ihale dokümanında * poz numaralı “10 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu bitümlü sıcak temel tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (astarsız temel üzerine)” işi yer almaktadır Bu işin yaklaşık maliyeti *TL, yüklenicinin bu iş kalemi için teklifi ise *TL’dir. İdarece daha sonra 10 cm kalınlıktaki imalat olan * poz numaralı işin yapılmasından vazgeçilerek bunun yerine 11 cm kalınlıktaki imalat olan *poz numaralı işin yapılmasına karar verilmiştir yeni fiyat tespit edilirken poz analizi kullanılıp * pozunun yaklaşık maliyeti *TL olarak belirlendikten sonra, *pozunun yaklaşık maliyeti olan * TL ile teklif fiyatı olan * TL arasındaki yaklaşık * arttırım oranı * TL’ye de uygulanmış ve *pozunun fiyatı * TL olarak tespit edilmiştir Bu şekilde yeni fiyat tespiti yukarıda yazılı hükme aykırıdır
ihale dokümanında asfalt betonu bitümlü sıcak temel tabakası yapılması
| Kamu İdaresi Türü | Diğer Özel Bütçeli İdareler |
|---|---|
| Yılı | 2018 |
| Dairesi | 1 |
| Karar No | 10794 |
| İlam No | 169 |
| Tutanak Tarihi | 5.11.2020 |
| Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
… Yapı San. ve Tic. A.Ş. yükleniminde bulunan … TL sözleşme bedelli … işinde sözleşmede bulunmayan HBY/29- Y poz numaralı “11 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu bitümlü sıcak temel tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (astarsız temel üzerine)” iş kaleminin yeni birim fiyatının hatalı tespit edildiği iddia edilmektedir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinde;
“(1) 12 üncü maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilir. Bu şekilde hesaplanacak ilave işlerin bedelleri; birim fiyat sözleşmelerde yeni birim fiyatlar üzerinden, anahtar teslim götürü bedel sözleşmelerde ise yeni birim fiyatlar üzerinden hesaplanacak artış tutarına göre belirlenecek ilerleme yüzdeleri esas alınarak yükleniciye ödenir.
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde veya aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizler dikkate alınarak oluşturulacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizler dikkate alınarak oluşturulacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleri dikkate alınarak oluşturulacak analizler.
ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler.
(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde veya aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre, yeni iş kalemi HBY/29-Y pozunun fiyatı tespit edilirken, kullanılan analize maddenin üçüncü fıkrasında yazılı rayiçlerden birinin, birkaçının veya tamamının uygulanarak yeni fiyatın tespit edilmesi gerekirdi.
Söz konusu işin ihale dokümanında HBY/29 poz numaralı “10 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu bitümlü sıcak temel tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (astarsız temel üzerine)” işi yer almaktadır. Bu işin yaklaşık maliyeti 11,22 TL, yüklenicinin bu iş kalemi için teklifi ise 17,25 TL’dir. İdarece daha sonra 10 cm kalınlıktaki imalat olan HBY/29 poz numaralı işin yapılmasından vazgeçilerek bunun yerine 11 cm kalınlıktaki imalat olan HBY/29-Y poz numaralı işin yapılmasına karar verilmiştir. HBY/29-Y için yeni fiyat tespit edilirken HBY/29’un analizi kullanılıp HBY/29-Y pozunun yaklaşık maliyeti 12,33 TL olarak belirlendikten sonra, HBY/29 pozunun yaklaşık maliyeti olan 11,22 TL ile teklif fiyatı olan 17,25 TL arasındaki yaklaşık %53,74 arttırım oranı 12,33 TL’ye de uygulanmış ve HBY/29-Y pozunun fiyatı 18,96 TL olarak tespit edilmiştir. Bu şekilde yeni fiyat tespiti yukarıda yazılı hükme aykırıdır.
Ancak bu konuda kamu zararından söz edilebilmesi için, ilgili rayiçlerin ve yüklenicinin 10 cm imalat için verdiği teklifteki arttırım oranının 11 cm imalat için de uygulanması sonucunda tespit edilecek fiyatın, İdare tarafından tespit edilen fiyat olan 18,96 TL’den daha düşük olacağına ilişkin bir tespitin olması gerekmektedir. Böyle bir tespit olmadığına göre, söz konusu uygulama sonucunda kamu zararı oluştuğundan söz edilemez.
Bu itibarla, raporda kamu zararı olduğu iddiası ile hesaplanan … TL için ilişilecek husus bulunmadığına,
(Üye …’nın “ Yeni fiyat yapılırken esas olan benzer poz uygulaması ya da genel indirim yapılması gibi uygulamalar yüklenici ile anlaşılması durumunda idarelerin takdirindedir. Ancak, kaynakların verimli kullanılması ilkesi hiçbir şekilde göz ardı edilemez. Bu tür uygulamalarda, en azından yaklaşık maliyet fiyatının uygulanması anılan ilke gereği zorunludur. Aksi halde, resmi fiyatın ya da piyasa fiyatının üstünde iş yaptırılması sonucu doğacaktır.
İş kalemi için hesaplanan birim fiyat 12,33 liradır. Bu fiyat idarenin tespitine göre piyasa fiyatı olup, bu fiyatın üzerinde hiçbir fiyattan yüklenici ile anlaşılmaması gerekir. Açıklanan nedenlerle kamu zararına sebep olunmuştur. Bu itibarla, hesaplanan kamu zararının sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekir.” Şeklindeki,
Üye …’ün “Yapılan imalat değişikliği gerekçelerinin incelenmesinin temini için konunun idaresine yazılmasına karar verilmesi gerekir.” şeklindeki görüşlerine karşın),
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.