istekli tarafından ihalede aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağına (Ek-O.6) ihtiyaç duyulmadığından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmasının zorunlu değildir

Haköz Mühendislik Otomasyon İnşaat ve  Enerji San. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Dairesi Başkanlığı Enerji Aydınlatma ve Mekanik İşler Şube Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/525783 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı Kocaeli Geneli Hizmet Binaları ve Yeşil Alanlardaki Elektrik Tesisleri İçin Bakım ve Onarım Hizmeti” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Dairesi Başkanlığı Enerji Aydınlatma ve Mekanik İşler Şube Müdürlüğü tarafından 22.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı Kocaeli Geneli Hizmet Binaları ve Yeşil Alanlardaki Elektrik Tesisleri İçin Bakım ve Onarım Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak Haköz Mühendislik Otomasyon İnşaat ve  Enerji San. Tic. Ltd. Şti.nin 23.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.01.2020 tarih ve 320 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/14 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuat hükümlerine aykırı olduğu, şöyle ki;

1) İşçilik maliyetinin 2020 yılında artış göstereceği, açıklamanın 2019 yılı ücretleri üzerinden herhangi bir artış öngörülmeksizin yapıldığı, dolayısıyla işçiliğe ilişkin açıklamaların uygun olmadığı, mevcut ekonomik koşullar göz önüne alındığında asgari %15 artış gözetilmesi gerektiği,

2) Kanal kazıcı yükleyici, sepetli platform, vinç ve kontrol aracına ilişkin maliyetlerin farklı araçlar üzerinden yapıldığı, maliyetlerin eksik açıklandığı,

3) Amortisman maliyetlerinin Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1. Sayılı Muhasebe Uygulama Genel Tebliği ile zorunlu hale getirilen Tek Düzen Muhasebe Uygulamasındaki Dönemsellik İlkesi gereği düzenlenen amortisman listeleri çerçevesinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavir tarafından düzenlenen Amortsiman Payı Tespit Tutanağı ile tevsik edilmek suretiyle açıklanması gerektiği, sunulan açıklama kapsamında amortisman tutanağının YMM yada SMMM tarafından kaşelenip imzalanması gerekirken bu işlemin gerçekleştirilmediği,

4) Anılan araçların 333 seri nolu Tebliğ’de faydalı ömür sürelerinin 5 yıl ve amortisman süresinin %20 olduğunun açık şekilde düzenlendiği, daha uzun süreler üzerinden açıklama gerçekleştirmesinin mevzuata aykırı olduğu,

5) Kanal kazıcı yükleyici, sepetli platform, vinç ve kontrol aracına ilişkin sunulan fiyat tekliflerinde ve diğer fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi gereğince yer verilmesi gereken meslek mensubu beyanının yer almadığı,

6) SMMM veya YMM tarafından kaşelenip imzalanması gereken fiyat tekliflerinin Serbest Muhasebeci tarafından kaşelenip imzalandığı,

7) Fiyat tekliflerine konu edilen araçların Teknik Şartname’de belirtilen model yılı, motor gücü ve taşıma kapasitesi özellikleri karşılamadığı, bu araçlara ilişkin fiyat tekliflerinin kabul edilmemesi gerektiği,

8) Fiyat teklifinde yer alan araçlara ilişkin bilgiler ile diğer belgelerde yer alan araçlara ilişkin bilgilerin birbiri ile uyumlu olmadığı, bilgilerin eksik olduğu, model yıllarının farklı olduğu,

9) Fiyat tekliflerinde yer verilen kiralama süreleri ile araçların iş süresince çalıştırılacakları toplam sürelere ilişkin verilerin uyuşmadığı, tek bir araç yönünden, bir gün ve bir adet üzerinden alınan fiyat tekliflerinin işin tamamı için bir maliyet açıklaması olarak kabul edilemeyeceği,

10) İdarece, Kamu ihale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde yer verilen Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağının aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliden istemesi gerektiği, ayrıca fiyat teklifinin tarihinin, ilgili tespit tutanağı tarihinden önceki bir tarih olmasının fiyat teklifini hukuka aykırı hale getirdiği,

11) Fiyat tekliflerine ve amortisman açıklamalarına konu edilen araçların özelliklerinin ve bakım onarım maliyetlerinin fiyat tekliflerinde yer almadığı,bu çerçevede işin gerçekleştirileceği araçlar ile bakım onarım maliyetleri açıklanan araçların farklı olduğu, bakım onarım maliyetlerinin tevsik edilmediği,

12) Bakım onarım maliyetlerine ilişkin fiyat tekliflerinde meslek mensubu beyanının bulunmadığı,

13) Bakım onarıma ilişkin fiyat tekliflerinin SMMM veya YMM tarafından kaşelenip imzalanması gereken fiyat tekliflerinin serbest muhasebeci tarafından kaşelenip imzalandığı,

14) Bakım onarım adetleri düşürülerek maliyetlerin aşağı çekildiği, eksik adetler üzerinden alınan fiyat teklifleri ile maliyet avantajı sağlandığı, bu şekilde açıklama yapmanın uygun olmadığı,

15) İhale dokümanında araç tiplerine yer verilmesine rağmen bu husus dikkate alınmadan akaryakıt maliyeti açıklaması yapıldığı, çalıştırılacak tüm araçlar için şehir içi trafikte ortalama ne kadar motorin sarfiyatı olacağına ilişkin yapılan açıklamanın yetkili servis yazısı alınmadan ve katalog sunulmadan gerçekleştirildiği, bu açıklamanın hiçbir objektif kritere dayanmadığı, alınan yazılarda araçların şehir içi tüketim değerlerinin gösterilmediği,

16) Bazı araçların marka, model, taşıma kapasitesi ve motor gücü bilgisine yer verilmeksizin ortalama akaryakıt tüketimi bilgisi beyan edildiği, beyan yazılarının hiçbir geçerliliğinin bulunmadığı, amortisman hesabında yer verilen araçlara akaryakıt hesaplamasında yer verilmemesinin hukuka aykırı olduğu,

17) Açıklama kapsamında araçların yapacağı kilometre hesabında çeşitli hatalar yapıldığı, bu hesap hataları dolayısıyla akaryakıt maliyetinin eksik hesaplandığı,

18) Sigortaya ilişkin sunulan fiyat teklifinde bölge müdürlüğü teyidinin bulunmadığı,

19) Sigortaya ilişkin alınan fiyat teklifinin sözleşme süresini kapsamadığı,

20) Sigortaya ilişkin alınan fiyat teklifinde, araçların kiralanmasına ilişkin fiyat teklifinde konu edilen araçların marka, model ve adetlerinin tam olarak yer almadığı, bazı araçlarda farklılıklar olduğu, işin yapılacağı araçlar ile sigorta yapılacak araçların marka, cins, model ve adetlerinin farklı olduğu,

21) Açıklama kapsamındaki araçlar için motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon ve muayene maliyetlerinin eksik hesaplandığı, bu maliyetler tevsik edilmeksizin yapılan açıklamanın uygun olmadığı, ayrıca ihale konusu işin 2020 yılına da sari olması nedeniyle öngörülecek MTV, egzoz ve muayene maliyetlerinin güncelleme yapılarak tevsik edilmesi gerektiği,

22) Açıklama kapsamındaki araçların marka ve model özelliklerine göre lastik ebatlarının belirlenmesi gerektiği, ancak bu ebatlardaki lastikler göz ardı edilerek araçlara uymayacak farklı ve ucuz ebattaki lastikler üzerinden açıklama yapıldığı,

23) Açıklama kapsamında lastiklerin ortalama yol ömrü için hiçbir bilgi sunulmadığı, lastiklerin kaç bin kilometrede bir değiştirilmesi gerektiğine ilişkin ilgili firmadan beyan yazısı sunulması gerektiği,

24)  Lastik maliyetine ilişkin fiyat tekliflerinin SMMM veya YMM tarafından kaşelenip imzalanması gereken fiyat tekliflerinin serbest muhasebeci tarafından kaşelenip imzalandığı,

25) Lastik değişim hizmeti maliyetine ilişkin herhangi bir açıklamada bulunulmadığı, dolayısıyla lastik maliyeti açıklamasının eksik olduğu,

26) Sözleşme damga vergisi (% 0,948), ihale kararına ait damga vergisi (% 0,569) ve KİK payı (% 0,05) olmak üzere sözleşme giderlerinin bulunduğu, sözleşme giderleri gözetilmeden yapılan açıklamanın eksik olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

            b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

           c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

            gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.4.  Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.5.  Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.6.  Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. (Ek cümle: 25/01/2017-29959 R.G./12. md.) Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.7.  İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.; Mülga ibare: 13.06.2019-30800 R.G/14. md., yürürlük: 23.06.2019) YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyt bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

…

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale konusu iş incelendiğinde, işlerin birimlerinin adet, metre, metreküp, kilogram cinsinden olduğu, dolayısıyla söz konusu işlerin ay boyunca her gün yapılan işler olduğu sonucuna varılamadığı, yılda/ayda/ihtiyaç duyuldukça/arıza oldukça yapılan işler olduğu, idarece hem yaklaşık maliyet hesaplarında hem de teknik şartnamede yapılacak bakım onarım işlerinin maliyet unsurlarının miktarlarından ziyade işin nasıl yapılacağına ilişkin genel bilgiler verildiği görülmüştür.

İdarece teklifi sınır değerin altında kalan istekliye gönderilen 03.12.2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında aşırı düşük açıklama istenilen kalemlerini belirten bir ek belge gönderilmiştir. Söz konusu belgede 20 iş kaleminin sayıldığı ve bu iş kalemlerini kapsayan maliyet unsurlarına ilişkin bilgi verildiği, söz konusu iş kalemlerinin genel itibariyle elektrik tesisatlarına ilişkin bakım onarım ve malzeme bileşenlerinden oluştuğu görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, idarece önemli maliyet bileşenleri olarak belirlendiği anlaşılan hususlara ilişkin anılan istekli tarafından üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapıldığı, fiyat teklilerinin aşırı düşük teklif açıklaması talebi yazısı ekinde verilen unsurlar üzerinden alındığı, söz konusu fiyat tekliflerinde teklife dahil olan giderlerin ilgili maliyet bileşenlerine yer verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitlerden de anlaşılacağı üzere, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında idarece aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ekinde gönderilen belgede belirtilen işçilik maliyetine, araç maliyetine, akaryakıt maliyetlerine ve benzeri maliyetlere sunulan fiyat teklifleri kapsamında yer verildiği, idarece aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ekinde gönderilen açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin tüm maliyet unsurlarını kapsayacak fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin serbest muhasebeci mali müşavir tarafından kaşelenip onaylandığı, söz konusu fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi gereğince yer verilmesi gereken meslek mensubu beyanının yer aldığı, meslek mensubu beyanında yer alan tarihin fiyat teklifinin düzenlenme tarihinden daha önceki bir tarih olmadığı anlaşılmıştır. Diğer taraftan, idarece yapılan incelemede ve Kurumca yapılan incelemede söz konusu fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağına (Ek-O.6) ihtiyaç duyulmadığından istenilmemiş olup, mevzuat gereğince söz konusu belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmasının zorunlu olmadığı anlaşılmıştır.

Dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklama talebi ekinde verilen iş kalemlerinin önemli teklif bileşeni olarak kabul edilmesi gerektiği, buradan hareketle ihale üzerine bırakılan istekli tarafından fiyat teklifleri üzerinden yapılan açıklamanın başvuru sahibinin iddiaları bakımından mevzuata aykırılığının tespit edilmediği anlaşıldığından, söz konusu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olarak kabul edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.