|
BAŞVURU SAHİBİ:
İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnşaat Maden Hazır Beton Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 15. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/845617 İhale Kayıt Numaralı “Şanlıurfa-Merkez Cavsak Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 15. Bölge Müdürlüğü tarafından 18.09.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şanlıurfa-Merkez Cavsak Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” ihalesine ilişkin olarak İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnşaat Maden Hazır Beton Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 04.10.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.10.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.10.2023 tarih ve 112876 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.10.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/1169 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20. maddesindeki, “işin ihalesine teklif veren istekliler bu işte alt yüklenici olamazlar.” hükmü gereğince, Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin sunduğu 08.01.2020 tarihli alt yüklenici iş bitirme belgesine konu Yukarı Afrin Barajı ihalesine teklif veren isteklilerin o işte alt yüklenici olarak çalışmalarının mümkün olmadığı, 2014/100458 İKN’li Yukarı Afrin Barajı ihalesine teklif veren istekliler arasında Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin pilot ortağı olduğu iş ortaklığının da yer aldığı, Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin sunduğu Yukarı Afrin Barajı alt yüklenici iş bitirme belgesinin mevzuata açıkça aykırılık teşkil ettiği ve hukuken geçersiz olan bu iş bitirme belgesi nedeniyle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu alt yüklenici iş bitirme belgesinin düzenlenmesine esas alınan faturaların, düzenlenme tarihinin, konusunun ve tutarının söz konusu iş deneyim belgesi ile uyumlu olmadığı, söz konusu faturalarda fiyat farkı bedellerinin de yer aldığı, ancak bu bedellerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği uyarınca alt yüklenici iş bitirme belgesi tutarının hesaplanmasında dikkate alınmaması gerektiği, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmenin konusu, süresi, tutarı, tarafları ve sözleşme kapsamında gerçekleştirilecek işlere ilişkin bilgiler ile alt yüklenici iş bitirme belgesindeki bilgiler ve fatura bilgilerinin birbirini teyit etmediği, yüklenici ile alt yüklenici arasındaki sözleşmede, yapılacak iş karşılığı bir bedelin yer almadığı, sözleşmede, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmediği, diğer bir ifadeyle hangi imalat kalemlerinin gerçekleştirileceğinin açıkça belirtilmediği, alt yüklenici iş deneyim belgesine konu işe ait fatura örneklerinin ya da bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin ve çalıştırdığı personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin, iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20. Bölge Müdürlüğüne sunulmadığı, personelin sosyal güvenlik prim ödemelerine ilişkin belgelerin, sözleşme konusu işin kapsamı, niteliği ve süresi ile uyumlu olmadığı, alt yüklenicinin, yüklenici ile yaptığı sözleşmenin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmediği, alt yüklenici ile yüklenici arasında yapılan sözleşmedeki imalatlara ilişkin bedellerin, bu imalatlar için esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarı geçtiği, söz konusu iş kapsamında birden fazla alt yüklenici çalıştırıldığı, bunlar adına düzenlenen iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamının esas işin toplam sözleşme bedelinin üzerinde olduğu, alt yüklenici iş bitirme belgesinin 7. maddesinde (işin alt yüklenici tarafından yapılan kısmı), alt yüklenicinin yaptığı iş kısmının belirtilmesi gerekirken, mevzuata aykırı şekilde herhangi bir iş kısmı belirtilmeden işin adının aynen yazıldığı, bu suretle işin tamamının hukuka aykırı olarak alt yükleniciye yaptırıldığının anlaşıldığı, alt yüklenicinin, idarenin onayı olmadan işyerinde çalıştırıldığı,
3) İş bitirme belgesine konu “Yukarı Afrin Barajı” ihalesine ait birim fiyat teklif cetvelinin EKAP üzerinden incelenmesi sonucu, “YAB 28” poz numaralı “Baraj Ölçüm Teçhizatı ve teferruatının temini ve yerine konulması”, “YAB 30” poz numaralı “Baraj tesisleri ENH, güç ve kumanda tesisleri, aydınlatma kompanzasyon, topraklama, göl alanı elektrik ve Telekom hatları deplase işleri ile tesisatlarının malzemelerinin temin edilmesi ve sistemlerinin çalışır hale getirilmesi” ve “YAB-35” poz numaralı “Kamulaştırma haritalarının yapılması” iş kalemlerinin, yapım müteahhidinin uzmanlık alanı dışında kaldığı, ayrıca “YAB-35” poz numaralı iş kalemi kapsamındaki imalatların ilgili mevzuatı gereğince yetkilendirilmiş elektrik ve harita mühendisleri büroları tarafından yapılması zorunluluğunun bulunduğu, dolayısıyla, alt yüklenici iş deneyim belgesinin ait olduğu Yukarı Afrin Barajı işinin tamamının alt yükleniciler aracılığıyla gerçekleştirildiğinin anlaşılacağı, bu durumun Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20’nci maddesinin üçüncü fıkrasındaki, işin tamamının alt yüklenicilere yaptırılamayacağı hükmüne açıkça aykırılık teşkil ettiği, Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.’nin alt yüklenici belgesinin geçersiz kabul edilmesi gerektiği, öte yandan yapım iş kalemlerinin tamamının Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.’ye verilmesinin, bunlar dışında kalan diğer iş kalemlerinin ise başka alt yüklenicilere yaptırılmasının da, işin hiçbir kısmının doğrudan yüklenici tarafından yapılmadığı anlamına geldiği, Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.’ye ait belge dahil, söz konusu işten elde edilen alt yüklenici iş bitirme belgelerinin kamu ihalelerinde geçerli bir iş deneyim belgesi olarak dikkate alınmasının mümkün olmadığı, ayrıca, YAB-28, YAB-30 ve YAB-35 poz numaralı mal ve hizmet alımı niteliğindeki iş kalemlerinin Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.’nin alt yüklenici sözleşmesine dahil edilmesinin de açıkça hukuka aykırı olduğu, anılan iş kalemlerinin hukuken ve teknik olarak yapım müteahhidi tarafından gerçekleştirilmesi mümkün olmadığından, söz konusu iş kalemlerinin alt yüklenici Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından bir başka firmaya yaptırılmak suretiyle alt yüklenicinin de alt yüklenicisi şeklindeki bir uygulamanın tamamen hukuka aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
- Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İş deneyim belgesine konu işe ait ihalenin ilan tarihinde yürürlükte olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde “(1) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 11 inci maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar, 58 inci maddesi uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklı olanlar ve 53 üncü maddesinin (b) bendinin 8 inci alt bendi gereğince alınacak Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen yabancı istekliler ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 26 ncı maddesi uyarınca yasaklı olanlar alt yüklenici olamazlar.
(2) (Mülga:RG-16/7/2011-27996)
(3) İşin tamamı hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamaz.
(4) İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildirir.
(5) Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.
(6) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir.
(7) İdarece onaylanmış alt yüklenicilerin ve/veya bunlara ait iş kısımlarının işin devamı sırasında değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yaptırılması da idarenin iznine ve yukarıdaki şartlara tabidir.
(8) Alt yüklenicilerin yaptığı bütün işlerden idareye karşı yüklenici sorumludur. Alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanması bu sorumluluğu hiçbir şekilde değiştirmez.
(9) İdare, alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebilir.
(10) Yüklenici ve alt yükleniciler, işin fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de on beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 27 nci maddesi hükümleri uygulanır.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Şanlıurfa-Merkez Cavsak Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2010A06-209784 ( – Taşkın Koruma)
d) Kodu:
e) Miktarı: Şanlıurfa İl Merkezinde bulunan Cavsak Deresi üzerinde (memba-mansap arası) Taşkın kontrol tesisi (betonarme duvar, betonarme u kanal vb.), geçiş yapıları (köprü, menfez ve yaya köprüsü vb.) ve Şanlıurfa İl sınırları içerisinde İdare tarafında yerleri belirlenecek muhtelif noktalarda 50 adet araç geçişini sağlayacak menfez veya köprü imalatları yapılacaktır. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Şanlıurfa İl Sınırları” düzenlemesi yer almaktadır.
İncelemeye konu ihalenin “Şanlıurfa-Merkez Cavsak Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” işi olduğu, 25.09.2023 tarihli ihale komisyonu kararına göre ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ise İntes Grup İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi – Özbek İnşaat Taah. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnşaat Maden Hazır Beton Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi. İş Ortaklığı olduğu görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından incelemeye konu ihalede yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen 2014/100458-1173247-6-1 sayılı iş deneyim belgesine konu ihalenin 2014/100458 kayıt numaralı “Yukarı Afrin Barajı” işi ve ihale tarihinin 20.02.2015 olduğu, bahse konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.- Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ise Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. – Yertaş İnşaat Turizm San. ve Mad. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olduğu görülmüştür.
Daha sonraki süreçte Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.- Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı’nın yüklenici olduğu, Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin de alt yüklenici olarak çalıştığı görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından işin ihalesine teklif veren isteklilerin bu işte alt yüklenici olamayacağının iddia edildiği, ancak Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20’nci maddesindeki “Ayrıca ön yeterlik/yeterlik değerlendirmesi sonucunda yeterli bulunanlar ile işin ihalesine teklif veren istekliler bu işte alt yüklenici olamazlar.” açıklamasının 08.08.2019 tarih ve 30856 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yayın tarihinden itibaren 10 gün sonra yürürlüğe girdiği, “Yukarı Afrin Barajı” ihalesinin ise 20.02.2015 tarihinde yapıldığı, ihale tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20’nci maddesinde alt yüklenicilerle ilgili olarak böyle bir sınırlama bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
- Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Belge düzenleme koşulları” başlıklı 44’üncü maddesinde “(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak taahhüt edilen;
a) Geçici kabulü yapılmış işlerde, “yüklenici iş bitirme belgesi”,
…
c) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi”,… olarak düzenlenir.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Belge için başvuru” başlıklı 45’inci maddesinde “(1) İş deneyim belgesi talebinde bulunanlar, yaptıkları işi veya görevi tevsik amacıyla, dilekçelerine aşağıda sayılan belgeleri ekleyerek, belge vermeye yetkili kurum veya kuruluşa başvururlar:
…
f)İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yükleniciler için; yüklenici ile yaptıkları, yapılacak iş karşılığı bedel içeren sözleşme, yüklenici ile yaptığı sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, çalıştırdıkları personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde “(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedel esas alınır.” hükmü,
Söz konusu Yönetmelik’in “İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde “(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilere; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmeleri ve kısmı kabul öngörülen işlerde idare tarafından kısmı kabulü yapılmak veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulü yapılmak şartıyla, “alt yüklenici iş bitirme belgesi” verilir. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartı aranır. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamaz.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerde yazılı tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenir:
a) Keşfindeki birim fiyatlar üzerinden ihale indirimi yapılmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler; sözleşme birim fiyatlarına esas alınan yıldan bir önceki yılın Aralık ayına ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.
b) 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmiş işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, belgeye konu işin ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.
c) (a) ve (b) bendi dışında kalan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, belgeye konu işin sözleşmesinin yapıldığı aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.
d) Alt yüklenici iş bitirme belgeleri, yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşmenin tarihi esas alınarak güncellenir…” hükmü,
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde “(3) İşin tamamı hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamaz.
(4) İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildirir.
(5) Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.
(6) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir.
(7) İdarece onaylanmış alt yüklenicilerin ve/veya bunlara ait iş kısımlarının işin devamı sırasında değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yaptırılması da idarenin iznine ve yukarıdaki şartlara tabidir. (8) Alt yüklenicilerin yaptığı bütün işlerden idareye karşı yüklenici sorumludur. Alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanması bu sorumluluğu hiçbir şekilde değiştirmez.
(9) İdare, alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebilir.” açıklaması,
02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında “Yapım işlerine ilişkin alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenebileceğine, bu itibarla,
1- İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceğine, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının (iş artışları dahil) toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağına,
2- İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihi ve sonrasında olması halinde,
Esas sözleşmede alt yüklenici çalıştırılmasına ilişkin Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasındaki oranların uygulanması halinde, alt yüklenici iş deneyim belge tutarının tek bir alt yüklenici için toplam esas sözleşme bedelinin %30’unu ve yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını; birden fazla alt yüklenici çalıştırılması halinde ise bunlara ek olarak alt yüklenici iş bitirme belgelerinin toplam tutarlarının toplam esas sözleşme bedelinin %50’sini aşmaması şartıyla, alt yüklenici sözleşmelerinde yapılan iş artışlarının iş bitirme belge tutarlarına eklenebileceğine,
Esas sözleşmede alt yüklenici çalıştırılmasına ilişkin Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasından farklı oranlar belirlenmesi halinde, alt yüklenicilere düzenlenecek iş deneyim belge tutarlarının bu oranları ve yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını aşmaması şartıyla, alt yüklenici sözleşmelerinde yapılan iş artışlarının iş bitirme belge tutarlarına eklenebileceğine,
Oybirliği ile karar verildi.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
…
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
…
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
19.06.2018 Tarih ve 30453/m Sayılı Yapım İşlerinde benzer iş grupları tebliğinin eki olan yapım işlerinde benzer iş grupları listesinde yer alan (A) IX. Grup: Su Yapıları benzer iş olarak kabul edilecektir
7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:
İnşaat Mühendisliği” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerine göre isteklilerin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesini sunmaları gerektiği, bu kapsamda iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmi kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulabileceği,
İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedelin esas alınacağı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartının aranacağı, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağı,
İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yükleniciler için; yüklenici ile yaptıkları, yapılacak iş karşılığı bedel içeren sözleşme, yüklenici ile yaptığı sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, çalıştırdıkları personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin belge vermeye yetkili kurum veya kuruluşa sunulması gerektiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca ihale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; idarenin, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildireceği, idarece onaylanmayan alt yüklenicilerin hiçbir suretle iş yerinde çalışamayacağı anlaşılmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyim belgesine ilişkin olarak “2014/100458-1173247-6-1” beyanına yer verildiği, söz konusu iş deneyim belgesinin alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, düzenlenme tarihinin “08.01.2020”, iş sahibi idarenin “DSİ 20. Bölge Müdürlüğü”, işverenin “Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.-Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı”, işin adının “Yukarı Afrin Barajı,2014/100458”, alt yüklenicinin “Vestan İnşaat Ticaret ve San. A.Ş.”, ihale tarihinin “20.02.2015” sözleşme tarihinin “13.05.2015”, esas işin ilk sözleşme bedelinin “66.426.925,00TRY”, esas işin toplam sözleşme bedelinin “79.708.870,89TRY”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin tarihinin “05.10.2015”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “72.967.677,09TRY”, alt yüklenici tarafından yapılan işin kısmi kabul tarihinin “10.06.2019” ve belge tutarının “72.967.677,09TRY” olduğu görülmüştür.
İncelemeye konu ihalenin “Şanlıurfa-Merkez Cavsak Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” işi olduğu, 25.09.2023 tarihli ihale komisyonu kararına göre ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ise İntes Grup İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi – Özbek İnşaat Taah. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnşaat Maden Hazır Beton Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi. İş Ortaklığı olduğu görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından yapılan şikayet başvurusuna verilen cevap yazısında “Ancak 7. Hususta bahsi geçen alt yüklenici belgesi DSİ 20. Bölge Müdürlüğü ile yapılan resmi yazışmalar neticesinde yanlış düzenlendiği ve iş artışı olurunun olmamasından dolayı alt yüklenici iş deneyim belgesi tutarının alt yüklenici sözleşmesinde 62.696.925,00 TL olduğu tespit edilmiştir.
…
Sonuç olarak DSİ 20. Bölge Müdürlüğünce tarafımıza gönderilen alt yüklenici sözleşmesindeki tutarın 62.696.925,00 TL olduğu dolayısıyla iş deneyim belgesi tutarının 62.696.925,00 TL göre yapım işleri uygulama yönetmeliğinde esasları belirtilen koşullarda güncellenmesi sonucu yeterli olduğu görülmektedir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Devam eden süreç içerisinde DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından bahse konu iş deneyim belgesinin 09.10.2023 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-2 sayı numaralı olmak üzere yeniden düzenlendiği, ilk belgeye mukayeseyle alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “62.696.925,00TRY” ve belge tutarının “72.066.884,12TRY” şeklinde değiştirildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddiaları kapsamında ilgili belgeyi düzenleyen DSİ 20. Bölge Müdürlüğünden 03.11.2023 tarihli ve E-84252536-101.01.02-44688 sayılı yazı ile söz konusu iş deneyim belgesinin 09.10.2023 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-2 sayılı güncel halinin düzenlenme gerekçesi ve buna ilişkin belgeler, iş deneyime konu ihalede yüklenici tarafından yapılan iş artışı varsa buna ilişkin idarenin olur yazısı, alt yüklenicinin yaptığı iş kısımlarına ilişkin olur yazısı ile varsa iş artışı kısmının alt yüklenici tarafından yapılmasına ilişkin olur yazısı ve buna ilişkin idare tarafından verilen talep yazıları ve cevapları, iş deneyimine konu ihalede Vestan İnşaat Tic. ve San. A.Ş. haricinde başka bir alt yüklenici çalıştırılıp çalıştırılmadığı, çalıştırıldı ise buna ilişkin idare tarafından onaylanan alt yükleniciler listesi ve alt yükleniciler tarafından ihale konusu işin ne kadarlık kısmının yapıldığı ve söz konusu alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlemesine dayanak teşkil eden tüm belgeler (yüklenici ile yapılan sözleşme, ek sözleşme yüklenici ile yapılan sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SMMM, YMM, SM veya vergi dairesi onaylı suretleri, hakediş ödemeleri belge konusu işte çalıştırılan personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler) Kurum tarafından talep edilmiştir.
DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından ilgili yazıya 17.11.2023 tarihli ve E-11528939-622.03-4047555 sayılı yazı ile cevap verildiği ve söz konusu yazıda “1) Söz konusu iş deneyim belgesi GAP 15. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan ihalelerle ilgili olarak ekli dosyalarda da gönderilen 05.10.2023 tarih ve 3951706 sayılı yazı ile bilgi/belge talep edilmesi neticesinde, İdaremizce yapılan incelemelerde belge tutarında hata tespit edilmesi nedeniyle, İdaremizce yeniden düzenlenmiştir. Buna ilişkin belgeler ekte sunulmuştur.
…
3) İş deneyime konu ihalede iş artışı gerçekleşmiş olup iş artış oluru ile alt yüklenici oluru ekte gönderilmektedir. Ancak iş artışı kısmının alt yüklenici tarafından yapılmasına ilişkin olur bulunmamaktadır. Ancak İdaremizce uygun görülen taşeron (alt yüklenici) sözleşmesi 7 inci sayfasında yer alan “Yukarıda belirtilen keşif cetveli dışında kalan ve İDARE tarafından MÜTEAHHİT’ten yapılmasın talep edilen her türlü imalat, Ana sözleşmede belirtildiği koşul ve şartlar ile TAŞERON tarafından bu sözleşme şartları doğrultusunda yapılacaktır” ile 11 inci sayfada yer alan iş miktarının artması ya da eksilmesi hususu ile ilgili 19 ve 20 inci maddelerindeki “İşin miktarının artması veya azalması ile ilgili MÜTEAHHİT ve İDARE arasında imzalanan ana sözleşmeye dair hükümler uygulanacaktır. Ana sözleşmeye göre İDARE tarafından meydana gelebilecek iş artış veya eksilişleri aynen, bedelleri %5,60 oranında tenzilatlı olarak TAŞERON’a yansıtılacak olup, TAŞERON bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı kabul ve taahhüt eder.” ibareleri bulunmaktadır. İş deneyim belgesi tutar hesabında ise Alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenip eklenemeyeceği konusunda Kamu İhale Kurumu 2020/DK.D-272 numaralı düzenleyici kararında bulunan;
“Yapım işlerine ilişkin alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenebileceğine, bu itibarla,
1) İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceğine, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının (iş artışları dahil) toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağına,” hükmüne istinaden 26.08.2014 tarihinde ilanı yayımlanan söz konusu işte belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile yapılan tutarından düşük olması sebebiyle iş artışları alt yüklenici belgesine eklenmiştir….
…
4) İş deneyime konu ihalede Vestan İnş. Tic. Ve San. A.Ş. haricinde başka bir alt yüklenici çalışmamıştır.
Söz konusu alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlenmesine dayanak teşkil eden tüm belgeler kendi içerisinde tarih sırasına göre dosyalanmış ve aslına uygun olduğu İdaremizce onaylanmış olarak ekte gönderilmektedir.” ifadelerine yer verildiği ve yazı ekinde iş artışı olurunun, yüklenici ile alt yüklenici arasındaki sözleşmenin, alt yüklenici hakedişlerinin, faturalara ve çalıştırılan personele ilişkin sigorta primleri tahakkuk fişleri ile sigortalı hizmet listelerinin yer aldığı görülmüştür.
DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından gönderilen yazı ekinde yer alan belgeler incelendiğinde;
– Yukarı Afrin Barajı işine ait sözleşmenin 13.05.2015 yılında imzalandığı, yüklenicinin Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.-Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve sözleşme tutarının 66.426.925,00TL olduğu, sözleşmenin “Alt Yükleniciler” başlıklı 15’inci maddesine göre idare onayı ile alt yüklenici çalıştırılabileceği,
– Yüklenici Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.-Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve alt yüklenici Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. arasında sözleşmenin 05.10.2015 tarihinde imzalandığı, alt yükleniciye yaptırılacak iş kalemlerine ait listenin yer aldığı, toplam sözleşme tutarının 62.696.925,00TL olduğu, sözleşmenin “İş Miktarının Artması ya da Eksilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşin miktarının artması veya azalması ile ilgili MÜTEAHHİT ve İDARE arasında imzalanan ana sözleşmeye dair hükümler uygulanacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı,
– DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen 02.10.2015 tarihli ve 11528939-755.99-640322 sayılı ve “Yukarı Afrin Barajı İnşaatı Al Yüklenici Talebi” konulu olur yazısında Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin alt yüklenici olarak çalışabileceği ve iş kapsamında yapıma izin verilen iş kalemlerinin yer aldığı,
– DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen 03.07.2018 tarihli ve 11528939-755.03.04-465830 sayılı ve “Keşif Artışı” konulu olur yazısında açıklanan sebeplerden dolayı iş artışının zorunlu olduğu ve bu doğrultuda %19,99 oranında ve 13.281.945,89TL tutarında meydana gelen iş artışının aynı yükleniciye aynı sözleşme şartları ile yaptırılmasına izin verildiği,
– Yüklenici Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.-Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve alt yüklenici Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. arasında imzalanan sözleşme kapsamında 28 adet hakedişin ve faturanın düzenlendiği, faturaların yeminli mali müşavir onaylı olduğu, 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarını kapsayan SGK hizmet listelerinin ve tahakkuk fişlerinin sunulduğu görülmüştür.
Yapılan inceleme neticesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyimini tevsik etmek amacıyla beyan etmiş olduğu belgeye ilişkin alt yüklenici iş bitirme belgesinin düzenlenmesine esas alınan faturaların, düzenlenme tarihinin, konusunun ve tutarının söz konusu iş deneyim belgesi ile uyumlu olduğu, söz konusu faturalarda fiyat farkı bedellerinin yer aldığı, ancak bu bedellerin belge tutarının hesaplanmasında dikkate alınmadığı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmenin konusu, süresi, tutarı, tarafları ve sözleşme kapsamında gerçekleştirilecek işlere ilişkin bilgilerin, alt yüklenici iş bitirme belgesindeki bilgiler ve fatura bilgiler ile uyumlu olduğu, yüklenici ile alt yüklenici arasındaki sözleşmede yapılacak iş karşılığı bir bedelin yer aldığı, yapılacak iş kalemleri listesine yer verildiği, belgenin düzenlenmesine esas fatura örneklerinin ya da bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin ve çalıştırdığı personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin belgeyi düzenleyen idareye sunulduğu, iş kapsamında başka bir alt yüklenicinin çalıştırılmadığının ilgili idare tarafından belirtildiği, işin tamamının alt yükleniciye yaptırılmadığı,
İhale komisyonu kararına göre Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, şikayet başvurusu üzerine anılan istekli tarafından beyan edilen iş deneyim belgesine ilişkin olarak ihaleyi yapan idare ile belgeyi düzenleyen DSİ 20. Bölge Müdürlüğü ile yazışmaların yapıldığı, bu kapsamda belgenin düzenlenmesine dayanak teşkil eden belgelerin talep edildiği, bu süreçte belgeyi düzenleyen DSİ 20. Bölge Müdürlüğünün yapılan incelemelerde belge tutarında hata tespit edilmesi nedeniyle belgeyi yeniden düzenlediği, ilk belgeye mukayeseyle alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “62.696.925,00TRY” ve belge tutarının “72.066.884,12TRY” şeklinde değiştirildiği görülmüştür.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt Yüklenicilerin Çalıştırılması ve Sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesi ile Kamu İhale Kurulunun konuya ilişkin aldığı 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici Kurul kararı birlikte değerlendirildiğinde, alt yüklenicilerin çalıştırılmasının, yüklendikleri iş kısımlarının gerçekleştirilmesinin, gerek alt yüklenicilerin gerekse yüklendikleri iş kısımlarının değiştirilmesinin ancak idarenin onayıyla mümkün olduğu; alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine ancak Kurul’un düzenleyici kararındaki koşullar çerçevesinde eklenebileceği anlaşılmaktadır.
İncelemeye konu ihalede idarenin, belgeyi düzenleyen ilgili bölge müdürlüğü ile yaptığı yazışma ve esas inceleme kapsamında Kurum tarafından bilgi ve belge talebi üzerine aynı bölge müdürlüğünün verdiği açıklamadan anlaşıldığı üzere, belgeye konu işin esas sözleşmesi kapsamındaki iş artışının idare oluruyla gerçekleştiği, ancak iş artışının alt yüklenici tarafından yapılmasına yönelik bir olur bulunmadığı, belgeyi düzenleyen idarenin alt yüklenici belgesine iş artışını yansıtırken taşeron sözleşmesindeki hükmü gerekçe gösterdiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan tespitler ve ilgili mevzuat düzenlemeleri uyarınca, alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde geçerli olacağı ve ancak bu koşulla alt yüklenici belge tutarına eklenebileceği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin alt yüklenici iş bitirme belgesine iş artışlarının yansıtılabilmesi için gerekli olan alt yüklenicilik sözleşmesi kapsamında iş artışı gerçekleşmesine yönelik idarece bir olur verilmediği, ilgili bölge müdürlüğünün verdiği açıklamadan, alt yüklenicilik sözleşmesinde zeyil yoluyla yapılmış ve idarece onaylanmış bir değişikliğin de olmadığı, bu durumda ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından belge tutarına yönelik yapılan değerlendirmenin yerinde olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. adına düzenlenen 09.10.2023 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-2 sayılı alt yüklenici iş bitirme belgesinin iptal edilerek, yüklenici ve alt yüklenici arasındaki 05.10.2015 tarihli sözleşmede yer alan tutar esas alınmak suretiyle belgenin yeniden düzenlenmesi gerektiği anlaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;
…
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz” açıklaması yer almaktadır.
Başvuru sahibinin söz konusu ihaleye yönelik 3’üncü iddiasının 04.10.2023 tarihli idareye şikâyet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 18.10.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı görülmüştür.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikayet yoluna başvurulmadan itirazen şikayet yoluna başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.
Bu çerçevede şikayet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.
Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddianın, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Yapılan incelemede, iddiaların uyuşmazlığa konu hususun öğrenilmiş olduğu ihale komisyonu kararının tebliğ edildiği 25.09.2023 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı olarak en geç 05.10.2023 tarihine kadar bu iddialara yönelik olarak başvuruda bulunulması gerekirken anılan iddialara bu süre geçtikten sonra 18.10.2023 tarihinde itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde yer verildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Ayrıca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
- DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen 09.10.2023 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-2 sayılı iş bitirme belgesinin iptal edilerek, yukarıda yer verilen açıklamalar esas alınmak suretiyle yeniden düzenlenmesi gerektiğinin belgeyi düzenleyen idareye bildirilmesine,
Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
KISMEN FARKLI GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin 1 ve 3’üncü iddiasına ilişkin alınan Kurul kararına katılmakla birlikte, 2’nci iddiasına ilişkin alınan karar incelendiğinde;
Başvuruya konu ihale Devlet Su İşleri 15. Bölge Müdürlüğü tarafından 18.09.2023 tarihinde yapılan “Şanlıurfa-Merkez Cavsak Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” yapım işi ihalesi olup 25 adet ihale dokümanı indirilen ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, bütün tekliflerin geçerli kabul edildiği ve 25.09.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi İntes Grup İnş. ve Tic. A. Ş. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.nin sunmuş olduğu alt yüklenici iş deneyim belgesine konu ihalenin ilan tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belge düzenleme koşulları” başlıklı 44’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (c) bendinde “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmi kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi” düzenleneceği hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde “…(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedel esas alınır.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde “(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilere; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmeleri ve kısmi kabul öngörülen işlerde idare tarafından kısmı kabulü yapılmak veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulü yapılmak şartıyla, “alt yüklenici iş bitirme belgesi” verilir. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartı aranır. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamaz.” hükmü,
İş deneyim belgesinin düzenlenmesine konu ihalenin ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Genel Şartnamesinin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde “…(4) İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildirir.
(5) Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.
(6) (Değişik:RG-16/7/2011-27996) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihale kapsamında Şanlıurfa İl Merkezinde bulunan Cavsak Deresi üzerinde (memba-mansap arası) Taşkın kontrol tesisi (betonarme duvar, betonarme U kanal vb.), geçiş yapıları (köprü, menfez ve yaya köprüsü vb.) ve Şanlıurfa İl sınırları içerisinde İdare tarafında yerleri belirlenecek muhtelif noktalarda 50 adet araç geçişini sağlayacak menfez veya köprü imalatlarının yapılacağı anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde ihaleye katılacak isteklilerden mesleki ve teknik yeterliğin tespiti için teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeleri sunmaları istenilmiş, benzer iş olarak ise 19.06.2018 Tarih ve 30453/m Sayılı Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin eki olan yapım işlerinde benzer iş grupları listesinde yer alan (A) IX. Grup: Su Yapıları işlerinin benzer iş olarak kabul edileceği düzenlenmiştir.
Kamu İhale Kurulu’nun 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararında “…Alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenebileceğine, bu itibarla,
1-İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceğine, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının (iş artışları dahil) toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağına…” ifadeleri yer almaktadır.
İhale mevzuatı gereği yapım işlerinde isteklilerin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesinin sunmaları gerekmektedir. Bu kapsamda iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmi kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla alt yüklenici iş bitirme belgesi sunulabilir.
Mevzuatta, alt yüklenicilere işin tamamının yaptırılamayacağı, alt yüklenici iş bitirme belgesinin verilebilmesi için sözleşmesinin tamamının gerçekleştirilmesi, yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerektiği ve alt yüklenicilere nevi itibariyle verilen işin baştan sona yapılması şartının arandığı, iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedelin esas alınacağı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartının aranacağı, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağı, ihale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; idarenin, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildireceği, idarece onaylanmayan alt yüklenicilerin hiçbir suretle iş yerinde çalışamayacağı hükme bağlanmıştır.
Yapılan incelemede Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. tarafından Devlet Su İşleri 20 nci Bölge Müdürlüğü’nce EKAP üzerinden düzenlenmiş 08.01.2020 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-1 sayılı alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede esas işin adı ve ihale kayıt numarasının “Yukarı Afrin Barajı 2014/100458”, İşverenin “Özdemir İnş. Ener. San.ve Tic. A.Ş. –Enk Yapı. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı)” alt yüklenicinin adı soyadı veya ticaret unvanın “Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.”, işin alt yüklenici tarafından yapılan kısmının “Yukarı Afrin Barajı İnşaatı” olduğu, Uygulanan yapı tekniğinin “Toplam 2,94 hm³ gövde hacimli, Talvegden 54,5 m yüksekliğinde Kil Çekirdekli Kum-Çakıl Dolgu Baraj ve projelerinde görülen tüm birimlerinin inşası yapılması belgeye konu işin esaslı unsuru: VIII. GRUP: BARAJLAR”, esas işin ilk sözleşme bedelinin “66.426.925,00 TRY”, esas işin toplam sözleşme bedelinin “79.708.870,89TRY”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin tarihinin “05.10.2015”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “72.967.677,09 TRY” , Belge tutarının “72.967.677,09 TRY, Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: A VIII Grup: Barajlar = “72.967.677,09 TRY, A.II Grup: Tünel İşleri = 2.796.678,52 TRY, A V Grup Yol İşleri = 3.725.972,29 TRY” şeklinde olduğu,
EKAP üzerinden yapılan sorgulamada söz konusu belgenin 09.10.2023 tarih ve 2014/100458-1173247-6-2 sayı ile güncellendiği ve belgede alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “62.696.925,00 TRY”, belge tutarının “72.066.884,12 TRY Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: A VIII Grup: Barajlar = 65.544.233,31 TRY, A.II Grup: Tünel İşleri = 2.796.678,52 TRY, A V Grup Yol İşleri = 3.725.972,29 TRY” olarak değiştirildiği görülmüştür.
İnceleme kapsamında belgeyi düzenleyen Devlet Su İşleri 20 nci Bölge Müdürlüğü’nden uyuşmazlığa konu iş deneyim belgesine ilişkin detaylı bilgi ve belgeler istenilmiş, idarece gönderilen 17.11.2023 tarihli yazıda istenilen bilgiler detaylı bir şekilde verilmiş ve yazı ekinde alt yüklenici sözleşmesi, hakediş kapakları, belge konusu işte çalıştırılan personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler, fatura örnekleri ve diğer belgeler gönderilmiştir.
Söz konusu yazı ve eki belgeler incelendiğinde; iş deneyim belgesine konu Yukarı Afrin Barajı işine ait sözleşmenin 13.05.2015 yılında imzalandığı, yüklenicinin Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.-Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve sözleşme tutarının 66.426.925,00TL olduğu, sözleşmenin “Alt Yükleniciler” başlıklı 15’inci maddesine göre idare onayı ile alt yüklenici çalıştırılabileceğinin düzenlendiği, Devlet Su İşleri 20 nci Bölge Müdürlüğünün 02.10.2015 tarihli yazısıyla “Yukarı Afrin Barajı” inşaatının teklif birim fiyat cetvelinde yer alan; YAB1, YAB2, YAB3, YAB4, YAB5, YAB6, YAB7, YAB8, YAB9, YAB10, YAB11, YAB12, YAB13, YAB14, YAB15, YAB21, YAB22, YAB23, YAB24, YAB25, YAB26, YAB27, YAB28, YAB29, YAB30, YAB31, YAB32, YAB33, YAB34, YAB36 ve YAB37 no’lu kalemlerin gerçekleştirilmesinde Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin alt yüklenici olarak çalıştırılmasına onay verildiği,
Alt yüklenici (Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.) ile yüklenici (Özdemir İnş. Ener. San.ve Tic. A.Ş. –Enk Yapı. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı) arasında yapılan alt yüklenici sözleşmesi incelendiğinde, “Sözleşme Bedeli, Müteahhidin Sorumluluğundaki İşler ve Birim Fiyatlar” başlıklı 5’inci maddesinde alt yükleniciye yaptırılacak işlerin listesine yer verildiği ve işlerin toplam bedelinin 62.696.925,00 TL olduğu, sözleşme ekinde yer alan fatura örnekleri incelendiğinde anılan sözleşmenin uygulanmasına ilişkin 28 adet yeminli mali müşavir onaylı faturanın sunulduğu, sunulan faturaların toplam tutarının sözleşme bedeli ile uyumlu olduğunun görüldüğü ve söz konusu faturaların “Yukarı Afrin Barajı” yapım işine ait faturalar olduğu, fiyat farkı tutarlarının belge tutarı hesaplanmasında dikkate alınmadığı görülmüştür.
Alt yüklenici iş bitirme belgesinde yer alan esas işin ilk sözleşme bedelinin 66.426.925,00 TL, esas işin toplam sözleşme bedelinin 79.708.870,89 TL olduğu, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin ise 62.696.925,00 TL, belge tutarının 72.066.884,12 TL olduğu dikkate alındığında işin tamamının alt yükleniciye yaptırılmadığı, yine alt yüklenici tarafından yapılan işin kabulünün 10.06.2019 tarihi olarak belge üzerinde de belirtildiğinin görüldüğü, bununla birlikte ihale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre ihaleye teklif veren isteklinin ihale konusu işte alt yüklenici olarak çalıştırılmasının önünde bir engel olmadığı ve idarenin üst yazıda belirttiği üzere söz konusu işte Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. haricinde başka bir alt yüklenicinin de çalıştırılmadığı anlaşılmıştır.
Diğer yandan başvuruya konu ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından alt yüklenici iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 inci Bölge Müdürlüğü ile yapılan resmi yazışmalar neticesinde söz konusu belgenin yanlış düzenlendiği ve alt yüklenici keşif artışı olurunda olmamasından dolayı alt yüklenici iş deneyim belge tutarının, alt yüklenici sözleşmesinde yer alan 62.696.925,00 TL olduğu ve bu tutarın güncellenmiş tutarının sağlanması gereken iş deneyim tutarını karşıladığının belirtildiği anlaşılmıştır.
Bunun yanında, sunulan belgeler arasında yer alan iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü’nün 03.07.2018 tarihli “Keşif Artışı” konulu olur yazısında iş deneyim belgesine konu işte YAB27, YAB32, YAB39 no’lu iş kalemlerinde %19,99 oranında olmak üzere toplam 13.281.945,89 TL tutarında iş artışının yapıldığı görülmüştür.
Yönetmelik’in yukarıda yer verilen maddelerinde ihale konusu işte gerçekleştirilecek iş artışlarının alt yüklenici iş deneyim belgesi tutarına yansıtılmayacağına ilişkin bir hükmün bulunmadığı, iş artışına gidilen iş kalemlerinin başvuruya konu ihale konu iş kapsamında da yer aldığı dikkate alındığında alt yüklenici iş bitirme belge tutarının yasal iş artışları da dâhil edilen alt yüklenici sözleşme bedeli üzerinden belirlenmesi gerekmektedir.
İdarenin cevabında belirtilen Kamu İhale Kurulu’nun 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararına göre de ihalenin ilan tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması durumunda alt yüklenici sözleşmelerinde bir iş artışı olması ve bu artışın idarece onaylanması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceği, buna göre Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. adına düzenlenen alt yüklenici iş deneyim belge tutarının (72.066.884,12 TRY), ana yüklenici tarafından yapılan toplam sözleşme bedelinden (79.708.870,89 TRY) düşük olduğu ve söz konusu işte yapılan iş artışı için idarenin onayının bulunduğu, ayrıca Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş ile yüklenici arasında yapılan taşeron (alt yüklenici) sözleşmesinin “İş miktarının artması ya da eksilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşin miktarının artması veya azalması ile ilgili müteahhit ve idare arasında imzalanan ana sözleşmeye dair hükümler uygulanacaktır.” ibaresi, “İşlerde meydana gelebilecek değişikler” başlıklı 20’nci maddesinde “Ana sözleşmeye göre idare tarafından meydana gelebilecek iş artış veya eksilişleri aynen, bedelleri %5,60 oranında tenzilatlı olarak taşerona yansıtılacak olup, taşeron bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı kabul ve taahhüt eder.” ibaresi, “Sözleşme bedelinde meydana gelebilecek değişiklikler” başlıklı 21’inci maddesinde “sözleşmenin uygulanması sırasında ortaya çıkan ilave işler veya madde 20’ye göre ortaya çıkan değişikliklerle iş miktarları nicelik ve nitelik açısından değişebilir. Taşeron artan veya azalan işleri işbu sözleşme hükümlerine göre ve işbu sözleşme birim fiyatları ile yapmakla yükümlüdür.” ibaresinin bulunduğu, söz konusu maddelerden de anlaşıldığı üzere işin yapımı süresince meydana gelecek iş artışlarının da yüklenici ve alt yüklenici arasında yapılan söz konusu sözleşme kapsamında yer aldığı, alt yüklenicinin bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı taahhüt ettiğinin anlaşıldığı ve söz konusu sözleşmenin idarenin 05.10.2015 tarihli oluru ile uygun bulunduğu anlaşılmıştır.
İş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü’nün yazısında “…26.08.2014 tarihinde ilanı yayımlanan söz konusu işte belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile yapılan tutarından düşük olması sebebiyle iş artışları alt yüklenici belgesine eklenmiştir. Ayrıca keşif artış olurunda da yer alan, ekli yeni fiyat tutanağında da belirtildiği şekilde, ihale dokümanlarında ortalama 5000m mesafede olduğu belirtilen kum-çakıl ocaklarının ortalama mesafesinin 9630 metre mesafede olması nedeniyle artan 4630 metresi için yapılan yeni fiyat olan YF.YAB-39 pozuna ait iş artış bedeli de söz konusu iş deneyim belgesi tutarının hesabında iş deneyim belgesi tutarına eklenmiştir. Ocaktan kum-çakılın temini ve iş başına kadar nakliyesinin de poz birim fiyatlarına dahil olduğu ve alt yüklenici tarafından yapılması alt yüklenici olurunda uygun görülen YAB-03, YAB-05, YAB-06 ve YAB-12 nolu pozlarının ayrılmaz parçası olduğu, bu imalatların yapılması için yardımcı bir imalat olduğu gerekçesi ile YF.YAB-39 nolu poz kaleminin tutarı da alt yüklenici belgesine eklenmiştir.” ifadelerine yer verilerek iş kapsamında meydana gelen iş artışlarının alt yüklenici belgesine eklendiğinin belirtildiği ve gönderilen belgeler arasında yer alan yapılan işler listesi-1 başlıklı belgede de alt yüklenici tarafından yapılan işlerin tutarının %5,60 tenzilat oranı sonrası 72.066.884,12 TL olduğuna ilişkin hesaplamalarında yer aldığı, bu tutarın alt yüklenici iş deneyim belge tutarı ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin sunduğu iş deneyime belgesine konu işte ihaleyi gerçekleştiren idarece alt yüklenici olarak çalıştırılmasına ilişkin 02.10.2015 tarihli onayın verildiği, Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.ne ait alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlenmesi amacıyla belgeyi düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü’ne mevzuatta istenilen belgelerin sunulduğu, sunulan faturaların, düzenlenme tarihinin, konusunun ve tutarının söz konusu iş deneyim belgesi ile uyumlu olduğu, söz konusu faturalarda fiyat farkı bedellerinin yer aldığı, ancak bu bedellerin belge tutarının hesaplanmasında dikkate alınmadığı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmenin konusu, süresi, tutarı, tarafları ve sözleşme kapsamında gerçekleştirilecek işlere ilişkin bilgilerin, alt yüklenici iş bitirme belgesindeki bilgiler ve fatura bilgiler ile uyumlu olduğu, yüklenici ile alt yüklenici arasındaki sözleşmede yapılacak iş karşılığı bir bedelin yer aldığı, yapılacak iş kalemleri listesine yer verildiği, belgenin düzenlenmesine esas fatura örneklerinin ya da bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin ve çalıştırdığı personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin belgeyi düzenleyen idareye sunulduğu, iş kapsamında başka bir alt yüklenicinin çalıştırılmadığı, işin tamamının alt yükleniciye yaptırılmadığı, bu açıdan sunulan belgelerde bir uyumsuzluk bulunmadığı, diğer yandan söz konusu belgeye konu işte iş artışına gidildiği yapılan iş artışına ilişkin ilgili idarenin 03.07.2018 tarihli olurunun bulunduğu, alt yüklenici sözleşmesinde alt yükleniciye ilave işlerin yaptırılacağına dair düzenlemelere yer verildiği, iş artışına gidilen iş kalemlerinin ihale konusu iş kapsamında da bulunduğu hususları dikkate alındığında, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde ve 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararından ayrıca alt yüklenicinin iş artışı kısmına ilişkin alt yüklenici çalıştırılması için tekrar bir onay alınması gerektiğinin anlaşılmadığı, ihalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceği, iş deneyim belgesini düzenleyen idarenin de bu yöndeki iradesi ile iş deneyim belgesinin iş artışları dahil tutar olan “72.066.884,12 TL” üzerinden düzenlendiği, buna göre iş deneyim belge tutarı olan “72.066.884,12 TL” nin güncellenmiş değerinin “753.860.707,99 TL” ye tekabül ettiği ve söz konusu tutarın anılan istekli tarafından sağlanması gereken tutarı (704.315.000,00×0,80 = 563.452.000,00 TL) fazlasıyla karşıladığı anlaşıldığından Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin teklifinin idarece değerlendirmeye alınması işleminin yerinde olduğu değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığa konu ihalede, başvuru sahibinin ikinci iddiasına ilişkin olarak yukarıda yapılan değerlendirme ve tespitler doğrultusunda Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin teklifinin değerlendirmeye alınması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı yönündeki düşüncemizle Kurulun “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılıyoruz.
|