İhalede Herhangi bir sebeple en avantajlı teklif sıralamasında ilk iki sıraya yeni bir isteklinin yükselmesi durumunda, ancak bu aşamada kendisinden beyan ettiği bilgileri tevsik edici belgelerin komisyon tarafından değerlendirildiği ve diğer istekliler açısından da ancak bu aşamada söz konusu değerlendirmelerin şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusuna konu edilebilmeleri mümkün olduğundan, bu hususlar bakımından şikâyet başvuru süresinin yeni komisyon kararı üzerine başladığının kabulü gerektiği hk(Danıştay Kararlı)

Toplantı No 2022/033
Gündem No 46
Karar Tarihi 22.06.2022
Karar No 2022/MK-205
BAŞVURU SAHİBİ:
Yüksel İnşaat A.Ş. – Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. Ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İçmesuyu Dairesi Başkanlığı
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/754233 İhale Kayıt Numaralı “Antalya-Karacaören 2 Barajı İçmesuyu Tesisleri” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İçmesuyu Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan 2020/754233 ihale kayıt numaralı “Antalya-Karacaören 2 Barajı İçmesuyu Tesisleri” ihalesine ilişkin olarak Yüksel İnşaat A.Ş.-Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 29.07.2021 tarih ve 2021/UY.II-1436 sayılı karar ile “Başvurunun reddine” karar verilmiştir.

 

Davacı Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle açılan davada Ankara 11. İdare Mahkemesinin 03.11.2021 tarih ve E:2021/1578 sayılı kararı ile “… Dava konusu işlemin; davacı şirketin birinci, ikinci ve dördüncü iddialarının görev yönünden reddine ilişkin kısmının incelenmesinden;

Uyuşmazlıkta; 20.05.2021 tarih ve 2021/UY.II-1049 sayılı Kurul kararında, ihale üzerinde bırakılan Ata Alt. End. A.Ş.–ONH İnş. ve Taah. A.Ş.–Uğursal Elekt. Elek. İnş. Mal. Kır. Med. Mob. Bey. Eş. San. ve A.Ş. İş Ortaklığının sunduğu iş deneyim belgesinin, adı geçen ortaklığın yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgelerinin dava konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 7’nci maddesinin 4.2’nci fıkrasında belirtilen asgari kriterleri sağlayıp sağlamadığının ve Ticaret Sicili Gazeteleri, imza sirküleri ve ortaklık durumunu gösteren bilgi ve belgeler ile idareye sunmuş olduğu belgelerin uyumlu olup olmadığının incelenmediği ve karara bağlanmadığı anlaşılmaktadır.

Olayda; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinde, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerin hukuka uygun olmadığına ilişkin olan şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmak davalı idarenin görevleri arasında sayıldığından, yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca söz konusu iddialar hakkında da karar verilmesi gerekirken, davacı şirketin anılan iddialarının görev yönünden reddedilmesine ilişkin dava konusu

Kurul kararının bu kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

B- Dava konusu işlemin, davacı şirketin birinci ve üçüncü iddialarının süre yönünden reddine ilişkin kısmının incelenmesinden;

Uyuşmazlıkta; 17.03.2021 tarihli ihale komisyonu kararıyla ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Ohitan İnş. Müh. San. ve Tic. A.Ş., ekonomik açıdan avantajlı ikinci teklif sahibinin ise Ziver İnş. Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.Ş. olarak belirlendiği, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen Kamu İhale Kurulu kararının yerine getirilmesi için alınan 24.06.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile bu defa adı geçen iki ortaklığının da teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Ata Alt. End. A.Ş.–ONH İnş. ve Taah. A.Ş.–Uğursal Elekt. Elek. İnş. Mal. Kır. Med. Mob. Bey. Eş. San. ve A.Ş. İş Ortaklığı, ekonomik açıdan avantajlı ikinci teklif sahibinin ise Ardem Yap. Gayr. İnş. Taah. Akar. Mad. Tic. A.Ş.–Hane Proj. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı olarak belirlendiği, söz konusu karar ile davacı iş ortaklığının ihaledeki sıralamasının değiştirildiği, aynı zamanda ihale uhdesinde kalan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi firmaların da değiştiği, bu nedenle ihale komisyonunun aldığı ikinci karardan hak ve menfaatinin etkilendiği açık olup, bu değişikliğin dikkate alınarak ihale sürecinde davacı iş ortaklığının hak kaybına uğradığını iddia edebileceği yeni bir işlem ve hukuki durumun ortaya çıktığının kabulü gerekmektedir.

Olayda; İhale sürecinde yeni bir hukuki durum meydana getiren, ihale sürecinde etkili bir kararın alınması üzerine başvuruya konu edilebilecek işlemi ve hukuka aykırılık nedenini öğrenen ilgililerin bu tarihten itibaren Kanun’da öngörülen sürede idareye başvurmalarına hukuki bir engel bulunmadığından, 23.06.2021 tarihli kesinleşen ihale kararına da tebliğ tarihinden itibaren 4734 sayılı Kanun’un 55. maddesi uyarınca süresi içinde şikayet başvurusunda bulunulabileceği açıktır.

Bu itibarla, ihale sürecinde yeni bir işlem olarak ortaya çıkan, ihalenin bütün hüküm ve sonuçlarının yer aldığı 23.06.2021 tarihli kesinleşen ihale kararının davacı iş ortaklığına tebliği üzerine, davacı iş ortaklığı tarafından yapılan şikayet başvurusunun, söz konusu iddianın süresinde olmadığından bahisle reddedilmesine ilişkin kısmı yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Bu durumda; dosyadaki bilgi ve belgelerle, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, davacı şirket tarafından, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nce 26.02.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Antalya-Karacaören Barajı İçmesuyu Tesisleri” ihalesine ilişkin olarak yaptıkları şikâyet başvurusunun, idarece reddi üzerine 09.07.2021 tarihli dilekçe ile yaptıkları itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu’nun 29.07.2021 tarih ve 2021/UY.II-1426(Mahkeme kararında bu şekilde geçmektedir.) sayılı kararında, yukarıda belirtilen hususlar yönünden hukuka uygunluk bulunmamaktadır.” gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

 

Anılan Mahkeme kararının uygulanmasını teminen Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 08.12.2021 tarih ve 2021/MK-479 sayılı karar ile “1- Kamu İhale Kurulunun 29.07.2021 tarihli ve 2021/UY.II-1436 sayılı kararının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin iddialarının esasının incelenmesine” karar verilmiştir.

 

Akabinde, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 20.12.2021 tarih ve E:2021/1578, K:2021/2171 sayılı kararıyla da dava konusu 29.07.2021 tarih ve 2021/UY.II-1436 sayılı Kurul kararının iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.

 

08.12.2021 tarih ve 2021/MK-479 sayılı Kurul kararı doğrultusunda yapılan esas incelemesi sonucunda, Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 19.01.2022 tarih ve 2022/UY.II-112 sayılı karar ile “Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

 

Anılan Mahkeme kararına karşı Kurum tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine, Danıştay Onüçüncü Dairesinin 24.03.2022 tarih ve E:2022/446, K:2022/1243 sayılı kararında “… İhale sürecinde yeni bir hukukî durum meydana getiren, ihale sürecine etkili bir kararın alınması üzerine başvuruya konu edilebilecek işlemi ve hukuka aykırılık nedenini öğrenen ilgililerin bu tarihten itibaren Kanun’da öngörülen sürede idareye başvurmalarına hukukî bir engel bulunmamaktadır.

17.03.2021 tarihli ilk ihale komisyonu kararında davacının teklifinin en avantajlı teklif sıralamasında beşinci sırada yer aldığı, bu karara karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde ilk aşamada üçüncü ve dördüncü sıradaki katılımcıların ilk iki sıraya yükseldikleri ve bu şekilde 24.06.2021 tarihli komisyon kararının alındığı dikkate alındığında, teklif sıralamasında kendisinin gerisinde bulunan bir isteklinin sonradan sıralamada davacının önüne geçmesi gibi yeni bir hukukî durumun meydana gelmediği ve bu nedenle davacının 24.06.2021 tarihli ikinci komisyon kararıyla yeni bir hak kaybına veya zarara uğramadığı aşikârdır.

Uyuşmazlık konusu ihale Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60/A maddesi kapsamında yapılmıştır. Bu madde kapsamında elektronik ihalelerde ihale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler hariç olmak üzere, istekliler tarafından doldurulan yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeler esas alınarak yapılmakta ve tevsik edici belgeler sadece en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerinden istenmektedir.

Başka bir anlatımla ihale komisyonu tarafından tevsik edici belgelerin geçerli olup olmadıkları veya yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler ile uyumlu olup olmadıkları gibi hususlar sadece en avantajlı ilk iki teklif sahibi tespit edilinceye kadar yapılmakta, diğer geçerli teklif sahipleri hakkında yapılan inceleme ise bu istekliler tarafından doldurulan yeterlik bilgileri tablolarının incelenmesinden ibaret kalmaktadır.

Tüm geçerli teklifler için tevsik edici belgeler istenmeden, sınırlı şekilde yapılan değerlendirme kapsamında alınan komisyon kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvuruları üzerine Kurul tarafından İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18. Maddesi uyarınca yapılan incelemede (teklifleri sınır değerin altında kalmayan ve ekonomik açıdan en avantajlı ilk iki istekli dışında kalan istekliler açısından) yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden öteye geçilmemektedir.

Herhangi bir sebeple en avantajlı teklif sıralamasında ilk iki sıraya yeni bir isteklinin yükselmesi durumunda, ancak bu aşamada kendisinden beyan ettiği bilgileri tevsik edici belgelerin komisyon tarafından değerlendirildiği ve diğer istekliler açısından da ancak bu aşamada söz konusu değerlendirmelerin şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusuna konu edilebilmeleri mümkün olduğundan, bu hususlar bakımından şikâyet başvuru süresinin yeni komisyon kararı üzerine başladığının kabulü gerekmektedir.

Uyuşmazlık konusu ihaleye ilişkin 24.06.2021 tarih ve 2 No.lu ihale komisyonu kararına karşı 02.07.2021 tarihinde, yani Kanun’da belirtilen on günlük süre içerisinde yapılan şikâyet başvurusunun reddi üzerine itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşıldığından, 1.ve 3. iddialar yönünden başvurunun süre yönünden reddine ilişkin dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Öte yandan, ilk komisyon kararı ile belirlenen en avantajlı ilk iki teklifle ilgili olarak öne sürülen ve ancak tevsik edici belgeler ile anlaşılabilecek hususlara ilişkin olarak itirazen şikâyet başvurusunda öne sürülen hususların, söz konusu belgeleri sunmamış diğer teklif sahipleri açısından eşit muamele kapsamında incelendiğinin kabulü mümkün olmadığından, 1. 2. ve 4. iddiaların daha önce alınan 20.05.2021 tarih ve 2021/UY.II-1049 sayılı Kurul kararına itiraz niteliği taşıdığından bahisle başvurunun görev yönünden reddine ilişkin dava konusu Kurul kararının bu kısmında da hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Bu itibarla, dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır. …” gerekçeleriyle temyiz isteminin reddine, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 20.12.2021 tarih ve E:2021/1578, K:2021/2171 sayılı kararının farklı gerekçeyle onanmasına karar verilmiştir.

 

 

 

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

 

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

08.12.2021 tarih ve 2021/MK-479 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının, Danıştay kararındaki gerekçeler ile hukuki geçerliliğini koruduğuna,

 


Oybirliği ile karar verildi.