ihalede hizmet sunumunda imalat girdilerinin fiyatlarında beklenmeyen artışlar meydana gelmesi nedeniyle iş akış sürecini olumsuz etkileyerek kamu hizmetinin aksamasına sebebiyet vermesi nedeniyle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4. maddesi uyarınca sözleşmenin feshi için aranan şartların mevcut olduğu, imalat girdileri fiyatlarında beklenmeyen artışların meydana gelmesi hâlinde yüklenicinin idareye başvurma hakkının yükleniciye verildiği yükleniciye Kanun nezdinde tanınan bir hak ve bu hakkın kullanılması nedeniyle sorumluluk atfedilemeyeceği, davacının kusurunun bulunmadığı ihaleden yasaklama kararının kaldırılması için yapılan başvuru(Danıştay K381)

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONÜÇÜNCÜ DAİRE

Esas No:2021/1035

Karar No:2021/1341

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Valiliği

VEKİLİ : Av. …

2- … Bakanlığı

VEKİLLERİ : Hukuk Müşaviri Av. …

Hukuk Müşaviri Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sosyal Hizmetler Elektrik Bilgisayar Özel Güvenlik Hizmetleri Özel Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Ankara Çubuk Halil Şıvgın Devlet Hastanesi Başhekimliği’nce 13/10/2017 tarihinde gerçekleştirilen 2017/445649 ihale kayıt numaralı “2018-2019-2020 Yılları 36 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesi kapsamındaki ihaleden yasaklama kararının kaldırılması için yapılan başvurunun reddine ilişkin 28/11/2019 tarih ve 36564052-949-E.590 sayılı işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının uhdesinde kalan ve sözleşme imzaladığı ihalede hizmet sunumunda imalat girdilerinin fiyatlarında beklenmeyen artışlar meydana gelmesi nedeniyle iş akış sürecini olumsuz etkileyerek kamu hizmetinin aksamasına sebebiyet vermesi nedeniyle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4. maddesi uyarınca sözleşmenin feshi için aranan şartların mevcut olduğu, imalat girdileri fiyatlarında beklenmeyen artışların meydana gelmesi hâlinde yüklenicinin idareye başvurma hakkının yükleniciye verildiği, yükleniciye Kanun nezdinde tanınan bir hak ve bu hakkın kullanılması nedeniyle sorumluluk atfedilemeyeceği, davacının kusurunun bulunmadığı, bu durumda, Ankara Çubuk Halil Şıvgın Devlet Hastanesi Başhekimliği’nce 13/10/2017 tarihinde gerçekleştirilen 2017/445649 ihale kayıt numaralı “2018-2019-2020 Yılları 36 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesi kapsamındaki ihaleden yasaklama kararının kaldırılması için yapılan başvurunun reddine ilişkin olarak tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Sağlık Bakanlığı tarafından, öncelikle İdare Mahkemesi kararının kendilerine tebliğ edilmediği bu sebeple istinaf mahkemesine başvurma haklarını kullanamadıklarından kararın bu yönüyle bozulması gerektiği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu; Ankara Valiliği tarafından, davanın süresinde açılmadığı ve dava konusu işlemin 4735 sayılı Kanun’un 25 ve 26. maddelerine uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, davalı idarenin işi tasfiye ederek teminat mektubunu iade etmesi gerekirken bu hususta işlem yapmaması ve teminat mektubunu nakde çevirmesinin hukuka aykırı olduğu belirtilerek temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY ve HUKUKİ SÜREÇ

Ankara Çubuk Halil Şıvgın Devlet Hastanesi Başhekimliği’nce 13/10/2017 tarihinde gerçekleştirilen 2017/445649 ihale kayıt numaralı “2018-2019-2020 Yılları 36 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesi davacı şirket uhdesinde kalmış ve taraflar arasında 10/11/2017 tarihinde ihale sözleşmesi imzalanmıştır.

Davacı tarafından 28/01/2019 tarihli dilekçe ile ihaleyi gerçekleştiren idareye yapılan başvuruda 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4. maddesi kapsamında anılan sözleşmenin feshedilmesi talebinde bulunulmuş, idare tarafından 14/02/2019 tarihli yazı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan görüş sorularak, Bakanlığın “fesih talebi nihai karar sözleşmeye taraf idarede olmak üzere Bakanlıkça olumsuz değerlendirildiği” yönündeki cevabının davacıya bildirilmesi üzerine, davacı tarafından bu işlemin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih, E…., K… sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Davacı tarafından anılan Mahkeme kararı uyarınca ihaleden yasaklama kararının kaldırılması için yapılan başvuru, 28/11/2019 tarih ve 36564052-949-E.590 sayılı işlemle reddedilmiştir.

Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Kararların saklanması ve tebliği” başlıklı 25. maddesinde, “Kararın mahkeme başkanı ve üyeleri veya hakimi tarafından imzalı asıllarından biri, karar dosyasına, diğeri de dava dosyasına konur; mahkeme mührü ve başkan yahut hakim, Danıştayda daire veya kurul başkanı veya görevlendireceği bir üye imzasıyla tasdikli birer örneği de taraflara tebliğ edilir.”; “İstinaf” başlıklı 45. maddesinde, “1. İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda farklı bir kanun yolu öngörülmüş olsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Ancak, konusu beş bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamaz. 2. İstinaf, temyizin şekil ve usullerine tabidir. İstinaf başvurusuna konu olacak kararlara karşı yapılan kanun yolu başvurularında dilekçelerdeki hitap ve istekle bağlı kalınmaksızın dosyalar bölge idare mahkemesine gönderilir…” kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Adil yargılanma hakkının temel unsurlarından biri olan mahkemeye erişim hakkı, bir uyuşmazlığı mahkeme önüne taşıyabilmek ve uyuşmazlığın etkili bir şekilde karara bağlanmasını isteyebilmek anlamına gelmektedir. Mahkemeye erişim hakkı, sadece ilk derece mahkemesine dava açma hakkını değil eğer iç hukukta itiraz, istinaf veya temyiz gibi kanun yollarına başvurma imkânı tanınmış ise üst mahkemelere etkili şekilde başvurma hakkını da içerir.

Mahkeme kararlarının tebliğ edilmesiyle taraflar mahkeme kararları ve bu kararların gerekçeleri hakkında bilgilendirmekte böylece, taraflar uygun gördükleri takdirde kanun yolu başvurusunda bulunabilmekte ya da ilgili üçüncü bir tarafın müdahil olmasını talep edebilmektedir. Bu bağlamda gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmemesi, tarafların kanun yollarına etkili şekilde başvurmasını engellediğinden adil yargılanma hakkını da ihlâl eder.

Temyiz edilen Bölge İdare Mahkemesi kararına konu olan … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, davalı Sağlık Bakanlığı’na istinaf incelemesi sona erdikten sonra (22/01/2021 tarihinde) tebliğ edildiği görülmektedir.

Bu durumda, davalı Sağlık Bakanlığı’nın anılan İdare Mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurma imkânı ortadan kaldırılarak ve dosya tekemmül ettirilmeksizin verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında usûl hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

Öte yandan, Dairemizin bozma kararı üzerine yeniden bir karar verileceğinden, diğer davalı Ankara Valiliği’nin temyiz istemi hakkında bu aşamada bir karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

  1. Davalı Sağlık Bakanlığı’nın temyiz isteminin kabulüne;
  2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılıkararının 2577 sayılıİdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
  3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine, 14/04/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.