevzuatı ve izin/ruhsatlandırılması kapsamında hangi faaliyetlerde bulunabileceği (hafriyat toprağı/inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanımı ve/veya bertarafı ve/veya depolanması vb.), söz konusu tesisin şikâyete konu ihalede tünel inşaatı ve çeşitli kazı işlerinden çıkacak hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının depolama alanı olarak kullanılıp kullanılamayacağı ve izni ve özellikleri itibariyle buna uygun olup olmadığı hususlarında ilgili mevzuatı çerçevesinde gerekçeli açıklamalarınıza ve dayanak bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmaktadır.” hususlarına yer verilmek suretiyle bilgi ve belge talebinde bulunulduğu,
Buca Belediye Başkanlığı tarafından 13.01.2022 tarihinde Kuruma gönderilen 12.01.2022 tarihli ve 5299 sayılı cevabi yazıda “İlgi yazınız ile, 2021/417030 İhale Kayıt Numaralı “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) İle (3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” işiyle ilgili, ilgi yazınız içeriği hususlar hakkında açıklamalarımızın, bilgi ve belgelerin tarafınızca onaylı örneklerinin tarafınıza iletilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır.
Müdürlüğümüz teknik ekiplerince, Buca İlçesi Yıldız Mahallesi 1012 ada 37 parsel taşınmaz 11/01/2022 tarihinde yerinde incelenmiş olup; taşınmaz üzerinde Haydar Mad. San. Tic. Ltd. Şti. ait hafriyat depolama ve geri dönüşüm tesisi olarak (malzeme, personel, araç ve ekipman) faal durumda olduğu tespit edilmiş olup, İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı’nın yasal döküm ve hafriyat bertaraf sahası sıfatına sahip olduğu tesis ilgililerince tarafımıza beyan edilmiştir. Gözlemsel incelemeler ile yapılan değerlendirmemizde, saha içerisinde yer alan malzemenin beyanlar ile uyumlu olduğu, geri dönüşüm sonucu oluşan malzemenin teknik altyapı çalışmalarında kullanılmaya hazır durumda olduğu, bununla birlikte tesisin birçok kurum, kuruluş ve özel sektör firmaları ile çalışması nedeni ile yığıntı malzemenin kime ait olduğunun belirlenmesinin mümkün olmadığı belirlenmiştir.
Keşif gününe ait görseller yazımız ekinde sunulmuş olup, Müdürlüğümüz arşivinde konu ile ilgili başkaca bir bilgi/belge/kayıt bulunmamaktadır.” değerlendirmelerinin yer aldığı tespit edilmiştir.
Gerek idarece gerekse Kurum tarafından “…ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin depo olarak kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin…” yapılan yazışmalar sonucunda, söz konusu hususun netleştirilememesi üzerine, uyuşmazlığın çözülebilmesi için tekrar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na yazılan yazı ile “…İhale konusu yapım işi kapsamında yer alan “BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli” iş kalemi için İdarece hazırlanan birim fiyat tarifinde “Tünel içi ve dışında yapılan tüm kazıların ve geçici dolguların idarece belirtilen “Hafriyat Toprağı Sahaları”na nakli, döküm bedeli,…” ifadelerine yer verildiği, söz konusu iş kaleminin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında açıklanması istenen bir iş kalemi olarak belirlendiği ve “BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli” iş kalemi için hazırlanan analizde “Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları bertaraf bedeli” ve “Kazının nakli F= K x (0.0014 x M + 0.02) – 0.0034 x K” analiz girdilerine yer verildiği tespit edilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kazıdan çıkan hafriyatın nakli ve depolanması için İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde (Ek-3) yer alan tesisin kullanılacağının belirtildiği, söz konusu belgede tesis adresi olarak “Yıldız Mahallesi, Çipro Mevkii, 1012 ada 37 parsel Buca/İZMİR” adresine yer verildiği anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında kazıdan çıkan hafriyatın nakli ve depolanması için kullanılacağı belirtilen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”ni haiz tesisin ilgili mevzuatı ve izin/ruhsatlandırılması kapsamında hangi faaliyetlerde bulunabileceği (hafriyat toprağı/inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanımı ve/veya bertarafı ve/veya depolanması vb.), söz konusu tesisin “BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli” iş kalemi birim fiyat tarifi ve analizi içeriğine uygun şekilde kazı işlerinden çıkacak hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının dökülmek veya depolanmak suretiyle bertaraf alanı olarak kullanılıp kullanılamayacağı ve izni ve özellikleri itibariyle buna uygun olup olmadığı, söz konusu alanın ihale konusu iş kapsamında peyderpey ortaya çıkacak 656.000 metreküp hafriyat toprağı, inşaat, yıkıntı atıklarının dökülme, depolama ve/veya bertarafına uygun olup olmadığı hususlarında ilgili mevzuatı çerçevesinde gerekçeli açıklamalarınıza ve dayanak bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmaktadır.
Anılan hususlara ilişkin açıklamalarınızın ve bilgi ve belgelerin tarafınızca onaylı örneklerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (b) bendinde yer alan “Kurum, görevlerinin yerine getirilmesinde resmi ve özel bütün kurum, kuruluş ve kişilerden belge, bilgi ve görüş isteyebilir. Belge, bilgi ve görüşlerin istenilen süre içinde verilmesi zorunludur.” hükmü gereğince en geç beş (5) iş günü içinde Kurumumuza gönderilmesi gerekmektedir.” hususlarına yer verilmek suretiyle bilgi ve belge talebinde bulunulduğu,
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından 10.02.2022 tarihinde Kuruma gönderilen bila tarihli ve 2879628 sayılı cevabi yazıda “İlgi yazı ile Kurumunuza yapılan bir itiraz başvurusuna istinaden; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kazıdan çıkan hafriyatın nakli ve depolanması için İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin kullanılacağının belirtildiğinden, söz konusu belgede tesis adresi olarak “Yıldız Mahallesi, Çipro Mevkii, 1012 ada 37 parsel Buca/İZMİR” adresine yer verildiğinden bahisle, söz konusu tesisin ilgili mevzuatı ve izin/ruhsatlandırılması kapsamında hangi faaliyetlerde bulunabileceği (hafriyat toprağı/inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanımı ve/veya bertarafı ve/veya depolanması vb.), tesisin “BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli” iş kalemi birim fiyat tarifi ve analizi içeriğine uygun şekilde kazı işlerinden çıkacak hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının dökülmek veya depolanmak suretiyle bertaraf alanı olarak kullanılıp kullanılamayacağı ve izni ve özellikleri itibariyle buna uygun olup olmadığı, söz konusu alanın ihale konusu iş kapsamında peyderpey ortaya çıkacak 656.000 metreküp hafriyat toprağı, inşaat, yıkıntı atıklarının dökülme, depolama ve/veya bertarafına uygun olup olmadığı hususlarında açıklamalarımıza ve dayanak bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulduğu belirtilerek konuya ilişkin görüşümüz talep edilmektedir.
Hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının çevreye zarar vermeyecek şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kurallar, 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 5inci maddesi (d) bendinde “Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının karıştırılmaması esastır.” hükmü yer almakta olup öncelikle hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının karıştırılmadan yönetilmesi gerekmektedir.
Bilindiği üzere; 18/03/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin depolamaya ilişkin olarak düzenlenen 10, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42’ nci maddelerinin 26/03/2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle bağlantılı olarak yürürlükten kaldırılması sebebiyle 2010/16 sayılı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğe İlişkin Bakanlığımız Genelgesi çerçevesinde hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları yönetimi uygulamalarında uyulacak esaslar belirlenmiştir. Söz konusu Genelge’nin 27’nci maddesinde hafriyat toprağının öncelikle dolgu, rekreasyon, katı atık depolama alanında günlük örtü ve benzeri maksatlarla kullanılması, bu kapsamda hafriyat toprağı için, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 2’nci maddesi ikinci fıkrası (b) bendi gereğince alan ıslahı, restorasyon veya dolgu maksatlı ve düzenli depolama tesislerinde inşaat maksatlı kullanımında, Yönetmelik hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Bakanlığımız 2010/16 sayılı Genelgesi’nin 28’inci maddesinde hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları geri kazanım tesislerinin kurulması, geri kazanımının sağlanamaması durumunda bertarafı ile ilgili tüm süreç açıklanmış olup, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında, hafriyat toprağının, alan ıslahı, restorasyon veya dolgu maksatlı kullanımına izin vermeye yetkili kurumlar, yapılacak başvuruları incelemek ve sonuçlandırmak maksadıyla başvuru sahibi tarafından anılan Genelge’nin 20’nci ve 29’uncu maddesinde belirtildiği şekilde atık yönetim planı ile uyumlu olduğunu gösteren raporu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne sunarak uygun görüş alır ve izin verilen tesisler için Genelgenin Ek-2’sinde verilen Hafriyat Toprağı Sahası/Geri Kazanım Tesis Belgesi düzenlenir.
İnşaat ve yıkıntı atıklarının geri kazanımı ile ilgili olarak 09.10.2021 tarihli ve 31623 sayılı Resmî Gazetede Atık Ön İşlem ve Geri Kazanım Tesislerinin Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine, bu atıklar düzenli depolanacak ise Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin hükümlerine uyulması gerekmektedir.
Bu bağlamda; hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının karıştırılmadan yönetilmesi gerekliliğinden aynı işletmede farklı alanlarda yönetimi sağlanabilmekle birlikte (hafriyat toprağı döküm sahası, geri kazanım tesisi ve inşaat yıkıntı atıkları için III. Sınıf düzenli depolama tesisi vb.), aynı lotta depolama yapılması uygun görülmemektedir.” değerlendirmelerinin yer aldığı tespit edilmiştir.
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 4’üncü maddesinde “Hafriyat Toprağı” inşaat öncesinde arazinin hazırlanması aşamasında yapılan kazı ve benzeri faaliyetler sonucunda oluşan toprağı, “İnşaat Atıkları” konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların yapımı esnasında ortaya çıkan atıklar, “Yıkıntı Atıkları” ise konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların tamiratı, tadilatı, yenilenmesi, yıkımı veya doğal bir afet sonucunda ortaya çıkan atıklar olarak tanımlanmıştır. Aynı Yönetmeliğin 5’inci maddesinde hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılması ve özellikle alt yapı malzemesi olarak yeniden değerlendirilmesinin ve hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının karıştırılmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır.
Söz konusu Yönetmelik’te belediyelerin görev ve yetkileri 8’inci maddede düzenlenmiş olup bunlar arasında hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmek, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, taşınması ve bertaraf bedelini belirlemek, belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmek görevleri de sayılmıştır. Bu çerçevede Yönetmeliğin 13’üncü maddesi uyarınca hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının, üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılması yasaklanmış olup, faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşların; bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/mahallin en büyük mülki amirine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlü oldukları, bununla ilgili işlemlerin söz konusu Yönetmeliğin 23’üncü maddesindeki belirtilen esaslara göre yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 26’ncı maddesinde hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının öncelikle kaynağında azaltılması, ayrı toplanması, tekrar kullanılması ve geri kazanılmasının esas olduğu, bitkisel toprak dışındaki hafriyat toprağının öncelikle dolgu, rekreasyon, katı atık depolama alanında günlük örtü ve benzeri amaçla kullanılacağı, tekrar kullanımlarının mümkün olmaması durumunda depolanarak bertaraf edileceği; 27. maddesinde ise inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılması faaliyeti kapsamında doğal kaynakların korunması, sürdürülebilir üretim, depolanacak atık miktarının azaltılması ve ekonomik değer yaratılması amacıyla inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılmasının esas olduğu, yüksek kaliteli geri kazanım ürünleri elde edilmesi ve maliyetlerin azaltılması amacıyla atıkların oluştukları yerlerde ayrılması gerektiği, geri kazanılamayan inşaat/yıkıntı atıklarının gerekli ayrıştırma ve boyut küçültme yapıldıktan sonra Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtilen esaslara göre katı atık depolama alanında günlük örtü malzemesi olarak kullanılabileceği düzenlenmiştir.
Yapılan incelemede; Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları depolama sahalarının yer seçimi, inşası ve işletilmesine ilişkin esasların düzenlendiği altıncı bölümü altındaki 34 ila 42. maddelerinin 26/3/2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik ile ilga edildiği anlaşılmıştır.
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 4’üncü maddesinde Atık, (Atık Yönetimi Yönetmeliğine atıfla) üreticisi veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir madde veya materyal; Düzenli depolama tesisi (DDT), atıkların oluştuğu tesis içinde geri kazanım, ön işlem veya bertarafa gönderilmek üzere geçici depolandığı birimler, atığın geri kazanım veya ön işleme tabi tutulmak amacıyla üç yıldan daha kısa süreli ara depolandığı tesisler ile atığın bertaraf işlemine tabi tutulmak üzere bir yılı geçmeyecek şekilde ara depolandığı tesisler hariç olmak üzere atıkların yeraltı veya yer üstünde belirli teknik standartlara göre bertaraf edildiği sahaları; Lot, Düzenli depolama tesisinin etkin kullanılması amacıyla nihai dolum hacmi belirli, altyapısı bu Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmiş olan düzenli depolama tesisi bölümleri şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Yönetmelik’in 5’inci maddesinde düzenli depolama tesislerinin bu Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer alan sınır değerlere göre I, II ve III üncü sınıf olarak sınıflandırılacağı; 11’inci maddesinde ise düzenli depolama tesisleri için tesisin bulunduğu belediyeden usulüne göre alınmış izin veya ruhsat üzerine Bakanlıktan lisans alınmasının zorunlu olduğu, bu amaçla; düzenli depolama tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, öncelikle kuracakları tesisin bu Yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde istenen şartları yerine getirebileceğini gösterir, mali fizibiliteyi de içeren ve Atık Yönetimi Yönetmeliğinde belirtilen atık yönetim planıyla uyumlu olduğunu gösterir raporu, Bakanlığa sunmakla ve uygun görüş almakla yükümlü oldukları hükme bağlanmıştır. Söz konusu Yönetmeliğin dört, beş ve altıncı bölümlerinde ise Düzenli Depolama Tesislerinin İnşaatı, Düzenli Depolama Tesislerinin İşletilmesi ve Atık Kabul Kriterleri, İşletme Sırasında ve Kapatma Sonrasında Kontrol ve İzleme Süreci başlıkları altında teknik düzenlemelerin hüküm altına alındığı görülmüştür.
2010/16 sayılı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğe İlişkin Genelge incelendiğinde Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetimi’ne ilişkin esasların 27. maddesi altında; “Hafriyat Toprağı İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetmeliği Madde 26’ya göre “Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının öncelikle kaynağında azaltılması, ayrı toplanması, tekrar kullanılması ve geri kazanılması esastır.” Hafriyat toprağı öncelikle dolgu, rekreasyon, katı atık depolama alanında günlük örtü ve benzeri maksatlarla kullanılır. Bu kapsamda hafriyat toprağı için, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’in Madde 2 – (2) (b) bendi gereğince alan ıslahı, restorasyon veya dolgu maksatlı ve düzenli depolama tesislerinde inşaat maksatlı kullanımında, Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. Ancak, inşaat ve yıkıntı atıkları öncelikle geri kazanılır; düzenli depolanacak ise, Yönetmeliğin hükümlerine uyulmak zorundadır.” açıklamaları yapılmıştır.
İncelemeye konu ihalede uyuşmazlığa konu açıklama istenen iş kalemi “BFİ.047 Kazının Depoya Nakli” iş kalemi için idare tarafından düzenlenen analizde analiz girdilerinin “Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları bertaraf bedeli (KDV hariç) (Yoğunluk 1,6 ton/m3 kabul edilmiştir.)” ve “Kazının nakli F= K x (0 0014 x M + 0.02) – 0.0034 x K” belirlendiği, taşıma mesafesinin de 32 km saptandığı, söz konusu iş kaleminin birim fiyat tarifinin “Tünel içi ve dışında yapılan tüm kazıların ve geçici dolguların idarece belirtilen “Hafriyat Toprağı Sahalarına” nakli, döküm bedeli, müteahhit karı ve genel giderler dahil 1 m3 fiyatıdır” şeklinde tanımlandığı görülmektedir. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından ise aşırı düşük teklif açıklamalarında bir avantajlı koşul olarak nakliye mesafesi düşürülerek kazıdan çıkan hafriyatın nakli için İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat ve Yıkıntı Atıkları, Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”ni haiz tesisin kullanılacağının gösterildiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar ihale komisyonu kararına esas teşkil eden İzmir Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı’nın 25.10.2021 tarih ve 426145 sayılı yazısında “…yapım işi kapsamında oluşan hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının Haydar Madencilik Hafriyat Toprağı ve İnşaat ve Yıkıntı Atıkları, Geri Kazanım Tesisine yönlendirilmesi ve bertarafının sağlanmasının uygun olduğu…” görüşüne yer verilse de, yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemeleri ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün görüş yazısında ilgili mevzuatı uyarınca yapılan değerlendirmeler doğrultusunda; hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının karıştırılmadan yönetilmesi gerektiği, hafriyat toprağının öncelikle dolgu, rekreasyon, katı atık depolama alanında günlük örtü ve benzeri maksatlarla kullanılması, bu kapsamda hafriyat toprağı için, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 2’nci maddesi ikinci fıkrası (b) bendi gereğince alan ıslahı, restorasyon veya dolgu maksatlı ve düzenli depolama tesislerinde inşaat maksatlı kullanımında, Yönetmelik hükümlerinin uygulanmayacağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının geri kazanımı ile ilgili olarak Atık Ön İşlem ve Geri Kazanım Tesislerinin Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine, bu atıklar düzenli depolanacak ise Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin hükümlerine uyulması gerektiği, dolayısıyla hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının karıştırılmadan yönetilmesi gerekliliğinden hareketle aynı lotta depolama yapılmasının uygun olmadığının anlaşıldığı, bu durumda ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarına dayanak teşkil eden tesisin geri kazanım tesisi niteliğinde olduğu ve Bakanlık görüşü çerçevesinde ihaleye konu işte çıkacak hafriyatın nakli ve depolanmasına uygun nitelikte olmadığı değerlendirildiğinden aşırı düşük teklif açıklamasının bu gerekçeyle reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Deha Altyapı Anonim Şirketi-Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmekle birlikte, anılan isteklinin teklifinin 23.02.2022 tarihli ve 2022/UY.II-298 sayılı ve 23.02.2022 tarihli ve 2022/UY.II-299 sayılı Kurul kararları ile değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşıldığından itirazen şikâyet başvurusunun reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca ihale üzerinde bırakılan Deha Altyapı Anonim Şirketi-Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmekle birlikte, anılan isteklinin teklifinin 23.02.2022 tarihli ve 2022/UY.II-298 sayılı ve 23.02.2022 tarihli ve 2022/UY.II-299 sayılı Kurul kararları ile değerlendirme dışı bırakıldığından “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan Deha Altyapı Anonim Şirketi-Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak yargı kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda “ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye lığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin depo olarak kullanılamayacağı” iddiasının esası incelendiğinde;
Uyuşmazlık konusu ihalenin, “Buca Onat Tüneli İkmal İnşaatı ve (0+62,885 – 0+880,00) İle (3+450,00 – 4+200,00) Km Arası Bağlantı Yollarının Yapılması” işi olduğu, kesinleşen ihale kararında Deha Altyapı Anonim Şirketi-Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilerek ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
“BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli” iş kalemi için taşıma mesafesinin idarece 32 km olarak belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama kapsamında kazıdan çıkan hafriyatın nakli için İzmir Büyükşehir Belediye lığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”nde yer alan tesisin kullanılacağının belirtildiği, ilgili tesisin adresinin “Yıldız Mahallesi, Çipro Mevkii, 1012 ada 37 parsel Buca/İzmir”, kapasitesinin “1000 ton/gün” olarak belirtildiği, söz konusu tesise ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye lığı internet sayfasından temin edilen “Atıkların Toplanma ve Depolama Alanları” listesine açıklama kapsamında yer verildiği, bahse konu tesise ilişkin olarak Konak ve Bornova Belediye lıkları tarafından düzenlenmiş Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Taşıma ve Kabul Belgelerinin sunulduğu, bahse konu belgelerin yetkili kişiler tarafından imzalandığı, belgelerde nakliyede kullanılacak araçlara liste halinde yer verildiği, bahse konu belgede üretilecek atık miktarının “700.000 m3”, üretilecek atığın cinsinin “hafriyat toprağı” ve “Yukarıda üretileceği yer, tahmini miktarı, taşıyıcısı de depolama geri kazanım tesisi belirtilen atığın taşınması ve depolama/geri kazanım tesisine kabulü uygundur.” ifadelerine yer verildiği, ayrıca açıklamada malzemenin nakli için kullanılacak tesise ait mesafelerin işin yapılacağı yere göre değişik gösterdiğinin belirtildiği (13 km, 17 km, 15 km ve 21 km) buna ilişkin mesafeleri gösteren uydu görüntülerinin sunulduğu, ancak iş kaleminde yer alan kazı nakline ilişkin fiyatın 29 km üzerinden hesaplandığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde sınır değerin nasıl belirleneceği, sınır değerin altındaki isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamasının nasıl istenileceği, isteklilerin açıklamalarını nasıl yapacakları ve yapılan açıklamaların nasıl değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir…” açıklaması yer almaktadır.
Diğer yandan, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin “Genel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, “Bakanlığın Görev ve Yetkileri” başlıklı 6’ncı maddesinde, “Belediyelerin Görev ve Yetkileri” başlıklı 8’inci maddesinde, “Hafriyat Toprağının Tekrar Kullanılması ve Geri Kazanılması” başlıklı 26’ncı maddesinde ve Çevre ve şehircilik Bakanlığı’nın 2010/16 sayılı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğe İlişkin Genelge’nin 27’nci maddesinde, hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının yönetimine ilişkin genel ilkelerin, ilkelerin gereğinin yerine getirilmesinde il belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyeleri, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları ve bu atıkların tekrar kullanılması ve geri kazanılmasında izlenecek yol ve ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne göre belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri sorumlu tutulmuştur. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından kazıdan çıkan hafriyatın nakli için kullanılacağının belirtildiği İzmir Büyükşehir Belediye lığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi” incelendiğinde; söz konusu belgenin gerek adından, gerekse açıklama kısmında yer verilen “Yukarıda firma adı ile özellikleri yazılı geri kazanım tesisine Hafriyat toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği gereğince kira süresince geçerli olmak üzere Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi verilmiştir.” ifadesinden hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının karıştırılmadan yönetilmesine uygun alt yapıya sahip olduğu anlaşılmaktadır. İhaleyi yapan idareye bağlı İzmir Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi Daire lığı tarafından da oluşan hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselinde bulunan “Haydar Madencilik Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi”ne, faaliyeti kapsamında yönlendirilmesi ve bertarafının sağlanmasının uygun görüldüğü, ayrıca Buca Belediye lığı’nca da Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait Buca İlçesi Yıldız Mahallesi 1012 ada 37 parsel taşınmazın hafriyat depolama ve geri dönüşüm tesisi olarak (malzeme, personel, araç ve ekipman) faal durumda olduğu, İzmir Büyükşehir Belediyesi lığı’nın yasal döküm ve hafriyat bertaraf sahası sıfatına sahip olduğu görülmüştür.
Yapılan tüm bu incelemeler ve araştırma çerçevesinde, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan Buca İlçesi, Yıldız Mahallesi, 1012 ada 37 parselinde bulunan “Haydar Madencilik Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi”nin hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının karıştırılmadan yönetilmesi faaliyetini yürütmek üzere farklı alanlarının olmadığına, söz konusu tesisin hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının karıştırılmadan yönetilmesi için uygun alt yapıya sahip olmadığına, bu bağlamda söz konusu tesisin BFİ.047 “Kazının Depoya Nakli” iş kaleminin birim fiyat tarifinde yer verilen “Tünel içi ve dışında yapılan tüm kazıların ve geçici dolguların idarece belirtilen “Hafriyat Toprağı Sahaları”na nakli, döküm …” faaliyetinin, anılan iş kalemi için hazırlanan analizde yer verilen “Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları bertaraf …” faaliyetinin gerçekleştirilmesine uygun bir tesis olmadığına dair bir tespite ulaşılamadığından, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından “BFİ.047. Kazının Depoya Nakli” iş kalemine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.15’inci maddesinde yer verilen “…kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etme…” açıklamasına uygun olarak, nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerektiğinden ve bu hususu da İzmir Büyükşehir Belediye lığı tarafından Haydar Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Geri Kazanım Tesisi İzin Belgesi”ni sunmak suretiyle belgelendirdiğinden “BFİ.047. Kazının Depoya Nakli” iş kalemine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasında nakliye analiz girdisi maliyetini idarenin analiz formatında belirlediği 32 yerine 29 km üzerinden hesaplamasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığa konu ihalede, yukarıda yapılan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda ihale üzerinde bırakılan Deha Altyapı Anonim Şirketi-Feza Taahhüt Anonim Şirketi İş Ortaklığının “BFİ.047 – Kazının Depoya Nakli” iş kalemine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunduğundan teklifinin değerlendirmeye alınması yönünde “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddine” ilişkin kararına katılmıyorum.
|