ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından ihalenin iptaline ilişkin alınan kararda davacının geçici teminat mektubunu geri aldığına işaret edilerek teklif geçerlilik süresini uzattığını belirten ancak yeni bir geçici teminat mektubu sunmayan davacının idare nezdinde geçici teminat mektubunun bulunmadığı dolaylı bir şekilde ifade edilmiş olup Kurul tarafından da ihalenin iptal gerekçesiyle sınırlı denetim yapılırken davacının geçici teminat mektubu olmadığı için teklifinin geçerli olmadığı ve ihalede geçerli başka teklif kalmadığı hususu öncelikle belirtilmek suretiyle geçerli teklif mevcut değilken ekonomik açıdan hukuki bir değerlendirme yapılmasının imkânsızlığı vurgulanmıştır Bu itibarla Kamu İhale Kurulunun Kanun maddesinde belirtilen yetkisinin sınırları içerisinde yaptığı denetimde davacının teklifinin geçersiz olduğu tespitine yer verilerek söz konusu ihalede geçerli bir teklif bulunmaması nedeniyle ihalenin iptaline ilişkin komisyon kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığı yönündeki dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir 1

Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2020/45102 ihale kayıt numaralı “Karayolları 13 Bölge Müdürlüğü ve Bağlı İşyerlerinde Kısmi Zamanlı İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Mavi Atlas İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurul tarafından alınan 19.08.2020 tarihli ve 2020/UH.I-1412 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Davacı Mavi Atlas İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 13. İdare Mahkemesinin 05.11.2020 tarihli ve E:2020/1713, K:2020/2050 sayılı kararında “…Yukarıda yer alan Kanun hükümleri ile olayın birlikte değerlendirilmesinden, 4734 sayılı Kanun’un 56. maddesi ile Kurul tarafından ihalenin iptali işlemine karşı yapılacak itirazen şikâyet başvurularının incelemesinin kısa sürede sonuçlanmasının amaçlandığı, bu nedenle de yapılan incelemenin maddede belirtilen hususlarla sınırlı olması gerektiği, Kanun’un açık düzenlemesi karşısında Kurul’un anılan hususlar dışında başka bir hususu incelemesi, diğer bir ifadeyle re’sen inceleme yapması durumunda, Kanun tarafından kendisine verilen inceleme yetkisinin sınırını aşmış olacağı, uyuşmazlık incelendiğinde, davacı şirket tarafından, ihalenin iptali gerekçelerine, yani hizmet süresinin 4 aylık kısmının geçmiş olması, 5 aylık kısmının kalmış olması ve teklifinin ekonomik olmaması şeklindeki gerekçelere ilişkin itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, ihalenin iptali gerekçelerinin dışında tekliflerin geçerlilik durumuna ilişkin herhangi bir iddia ileri sürülmediğinden ve davalı idarenin bu yönden bir inceleme yapma yetkisi bulunmadığından, Kanun hükmü ile tanınan yetkinin dışına çıkılması suretiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır…” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Söz konusu karar gereğince alınan 25.11.2020 tarihli ve 2020/MK-287 sayılı Kurul kararında “1- Kamu İhale Kurulu’nun 19.08.2020 tarihli ve 2020/UH.I-1412 sayılı kararının, ihalenin ikinci iptal gerekçesine ilişkin kısmının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, ihalenin iptaline ilişkin ikinci gerekçenin yeniden incelenmesine” karar verilmiş olup, işbu Kurul kararı uyarınca ihalenin iptaline ilişkin idarenin ikinci gerekçesi yeniden incelenmiş ve bu inceleme sonucunda alınan 16.12.2020 tarihli ve 2020/UH.I-2072 sayılı Kurul kararı  ile “İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline” karar verilmiştir.

Ankara 13. İdare Mahkemesi kararının Kurum tarafından temyizi üzerine Danıştay Onüçüncü Dairesinin 30.12.2020 tarihli ve E:2020/3640, K:2020/4037 sayılı kararında  “…Anılan Kanun maddeleri incelendiğinde, şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusu üzerine idarece ihalenin iptal edilmesi halinde iptal kararına karşı doğrudan itirazen şikâyet yoluna gidilebileceği, bu durumda Kamu İhale Kurulu’nca idarenin ihaleyi iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak denetim yapılabileceği, iptal gerekçelerinin dışına çıkılarak re’sen inceleme niteliği taşıyacak tespitlere yer verilemeyeceği anlaşılmaktadır. Kurul tarafından iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak yapılacak bu denetimde, idarenin gerekçelerinin tam olarak ortaya konması ve bu gerekçelerin hukuka uygunluğunun ayrıntılı bir şekilde irdelenmesi gerekmektedir. Bu durumda, Kurul’ca ihalenin iptaline ilişkin farklı bir gerekçe ikame edilmeksizin mevcut gerekçelerin her yönüyle ayrıntılı bir şekilde denetiminin yapılması Kanun’da belirtilen sınırlı denetim yetkisinin aşılması sonucunu doğurmayacaktır.  

 28/07/2020 tarihli İhale Komisyonu kararı incelendiğinde, ihaleyi gerçekleştiren idarenin iki ayrı gerekçeye yer vererek ihaleyi iptal ettiği, idarenin birinci gerekçesi (işin yapılma süresinin 4 aylık kısmının geçtiği, 5 aylık süresinin kaldığı) yönünden itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kurul tarafından bu gerekçenin hukuka aykırı olduğu tespitine yer verilmiş olup taraflar arasında bu konuda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, Kurul’un, ihalenin iptaline ilişkin ikinci gerekçe yönünden, davacı tarafından gerek teklif zarfı kapsamında sunulan geçici teminat mektubunun idareden elden teslim aldığı gerekse teklif geçerlilik süresinin uzatıldığının beyan edildiği 20/07/2020 tarihli dilekçesi ekinde herhangi bir geçici teminat mektubunun verilmediği, mevzuata uygun olarak teklif geçerlilik süresinin uzatılmadığı, bu itibarla davacının teklifinin “geçersiz” bir teklif olarak değerlendirilmesi gerektiği tespitine yer vererek, ihalenin iptaline ilişkin kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığına karar vermesinden kaynaklanmaktadır.

Davacı tarafından, ihalenin iptaline ilişkin 28/07/2020 tarihli ihale komisyonu kararında geçici teminat mektubunun sunulmaması sebebiyle teklifinin geçersiz sayıldığı yönünde bir gerekçe bulunmadığı halde davalı idarece bu yöndeki gerekçeyle ihalenin iptaline ilişkin kararın denetlenemeyeceği, davalının Kanun’da belirtilen yetkisini aşarak karar verdiği ileri sürülmüşken, davalı tarafından ihalenin iptali gerekçelerinden olan ihalede sunulan tekliflerin kıyaslanması ve ekonomik olmadığı yönündeki değerlendirmenin denetlenebilmesi için ortada geçerli bir teklif bulunup bulunmadığının ortaya konulmasının zorunlu olduğu, Kanun’da belirtilen yetkinin aşılmadığı savunulmuş olup uyuşmazlığın çözümlenmesi açısından bu hususun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

İstekliler tarafından sunulan teklifler arasında ekonomik açıdan yapılan kıyaslama sonucu alınan ihalenin iptaline ilişkin söz konusu karara karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu’nca ortada geçerli teklif veya teklifler bulunup bulunmadığının araştırılması, teklifin ekonomik olmadığı yönündeki gerekçenin değerlendirilebilmesinin ön şartıdır. Davalı idarece tekliflerin ekonomik olup olmadığı açısından yapılacak değerlendirmede, kıyaslanacak tekliflerin geçerli teklifler olması gerektiği, başka bir anlatımla Kurul’ca geçerli teklif olduğunda inceleme yapılabileceği açıktır. Zira uyuşmazlık konusu ihalede en avantajlı birinci teklif sahibinin teklif geçerlilik süresini uzatmaması, en avantajlı ikinci teklif sahibi olan davacının ise geri aldığı geçici teminat mektubunu ihaleyi yapan idareye vermemesi nedeniyle geçerli teklif kalmamıştır. Bu itibarla ortada ekonomik olup olmadığı açısından değerlendirmeye tabi tutulacak geçerli bir teklif bulunmamaktadır.

Ayrıca belirtmek gerekir ki ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından ihalenin iptaline ilişkin alınan kararda, davacının geçici teminat mektubunu geri aldığına işaret edilerek teklif geçerlilik süresini uzattığını belirten ancak yeni bir geçici teminat mektubu sunmayan davacının idare nezdinde geçici teminat mektubunun bulunmadığı dolaylı bir şekilde ifade edilmiş olup, Kurul tarafından da ihalenin iptal gerekçesiyle sınırlı denetim yapılırken davacının geçici teminat mektubu olmadığı için teklifinin geçerli olmadığı ve ihalede geçerli başka teklif kalmadığı hususu öncelikle belirtilmek suretiyle, geçerli teklif mevcut değilken ekonomik açıdan hukuki bir değerlendirme yapılmasının imkânsızlığı vurgulanmıştır. Bu itibarla, Kamu İhale Kurulu’nun Kanun’un 56. maddesinde belirtilen yetkisinin sınırları içerisinde yaptığı denetimde, davacının teklifinin geçersiz olduğu tespitine yer verilerek söz konusu ihalede geçerli bir teklif bulunmaması nedeniyle ihalenin iptaline ilişkin komisyon kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığı yönündeki dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1- Kamu İhale Kurulunun 25.11.2020 tarihli ve 2020/MK-287 sayılı kararı ile bu karar gereğince yapılan inceleme üzerine alınan 16.12.2020 tarihli ve 2020/UH.I-2072 sayılı Kurul kararının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, Kamu İhale Kurulunun 19.08.2020 tarihli ve 2020/UH.I-1412 sayılı kararının hukuken geçerliliğini koruduğuna,

Oybirliği ile karar verildi.