|
BAŞVURU SAHİBİ:
Beykar Mühendislik Mimarlık İnş. Taah. Petrol San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
T.C. Devlet Demiryolları (TCDD) 5. Bölge Satınalma Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/660526 İhale Kayıt Numaralı “Yolçatı-Tatvan Hattı Oymapınar-Kurt İstasyonları Arası Km:222+736-23+040’daki Heyelanlı Bölgenin Islahı Çalışmaları” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
T.C. Devlet Demiryolları (TCDD) 5. Bölge Satınalma Müdürlüğü tarafından 04.08.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yolçatı-Tatvan Hattı Oymapınar-Kurt İstasyonları Arası Km:222+736-23+040’daki Heyelanlı Bölgenin Islahı Çalışmaları” ihalesine ilişkin olarak Beykar Mühendislik Mimarlık İnş. Taah. Petrol San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 12.09.2023 tarihinde yaptığı idareye yapılan şikâyet başvurusunun idarenin 22.09.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, 25.09.2023 tarih ve 109636 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.09.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/1107 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihalede geçerli en avantajlı teklif sahibi olmalarına rağmen ihalenin firmaları üzerinde bırakılmadığını öğrendikleri, şikâyete konu ihalede aşırı düşük teklif sınır değerinin yanlış belirlendiği, bu nedenle aşırı düşük teklif sınır değerinin altında olduğu gerekçesiyle doğrudan değerlendirme dışı bırakılması gereken isteklilerin tekliflerinin değerlendirmeye alındığı, ihale komisyonunca ilk oturumda e-teklif açma ve belge kontrol tutanağının düzenlendiği, ihaleye 6 isteklinin teklif verdiği, tüm firmaların teklif cetveli ve eklerinin uygun olduğu, geçici teminatlarının uygun olduğu, yeterlik bilgileri tablolarında bilgi ve beyanlarının bulunduğunun belirlendiği,
Kesinleşen ihale komisyonu kararında “1. sırada teklif veren Revan İnşaat Mad. Motorlu Araçlar Kiralama Pet. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin TCDD 3. Bölge Müdürlüğü’nün 12.07.2023 tarih ve 587145 sayılı yazısında belirtildiği üzere Teşekkülümüzce yapılacak ihalelere iştirak ettirilmemesi gerektiğinden teklifi değerlendirme dışı bırakılmış ve durum tutanak altına alınmıştır. Komisyonumuz belgelerin ve tekliflerin detaylı değerlendirilmesinde, geçerli olan tekliflere göre yapılan aşırı düşük teklif sınır değer hesaplaması sonucu aşırı düşük teklif sınır değeri 12.521.083,20 TL olarak hesaplandığı ve aşırı düşük teklif sınır değerin altında hiçbir firmanın kalmadığı” ifadesine yer verildiği, karardan anlaşıldığı şekliyle Revan İnşaat Mad. Motorlu Araçlar Kiralama Pet. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin aşırı düşük teklif sınır değer hesabına katılmadığının anlaşıldığı, mevzuata uygun şekilde hesaplama yapılması durumunda aşırı düşük teklif sınır değerinin 13.061.223,62 TL olması gerektiği, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde, aşırı düşük teklif sınır değerin altında teklif veren isteklilerin açıklama istenilmeksizin reddedileceği düzenlendiğinden, Sönmez Jeoteknik firmasının ve Ataray Mimarlık firmasının tekliflerinin reddedilmesi ve ihalenin firmaları üzerinde bırakılması gerektiği, oysaki Ataray Mimarlık firmasının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Sönmez Jeoteknik firmasının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiğinin bildirildiği, birim fiyat teklif mektubu ile geçici teminat mektubu usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ilk oturumda dikkate alınarak aşırı düşük teklif sınır değerinin hesaplanması gerektiği, isteklilerin ihaleye teklif vermesine engel bir durumu olup olmadığının tespiti hususunun daha sonraki bir işlem olduğu, bu konuda Kamu İhale Kurulunun örnek karaları bulunduğu, istekli bir firmanın mevzuata aykırı davranışlarda bulunduğu tespit edilmiş bile olsa ilk oturumda geçici teminat ve teklif mektubu usulüne uygun ise, teklifinin aşırı düşük teklif sınır değeri hesaplamasında dikkate alınması gerektiği, aynı şekilde aynı idare tarafından yasaklılık işlemi başlatılmış ya da yasaklanmış bir istekli bile olsa, ilk oturumda geçici teminatı ve teklif mektubu usulüne uygun ise, teklifin aşırı düşük teklif sınır değerin tespitinde değerlendirmeye alınması gerektiği, bu konuda Kamu İhale Kurulunun örnek kararlarına uygun şekilde idare tarafından yasaklılık işlemi başlatılan firmanın da teklifinin aşırı düşük teklif sınır değer hesabına katılması ve aşırı düşük teklif sınır değerinin yeniden hesaplanması, aşırı düşük teklif sınır değerin altında teklif veren isteklilerin tekliflerinin reddedilmesi, işlemlerin mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
…
i) 11’inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.
j) 17’nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:
a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.
…
Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü yer almakta olup Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 52 ve 53’üncü maddelerinde de aynı yönde hükümlere yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.
e) 11’inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanun’un Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “…17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2’nci ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur.
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü,
“Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30’uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinin ikinci fıkrasında “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8’inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İhalelere Katılmaktan Yasaklama” başlıklı 26’ncı maddesinde “… Bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak ihalelere de iştirak ettirilmezler” hükmü yer almaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.
(3) Yaklaşık maliyeti Kanun’un 8’inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyeti Kanun’un 8’inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ihalelerde ikinci fıkranın (a) veya (b) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur.
(5) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif açıklama istenilmeksizin reddedilecek tekliflere ilişkin alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
…
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır. …” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “Sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Yolçatı – Tatvan Hattı Oymapınar-Kurt İstasyonları Arası Km:222+736-223+040 daki Heyelanlı Bölgenin Islahı Çalışmaları
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2023E01-205595-215573 Islah Çalışması
d) Kodu:
e) Miktarı:
60000 m3 ariyet kazısı yapılması, 8000 m3 ocak taşı ile istifsiz taş dolgu yapılması, 8000 m3 sanat yapısı kazısı yapılması (Köprüler hariç), 1200 m inklinometre borusu, aksesuarları, montaj ekipmanları ve tesisi, referans okumanın alınması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Bingöl” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanında yapılan düzenlemelerden ihale konusu işin Olçatı-Tatvan Hattı Oymapınar-Kurt İstasyonları Arası Km:222+736-223+040 daki heyelanlı bölgenin ıslahı çalışmaları işi olduğu, söz konusu işin süresinin yer tesliminden itibaren 300 takvim günü olduğu, ihalenin birim fiyat teklif alınmak suretiyle ve elektronik olarak gerçekleştirildiği, ihaleye ilişkin 13 adet ihale dokümanı satın alındığı ve 6 isteklinin teklif verdiği tespit edilmiştir.
Kesinleşen ihale komisyonu kararından Revan İnşaat Madencilik Motorlu Araçlar Kiralama Petrol Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin TCDD 3. Bölge Müdürlüğü’nün 12.07.2023 tarih ve 587145 sayılı yazısı gereği 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26’ncı maddesinin 3’üncü paragrafı olan “yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak ihalelere de iştirak ettirilmezler” şartı gereği anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, daha sonra geçerli olarak belirlenen 5 isteklinin teklifi esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerin 12.521.083,20 TL olarak belirlendiği, daha sonraki aşamada fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak 05.09.2023 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararı ile Ataray Mimarlık Müh. İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Sönmez Jeoteknik Sondaj Mühendislik İnşaat Turizm Madencilik Hayvancılık Tekstil Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
İhale işlem dosyasında yer alan TCDD 3. Bölge Müdürlüğü’nün 12.07.2023 tarih ve 587145 sayılı yazısında “Genel Müdürlüğümüz tarafından ihalesi yapılan 2019/372131 İKN’li “3. Bölge Müdürlüğü Mıntıkalarında Muhtelif Hemzemin Geçitlerde Kauçuk Kaplama Yapılması” yapım işi yüklenicisi Revan İnşaat Madencilik Motorlu Araçlar Kiralama Petrol Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile idaremiz arasında 22.07.2020 tarihinde sözleşmesi imzalanarak yürürlüğe konulmuştur.
Yüklenici firmanın işi süresinde bitirememesi sebebiyle Yapım İşleri Genel Şartnamesi 47. maddesi ve Sözleşmenin 25.3’üncü maddesi ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 25 (f) maddesi “mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdü yerine getirmemesi” gerekçesiyle tek taraflı olarak sözleşme feshedilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26. maddesinin 3. paragrafında “Bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak ihalelere de iştirak ettirilmezler” şartı gereği Revan İnşaat Madencilik Motorlu Araçlar Kiralama Petrol Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin teşekkülümüzce yapılacak ihalelere iştirak ettirilmemesi hususunda gereğini arz ederim” ifadelerine yer verilmiştir.
Revan İnşaat Madencilik Motorlu Araçlar Kiralama Petrol Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin TCDD 3. Bölge Müdürlüğü’nün 12.07.2023 tarih ve 587145 sayılı yazısı gereği 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26’ncı maddesinin 3’üncü paragrafında yer alan hüküm uyarınca değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmaktadır. İnceleme kapsamında anılan isteklinin EKAP üzerinden yasaklılık durumu sorgulandığında, isteklinin TCDD 3. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2019/372131 İKN’li ihaleye ilişkin sözleşmenin yürütülmesinde 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri gereği Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından 24.08.2023 tarihi ile 24.08.2024 tarihleri arasında tüm ihalelerden yasaklı olduğu, dolayısıyla söz konusu isteklinin şikâyete konu ihalenin yapıldığı tarih olan 04.08.2023 tarihinde yasaklı olmadığı, ancak yasaklılık işlemlerine başlanmış olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1.5’inci maddesinde yer alan açıklamaya göre sınır değerin hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerinin sınır değer tutarının hesaplanmasında dikkate alınacağı,
İsteklilerin ihaleye teklif vermesine engel bir koşulun bulunup bulunmadığı hususunun ise anılan Kanun’un 37’nci maddesi gereğince ikinci oturumda değerlendirileceği ve isteklinin ihaleye katılıp katılamayacağına ilişkin değerlendirmelerin sınır değer tutarı hesaplanmasında dikkate alınmayacağı, bu değerlendirmelerin tekliflerin ihale dışı bırakılıp bırakılmaması ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla, ilk oturumda geçici teminat mektubu ve teklif mektubu usulüne uygun olduğu ilk oturumda belirlenen 6 isteklinin teklifi esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerinin hesaplanması gerektiği belirlenmiştir.
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “Sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi gereği aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan iki isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Ayrıca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 54.677,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sınır değerinin iddiaya konu isteklinin teklifinin dahil edilerek yeniden hesaplanması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca, aşırı düşük teklif sınır değerinin iddiaya konu isteklinin teklifinin dahil edilerek yeniden hesaplanması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği gerekçesiyle, “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Anılan kararda, ilk oturumda geçici teminat mektubu ve teklif mektubu usulüne uygun olduğu ilk oturumda belirlenen 6 isteklinin teklifi esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerinin hesaplanması gerektiği, İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “Sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi gereği aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan iki isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
4734 Sayılı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde; “…
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler”. hükmü yer almaktadır.
Uyuşmazlık konusu ihalede, 6 isteklinin teklif verdiği, teklif veren isteklilerden, Revan İnşaat Madencilik Motorlu Araçlar Kiralama Petrol Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin TCDD 3. Bölge Müdürlüğü’nün 12.07.2023 tarih ve 587145 sayılı yazısı gereği 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26’ncı maddesinin 3’üncü paragrafı olan “yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak ihalelere de iştirak ettirilmezler” şartı gereği anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, daha sonra geçerli olarak belirlenen 5 isteklinin teklifi esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerin 12.521.083,20 TL olarak belirlendiği, daha sonraki aşamada fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak 05.09.2023 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararı ile Ataray Mimarlık Müh. İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Sönmez Jeoteknik Sondaj Mühendislik İnşaat Turizm Madencilik Hayvancılık Tekstil Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, Revan İnşaat Madencilik Motorlu Araçlar Kiralama Petrol Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin EKAP üzerinden yasaklılık durumu sorgulandığında, isteklinin TCDD 3. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2019/372131 İKN’li ihaleye ilişkin sözleşmenin yürütülmesinde 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri gereği Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından 24.08.2023 tarihi ile 24.08.2024 tarihleri arasında tüm ihalelerden yasaklı olduğu, dolayısıyla söz konusu isteklinin şikâyete konu ihalenin yapıldığı tarih olan 04.08.2023 tarihinde yasaklı olmadığı, ancak yasaklılık işlemlerine başlanmış olduğu görülmüştür.
Kamu İhale Kanununun 58. Maddesinin 3. fıkrasının “İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.” hükmü gereğince, idarece tarafından hakkında yasaklılık işlemi başlatılmış olan istekli ihaleye iştirak edemeyeceğinden mevzuata uygun olarak teklifi sınır değer hesaplanmasında dikkate almadan gerçekleştirdiği sınır değer tespiti işleminin mevzuata uygun ve yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunun “düzeltici işlem belirlenmesine” niteliğindeki kararına katılmıyorum.
|