BAŞVURU SAHİBİ:

Koçoğlu Mekanik Tesisat İnş. Çevre Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adalet Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/664205 İhale Kayıt Numaralı “Kemer Adalet Binası Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adalet Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 04.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kemer Adalet Binası Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Koçoğlu Mekanik Tesisat İnş. Çevre Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 08.06.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.06.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.06.2021 tarih ve 29337 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.06.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/1098 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ikinci teklif sahibi istekliler tarafından tüzel kişiliğin son durumunu ve yönetimdeki görevlerini gösteren bilgi ve belgelerin sunulmadığı,

2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ikinci teklif sahibi istekliler tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin benzer işe uygun olmadığı, yapılacak ayrıştırma işlemi sonucunda İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde yer alan asgari kriterleri karşılanmayacağı,

3) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ikinci teklif sahibi istekliler tarafından sunulan ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerin yeterlik kriterlerini sağlamadığı ve meslek mensubu kapsamında tanımlanmayan serbest muhasebeciler tarafından düzenlendiği,

4) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ikinci teklif sahibi istekliler tarafından sunulan teklif mektubu ve geçici teminat mektuplarının idari şartnamenin ilgili maddelerinde yer alan şartlara uygun olmadığı, ayrıca idarenin 07.05.2021 tarihli yazısı gereği isteklilerden teklif ve geçici teminat mektup geçerlilik tarihlerini uzatmalarının talep edildiği, ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ikinci teklif sahibi isteklilerin belirlenen yasal süre içerisinde ve mevzuata uygun şekilde geçerlilik tarihlerinin uzatılmadığı, geçici teminat mektuplarının halen geçerli olup olmadığına ilişkin bankalardan gerekli teyitlerin yapılması gerektiği,

5) İdarenin kesinleşen ihale kararında yer almamasına rağmen şikayet başvurusu üzerine almış olduğu kararda kendi sundukları iş deneyim belgesinin uygun olmadığına karar verildiği ayrıca şirketin ortaklarına ve yönetimdeki görevlilere ilişkin bilgilere yer verilmediği gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idarenin tespitlerinin hatalı olduğu, teklif vermeye yetkili olunduğuna dair belgelerin ve sunulan iş deneyim belgesinin ihale dokümanında yer alan şartları karşıladığı, sundukları iş deneyim belgesinin daha önce itirazen şikayete de konu edildiği ve Kamu İhale Kurulu’nun 26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1228 sayılı kararı ile B.III sınıfı işler arasında değerlendirilmesi gerektiğine karar verildiği, idarenin cevabında yer alan kararının da kendi içerisinde çeliştiği,

6) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması içeriğinde hesap cetvellerinde iş kalemi miktarlarının eksik olarak belirtildiği, iş kalemleri için öngörülen miktarlar ile teklif edilen birim fiyatların çarpımlarında aritmetik hata yapıldığı, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemleri için bedel öngörülmediği, sözleşme karar pulu, damga vergisi, KİK payı gibi giderler için yeterli bedel öngörülmediği, açıklaması talep edilen iş kalemlerine ait analizlerde girdi miktar ve türlerinin değiştirildiği, analizlerde aritmetik hata yapıldığı, açıklama içerisinde kullanılan kamu ve kurum kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyatların güncel olmadığı, mekanik ve sıhhi tesisat iş kalemlerine ilişkin sunulan açıklamanın Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesine uygun olmadığı, analiz girdilerinin nakliyelerine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olmadığı, mazot girdilerinin açıklamasının Tebliğ’in 45.1.13.5’inci maddesine uygun olmadığı, işçilik ücretlerine öngörülen bedellerin güncel olmadığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin Tebliğ’in 45.1.13.1 ve 45.1.13.11’inci maddelerine uygun olmadığı, fiyat tekliflerinde yer alan birim fiyatların son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, satış tutarı tespit tutanakları ile fiyat teklifleri arasında uyumsuzluk olduğu, ekinde mükellefin imza sirküsü ve meslek mensubu faaliyet belgesinin sunulmadığı, alanında faaliyette bulunmamış kişilerden fiyat teklifi alındığı, satış tutarı tespit tutanağında beyan edilen faturaların gerçeği yansıtmadığı, açıklama kapsamında teklif edilen malların TSE standartlarına uygun olduğunu gösteren belgelerin sunulmadığı, sıralı iş kalemleri listesinin, analiz girdileri tablolarının ve açıklanmasına gerek bulunmayan analiz girdilerinin mevzuata uygun şekilde belirlenmediği, açıklanması istenilen özel iş kalemleri analizlerinde maddi hataların olduğu, söz konusu hata nedeniyle sağlıklı bir açıklama sunulmasının mümkün olmadığı, iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38’inci maddesinde “İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,

b) Tüzel kişi olması halinde, bu Yönetmelik ekinde yer alan Tüzel Kişilerde Ortaklık Bilgilerine ve Yönetimdeki Görevlilere İlişkin Son Durumu Gösterir Belge ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,

teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in 60/A maddesinde “…(5) e-teklifler EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir. Ortak girişimlerde e-teklifin ortakların tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. Kısmi teklife açık ihalelerde teklif mektubu eklerinin her bir kısım için, ortak girişimlerin katıldığı ihalelerde ise yeterlik bilgileri tablosunun her bir ortak tarafından ayrı ayrı doldurulması gerekmektedir.

…(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. Yeterlik sertifikası üzerinden yeterlik tespiti yapılan ihalelerde ise, ihale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler dahil yeterlik sertifikası üzerindeki bilgiler; yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan her belge veya kriter için ise yeterlik bilgileri tablosunda istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan veya yeterlik sertifikasının geçerlik süresi ihale tarihinden önce dolan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.

(10) Geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerine, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları ile beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ile yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan veya yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgelere ilişkin tevsik edici belgeleri ve bunların eklerini, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler yenileri ile veya ihalede istenen şartları sağladığını gösteren başka belgelerle tevsik edilirler. Verilen süre içerisinde beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Geçici teminat mektubu ve sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. Bu işleme ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir. Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektubunu idarenin talebi üzerine sunmayan istekliler hakkında, Kanunun 17 nci maddesi uyarınca işlem yapılır.

(11) İstekliler tarafından beyan edilen bilgiler ile sorgulama sonucu edinilen bilgiler, bu bilgileri tevsik etmek amacıyla sunulan belgeler ya da geçici teminat mektubu arasında farklılık bulunması durumunda; ihalede öngörülen şartların sağlanması kaydıyla tekliflerin geçerliliği etkilenmez. Ancak ihale tarihinden sonra yeterlik sertifikası kapsamındaki belgelere ilişkin şartların değişmesi halinde, isteklinin buna ilişkin belgeleri derhal sunması zorunlu olup, bu durumda ihalede öngörülen şartların sağlanmadığının anlaşılması halinde teklif değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinde “İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Kemer Adalet Binası Yapım İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 1982K15-90

d) Kodu:

e) Miktarı:

1 kat bodrum + 1 kat zemim + 2 normal kat 1kat çatı katı olmak üzere toplam 10.200 m2 1 adet betonarme karkas Adalet Binası yaptırılacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 7.1’inci maddesinde “İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilginlerin e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.:

a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri (anonim şirketler tarafından her durumda bu bilgileri gösterir pay defteri),” düzenlemesi yer almaktadır.

26.05.2021 tarihli ihale komisyonu kararının incelenmesi neticesinde, elektronik ortamda gerçekleştirilen şikayete konu ihaleye 28 isteklinin katıldığı isteklilerden Ataray Mim. Müh. İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Veysel Demirtaş İş Ortaklığı, Aga Mermer Mad. Müh. İnş. A.Ş., Özsoy İnş. Tur. Tic. ve San. A.Ş., Gentaş End. İnş. A.Ş., Mehmet Ali Oruç – Tire İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Özgür İnş. Tic. Ltd. Şti.-Nenta Yapı İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan tekliflerin yeterlik bilgileri tablosunda belirtmiş oldukları bilgiler doğrultusunda yapılan yeterlik değerlendirilmesi sonucunda değerlendirme dışı bırakıldığı, yapılan yeterlik değerlendirilmesi sonucunda idare tarafından hesaplanmış olan sınır değerin altında teklif bedeli sunmuş olan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, süresi içerisinde açıklamalarını sunmayan Ager Yatırım İnş. San. Tic. A.Ş., Bayındır Tek Yapı Elektrik İnşaat Makina Metal Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş., Alioğlu Gayrimenkul Danışmanlığı İnşaat Müteahhitlik Taahhüt Gıda Sanayi  ve Ticaret Limited Şirketi – Tokat Eymen Yapı Mühendislik İnşaat Taahhüt Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının tekliflerinin reddedildiği, süresi içerisinde açıklama sunan Yunus İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamasının ihale komisyonu tarafından uygun görüldüğü anlaşılmıştır.

İhale sürecinde ayrıca geçerli teklif sahiplerinden İdari Şartname’nin 24.2’nci maddesi uyarınca teklif ve geçici teminat sürelerinin 120 gün uzatılmasının idarenin 07.05.2021 tarihli yazıları ile talep edildiği, yasal süresi içerisinde yalnızca Yunus İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti., Ada Yapı Taah. Tes. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Özsoy İnş. Turz. ve San. A.Ş. ve başvuru sahibi olan Koçoğlu Mek. Tes. İnş. Çev. San. ve Tic. Ltd. Şti. teklif ve geçici teminat sürelerinin uzatıldığı, teklif sürelerini uzatmamış olan diğer isteklilerin tekliflerinin de bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

Yapılan değerlendirmeler neticesinde ihalede en düşük iki geçerli teklif bedelini sunmuş olan Yunus İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti. ve Ada Yapı Taah. Tes. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgileri teyit edecek belgelerin talep edildiği ve süresi içerisinde anılan isteklilerce sunulan belgelerin ihale komisyonunca değerlendirilmesi sonucunda uygun görüldüğü ve ihalenin Yunus İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı ve Ada Yapı Taah. Tes. İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosu içerisinde, imza sirküleri satırında noterlik, belge tarihi ve yevmiye numaraları kısımlarının doldurulduğu, ticaret sicil bilgileri satırında ortakların bilgilerine ve yönetimdeki kişilere ayrı ayrı yer verildiği, söz konusu durumları tevsik eden ticaret sicili gazeteleri bilgilerine de yer verildiği anlaşılmıştır. İdarenin talebi üzerine istekli tarafından beyan edilen bilgiler ile belirtilen ticaret sicil gazetelerinin internet üzerinden incelenmesi sonucunda yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgilerin teyit edildiği ve İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde istenilen kriterlerin karşılandığı anlaşılmıştır.  

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde, imza sirküleri satırında noterlik, belge tarihi ve yevmiye numaraları kısımlarının doldurulduğu, ticaret sicil bilgileri satırında şirketin tek ortağına ilişkin bilgilerine ve yönetimdeki görevine ayrı ayrı yer verildiği, söz konusu durumları tevsik eden ticaret sicili gazeteleri bilgilerine de yer verildiği anlaşılmıştır. İdarenin talebi üzerine istekli tarafından sunulan imza sirkülerinde yer alan bilgilerin teyit edildiği, bilgileri verilen ticaret sicili gazetelerinin teyitlerinin internet üzerinden yapıldığında bilgilerin uyumlu olduğu anlaşılmış olmak birlikte söz konusu isteklinin anonim şirket olduğu, İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesi gereğince şirketin son ortaklık yapısına ilişkin bilgileri gösteren pay defterine ilişkin bilgilerinde yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesi ve idarenin talebi halinde sunulması gerektiğinden ve istekli tarafından da anılan bilgilerin beyan edilmediği anlaşıldığından anılan isteklinin yeterlik bilgileri tablosunun İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde yer alan ölçütlere uygun olarak doldurulmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif vermeye yetkili olunduğuna ilişkin bilgiler ve belgelerin mevzuata ve yeterlik kriterlerine uygun olduğu, ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan Ada Yapı Taah. Tes. İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin pay defterine ilişkin bilgi ve belgelerin sunulmaması gerekçesiyle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde yer alan B grubu işler incelendiğinde;

B.I grubu işlerinde;

1.Taşınmaz kültür varlıklarının restorasyon işleri

2.Taşınmaz kültür varlıklarının rekonstrüksiyon işleri

3.Taşınmaz kültür varlıklarının fonksiyon değiştirme işleri,

B.II grubu işlerinde;

1.Askeri tesis ve binalar (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

2.Hastaneler (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

3.Havaalanı terminal binaları (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

4.İbadethaneler (5.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

5.İdari binalar (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

6.Kapalı spor salonları (5.000 ve üstü seyirci kapasiteli)

7.Kültür ve kongre merkezleri (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

8.Müze ve konser salonları (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

9.Stadyum, hipodrom ve veledromlar (en az 20.000’i kapalı olmak üzere toplam 25.000 ve üstü seyirci kapasiteli)

10.Ticaret ve alışveriş merkez ve kompleksleri (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

11.Toplu konut işleri (sosyal donatısı ile birlikte 50.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

12.Tren gar ve istasyonları ile liman binaları (20.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

13.Uluslararası fuar merkez ve kompleksleri (en az 20.000 m² si kapalı sergileme alanı olmak üzere toplam yapı inşaat alanı 25.000 m² ve üstü)

14.Üniversite ve eğitim binaları (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

15.Yüksek yapılar (30 kat üzeri ve 25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı)

16.(5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf tatil köyleri (25.000 m² ve üstü yapı inşaat alanı),

B.III grubu işlerinde;

1.BII. Grup işler

2.BI. ve BII. Grubu işlerin dışındaki bina işlerine yer verildiği anlaşılmıştır.

İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde “İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80‘inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: Yapım işlerinde benzer iş grupları tebliğinde yer alan BIII grubu işler benzer iş olarak kabul edilecektir. Ancak anılan grupların veya herhangi bir işin bakım, onarım, tadilat, yıkım, ikmal, deprem güçlendirme, v.b. işleri benzer iş olarak kabul edilmeyecektir.

7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:

İnşaat Mühendisi veya Mimar” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Tebliğ maddeleri ile İdari Şartname düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde, şikayete konu ihalede iş deneyimini tevsik için B.III grubuna giren işlere ilişkin iş deneyim belgelerinin sunulabileceği, anılan iş grubu incelendiğinde genel olarak bina yapım işlerinin tümünün belirlendiği, ancak anılan işlere ait bakım, onarım, tadilat, yıkım, ikmal, deprem güçlendirme işlerine ait deneyimlerin mevcut ihalede yeterli bulunmayacağı, bunun dışında inşaat mühendisliği veya mimarlık mezuniyet belgelerinin de iş deneyimini tevsik için sunulabileceği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde, kendilerine ait 2017/331746-2299706-1-1 no.lu EKAP’a kayıtlı iş deneyim belgesinin yeterlik değerlendirilmesinde esas alınmasının talep edildiği, anılan belgenin 2017/331746 İKN’li Kırıkkale/Delice Açık Ceza İnfaz Kurumu Yapım İşi’ne ilişkin olduğu, belge içeriğinde uygulanan yapı tekniği kısmında “Betonarme Karkas, B.III. Üst Yapı Bina İşleri Grubu” ifadesinin yer aldığı, belge tutarının 21.577.139,83 TL olduğu tespit edilmiş olup İdari Şartname’nin ilgili maddesinde B.III grubu işlerin benzer iş olarak belirlenmiş olması dolayısıyla da belgenin konusunun benzer işler kapsamında değerlendirilebileceği, herhangi bir ayrıştırmaya gerek bulunmadığı, güncellenmiş belge tutarının asgari kriterleri sağladığı anlaşılmıştır.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Ada Yapı Taah. Tes. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde, kendilerine ait 2014/66489-1057664-2-2 no’lu EKAP’a kayıtlı iş deneyim belgesinin yeterlik değerlendirilmesinde esas alınmasının talep edildiği, anılan belgenin 2014/66489 İKN’li “Adalet Bakanlığı Sincan Ek Bina Yapım İşi’ne ilişkin düzenlendiği, belge içeriğinde uygulanan yapı tekniği kısmında “BETONARME – KARKAS (20.497,95 M²)

Belgeye Konu İşin Esaslı Unsuru:

B III. Üst Yapı Bina İşleri Grubu” ifadesinin yer aldığı, belge tutarının 19.994.915,50 TL olduğu tespit edilmiş olup İdari Şartname’nin ilgili maddesinde B.III grubu işlerin benzer iş olarak belirlenmiş olması dolayısıyla da belgenin konusunun benzer işler kapsamında değerlendirilebileceği, herhangi bir ayrıştırmaya gerek bulunmadığı, güncellenmiş belge tutarının asgari kriterleri sağladığı anlaşılmıştır.

Anılan iki istekli tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin incelenmesi sonucunda iki işi deneyim belgesinin de B.III grubu işler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ve güncellenmiş tutarlarının asgari oranları karşıladığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin 7.4’üncü maddesinde “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin aranacak belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler

7.4.1 İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10’undan az olmamak üzere bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.

Yukarıdaki kriter, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.

İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir.

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.

İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.

7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler,

İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin olarak yeterlik bilgileri tablosunda yer alan beyanları incelendiğinde, 2019 yılı bilançosunun sunulacağının belirtildiği, cari oranın 1,70, öz kaynak oranının 0,66 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,16 olduğu, iş hacmine ilişkin olarak 2019 yılına dair 2********* TL iş hacminin beyan edildiği, ayrıca Türk Ekonomi Bankası A.Ş. ve İNG Bank A.Ş. alınmış olan 2.500.000,00 TL ve 2.231.750,00 TL değerinde banka referans mektuplarının alındığının beyan edildiği anlaşılmış olup isteklinin teklif bedelinin 25.612.000,00 TL olduğu göz önüne alındığında anılan beyanda yer alan değerlerin İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde yer alan asgari kriterleri sağladığı anlaşılmıştır.

Bilanço ve gelir tablosuna ilişkin olarak internet üzerinden yapılan teyit işlemi sonucunda beyan edilen bilgilerin doğru olduğunun tespit edildiği, idarenin yazısı üzerinde idareye sunulan Banka Referans Mektuplarının da beyan edilen bilgileri doğruladığı, söz konusu mektupların ekinde genel müdürlükten alınan teyit mektuplarının da sunulduğu anlaşılmış olup ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin bilgi ve belgelerin dokümanda yer alan asgari kriterlere ve şekil şartlarına uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Ada Yapı Taah. Tes. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin yeterlik bilgileri tablosunda yer verilen beyanlar incelendiğinde, 2019 yılı bilançosunun sunulacağının belirtildiği, cari oranın 0,97, öz kaynak oranının 0,21 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,38 olduğu, iş hacmine ilişkin olarak 2019, 2018 ve 2017 yıllarına ilişkin değerlerin ortalamasının alınması yönünde beyanda bulunduğu, 3 yılık net satışlar ortalamasının 1********* TL olduğu, banka referans mektubunun elektronik ortamda hazırlatıldığı ve anılan mektuba ilişkin olarak ayırt edici numaraya da tablo içeriğinde yer verildiği anlaşılmış olup anılan bilgilerin internet üzerinden teyit edilmesi sonucunda beyan edilen bilgilerin doğru olduğu ve mevcut ihalede istenilen kriterleri karşıladığı sonucuna ulaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından sunulan beyanlar ve tevsik edici belgelerde yer alan değerlerin İdari Şartname’nin ilgili maddelerinde yer alan şartlara ve asgari yeterlik ölçütlerine uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Ayrıca iddia içerisinde söz konusu ekonomik ve mali yeterlik bilgilerinin meslek mensubu kapsamında tanımlanmayan serbest muhasebeciler tarafından düzenlendiği ifade edilmiş olsa da, bilanço ve gelir tablolarının internet ortamında teyitlerinin yapılabildiği ve banka referans mektubunun ise meslek mensubu SMMM veya YMM tarafından düzenlenmesine gerek bulunmadığı, buna rağmen istekliler tarafından idarenin talebi üzerine ilgili belgelerin teyit için idareye sunulduğu bilanço ve gelir tablolarının SMMM tarafından kaşelenip onaylandığı hususları göz önünde bulundurulduğunda başvuru sahibinin anılan iddiası da yerinde bulunmamıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

…

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,

izleyen günden itibaren başlar.

(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz” açıklaması bulunmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır.

Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.” hükmü,

Aynı Kanun’un 56’ncı maddesinde “Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8.10’uncu maddesinde “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibinin isteklilerin teklif mektubu ve geçici teminatlarına yönelik iddiasının 08.06.2021 tarihli idareye şikayet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 24.06.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.

Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikayet yoluna başvurulmadan itirazen şikayet yoluna başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.

Bu çerçevede şikayet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.

  Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.

Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu itibarla, başvuru sahibinin bahse konu iddiasını uyuşmazlığa konu hususu öğrendiği 01.06.2021 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 24.06.2021 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ncı maddesinde “…İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

…Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;

a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline,

b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,

karar verilir.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60/A maddesinde “…(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. Yeterlik sertifikası üzerinden yeterlik tespiti yapılan ihalelerde ise, ihale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler dahil yeterlik sertifikası üzerindeki bilgiler; yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan her belge veya kriter için ise yeterlik bilgileri tablosunda istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan veya yeterlik sertifikasının geçerlik süresi ihale tarihinden önce dolan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.

(10) Geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerine, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları ile beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ile yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan veya yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgelere ilişkin tevsik edici belgeleri ve bunların eklerini, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler yenileri ile veya ihalede istenen şartları sağladığını gösteren başka belgelerle tevsik edilirler. Verilen süre içerisinde beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Geçici teminat mektubu ve sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. Bu işleme ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir. Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektubunu idarenin talebi üzerine sunmayan istekliler hakkında, Kanunun 17 nci maddesi uyarınca işlem yapılır.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin “2.11. BII grubu işlerin benzer iş olarak belirlendiği ihalelerde, sunulacak iş deneyim belgesinden yapım işinin BII grubunda belirtilen fiziki kriterleri sağlayıp sağlamadığının anlaşılamaması durumunda, bu hususa ilişkin tevsik edici belgenin teklif kapsamında sunulması zorunludur. Bu kapsamda yapı inşaat alanını tevsik etmek üzere, yapı kullanma izin belgesi veya yapı ruhsatının başvuru veya teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: Yapım işlerinde benzer iş grupları tebliğinde yer alan BIII grubu işler benzer iş olarak kabul edilecektir. Ancak anılan grupların veya herhangi bir işin bakım, onarım, tadilat, yıkım, ikmal, deprem güçlendirme, v.b. işleri benzer iş olarak kabul edilmeyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda anılan mevzuat maddelerinde, elektronik ortamda teklif alınan ihalelerde idarelerin teklifleri yeterlik bilgileri tablosunda yer alan beyanlar üzerinden değerlendirmeleri, anılan beyanlardan internet ortamında teyit edilenlerin 4734 sayılı Kanun’un 37’nci maddesi uyarınca değerlendirilmesi ve asgari kriterleri sağlamayan tekliflerin reddedilmesi gerektiği, internet üzerinden teyidi yapılamayan bilgi ve belgelerin ilgili isteklilerden istenilerek beyan edilen bilgiler ile uyumluluğunun kontrol edilmesi ve sonucunda da ihalede komisyonun gerekçeli olarak kesinleşen ihale kararını alması gerektiği anlaşılmış olup söz konusu ihale kararı içeriğinde teklifi değerlendirme dışı bırakılan herhangi bir istekli varsa söz konusu teklifin hangi gerekçe ile değerlendirme dışı bırakıldığının kendisine bildirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

31.05.2021 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylanan ihale komisyonu kararının incelenmesi neticesinde, başvuru sahibi olan Koçoğlu Mekanik Tesisat İnş. Çevre Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı veya ikinci teklif olarak belirlenmemesine karşın anılan teklifin ihale komisyonunca yapılan yeterlik değerlendirilmesi sonucunda geçerli bulunduğu, yeterlik bilgileri tablosunda yer alan beyanlarda veya idare tarafından EKAP ve internet üzerinden yapılan teyitlerde herhangi bir aykırılığa rastlandığına ilişkin bir ibare bulunmamasına karşın başvuru sahibinin 08.06.2021 tarihli şikayet başvuru üzerine hazırlamış olduğu 15.06.2021 tarihli cevabında başvuru sahibinin beyan etmiş olduğu iş deneyim belgesinin de benzer iş tanımına uygun olmadığından bahsedildiği, belge içerisinde işin B.II grubunda değerlendirilmesi gerektiğinin belirtildiği ancak işin niteliğine bakıldığında B.II grubunda değerlendirilmemesi gerektiğine karar verildiği, başvuru sahibi tarafından sunulan işin B.II grubuna girdiğine ilişkin yeterlik bilgileri tablosunda herhangi bir kanıtlayıcı belge beyanında bulunmadığı gerekçesiyle başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ifade edilmiş olmakla birlikte şikayete cevabın son sayfasında başvuru sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı ve ikinci teklif olmadığından düzeltici işleme gerek görülmediği de ifade edilerek cevabi karar içerisinde çelişki ve belirsizlik yaratıldığı kanaatine varılmıştır.

İdarenin cevabında yer alan çelişkili ifadeler ele alındığında 31.05.2021 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylanan ihale komisyonu kararında belirtilmediği halde başvuru sahibinin teklifinin beyan edilen iş deneyim belgesine konu işin benzer iş tanımına uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılıp bırakılmadığına ilişkin belirsizliğin netleştirilmesi amacıyla ihaleyi yapan idareden 08.07.2021 tarihli ve E2021/11877 sayılı Kurum yazısı ile bilgi ve belgeler talep edilmiştir.

İdarenin 28.07.2021 tarihli ve E-13930093-295/5253 sayılı cevabi yazısında, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.11’inci maddesi gereğince teklif kapsamında yapı kullanma izin belgesi veya yapı ruhsatının sunulmadığı ve ilgili belgelere ilişkin beyanların yapılmadığı, başvuru sahibi istekli tarafından beyan edilen belgenin EKAP üzerinden incelenmesi neticesinde; belge içerisinde işin B.II grubuna girdiğinin belirtildiği, ancak işin niteliği gereği B.II grubu dahilinde değerlendirilemeyeceğinden başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, ancak başvuru sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ikinci teklif sahibi olmaması nedeniyle de ihale yetkilisi tarafından düzeltici işleme gerek duyulmadığı ve ihale işlemlerine devam edilmesine karar verildiği ifade edilmiştir.

Öncelikle idarenin şikâyet başvurusu üzerine aldığı kararda, teklifi geçerli bulunan bir isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmesi durumunda, anılan kararın uygulanmasına yönelik olarak ihale sürecinde düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiğinin net olarak belirtilmesi ve anılan kararın ihaleye katılan tüm isteklilere gönderilmesi gerektiği sonucuna varılmış olup anılan isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif veya ikinci teklif sahibi olmamasının bu durumun istisnası olamayacağı anlaşılmıştır.  

İdarenin cevabında başvuru sahibi tarafından beyan edilen iş deneyim belgesinin benzer işlere uygun olmadığı yönünde bir tespitinin olması ve başvuru sahibinin dilekçesinde anılan işlemin mevzuata uygun olmadığı yönünde bir iddiasının yer almasından dolayı başvuru sahibi tarafından sunulan iş deneyim belgesinin benzer işler dahilinde olup olmadığına yönelik olarak inceleme yapılması gerektiği düşünülmüş ve tespit edilen hususlara aşağıda yer verilmiştir.  

Öncelikle, İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde B.III grubu işlerin benzer işler kapsamında değerlendirileceğinin düzenlendiği, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.11’inci maddesinde yer alan açıklamanın B.II grubu işlerin benzer iş olarak belirlendiği ihalelerde geçerli olduğu mevcut ihalede B.III grubu işlerin benzer iş olarak belirlendiği düşünüldüğünde anılan Tebliğ maddesinin de mevcut durumda geçerli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından beyan edilen ve EKAP’a kayıtlı olan iş deneyim belgesi incelendiğinde; yurt dışında gerçekleştirilen işlere ilişkin deneyim belgesi olduğu, işin adının “Daşoğuz vilayetinde 10 hektar (100 000 m²) modern cam sera kompleksi inşaatı” olduğu, uygulanan yapı tekniği kısmında “betonarme ve çelik yapı(B.II)” ifadesinin yer aldığı tespit edilmiş olmakla birlikte işin niteliğinin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği ekinde yer alan B.II grubu işler kapsamında değerlendirilemeyeceği, ancak B.III grubu dahili bina işlerinde değerlendirilmesinin mümkün olabileceği, anılan konuya ilişkin olarak belge sahibi istekliden iş deneyimine konu işe ait açıklayıcı belgelerin 4734 sayılı Kanun’un 37’nci maddesi uyarınca idare tarafından  istenildikten sonra anılan belgenin B.III grubu işlerde kullanılıp kullanılmayacağına karar verilmesinin yerinde olacağı düşünülse de, anılan iş deneyim belgesinin başka bir itirazen şikayet başvurusu kapsamında Kurul tarafından incelendiği ve söz konusu inceleme sonucunda Kurul’un 26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1228 sayılı kararında anılan belgenin B.III grubu işler kapsamında değerlendirilebileceğine karar verildiği hususu göz önüne alındığında anılan belgenin bu haliyle şikayete konu ihalede herhangi bir ayrıştırmaya gerek kalmadan yeterlik için kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Her ne kadar idarenin şikâyete cevabından başvuru sahibinin teklifinin iş deneyim belgesi dolayısıyla değerlendirme dışı bırakıldığına ilişkin kesin ve net sonuç çıkartılamasa da, başvuru sahibi tarafından sunulan iş deneyim belgesinin B.III grubu işler dahilinde değerlendirilebileceği sonucuna ulaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.  

Ek olarak, idarenin cevabında net olarak değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi olarak belirtilmese de, başvuru sahibinin ortaklık durumuna ilişkin beyanında eksiklik olduğunun ifade edildiği ve anılan konuya itirazen şikayet dilekçesinde yer verilmesinden dolayı anılan iddia da incelenmiş olup başvuru sahibinin yeterlik bilgileri tablosunda şirketin tek ortağına ilişkin bilgilere yer verildiği ve anılan bilgileri tevsik için beyan edilen Ticaret Sicili Gazeteleri içeriğinde yer alan bilgiler ile beyanların uyumlu olduğu tespit edildiğinden idarenin cevabında yer vermiş olduğu tespitin de uygun olmadığı ve başvuru sahibinin yeterlik bilgileri tablosunda yer alan beyanların İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde yer alan asgari kriterleri karşıladığı sonucuna ulaşılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,           

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,           

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,           

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. (Ek cümle: 19.06.2018-30453/m RG/ 7. md.) Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 22.md.) İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 23.md.) İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında (Değişik ibare: 16/03/2019-30716 R.G./14.md.) veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 24.md.) İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16 md.) İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 26.md.) İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 27.md.) Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 28.md.) Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17. md.; Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29. md.) Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 30.md.) Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. (Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. (Ek cümle: 30.09.2020-31260 R.G./12. md.) Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış olması gerekir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için (Ek ibare: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

(Ek fıkra: 30/09/2020-31260 R.G./12. md.) Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.

…

45.1.13.14. (Ek madde: 25/01/2017-29959 R.G./7. md.) İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının (Ek ibare: 06/02/2018-30324 R.G./5. md.) % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. (Ek cümle: 16/03/2019-30716 R.G./15. md.) Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin eki “Satış Tutarı Tespit Tutanağı” başlıklı Ek-O.6 numaralı standart formda “…

* Bu sütunda, faturanın mükellef tarafından düzenlendiği durumlarda “alıcı” bilgilerine; mükellef tarafından düzenlenmediği durumlarda ise “faturayı düzenleyen” bilgilerine yer verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İhale komisyonu tarafından yeterlik değerlendirilmesi sonucunda hesaplanan sınır değerin altında teklif bedeli sunan Ager Yatırım Eğ İnş. San. Tic A.Ş., Yunus İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti., Bayındır Tek Yapı Elektrik İnşaat Makina Metal Enerji Sanayi ve Tic. A.Ş. ve  Alioğlu Gayrimenkul Danışmanlığı İnşaat Müteahhitlik Taahhüt Gıda Sanayi  ve Tic. Ltd. Şti.- Tokat Eymen Yapı Mühendislik İnşaat Taahhüt Tic. Ltd.Şti. İş Ortaklığı’ndan aşırı düşük teklif açıklamalarının talep edildiği, süresi içerisinde yalnızca Yunus İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklamanın idareye sunulduğu, idare tarafından yapılan değerlendirme sonucunda da açıklamanın uygun bulunduğu anlaşılmıştır.

İdare tarafından isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgu yazıları incelendiğinde, 58 adet inşaat iş kalemi, 13 adet makina tesisatı iş kalemi,  16 adet makine ve sıhhi tesisat iş kalemi olmak üzere 87 kaleme ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, söz konusu kalemlere ilişkin gerekli analiz tablolarının ihale dokümanı içerisinde de isteklilere verildiği, aşırı düşük teklif açıklama sorgu yazısı ekinde açıklanması talep edilen ve açıklanmasına gerek olmayan analiz girdilerine de yer verildiği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan 29.01.2021 tarihli aşırı düşük teklif açıklamasının başvuru sahibinin iddiaları kapsamında incelenmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

-Aşırı düşük teklif açıklaması içerisinde Tebliğ’in ilgili maddesi uyarınca hesap cetveline yer verildiği, anılan hesap cetvelinde açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin bedele yer verildiği, ayrıca açıklanması istenmeyen iş kalemlerine ilişkin de bir bedelin öngörüldüğü, KİK payı, sözleşme karar pulu, damga vergisi ve müteahhitlik kar payına toplam teklif bedelinin %4’ü oranında bedel öngörüldüğü, anılan kar oranının iş kalemleri bazında her bir kaleme eklendiği hususları göz önüne alındığında istekli tarafından sunulan hesap cetvelinin mevzuata uygun olduğu ve başvuru sahibinin anılan iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

-İstekli tarafından sunulan açıklama içerisinde idare tarafından talep edilen tüm iş kalemlerine ilişkin açıklamaların sunulduğu, söz konusu iş kalemleri içeriğinde yer alan analiz girdilerinin tür ve miktarlarının ihale dokümanında yer aldığı şekliyle korunduğu, istekli tarafından söz konusu girdilerin tür ve miktarlarının istekli tarafından değiştirilmediği anlaşılmıştır.

-Açıklamalarda kullanılan analiz girdilerinde işçilik ücretlerinin ihale tarihi itibariyle geçerli olan saatlik asgari ücretin altında olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu iddiası da yerinde bulunmamıştır.

-Açıklama içerisinde yer verilen mazot rayiç bedelleri incelendiğinde, EPDK tarafından il bazında yayımlanan mazot bedellerinin %90’ının altında olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin söz konusu iddiası yerinde bulunmamıştır.

-İstekli tarafından açıklama içerisinde kullanılan ve kamu kurum/kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların tablo içerisinde belirtildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2020 yılında yayımlanan birim fiyatların kullanıldığının tespit edildiği, ihalenin ilan ve ihale tarihleri göz önüne alınınca söz konusu yıla ilişkin fiyatların kullanılmasının uygun olduğu sonucuna ulaşılmış olup başvuru sahibi söz konusu iddiası da yerinde bulunmamıştır.

-Açıklama içerisinde istekli tarafından belirlenmiş olan iş kalemi miktarlarının idarenin yaklaşık maliyette kullanmış olduğu miktarların altında olduğu iddiasına yönelik olarak idare cevabından anılan miktarların karşılaştırıldığı ve isteklinin oluşan farklılıktan dolayı kendisine bir fiyat avantajı sağlamadığının belirtildiği anlaşılmış olup ihale işlem dosyası içerisinde söz konusu metraj karşılaştırılmasına yönelik bir belge yer almadığı tespitiyle anılan belge idareden 08.07.2021 tarihli ve E2021/11877 sayılı Kurum yazısı ile talep edilmiştir. İdarenin 28.07.2021 tarihli ve E-13930093-295/5253 sayılı cevabi yazısı ekinde, istekli tarafından belirlenmiş miktarlar ile yaklaşık maliyette kullanılan miktarların kıyaslandığı tabloya, oluşan metraj farklılıklarına ve oluşan fiyat farklılığına yer verildiği, söz konusu hesaplama sonucunda isteklinin ihaledeki teklif bedeli sıralamasında yerinin değişmediği ve dolayısıyla kendisine bir avantaj sağlamadığının belirtildiği anlaşılmış olup idarenin söz konusu işleminin Kurul’un istikrar kazanmış kararları ile uyumlu olduğu tespit edildiğinden anılan iddianın da yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

-Açıklama içerisinde piyasada faaliyette bulunan üçüncü kişilerden alınmış olan fiyat tekliflerine yer verildiği, anılan fiyat tekliflerinin SMMM tarafından kaşelenip onaylandığı, söz konusu fiyat tekliflerinin Tebliğ’in ilgili maddelerinde yer alan şekil şartlarını karşıladığı, fiyat teklifleri ekinde satış tutarı tespit tutanaklarına yer verildiği, anılan tutanakların SMMM tarafından düzenlenip kaşelendiği, geçici vergi beyanname dönemlerinin ihale tarihi göz önünde bulundurulduğunda mevzuata uygun şekilde seçildiği, tutanaklar ekinde teklifi hazırlayan kişinin imza sirkülerine ve ilgili SMMM büro tescil belgesine yer verildiği görülmüştür. Başvuru sahibinin piyasada ilgili alanda faaliyette bulunmayan kişilerce fiyat tekliflerinin verildiği iddiasına ilişkin olarak, söz konusu kişilerin adlarının veya ticaret unvanlarına dilekçe içerisinde yer verilmediğinden dolayı anılan iddia somut bulunmadığından anılan duruma ilişkin bir inceleme yapılmamıştır. Ayrıca fiyat tekliflerine konu mallara ilişkin TSE belgelerinin idare tarafından talep edilmediği göz önüne alındığında isteklinin kalite belgesi sunmasına gerek bulunmadığı ve başvuru sahibinin bu iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Ancak, 15.410.1203.A1 ve 15.410.1703.A poz nolu iş kalemleri içeriğinde Bianco sardo granit levha (2 cm)”, “Toros black mermer 3 cm” , “Toros black mermer 2 cm” girdilerine ilişkin olarak piyasada faaliyette bulunan Çetin Bayraktar’dan fiyat teklifi alındığı, söz konusu fiyat teklifleri ekinde yer alan satış tespit tutanakları incelendiğinde “Faturayı Düzenleyenin veya Alıcının adı soyadı / Ticaret Unvanı ve T.C. / Vergi Kimlik No.su” kısmına fiyat teklifini veren Çetin Bayraktar ifadesinin ve vergi numarasının yazıldığı anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi uyarınca fiyat teklifi ile açıklama yapılması ve ağırlıklı ortalama birim satış tutarı üzerinden fiyat teklifi oluşturulması durumunda fiyat teklifi ile birlikte Tebliğ’in Ek-O.6 no’lu standart formuna uygun olarak hazırlanmış satış tutarı tespit tutanağını sunmaları gerektiği, anılan standart form içerisinde yer alan fatura bilgileri tablosunda yer alan “Faturayı düzenleyenin veya alıcının adı ve soyadı/Ticaret ünvanı TC/ Vergi Kimlik Nosu” başlıklı sütuna ait dipnot içeriğinde “Bu sütunda, faturanın mükellef tarafından düzenlendiği durumlarda “alıcı” bilgilerine; mükellef tarafından düzenlenmediği durumlarda ise “faturayı düzenleyen” bilgilerine yer verilecektir.” açıklamasının yer aldığı, söz konusu açıklama uyarınca tabloda belirtilen faturaların, istekliye fiyat teklifi veren firma veya diğer bir deyişle faturaların meslek mensubu tarafından hakkında tespit tutanağı düzenlenen mükellef tarafından düzenlenmiş olması halinde belirtilen sütunda alıcı bilgilerine yer verilmesi gerektiği, ancak satış tutarı tespit tutanağının fatura bilgileri tablosunun ilgili sütununda, “alıcı” bilgilerine yer verilmesi gerekirken, yine faturaları düzenleyen mükellefin bilgilerine yer verildiği, bu sebeple düzenlenmiş olan tutanakların şeklen Tebliğ’in ilgili maddesi ve ekinde yer alan EK-O.6 no’lu standart forma uygun olmadığı anlaşılmış olup 15.410.1203.A1, 15.410.1703.A ve 48.410.2201.A1 poz no’lu “2 cm kalınlığında bianco sardo granit ile duvar kaplaması yapılması h=120 cm”, “Mermer levha ile mekanik taşıyıcılı asansör sövesi yapılması (3 cm kalınlıkta Toros black, cilalı)”, “Granit merdiven basamağı yapılması (basamak bianco sardo, rıht Toros black, cilalı)” iş kalemlerine ilişkin açıklama bu yönüyle uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

İstekli tarafından sunulan Ek-O.6 no’lu satış tutarı tespit tutanağı fatura bilgileri tablosunda yer alan ve yukarıdaki paragrafta tespiti yapılan mevzuata aykırı durumun açıklanması talep edilen ve aşağıdaki tabloda belirtilen iş kalemleri ve analiz girdileri için alınan fiyat teklifleri ve ekinde yer alan Ek-O.6 no’lu satış tutarı tespit tutanağında da bulunduğu tespit edilmiş olup söz konusu kalemlere ilişkin yapılan açıklamalarında Tebliğ’in 45.1.13.1’nci maddesine ve Ek-O.6 no’lu satış tutarı tespit tutanağı standart formuna şeklen uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Poz no	İş kaleminin adı	Analiz girdisi
ÖE.CCTV.01	Dahili Vandal proof 2 mp fıx-dome IP kamera	Dahili Vandal proof 2 mp Fix-Dome Ip kamera
ÖE CCTV.02	Harici Vandal proof 2 MP box/Fix dome IP kamera	Harici Vandal proof 2 MP box/Fix dome IP kamera
ÖE XR.01	X-ray cihazı (60×40 cm)	X-ray cihazı (60×40 cm)
Özel-13	0,60 mm boyalı galvanizli sac çift kenetli çatı örtüsü yapılması	0,60 mm boyalı galvanizli sac çift kenetli çatı örtüsü yapılması

Başvuru sahibi ayrıca dilekçesinde sıralı iş kalemleri listesinin, analiz girdileri tablolarının ve açıklanması talep edilen girdilerin mevzuata uygun şekilde oluşturulmadığı, ayrıca özel poz no’lu iş kalemlerinde 1 m² için öngörülen iş kalemlerinin içeriğinde girdilerin 1 m² üzerinde belirlenmediği ve bu şekilde sağlıklı bir aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasının imkansız olduğundan bahsedildiği anlaşılmıştır.

İdare tarafından yapılan hesaplama sonucunda yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturan ve açıklanması gereken iş kalemleri arasında yer alan Özel.13 ve Özel.14 poz no’lu iş kalemlerinin içeriklerine aşağıdaki tablolarda yer verilmiştir.

ÖZEL.13	0,60 MM BOYALI GALVANİZLİ SAC ÇİFT KENETLİ ÇATI ÖRTÜSÜ YAPILMASI				M2
Karsız Toplam:	205,31	%3:	6,16	%15:	30,80
Girdi No	Girdi Tanımı	Birimi	Miktar	Birim Fiyat	Tutar
10.170.1925	18 mm kalınlığında yönlendirilmiş lifli levhalar (nemli şartlarda)	M2	-1,1	23,90	-26,29
PRF-IML-680	0,60 MM BOYALI GALVANİZLİ SAC ÇİFT KENETLİ ÇATI ÖRTÜSÜ YAPILMASI	M2	7,72	30,00	231,60
TOPLAM					205,31
ÖZEL.14	POLYUREA ESASLI PÜSKÜRTME SU YALITIMI YAPILMASI (2 MM)				M2
Karsız Toplam:	164,52	%3:	4,94	%15:	24,68
Girdi No	Girdi Tanımı	Birimi	Miktar	Birim Fiyat	Tutar
PRF-IML-901	POLYUREA ESASLI PÜSKÜRTME SU YALITIMI YAPILMASI (2 MM)	M2	9,14	18,00	164,52
TOPLAM					164,52

Söz konusu iş kalemleri incelendiğinde, iki iş kaleminin tanımında m² cinsinden imalatının yapılacağı belirtilmiş olsa da, analiz içeriğinde birinde 7,72 m² diğerinde ise 9,14 m² miktar belirlenmesinin matematiksel olarak mümkün olmayacağı, anılan mantıksızlığa ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması içeriğinde yer alan bilgi notunda da yer verildiği, ancak idarenin kendisine göndermiş olduğu analizleri esas alarak söz konusu kalemlere ilişkin açıklamasını oluşturduğu anlaşılmıştır.

Anılan hatanın aşırı düşük teklif değerlendirme sürecinde yapılmadığı, söz konusu durumun yaklaşık maliyete de hatalı şekilde eklendiği ve %25 müteahhit karlı birim fiyatların kullanıldığı tespit edilmiştir.

Ayrıca, Özel-13 poz no’lu iş kaleminde 10.170.1925 poz no’lu “18 mm kalınlığında yönlendirilmiş lifli levhalar (nemli şartlarda)” analiz girdisinin miktarının “-1,1” olarak belirlendiği, bir başka deyişle söz konusu girdiye ilişkin fiyatın miktar ile çarpılması sonucunda elde edilen bedelin o iş kalemi için teklif edilmesi gereken fiyattan çıkarılması anlamına geleceği, bunun sonucunda isteklilerin anılan girdiye ilişkin görece olarak yüksek teklif bedeli sunmaları durumunda iş Özel-13 poz no’lu iş kaleminin 0 TL veya eksi bir bedel olmasına izin verildiği, isteklilerin analiz girdisine ilişkin ne kadar yüksek teklif verirlerse toplam teklif bedellerinin o derece düşeceği ve bu durumun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan bir ihalede teklif fiyatlarının yarıştırılması durumuna aykırılık teşkil edeceği anlaşılmıştır.

Anılan aykırılığın yalnızca aşırı düşük teklif değerlendirilmesi aşamasında yapılmadığı, idarenin söz konusu analizlerdeki mantığa aykırı olarak 7,72 ve 9,14 m² fazla miktar verilmesi, eksi miktar ve değerleri yaklaşık maliyetinde de kullandığı ve söz konusu iş kaleminin toplam maliyetinin yaklaşık maliyetin %80’lik kısmı içerisinde yer aldığı ve anılan kalemlerin aşırı düşük açıklamasına konu edildiği hususları göz önüne alındığında, şikâyete konu aşırı düşük teklif değerlendirilmesi işleminin hatalı ve mevzuata aykırı şekilde hazırlanmış olan yaklaşık maliyet ve iş kalemi analizleri dolayısıyla sağlıklı şekilde sonuçlandırılmasının mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Her ne kadar ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamasının 15.410.1203.A1, 15.410.1703.A ve 48.410.2201.A1, ÖE.CCTV.01, ÖE CCTV.02, ÖE XR.01 ve Özel-13 poz no’lu iş kalemlerine yönelik sunulan satış tutarı tespit tutanaklarının mevzuata uygun şekilde düzenlenmediği gerekçesiyle uygun görülmemesi gerektiği tespit edilmiş olsa da, Özel.13 ve Özel.14 poz no’lu iş kalemleri analizlerinde idare tarafından yapılan hataların aşırı düşük teklif değerlendirilmesi aşamasına doğrudan etki etmesi ve Özel.13 poz nolu iş kalemi içerisinde yer alan -1,1 miktarı dolayısıyla isteklilerin söz konusu girdiye yüksek teklif vermeleri durumunda ihale mevzuatına aykırı olarak fiyat avantajı sağlayacakları anlaşıldığından  anılan ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

Teklif mektubu ve geçici teminat geçerlilik süresinin uzatılmasına ilişkin idarenin yazısına süresi içerisinde cevap vermiş olan 4 istekliden biri olan Özsoy İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin yeterlik bilgileri tablosunda ortaklık durumuna ilişkin olarak beyan etmiş olduğu ticaret sicili gazetesi bilgilerinin yanlış olması nedeniyle teklifinin idare tarafından değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

Söz konusu isteklinin yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde, şirketin tek ortağı olan Can Özsoy’un görevine, ortaklık oranına ve T.C. kimlik numarasına yer verildiği, ticaret sicili gazetesi bilgileri kısmında “09.07.2020, 10001, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü” ifadesine yer verildiği, diğer belgeler kısmında “09.07.2020, 15.01.2020 tarihli hisse hazirun cetveli gazetesi” ifadesine yer verilerek İdari Şartname’nin 7.1.a.2’nci maddesinde istenilen bilgilerin sunulduğu anlaşılmıştır.

İstekli tarafından beyan edilen 09.07.2020 tarih ve 10001 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi ilgili resmi internet sayfasından aratıldığında söz konusu istekliye ait bilgilere ulaşılamamaktadır. Söz konusu isteklinin ticaret unvanı ve İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü girdileri ile arama yapıldığında ise 24.01.2020 tarihli ve 10001 sayılı Ticaret Sicili Gazetesinin 607’nci sayfasında anılan isteklinin bilgilerine ulaşıldığı ve beyan edilen bilgiler ile uyumlu olduğu görülmüştür.

Mevcut durumda isteklinin Ticaret Sicili Gazetesinin tarihini hatalı beyan ettiği, yeterlik bilgileri tablosunda yer alan diğer bilgilerden isteklinin Ticaret Sicili Gazetesine ulaşılabildiği, söz konusu isteklinin anonim şirketi olduğu düşünüldüğünde ekonomik açıdan en avantajlı veya ikinci teklif olarak belirlenmeden önce yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen hazirun cetvelinin kendisinden teyit amaçlı istenmesinin zorunlu olduğu hususları ile anılan isteklinin teklif ve teminat geçerlilik süresi uzatılmasına ilişkin yazıya süresi içerisinde cevap veren 4 istekliden biri olduğu durumu da göz önünde bulundurulduğunda anılan isteklinin teklifinin Ticaret Sicili Gazetesi tarihinin yanlış beyan edildiği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması işlemi mevzuata uygun bulunmamıştır.

Sonuç olarak, her ne kadar başvuru sahibinin birinci iddiaları doğrultusunda Yunus İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı ve Ada Yapı Taah. Tes. İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin pay defterine ilişkin bilgilerin sunulmadığı gerekçeleriyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması, Özsoy İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.nin ise teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği düşünülse de, idarenin Özel.13 ve Özel.14 poz no’lu iş kalemlerinin analizlerinde ve yaklaşık maliyetlerinde yapmış olduğu mevzuata aykırı işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.