ihalede analiz girdisinin kendi malı asfalt kazıma makinesi edinim bedeli ile açıklanabilmesi için kendi malı olan asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özelliklere uygun bir asfalt kazıma makinesi olması gerektiği, isteklilerin bu teknik özelliklerde bir asfalt kazıma makinesine sahip olmaması halinde, analizi kendi malı asfalt kazıma makinesinin edinim bedeli ile açıklamaktan ziyade, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde düzenlenen diğer yöntemlerden uygun olan yöntem kullanılarak açıklanması gerektiği

Toplantı No 2021/038
Gündem No 26
Karar Tarihi 15.09.2021
Karar No 2021/UY.I-1722

BAŞVURU SAHİBİ:

Danış Yapı Mad. San. ve Tic. A.Ş.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/392478 İhale Kayıt Numaralı “Bursa Çevre Otoyolu Yalova Ayr-Yenişehir Ayr Kavşağı Arası Kesimi Km: 9+700-31+800 ve Samanlı Bağlantı Yolu Km: 0+000-5+000 Arası Üstyapı Tabakasının İyileştirmesi ve Onarımı İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 25.08.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bursa Çevre Otoyolu Yalova Ayr-Yenişehir Ayr Kavşağı Arası Kesimi Km: 9+700-31+800 ve Samanlı Bağlantı Yolu Km: 0+000-5+000 Arası Üstyapı Tabakasının İyileştirmesi ve Onarımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Danış Yapı Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin 23.09.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.09.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.10.2020 tarih ve 43569 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.09.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-328 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1512-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

1) İhale üzerinde bırakılan istekli Simge Mat Madencilik Asfalt Tic. ve San. A.Ş.nin fiyat dışı unsur puanı ve teklif fiyatı puanının hatalı olarak hesaplandığı, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin hatalı olarak belirlendiği,

 

2) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, şöyle ki;

 

a) Aşırı düşük teklif açıklamasında ekonomik ömrünü tamamlamış ve firma aktifinde yer almakta olan makineler için amortisman değeri düşülerek girdi maliyetinin hesap edildiği, firma aktifinde yer alan makinalar ile idare tarafından hazırlanan aşırı düşük teklif açıklama analizlerinde yer alan makinelerin teknik özellikleri ve kapasitelerinin farklı olduğu,

 

b) Aşırı düşük teklif açıklamasında makine girdilerine yönelik piyasadan fiyat teklifi alındığı, ancak makine ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan rayiçlerin kullanılması veya makine ve ekipmanların isteklinin kendi malı olması halinde edinim bedeli üzerinden açıklama yapılması gerektiği, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile amortisman girdisinin açıklanmasına imkan bulunmadığı,

 

c) Aşırı düşük teklif açıklamasında amortismanı tamamlamış olarak gösterilen makinaların edinim tarihleri incelendiğinde ekonomik ömürlerini tamamlamadıkları,

 

d) KGM/ 40.130-P “Asfalt kazıma makinası ile her cins bitümlü karışım kaplamalarının kazılması (Taşınması ve depoya nakli dahil)” pozunun 2020 yılı rayicinin 2.090.000,00 TL olduğu, bu rayicin altında açıklama yapılmasının mümkün olmadığı, ilgili makinanın amortisman, yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi, sigorta ve nakil, demontaj ve montaja ilişkin kısımlarına yönelik katsayı bulunmadığından rayicin altında bir bedel kullanılamayacağı,

 

e) Aşırı düşük teklif açıklamasında mazot (motorin) girdisi maliyetinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesine uygun olarak açıklanmadığı, ayrıca Kamu İhale Kurulu kararlarında akaryakıt birim dönüşümün 0,8200 kg – 0,845 kg arasında olduğunun belirtilmiş olduğu,

 

f) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.1’inci maddesinde yer alan açıklamaya göre, mesafelerin idarece hazırlanarak aşırı düşük teklif açıklaması analizlerinde yer verilmesi gerektiği, anılan istekli tarafından mesafelerin değiştirildiği,  belirtilen depo, plent, ocak vs. yerleri dışında lokasyonlar ve taşıma mesafeleri kullanıldığı,

 

Özellikle KGM/40.130-P pozu kapsamında kazıdan çıkan asfalt malzemesinin idareye ait olduğu idarenin kazınan malzemenin %30’ununun asfalt şubesine, %70′ inin de imalatın yapılacağı lokasyona 14 km mesafede belirlediği depoya taşınmasını talep ettiği, istekliler tarafından farklı alternatifler üretilmesinin mümkün olmadığı, bu taşıma mesafeleri için farklı lokasyonlar gözeterek daha kısa taşıma mesafeleri kullanılmasının uygun olmadığı,

 

g) KGM/40.130-P pozu kapsamında yer alan asfalt kazıma nakliyelerinde kast edilen malzemenin asfalt olduğu, karayolları şartname ve ilgili dokümanlarında asfaltın yoğunluğunun 2,40 Ton/m3 olduğu, idare tarafından hazırlanmış olan yaklaşık maliyette de bahse konu hesaplamada 2,40 Ton/m3 değerinin baz alındığı, anılan istekli tarafından sunulan KGM/40.130-P pozu aşırı düşük açıklama analizi 07.006/K/(ASFALTSUBE) ve 07.006/K/(ASFALT) nakliyelerinde 2,40 Ton/m3′ ün altında bir yoğunluk değeri kullanıldığı,

 

h) Analizlerde yer alan nakliye maliyetleri için Karayolları Genel Müdürlüğünün nakliye formüllerinin kullanılmaması ve her cins ve motorlu araç taşıma katsayısının 2020 için açıklanmış değeri olan 380,00’in altında kullanılmasının uygun olmadığı,

 

i) Analizlerde açıklama istenmeyecek analiz girdileri içerisinde yer alsa dahi bedeli ya da miktar ile çarpımı sonucu elde edilen tutarın sıfır olarak kullanılmasının uygun olmadığı,

 

j) Açıklama istenilen iş kalemleri için sunulan analizlerdeki toplam fiyatların ilgili iş kalemi için teklif edilen birim fiyattan düşük olması gerektiği,

 

k) İşçilik girdilerinin 2020 yılı brüt saatlik asgari ücretin altında olduğu,

 

l) Analizlerin miktar, birim, içerik olarak idare tarafından talep edilen analizler ile uyumlu olmadığı,

 

m) Anılan istekli tarafından aşırı düşük açıklaması kapsamında kullanılmış olan piyasa tekliflerinde yer alan teklif fiyatlarının hayatın olağan akışına ve piyasa şartlarına uygun olmadığı, mevzuat gereğince analizi oluşturan girdilerin birleştirilerek piyasadan işçilik/uygulama teklifi alınmasının uygun olmadığı, teklife esas maliyet tespit tutanağında yer alan girdi miktarları, birimleri ve cinslerinin aşırı düşük açıklamasında kullanılan analizinde yer alan ilgili girdi kalemlerinden farklı olmaması gerektiği, maliyet tespit tutanağında teklife esas belirlenmiş maliyet bileşenlerine (saatlik brüt asgari ücret, motorin maliyeti, amortisman girdisi, makine ve ekipmanlara ilişkin yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi- sigorta ve nakil- demontaj- montaj vb.) ait belirtilmiş olan girdi maliyetlerinin Kamu İhale Genel Tebliğinde aşırı düşük teklif açıklaması için belirtilen şart ve limitleri sağlaması gerektiği,  anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının bu şartları sağlamadığı iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 28.10.2020 tarih ve 2020/UY.I-1765 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verildiği,

 

Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 3. İdare Mahkemesinin 01.02.2021 tarihli ve E.2020/2223,K:2021/253 sayılı kararında “davanın reddine” karar verilmesi üzerine yapılan temyiz başvurusu sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesi tarafından verilen 08.06.2021 tarihli ve E:2021/1829, K:2021/2135 sayılı karar üzerine alınan 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-328 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 28.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1765 sayılı kararının 2’nci iddianın (a) ve (c) kısımları ile ilgili yapılan değerlendirmelerin iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (a) ve (c) kısımlarının esasının yeniden incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır

 

Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi 2’nci iddiasının (a) ve (c) kısmı ile sınırlı yapılmıştır.

 

İhale ilan tarihinde yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci, maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamalarına yer verilmiştir.

 

İdare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde KGM/40.130-P Asfalt kazıma makinası ile her cins bitümlü karışım kaplamaların kazılması (Taşınması ve depoya nakli dahil) iş kaleminden açıklama istenildiği, söz konusu iş kaleminde yer alan ve açıklama istenilen alt analizlerden olan asfalt kazıma makinesinin teknik özelliklerinin “400 HP gücünde, maksimum 2.05 m genişliğinde, 0,15 m freze derinliğinde, konveyörlü” olması gerektiği düzenlenmiştir.

 

Simge Mat Mad. Asfalt Tic. ve San. A.Ş. tarafından 10.120.1128 girdi numaralı asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2.05 m genişliğinde 0,15 m freze derinliğinde konveyörlü) girdisine yönelik olarak analiz düzenlendiği, analiz girdileri olarak amortisman, yedek parça/nakil/montaj/demontaj/tamir bakım ve sermaye faizi(sigorta 400 gün süre için sigorta bedeli=1511,35) girdilerinin belirlendiği, 3 kalem için birimin adet, miktarın 1 olarak belirtildiği, sunulan analizin dipnotunda “01.09.2020 tarihli Yeminli Mali Müşavir Raporunun 12-4-048 SMG nolu 2005 model yılı 2020 yılında amortisman ömrünü doldurmuş asfalt kazıma makinemiz olduğu görülmektedir. Bu sebeple amortisman bedeli hesaba dahil edilmemiştir.” ifadesinin yer aldığı, söz konusu YMM raporunun da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulduğu, asfalt kazıma makinesinin amortisman katsayısına tekabül eden değeri için 2005 model aracın amortisman süresinin tamamlandığı kabulüyle (5) TL, yedek parça/nakil/montaj/demontaj/tamir bakım girdisi için fiyat teklifi alınarak (250.000,00) TL ve sermaye faizi(sigorta 400 gün süre için sigorta bedeli=1511,35) girdisi için yine fiyat teklifi alınarak (1.511,35) TL olarak hesaplama yapıldığı görülmektedir.

 

Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 08.06.2021 tarihli ve E:2021/1829, K:2021/2135 sayılı kararı üzerine alınan 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-328 sayılı Kurul kararında “… söz konusu YMM raporunun da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulduğu, anılan raporda 12-4-048 SMG nolu 2005 model Wirtgen marka W1900 model asfalt kazıma makinesinin yer aldığı, ancak söz konusu raporda makinenin 400 HP gücünde olup olmadığına ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği, yine isteklinin amortisman hesabı ile açıklama yapmış olmasına rağmen makinenin edinim tarihinin de söz konusu raporda bulunmadığı anlaşılmaktadır.

İdare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde yer alan açıklama istenilen alt analizlerden olan asfalt kazıma makinesinin teknik özelliklerinin “400 HP gücünde, maksimum 2.05 m genişliğinde, 0,15 m freze derinliğinde, konveyörlü” olarak belirlenmesine rağmen, anılan istekli tarafından açıklamada kullanılan iş makinesinin gücü, dosyada mevcut evraklardan anlaşılamamaktadır. Başka bir anlatımla, anılan analiz girdisinin idarece verilen analiz formatına uygun olarak açıklanıp açıklanmadığı, YMM raporu ile kendi malı olarak gösterilen asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özelliklere sahip bir makine olup olmadığı tespit edilememektedir.

Söz konusu analiz girdisinin, kendi malı asfalt kazıma makinesi edinim bedeli ile açıklanabilmesi için kendi malı olan asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özelliklere uygun bir asfalt kazıma makinesi olması gerektiği, öte yandan, müdahil, şirketin istenilen teknik özelliklerde bir asfalt kazıma makinesine sahip olmaması hâlinde yedek parça, tamir, bakım, nakil, montaj, demontaj bedeli ve sigorta bedeli için “2005 model Yılı Wirtgen Marka (W1900) Paletli Asfalt Kazıma makinası (400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde konveryörlü) iş makinesinin; işin süresi boyunca (400 gün)” ifadelerine yer verilerek düzenlenen fiyat tekliflerinin de tutarlı olmayacağı açıktır.” ifadelerine yer verildiği görülmektedir.

 

Söz konusu Karar üzerine ihale üzerinde bırakılan istekli Simge Mat Mad. Asfalt Tic. ve San. A.Ş. tarafından sunulan Yeminli Mali Müşavir raporunu düzenleyen yeminli mali müşavirlik ve bağımsız denetim şirketine yazılan yazıda “Simge Mat Madencilik Ticaret ve Sanayi A.Ş.’ye Yeminli Mali Müşavir … tarafından düzenlenmiş olan 01.09.2020 tarih ve 2020/9109-223 sayılı Yeminli Mali Müşavir Raporunda yer alan 14-4-048 SMG nolu, 16 06 053 plakalı, 2005 model Wirtgen marka W1900 paletli asfalt kazıma makinesinin teknik özelliklerine ait bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmuştur.” ifadelerine yer verilerek bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur.

 

Yeminli mali müşavirlik ve bağımsız denetim şirketi tarafından gönderilen yazı ekinde, wirtgen group teknik belge, technical specification(İngilizce), teknik spesifikasyon(şartname)(Türkçe), asfalt kazıma makinesi şematik çizim, amortisman defteri ilgili sayfası, amortisman defteri onay sayfası, asfalt kazıma makinasına ait ruhsat bilgilerine yer verildiği görülmektedir.

 

Wirtgen group teknik belgesi üzerinde aracın cinsinin “asfalt kazıma makinesi”, modelinin “2004”, tipinin “w1900”, şasi numarasının 08.20.0244, motor gücünün “350 kw/462 hp”, kazıma eninin “2 m”, kazıma derinliğinin “0-33 cm”, ekipmanlarının “güneşlikli, konveyörlü” olduğu belirtilmiştir. Söz konusu belge Yeminli Mali Müşavir M.G. ve makine mühendisi M.Y. tarafından onaylanmıştır.

 

Ayrıca sunulan technical specification(İngilizce) belgenin üzerinde aslının aynı olduğuna dair noter onayı ile birlikte yeminli tercüman, wirtgen group, yeminli mali müşavir onaylarının bulunduğu,

 

Söz konusu belgenin arka sayfasında çevirisine yer verildiği, söz konusu çevirinin de noter ve yeminli tercüman tarafından onaylandığı, söz konusu çeviride frezeleme genişliğinin “2,000 mm”, frezeleme derinliğinin “0-320 mm”, 2000 dk/dv anma gücünün 340 kw/455 bg/462 ps, 1800 dk/dv maksimum gücünün “350 kw/469 Bg/476 PS” olduğu ve boşaltma konveyörüne ilişkin teknik bilgilerin yer aldığı görülmektedir.

 

İhale üzerinde bırakılan Simge Mat Mad. Asfalt Tic. ve San. A.Ş.  tarafından 10.120.1128 girdi numaralı asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2.05 m genişliğinde 0,15 m freze derinliğinde konveyörlü) girdisine yönelik olarak sunulan YMM raporun da söz konusu makineye ilişkin teknik özelliklere yer verilmediğinden, teknik özellikleri gösteren belgelerin raporu düzenleyen yeminli mali müşavirden talep edilmesi sonucunda elde edilen belgeler incelendiğinde;

 

Aşırı düşük teklif açıklaması yapılacak KGM/40.130/A poz no.lu iş kaleminin alt analizinde yer alan ve açıklama talep edilen asfalt kazıma makinesinin teknik özelliklerinin 400 HP gücünde olması istenilmesine rağmen ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklamada kullanılan iş makinesinin gücünün 462 HP olduğu anlaşılmaktadır.

 

Bu çerçevede anılan analiz girdisinin idarece verilen analiz formatına uygun olarak açıklanmadığı, YMM raporu ile kendi malı olarak gösterilen asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özelliklerden farklı teknik özelliklere sahip bir makine olduğu, bahse konu analiz girdisinin kendi malı asfalt kazıma makinesi edinim bedeli ile açıklanabilmesi için kendi malı olan asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özelliklere uygun bir asfalt kazıma makinesi olması gerektiği, isteklilerin bu teknik özelliklerde bir asfalt kazıma makinesine sahip olmaması halinde, analizi kendi malı asfalt kazıma makinesinin edinim bedeli ile açıklamaktan ziyade, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde düzenlenen diğer yöntemlerden uygun olan yöntem kullanılarak açıklanması gerektiği, açıklama ekinde Tebliğ’in 45’inci maddesinde düzenlenen diğer yöntemlerin kullanıldığına dair başka belge/belgelerin de sunulmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Ayrıca iddia konusu iş makinesinin yedek parça/nakil/montaj/demontaj/tamir bakım girdisi ve sermaye faizi için fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanaklarının sunulduğu, fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanaklarında “2005 Model Yıllı Wirtgen Marka (W1900) paletli asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2.05 m freze genişliğinde, 0,15 m freze derinliğinde, konveyörlü)” ifadelerine yer verildiği, aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan iş makinesinin kendi malı olduğunun kabul edilmesi durumunda bahse konu giderler için alınan fiyat tekliflerinin kendi malı makineye (462 hp gücündeki asfalt kazıma makinesine) ilişkin olmadığından kabul edilemeyeceği, diğer taraftan fiyat tekliflerinin 400 HP gücündeki makineye ilişkin olduğu kabul edilmesi durumunda da kendi malı şeklinde belirtilen makine ile uyumsuzluk olacağı, diğer bir ifadeyle söz konusu giderlere ilişkin alınan fiyat tekliflerinde yer alan makinenin gücü ile kendi malı olarak sunulan makinenin gücünün farklı olduğu görüldüğünden yapılan açıklamanın bu yönüyle de uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Simge Mat Maden. Asfalt Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 


Oybirliği ile karar verildi.