ihale yol bakım ve onarım yapılması işini konu alan sözleşme Borçlar Kanunu maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğindedir Uyuşmazlığın, eser sözleşmesi hükümlerine göre Davacı eser sözleşmesinin davalı iş sahibi idare tarafından haksız feshedildiğinden bahisle sözleşme kapsamında gerçekleştirdiği imalât bedeli, davalı iş sahibi belediyede kalan malzeme bedeli ve irad kaydedilen teminat mektupları bedelini talep etmektedir Sözleşme yüklenicinin kusuru ile davalı iş sahibi belediye tarafından feshedilmiş olup yüklenicinin kusuru ile fesih halinde iş sahibi idarenin irad kaydettiği teminat mektubu bedelleri talep edilemez  Bu kalemden talebin reddedilmesinde hukuka aykırı bir durum sözkonusu değildir Ancak, sözleşme yüklenicinin kusuru ile feshedilmiş olsa dahi davacı yüklenicinin iş sahibi yararına kullandığı imalât bedeli ile davalı iş sahibi belediyede kalan malzeme bedellerini talep etmesi mümkündür. Bu iki kalem talebin reddedilmesi usul ve yasaya uygun olmamıştır mahkemece yapılacak iş yargılama sırasında rapor düzenleyen teknik bilirkişiden ek rapor alınarak davacı yüklenicinin davalı iş sahibi yararına gerçekleştirdiği imalât bedellerinin sözleşme fiyatları ile, davalı iş sahibi belediyede kalan malzeme bedellerinin de fesih tarihi itibariyle serbest piyasa rayiçlerine göre (serbest piyasa rayiçlerine KDV ve yüklenici kârının dahil olduğu dikkate alınarak yeniden eklenmeden) hesaplama yaptırıp denetime elverişli ek rapor ile davanın esası hakkında karar vermekten ibarettir Eksik inceleme ile esas hakkında karar verilmesi doğru olmamış, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir

15. Hukuk Dairesi         2019/3163 E.  ,  2020/1910 K.

“İçtihat Metni”

Mahkemesi :… Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi :… Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

– K A R A R –

Dava, eser sözleşmesinin haksız feshinden doğan alacak ve kesin teminat bedelinin istirdatı talebinden ibarettir. Davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir.
Davacı yüklenici vekili, … … Uzungöl – Demirkapı Mahallesi yol bakım ve onarım yapılması işinin davacıya ihale edildikten sonra taraflar arasında 22.06.2016 tarihli 2015/54694 İhale Kayıt Numaralı sözleşme akdedildiğini, sözleşmenin “İş Programı” başlıklı 12. maddesinden de anlaşılacağı üzere yüklenici davacıya yer teslimi yapıldıktan sonra iş programı yapılacağını, yer teslimi yapılamadığını, davalı idare tarafından sözleşmenin sebepsiz olarak feshedildiğini, davacının bir çok işi ve şev kazısı işlerini yaptığını, ayrıca geri kalan iş için çimento ve küp taş vs. malzemeyi de yerine naklederek hazır bulundurduğunu, yapılan iş ve masrafların tespiti adına … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2015/11 Esas sayılı dosyası ile tespit yapıldığını, ihale bedelleri üzerinden yapılan işlerin toplam masraflarının 62.108,80 TL olduğunun hesaplandığını, yapılan masrafların faturalar ile sabit olduğunu, taraflar arasında akdedilen sözleşme gereği yükümlülüklerini yerine getiren davacı tarafından yapılan toplamda 133.462,40 TL tutarında iş ve masrafların ödenmesi için … 3. Noterliği’nde keşide edilen 09.02.2016 tarih 2844 yevmiye nolu ihtarname ile ihtar çekildiğini, ancak sonuç vermediğini, davacının alacağının ödenmediğini, davacının haksız fesih sebebiyle alacağını alamadığını, bu sebeple tanınmış bir firma olan davacının şirketinin, ticari itibar zedelenmesi ve yasaklanmadan kaynaklı tazminat alacaklarının saklı olduğunu, davanın kabulü ile fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik toplamda 133.462,40 TL tutarında belirsiz alacağın (tazminatın), davanın açıldığı tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davacı tarafından yatırılmış olan 29.000,00 TL tutarlı teminat mektubu bedelinin nakde çevrilme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı iş sahibi belediye vekili; ihalenin süresinde bitirilmediğini, davalının ihale kapsamında yapılması gerekli olan işin icrası amacıyla 22.06.2015 tarihli sözleşme sonrası 26.06.2015 tarihinde yer teslimi yapıldığını, karşı tarafın yer teslimi ile işe başlamayı kabul ettiğini, 08.09.2015 tarihli incelemede işin bitim tarihi olan 24.09.2015 tarihine yetişmeyeceğinin tespit edildiğini ve tutanak altına alınarak karşı tarafa durumun tebliğ edildiğini, 07.10.2015 tarihli incelemede işin bitmemiş olduğu ve az miktarda yapılan imalâtında şartnameye uygun olmadığının tespit edildiğini ve 09.10.2015 tarihinde bu durumun karşı tarafa tebliğ edildiğini, karşı tarafın işi bitirmediği hususunun davacı tarafın … Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yaptırmış olduğu tespitte dahi sabit olduğunu davanın reddini talep etmiştir, esastan reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, verilen kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin 04.07.2019 tarih, 2019/1511 Esas, 2019/1396 Karar sayılı kararı ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş, verilen karar davacı vekili tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp bir isabetsizlik bulunmaksızın karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir bir neden bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında düzenlenen … … Uzungöl – Demirkapı Mahallesi yol bakım ve onarım yapılması işini konu alan 22.06.2015 tarihli sözleşme 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğindedir. Uyuşmazlığın, eser sözleşmesi hükümlerine göre değerlendirilip çözülmesi gerekli ve zorunludur.
Davacı eser sözleşmesinin davalı iş sahibi idare tarafından haksız feshedildiğinden bahisle sözleşme kapsamında gerçekleştirdiği imalât bedeli, davalı iş sahibi belediyede kalan malzeme bedeli ve irad kaydedilen teminat mektupları bedelini talep etmektedir. Sözleşme yüklenicinin kusuru ile davalı iş sahibi belediye tarafından feshedilmiş olup, yüklenicinin kusuru ile fesih halinde iş sahibi idarenin irad kaydettiği teminat mektubu bedelleri talep edilemez. Bu kalemden talebin reddedilmesinde hukuka aykırı bir durum sözkonusu değildir. Ancak, sözleşme yüklenicinin kusuru ile feshedilmiş olsa dahi davacı yüklenicinin iş sahibi yararına kullandığı imalât bedeli ile davalı iş sahibi belediyede kalan malzeme bedellerini talep etmesi mümkündür. Bu iki kalem talebin reddedilmesi usul ve yasaya uygun olmamıştır.
O halde mahkemece yapılacak iş; yargılama sırasında rapor düzenleyen teknik bilirkişiden ek rapor alınarak davacı yüklenicinin davalı iş sahibi yararına gerçekleştirdiği imalât bedellerinin sözleşme fiyatları ile, davalı iş sahibi belediyede kalan malzeme bedellerinin de fesih tarihi itibariyle serbest piyasa rayiçlerine göre (serbest piyasa rayiçlerine KDV ve yüklenici kârının dahil olduğu dikkate alınarak yeniden eklenmeden) hesaplama yaptırıp denetime elverişli ek rapor ile davanın esası hakkında karar vermekten ibarettir.
Eksik inceleme ile esas hakkında karar verilmesi doğru olmamış, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödenenden 5766 sayılı Kanun’un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 29.06.2020 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.