ihalede ÖTV azalışına karşılık gelen fiyat farkı kesintilerinin yapılmaması suretiyle …-TL kamu zararına neden olunduğu görülmüşse de, söz konu kamu zararının … tarih ve … sayılı ödeme emri belgesine bağlı hakediş raporundan kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiği hk
| Kamu İdaresi Türü | Belediyeler ve Bağlı İdareler |
| Yılı | 2018 |
| Dairesi | 6 |
| Karar No | 722 |
| İlam No | 110 |
| Tutanak Tarihi | 28.1.2020 |
| Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
Fiyat Farkı
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
… Yol Yapım İşi” ne ait ödemelerden yapılması gereken fiyat farkı kesintilerinin yapılmadığı görülmüştür.
2013 tarih ve 5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “uygulama esasları” başlıklı 6’ncı maddesinin (12)’nci fıkrasında;
“Akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan Özel Tüketim Vergisinde değişiklik gerçekleşmesi halinde, bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında yol açtığı artış veya azalış dikkate alınarak, b3 katsayısının hesaplanmasına esas alınan miktarın uygulama ayına karşılık gelen kısmı için bu vergide birim başına meydana gelen değişiklik miktarı, 5 inci maddeye göre yapılan fiyat farkı hesabından bağımsız olarak ayrıca ödenir veya kesilir”
2018 tarih ve 11818 sayılı Bazı Mallara Uygulanan Özel Tüketim Vergisi Tutarlarının Belirlenmesi Hakkında Bakanlar Kurulu Kararına ekli kararın 1’nci maddesinde ise;
“ 17/5/2018 tarihi itibarıyla bu Karar eki listedeki malların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca ilan edilen akaryakıt bayi satış fiyatlarına esas alınan yurtiçi rafineri çıkış fiyatlarında, bu tarihten itibaren, uluslararası petrol fiyatları veya döviz kurlarına bağlı olarak meydana gelecek artış durumunda, söz konusu malların tabi olduğu özel tüketim vergisi tutarları, gerçekleşen artış tutarı kadar azalış yapılmak suretiyle; uluslararası petrol fiyatları veya döviz kurlarına bağlı olarak meydana gelecek azalış durumunda, söz konusu malların tabi olduğu özel tüketim vergisi tutarları, 17/5/2018 tarihinde uygulanan özel tüketim vergisi tutarlarını geçmeyecek şekilde uygulanır”
hükümleri yer almaktadır.
Anılan mevzuat hükümleri uyarınca akaryakıtın yurtiçi rafineri çıkış fiyatlarında meydana gelen artış miktarı söz konusu mallara uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarının eksiltilmesi suretiyle karşılanacağından, bayi satış fiyatlarına yansıtılmamaktadır. Uygulanan ÖTV’de meydana gelen değişiklik, bayi satış fiyatlarında azalış meydana getirmekte olsa da, fiyat farkı hesaplamasına esas olan katsayılara yansıdığından yükleniciler bu sebepten dolayı ek mali bir külfete katlanmamaktadır. Bu durum göz önüne alınmadan yapılan fiyat farkı ödemelerinden, azalışa karşılık gelen vergi miktarı tutarında kesinti yapılması gerekir.
Fiyat farkı kesintisinin uygulamasına ilişkin esasların belirlendiği Kamu İhale Kurulunun 2019/DK.D-48 sayılı kararının ikinci fıkrasında;
“Bu çerçevede, sözleşmesinde fiyat farkı hesaplanacağı düzenlenen ve akaryakıt girdisine ilişkin olarak b1 veya b3 katsayısı belirlenen hizmet alımları ile yapım işleri sözleşmelerinde, 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının uygulandığı dönem için akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan ÖTV’de meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan fiyat farkı, Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddesine göre hesaplanan fiyat farkından bağımsız olarak aşağıdaki esaslara göre hesaplanacaktır:
Fö = Fb – F
Fb =(AnxBxbxkxD)/ S
F = An x B x b x k x ( Pn – 1 )
Pn=(Yn/Yo)
Formülde geçen;
Fö: ÖTV’de meydana gelen değişikliğin bayi satış fiyatlarında meydana getirdiği değişiklik nedeniyle, Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddelerine göre hesaplanan fiyat farkından bağımsız olarak hesaplanan fiyat farkını,
Fb: Akaryakıt ürünlerinde bir önceki yıl gerçekleşen piyasa büyüklüklerine göre en büyük işlem hacmine sahip olan ilk sekiz akaryakıt şirketince ilgili akaryakıt ürünü için EPDK’ya bildirilen ve EPDK’nın internet sayfasında yayımlanan İstanbul İli, Avrupa yakası için geçerli bayi satış fiyatları esas alınarak hesaplanan ilgisine göre 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarih veya ihale tarihi ile uygulama tarihi arasındaki fiyat farkını,
F: Fiyat Farkına İlişkin Esaslar dikkate alınarak b1 veya b3 katsayılarına bağlı hesaplanan fiyat farkını,
An: ÖTV’de meydana gelen değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih ve sonrasında Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddelerine göre yapılan fiyat farkı hesabında esas alınan hakediş tutarını,
B: 0,90 sabit katsayısını,
b: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil etmek üzere, ilgili yapım işi veya hizmet alımı sözleşmesinde belirtilen sabit katsayıyı (İşin sözleşmesinde akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden birden fazla b katsayısı belirlenmiş olması durumunda ÖTV kaynaklı fiyat farkı ödenmesinde ilgili kısma ait b katsayısı kullanılacaktır.),
k: Akaryakıt girdisinin nispi ağırlığını gösteren düzeltme katsayısını (Yapım işi veya hizmet alımı sözleşmesi kapsamında, 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli listede yer alan akaryakıt ürünleri haricinde petrol ürünleri bulunmasına rağmen ihale dokümanında herhangi bir ayrıma gidilmeksizin tek bir b katsayısının belirlendiği durumlarda idarece tespit edilecek olup, aksi halde 1,00 olarak dikkate alınacaktır. İdarece sözleşme bazında ayrı ayrı düzeltme katsayısı belirlenebileceği gibi, benzer nitelikteki işlerde kullanılmak üzere genel bir katsayı da belirlenebilir.),
D: Akaryakıt bayi satış fiyatlarında meydana gelen artış veya azalış tutarını (İhale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarih ve öncesinde olan sözleşmelerde, uygulama ayındaki akaryakıt bayi satış fiyatından 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarihte ilan edilen bayi satış fiyatı çıkarılarak bulunacaktır. İhale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarihten sonra olan sözleşmelerde ise, uygulama ayındaki akaryakıt bayi satış fiyatından ihale tarihinde ilan edilen bayi satış fiyatı çıkarılarak bulunacaktır.),
S: İhale tarihinde ilan edilen bayi satış fiyatını,
Pn: Katı ve sıvı yakıtlara ilişkin fiyat farkı katsayısını,
Yo: İhale dokümanında katı ve sıvı yakıtlar için belirlenen ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 19, 19.1 ve 19.2 numaralı endekslerden; ihale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarih ve öncesinde olan sözleşmelerde, 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği 2018 yılı Mayıs ayına ait endeksi, ihale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarihten sonra olan sözleşmelerde ise ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ait endeksi,
Yn: İhale dokümanında katı ve sıvı yakıtlar için belirlenen ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 19, 19.1 ve 19.2 numaralı endekslerden; uygulama ayına ait endeksi,
ifade eder.” denilerek ÖTV’de meydana gelen azalışlara karşılık gelen ve yükleniciye ödenen fazla fiyat farkı tutarlarının, yukarıda yer alan formüle göre hesaplanacağı ve söz konusu tutarların yüklenicilerin hakedişlerinden veya alacaklarından kesinti yapılacağı ifade edilmiştir.
Sorgu konusu olayda ise, söz konusu ÖTV azalışına karşılık gelen fiyat farkı kesintilerinin yapılmaması suretiyle …-TL kamu zararına neden olunduğu görülmüşse de, söz konu kamu zararının … tarih ve … sayılı ödeme emri belgesine bağlı hakediş raporundan kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, kamu zararının tahsil edildiği görüldüğünden konu hakkında ilişilecek husus kalmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca iş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.