ihalede aşırı düşük teklif sınır değerinin idare tarafından hatalı belirlenmesi 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz.” hükmü,

“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “… Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

… 79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

  79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İncelemeye konu ihalede, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceğinin belirtildiği, ihale komisyonu kararına göre, idare tarafından sınır değerin 81.815.472,95 TL olarak belirlendiği, anılan tutarın altında teklif sunan Mamaklı Filo Araç Kir. Kur. Hiz. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Yağızlar Nak. Otom. Mad. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve teklif açıklamasını idareye sunmayan Mamaklı Filo Araç Kir. Kur. Hiz. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedildiği, ihalenin, uygun teklif açıklaması sunan Yağızlar Nak. Otom. Mad. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

 

İhale ilanında ve İdari Şartname’de, ihalede esas alınacak sınır değer katsayısına ilişkin olarak herhangi bir belirleme yapılmadığı öte yandan 25/01/2023 tarih ve 2023/DK.D-35 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının ek bölümünde, Araç Kiralama hizmetine ilişkin ihalelerde R sınır değer katsayısının 0,72 olarak alınması gerektiği belirtilmiştir.

 

İhalenin, ilk oturumunda geçerli teklif sunduğu belirlenen istekliler tarafından teklif edilen bedeller ve Araç Kiralama hizmetine ilişkin ihaleler için belirlenen R sınır değer katsayısı (0,72) esas alınarak yapılan hesaplamada, ihalede aşırı düşük teklif sınır değerinin 53.583.271,93 TL olması gerektiği anlaşılmış olup, hesaplanan sınır değer ile idare tarafından belirlenen sınır değer arasındaki farklılık nedeniyle, 07.07.2023 tarih ve 39327 sayılı yazı ile ihalede sınır değerin ne şekilde hesaplandığına ilişkin bilgi ve belge istenildiği, idarenin 12.07.2023 tarihli ve 456383 sayılı yazısında, ihalede sınır değerin kar hariç yaklaşık maliyet tutarı esas alınarak belirlendiğinin ifade edildiği tespit edilmiştir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde aşırı düşük teklif sınır değerinin kar hariç yaklaşık maliyet tutarı olarak belirtildiği, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise sınır değerin ne şekilde hesaplanacağı açıklanmıştır.

İncelemeye konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin olduğu, bu durumda aşırı düşük teklif sınır değerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1.2’nci maddesi esas alınarak belirlenmesi gerektiği, bu doğrultuda yapılan hesaplamada, aşırı düşük teklif sınır değerinin 53.583.271,93 TL olduğu ve ihalede aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan Mamaklı Filo Araç Kir. Kur. Hiz. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Yağızlar Nak. Otom. Mad. Tic. Ltd. Şti.nin teklif bedellerinin anılan sınır değerinin üzerinde olduğu, bu sebeple söz konusu isteklilerin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmaması gerektiği tespit edilmiştir.

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; ihalede aşırı düşük teklif sınır değerinin, idare tarafından hatalı belirlendiği, aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmaması gereken isteklilerden teklif açıklaması istenildiği ve teklif açıklamasını idareye sunmayan Mamaklı Filo Araç Kir. Kur. Hiz. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede sunmuş olduğu teklif bedeli, aşırı düşük teklif sınır değerinin üzerinde olmasına rağmen aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan ve teklif açıklamasını sunmadığı gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan Mamaklı Filo Araç Kir. Kur. Hiz. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin ikinci iddiası yerinde görülmüştür.

Toplantı No	: 2023/038
Gündem No	: 9
Karar Tarihi	: 26.07.2023
Karar No	: 2023/UH.II-1031