İhalede isteklinin teklif bedelini 0 400100 TL olarak belirlediği birim fiyat üzerinden hesapladığı kendi öngördüğü katsayıyı kullanmadığı anlaşılmıştır Oysa ihale dokümanı uyarınca isteklilerin birim fiyatı belirledikleri katsayıyı esas alarak hesaplamaları gerektiği açıktır Bu durumda başvuru sahibi isteklinin teklifini ihale dokümanına uygun bir şekilde oluşturmadığı belirlediği katsayı esas alarak birim fiyatın oluşturulması durumunda ortaya çıkan teklif bedeli ile teklif mektubunda ve birim fiyat teklif cetvelinde yer alan teklif bedelinin birbiri ile uyumlu olmadığı başvuru sahibinin teklifini ihale dokümanına uygun bir şekilde hazırlamadığı anlaşıldığından isteklinin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakılması hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Yeşilırmak Elektrik Perakende Satış A.Ş.,

VEKİLİ:

Av.Rahşan Erdoğan YILMAZ

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/22952 İhale Kayıt Numaralı “Elektrik Enerjisi Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından 26.04.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Elektrik Enerjisi Alımı” ihalesine ilişkin olarak Yeşilırmak Elektrik Perakende Satış A.Ş.nin 02.06.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.06.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.06.2021 tarih ve 29026 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.06.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/1087 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aritmetik hata yapıldığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakmasının mevzuata uygun olmadığı, teklif ettikleri birim fiyatın altı haneden oluştuğu, ihale dokümanında teklif fiyatı için virgülden sonra kaç hane olarak rakam yazılması gerektiği yönünde bir düzenleme bulunmadığı, birim fiyatın virgülden sonra sekiz haneli yazılması durumunda ilk sonuçtan daha düşük bir tutara ulaşılacağı, ayrıca idarenin şikayete verdiği cevapta yuvarlama hatası tespitinden uzaklaşarak hesaplama hatasına yönelik bir tespitte bulunduğu, oysa idarenin ihale komisyon kararı ile bağlı olduğu, yuvarlama yapılması ve yapılmaması halinde ortaya 24,70 TL tutarında daha düşük bir teklif fiyatı çıktığı ve bu bedelin en düşük teklif olduğu, idarenin şikayete cevapta üzerinde durduğu çarpan hatasına ilişkin olarak da çarpan yanlış yazılmış olsa dahi sonucun doğru olduğu iddiasına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

EPDK tarafından 20.01.2018 tarihli ve 30307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in “Yüksek tüketimli tüketicilere ilişkin son kaynak tedarik tarifesi” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Yüksek tüketimli tüketicilere uygulanacak son kaynak tedarik tarifesinin belirlenmesinde; faaliyetin yürütülmesi için gerekli olan faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmet maliyeti vb. yatırım harcamaları ve/veya işletme giderleri, piyasada oluşan enerji tedarik maliyetleri gibi son kaynak tedarik faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki tüm maliyet ve hizmetleri karşılayacak bedeller ile makul kâr dikkate alınır. Makul kâr her bir perakende satış tarife dönemi için ayrı ayrı belirlenebilir.

…

(5) Yüksek tüketimli tüketiciler için son kaynak tedarik tarifesi her tüketici için fatura dönemi bazında farklı olmak üzere aşağıdaki eşitlik (1)’e göre hesaplanır:

SKTT_d=(PTF_d +YEKDEM_d )xKBK (1)

SKTT_d : d fatura döneminde ilgili yüksek tüketimli tüketici için belirlenen son kaynak tedarik tarifesini,

PTF_d : d fatura dönemi için organize toptan satış piyasasında gerçekleşen ağırlıklı ortalama günlük piyasa takas fiyatlarının ortalamasını,

YEKDEM_d : d fatura dönemi için eşitlik (2)’ye göre belirlenen YEKDEM birim bedelini,

KBK : Kurul tarafından, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen enerji tedarik maliyeti dışındaki diğer tüm maliyetler ile makul kâr dikkate alınarak belirlenen katsayıyı,

gösterir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Elektrik Enerjisi

b) Türü: Mal alımı

…

e) Miktarı:

1. Kısımda belirtilen abonelik için toplam 52.000.000 kWh “Son Kaynak Tedarik Tarifesi” dikkate alınarak teklif verilecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır:

….

f) Son Kaynak Tedarik Tarifeli Elektrik Aboneliği için Teklif Hazırlama Cetveli” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler:

Son Kaynak Tedarik Tarifeli Elektrik Aboneliği için Teklif Hazırlama Cetveli

7.5.6. 1. Kısım: Son Kaynak Tedarik Tarifesi için SKTT_Teklif_Hazirlama_Cetveli ayrıca doldurulacak ve Yeterlik Bilgileri Tablosunda belirtilecektir. PTF ve YEKDEM için 2020 Aralık ayına ait değerler kullanılacak olup, KBK (teklif edilen katsayı) istekli tarafından belirlenecektir.” düzenlemesi,

Bahsi geçen Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “31.3. İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ve istenilmişse teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır…”düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Temin Edilecek Elektrik Enerjisinin Fatura Bedelinin Tespiti” başlıklı 8.11’inci maddesinde “İhalede belirlenen ve sözleşmeye esas olan KBK değeri sözleşme süresi boyunca sabit olacaktır. Ancak sözleşmenin imzalanmasından sonraki aylarda EPDK tarafından açıklanan KBK oranı sözleşmeye esas KBK değerinin altında kalırsa açıklamanın yapıldığı andan itibaren geçerli olmak üzere sözleşmeye esas KBK değeri EPDK tarafından açıklanan KBK değerine düşürülerek aktif enerji birim bedeline uygulanacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 8.15’inci maddesinde “Son Kaynak Tedarik Tarifeli Abonelik için verilen isteklilerin teklifleri 2020 Aralık ayına ait idarenin gerçekleşen PTF ağırlıklı ortalama fiyatı ve 2020 yılı Aralık ayı açıklanan YEKDEM Bedelleri esas alınarak şartname ekindeki hesap cetvelinde gösterildiği üzere yüklenici tarafından verilen KBK (Kurul tarafından verilen katsayı) ‘ye göre değerlendirilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Şikayete konu ihalenin, MKE tarafından açık ihale usulü ile e-teklif alınarak gerçekleştirilen “Elektrik Enerjisi Alımı” ihalesi olduğu ve başvuru sahibi isteklinin ihalenin birinci kısmına teklif verdiği anlaşılmıştır.

EPDK tarafından yayımlanan Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ uyarınca, son kaynak tedarik tarifesinin belirlenmesinde; faaliyetin yürütülmesi için gerekli olan faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmet maliyeti vb. yatırım harcamaları ve/veya işletme giderleri, piyasada oluşan enerji tedarik maliyetleri gibi son kaynak tedarik faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki tüm maliyet ve hizmetleri karşılayacak bedeller ile makul kârın dikkate alınacağı belirtilmiş; son kaynak tarifesinin ise SKTT_d=(PTF_d +YEKDEM_d )xKBK formülü kullanılarak hesaplanacağı anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen İdari Şartname düzenlemelerinden, isteklilerin teklifini Son Kaynak Tedarik Tarifesini dikkate alarak hazırlamaları; Son Kaynak Tedarik Tarifesi Elektrik Aboneliği için teklif hazırlama cetvelini doldurup sunmaları ve Yeterlik Bilgileri Tablosunda belirtmeleri gerektiği; PTF ve YEKDEM için 2020 Aralık ayına ait değerlerin kullanılacağı ve KBK’nın (teklif edilen katsayının)  istekli tarafından belirleneceği; Teknik Şartname düzenlemelerinden ise ihalede belirlenen ve sözleşmeye esas olan KBK değerinin sözleşme süresi boyunca sabit olacağı, (Ancak sözleşmenin imzalanmasından sonraki aylarda EPDK tarafından açıklanan KBK oranının sözleşmeye esas KBK değerinin altında kalması durumunda, açıklamanın yapıldığı andan itibaren geçerli olmak üzere sözleşmeye esas KBK değerinin EPDK tarafından açıklanan KBK değerine düşürülerek aktif enerji birim bedeline uygulanacağı) isteklilerin tekliflerini 2020 Aralık ayına ait idarenin gerçekleşen PTF ağırlıklı ortalama fiyatı ve 2020 yılı Aralık ayı açıklanan YEKDEM bedellerini esas alınarak, KBK’ye (Kurul tarafından verilen katsayı) göre değerlendirileceği anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede, ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen “Son Kaynak Tedarik Tarifeli Elektrik Aboneliği İçin Teklif Hazırlama Cetveli” uyarınca, isteklilerin teklif bedelini;

tablosunda yer alan formül uyarınca hesaplamaları beklenilmektedir. Buna göre teklif edilen katsayıyı (D) kendileri belirleyecekler; (B) ve (C) toplamı (her istekli bakımından sabit 0,390341) ile belirledikleri bu katsayıyı çarpacaklar ve (E) sayısını bulacaklar, bu sayıyı da tahmini aktif enerji miktarı olan 52.000.000,00 ile çarparak toplam teklif bedelini oluşturacaklardır.  

Başvuru sahibi istekli olan Yeşilırmak El. Perakende Satış A.Ş. tarafından sunulan Yeterlik Bilgileri Tablosu incelendiğinde, tablonun “Diğer belgeler” başlıklı bölümünün  “Belge Adı ve Açıklaması” başlıklı satırında “SKTT Teklif Hazırlama Cetveli, Son Kaynak Tedarik Tarifeli Elektrik Aboneliği için Teklif Hazırlama Cetvelinde istekli tarafından teklif edilen KBK sayısı ve birim fiyat” ifadelerine yer verildiği; birim fiyat teklif cetvelinde ise teklif verilen 1. Kısımda, teklif edilen birim fiyatın “0,4001 TRY” olarak belirlendiği; bu birim fiyatın, alımın miktarını oluşturan 52.000.000 kw/sa ile çarpılması sonucunda ise teklif fiyatının 20.805.200,00 TRY olarak oluşturulduğu; Yeterlik Bilgileri Tablosu ekinde sunulan “Teknik Şartnameye Cevaplar” başlıklı belgede de aynen;

ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

İdarece istekliye yazılan 26.04.2021 tarihli ve 55 sayılı yazıda, “İmza Sirküleri, Vekaletname Bilgileri, EPDK Lisans Belgesi ile Diğer Belge (Son Kaynak Tedarik Tarifeli Elektrik Aboneliği için Teklif Hazırlama Cetveli, standart Form KİK015” başlıklı belgelerinin sunulması istenilmiş; bahsi geçen belgeler istekli tarafından sunulmuş: KİK015.5B/EKAP-M başlığıyla sunulan belgede yer alan ifadelerin, yukarıda yer verilen “Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamalar” başlıklı belgede yer alan ifadelerle aynı olduğu; Son Kaynak Tedarik Tarifeli Elektrik Aboneliği için Teklif Hazırlama Cetvelinin ise aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi doldurulduğu anlaşılmıştır.  

Başvuru sahibi isteklinin sunduğu Teklif Hazırlama Cetvelinde, teklif edilen katsayının 2,500000 olarak belirtildiği görülmektedir. Buna göre birim fiyatı E=(B+C)*D formülüne göre E= (0,298197+0,092144)*2,500000=0,9758525 olarak bulması ve bu durumda teklif bedelinin; 0,9758525*5.000.000,00 TL=50.744.330,00 TL olması gerekmesine rağmen isteklinin teklif bedelini 20.805.200,00 TL olarak hesapladığı görülmektedir.

İdarece alınan ihale komisyon kararı incelendiğinde idarenin başvuru sahibi istekliyi, belirlediği katsayı sonucu yapılan hesaplamada çıkan sonuç ile birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen birim fiyat kısmına yazılan tutarın aynı olmadığı görüldüğünden değerlendirme dışı bıraktığı anlaşılmakta, komisyon kararında ayrıca “Diğer firmaların hesaplamalarında görüldüğü üzere Birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelindeki “Teklif edilen birim fiyat” kısmına virgülden sonra hanesel olarak fazla değer girilmesine EKAP tarafından imkan tanındığı hesaplamalarda görülmüştür. Miktar hanesinde yer alan milyonla ifade edilen sayı olduğu için hesaplama hatasına neden olmamak için teklif edilen birim fiyatlarda virgülden sonraki her hane önem arz etmektedir.” ifadelerine de yer verildiği; başvuru sahibinin şikayeti üzerine idarece anılana verilen cevapta ise birim fiyatın virgülden sonraki hane değerine ilişkin değerlendirmeye yer vermeden, ayrıntılı olarak isteklinin öngördüğü katsayıyı kullanmadan belirlediği birim fiyat ile oluşturduğu teklif fiyatının doğru bir şekilde hesaplanmadığının anlatıldığı görülmüştür.

Başvuru sahibi, itirazen şikayet dilekçesinde, aritmetik hata yapmadıklarını, birim fiyatın altı handen oluştuğunu, ihale dokümanında teklif fiyatı için virgülden sonra kaç hane olarak rakam yazılması gerektiği yönünde bir düzenleme bulunmadığını, birim fiyatın virgülden sonra sekiz haneli yazılması durumunda ilk sonuçtan daha düşük bir tutara ulaşılacağını, ayrıca idarenin şikayete verdiği cevapta yuvarlama hatası tespitinden uzaklaşarak hesaplama hatasına yönelik bir tespitte bulunduğunu, oysa idarenin ihale komisyon kararı ile bağlı olduğunu, yuvarlama yapılması ve yapılmaması halinde ortaya 24,70 TL tutarında daha düşük bir teklif fiyatı çıktığını ve bu bedelin en düşük teklif olduğunu, idarenin şikayete cevapta üzerinde durduğu çarpan hatasına ilişkin olarak da çarpan yanlış yazılmış olsa dahi sonucun doğru olduğunu iddia etmektedir.

Başvuru sahibi isteklinin, gerek idareye sunduğu şikayet dilekçesinden gerek Kuruma sunduğu itirazen şikayet dilekçesinden, değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi olan ve hem ihale komisyon kararında hem de şikayete cevap yazısında yer alan (şikayete cevap yazısında oldukça ayrıntılı bir şekilde anlatılan)  “belirlenen katsayı sonucu yapılan hesaplamada çıkan sonuç ile birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen birim fiyat kısmına yazılan tutarın aynı olmadığı” gerekçesinin anlaşılamadığı tespit edilmiştir. Zira idareye yapılan şikayet başvurusunda isteklinin, birim fiyatının virgülden sonraki hanelerinin yuvarlamasına ilişkin değerlendirme ve tespitlerine yer verildiği görülmektedir. Oysa idarenin değerlendirmesi; yukarıda da bahsi geçtiği üzere öngörülen katsayının kullanılması halinde ortaya çıkacak birim fiyat ile isteklinin belirlediği birim fiyatın farklı olması nedeniyle teklif bedelinin doğru hesaplanmadığı gerekçesine dayanmaktadır.

Diğer taraftan ihale komisyon kararında yer alan “Diğer firmaların hesaplamalarında görüldüğü üzere Birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelindeki “Teklif edilen birim fiyat” kısmına virgülden sonra hanesel olarak fazla değer girilmesine EKAP tarafından imkan tanındığı hesaplamalarda görülmüştür. Miktar hanesinde yer alan milyonla ifade edilen sayı olduğu için hesaplama hatasına neden olmamak için teklif edilen birim fiyatlarda virgülden sonraki her hane önem arz etmektedir.” ifadeleri ile ilgili olarak 14.07.2021 tarihli ve 2021/12322 sayılı Kurum yazısı ile idareden bilgi talep edilmiş, idarenin 28.07.2021 tarihli ve 120668 sayılı cevabi yazısında, isteklinin teklifini oluştururken aritmetik hata yaptığı, virgülden sonraki hane sayısında yuvarlama yapılması sebebiyle teklif tutarının yanlış hesaplandığı; isteklinin idareye şikayet başvurusu dilekçesinde yer verdiği hesaplama ve tespitleri alıntılayarak 24,70 TL tutarında aritmetik hata yaptığı belirtilmiştir.

İhale komisyon kararında dayanağı bulunmayan, başvuru sahibinin şikayet dilekçesinden alıntı yapılarak değerlendirme dışı bırakma gerekçesi olarak gösterilen bahsi geçen değerlendirmenin, Kurum tarafından açıklaması istenilen ifade ile arasında bir nedensellik bağı kurulamamış; uyuşmazlıkla ilgisi ve dayanağı anlaşılamamıştır. Sonuç olarak bu değerlendirmenin şikayete konu uyuşmazlığın konusu ve çözümü ile ilgisi bulunmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan tüm tespit ve değerlendirmeler birlikte değerlendirildiğinde; başvuru sahibi isteklinin teklif bedelini, 0,400100 TL olarak belirlediği birim fiyat üzerinden hesapladığı; kendi öngördüğü katsayıyı, (2,500000 katsayısını) kullanmadığı anlaşılmıştır. Oysa ihale dokümanı uyarınca, isteklilerin birim fiyatı, belirledikleri katsayıyı esas alarak hesaplamaları gerektiği açıktır. Bu durumda başvuru sahibi isteklinin teklifini ihale dokümanına uygun bir şekilde oluşturmadığı, belirlediği katsayı esas alarak birim fiyatın oluşturulması durumunda ortaya çıkan teklif bedeli ile teklif mektubunda (ve birim fiyat teklif cetvelinde) yer alan teklif bedelinin birbiri ile uyumlu olmadığı; başvuru sahibinin teklifini ihale dokümanına uygun bir şekilde hazırlamadığı anlaşıldığından, isteklinin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu tespit edilmiştir.

Diğer taraftan, başvuru sahibi değerlendirme dışı bırakılması gerekçesiyle ilgili olarak her ne kadar idarenin cevabı ile ihale komisyon kararının farklı olduğunu iddia etse de şikayete verilen cevapta, ihale komisyon kararında yer alan gerekçenin ayrıntılandırıldığı ve formülde yapılan hatanın daha açık bir şekilde anlatıldığı; idarenin değerlendirmesine ilişkin iddialarını Kuruma itirazen şikayet yolu ile taşıyarak sürecin mevzuata uygunluğunun incelendiği hususu da göz önüne alındığında, idarenin aritmetik hata ile ilgili değerlendirmesinin de –uyuşmazlığın konusu dışında kaldığından- esasa etkili olmadığı tespit edilmiştir.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.