Yüklenicinin ihale sözleşmesi için vermiş olduğu teminat mektubu süresinin uzatılması veya mümkün olmaması halinde teminatın nakde çevrilerek idareye ödenmesinin talep eden idareye bankanın teminat mektubu konusu  işe ait riskin gerçekleşmemesini gerekçe göstererek olumsuz cevap verdiği yargı kararı 1

15. Hukuk Dairesi         2018/2476 E.  ,  2018/4486 K.

“İçtihat Metni”

Mahkemesi :… Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

– K A R A R –

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş, görevli ve yetkili … Bölge Adliye Mahkemesi’nin istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı davasında 1 ve 2. kısım .. İlçe yolları beton yol yapımı işini yapılan ihale sonucunda dava dışı yüklenici … Beton Elemanları San. Tic. Ltd. Şti.’nin üstlendiğini ve şirket tarafından 38.393,47 TL tutarında teminat mektubu ile 17.07.2013 tarih, … numaralı ve 36.480,24 TL tutarında teminat mektuplarının idareye teslim edildiğini, … Büyükşehir Belediyesi Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nın 11.05.2015 tarih ve 787-788 sayılı yazıları ile davalı bankaya gönderilen ihtarname ile … Ltd. Şti. isimli firmanın ihale ile öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmediği, kesin kabulün ihale ile öngörülen süre tekemmül etmesine rağmen yapılamadığı ve teminat mektuplarının süresinin 30.06.2015 tarihinde dolacağından teminat mektuplarının süresinin uzatılması veya mümkün olmaması halinde teminatın nakde çevrilerek idareye ödenmesinin talep edildiğini, ancak davalı banka şubesi olan Maçka İş Bankası’nın bu taleplere riskin gerçekleşmemesini gerekçe göstererek olumsuz cevap verdiğini belirterek 74.873,71 TL alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı savunmasında davacı idarenin tazmin taleplerinde riskin gerçekleşip gerçekleşmediğini belirtmediğini, vadenin uzatılmasını, uzatılmaması halinde teminat mektubunun nakde çevrilmesini talep ettiğini, tazmin talebinin usulüne uygun olmadığını, riskin gerçekleşmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiş, Mahkemece 04.08.2015, 10.11.2015 ve 12.08.2015 tarihli yapım işleri kesin kabul tutanaklarına göre işin
kesin kabul, eksik, kusur ve arızalarının bulunmadığı, öngörülen işin süresinde bitirildiği, inşaatın tamamen yerine getirildiği, teminat mektuplarında belirtilen riskin gerçekleşmediği, … prim borçlarının bulunmadığı sonuçta rizikonun gerçekleşmediğinin alınan rapor ve müzekkere cevaplarıyla da teyit edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dava konusu kesin ve süreli teminat mektubu, “protesto çekmeye, hüküm ve adı geçenin iznini almaya gerek kalmaksızın ve … Ltd. Şti. ile idareniz arasında ortaya çıkacak herhangi bir uyuşmazlık ve bunun akıbet ve kanuni sonuçları dikkate alınmaksızın, yukarıda yazılı tutarı ilk yazılı talebiniz üzerine derhal ve gecikmeksizin idarenize nakten ve tamamen, talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faiziyle birlikte ödeyeceğimizi …taahhüt ve beyan ederiz. Bu teminat mektubu 30.06.2015 tarihine kadar geçerli olup, …” ifadelerini taşımaktadır. Banka teminat mektubu ilk talepte kaydını içermekte olup, muhatap bankadan ödeme talebinde bulunduğunda, banka sadece şekli manada bir inceleme yapabilecek olup, riskin gerçekleşip gerçekleşmediği hususunda esasa dair inceleme yapamayacağı gibi teminat mektubu lehtarı ile muhatabı arasındaki sözleşmenin ifa edilip edilmediği ya da gerektiği şekilde ifa edilip edilmediği gibi sözleşmenin taraflarınca ileri sürülebilecek def’i ve itirazları ileri sürerek ödeme yapmaktan kaçınamayacağından davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyize konu Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK 371. maddesi gereğince kaldırılmasına, ilk derece mahkemesi hükmünün BOZULMASINA ve bozma kararı doğrultusunda yeniden karar verilmek üzere dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 14.11.2018 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.