İdareler ihale konusu işte kullanılacak makine tesisat ve diğer ekipmanı bir yeterlik kriteri olarak belirleyemeyip, kendi malı olmasını gerekli gördükleri makine, teçhizat ve diğer ekipmanı fiyat dışı unsur olarak belirleyebilecekleri dikkate alındığında, söz konusu düzenlemede kendi malı araca ilişkin düzenleme yapılmasının ve sözleşme imzalamadan önce buna ilişkin belge istenmesinin mevzuata aykırı olduğu, sözleşme imzalanmadan önce kendi malı araçlara ilişkin belge istenilmesinin dolaylı olarak yeterlik kriteri haline getirdiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu ve ihalenin iptali gerektiği

Toplantı No 2024/006
Gündem No 48
Karar Tarihi 07.02.2024
Karar No 2024/UH.II-254

BAŞVURU SAHİBİ:

Uzman Atık Yönetimi Turizm Temizlik İnşaat Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kırklareli Göç İdaresi İl Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/1469505 İhale Kayıt Numaralı “Düzensiz Göçmenlerin İller Arası ve İl Sınırları İçerisinde Taşıması İşi İçin 377000 Km ve Geri Gönderme Merkezindeki Yabancıların İstanbul İlinde Bulunan Havalimanları ve Konsolosluklara 700 Sefer Taşınması İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kırklareli Göç İdaresi İl Müdürlüğü tarafından 16.01.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Düzensiz Göçmenlerin İller Arası ve İl Sınırları İçerisinde Taşıması İşi İçin 377000 Km ve Geri Gönderme Merkezindeki Yabancıların İstanbul İlinde Bulunan Havalimanları ve Konsolosluklara 700 Sefer Taşınması İşi” ihalesine ilişkin olarak Uzman Atık Yönetimi Turizm Temizlik İnşaat Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 10.01.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.01.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.01.2024 tarih ve 128093 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.01.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2024/102 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

 düzenlemesinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesini ihlal ettiği, her ne kadar ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak belirlenmese de dolaylı yoldan ihale kapsamında çalıştırılacak araçların kendi malı olmasını zorunlu tutulduğu ve ihaleye katılımın dolaylı yoldan kısıtlandığı iddiasına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

 

Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sözleşmenin yürütülmesi aşamasındaki mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler” başlıklı 30’uncu maddesinde “(1) Ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen, ancak sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler teknik şartnamede yer alır. Bu düzenlemelerde, işin niteliği ile bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri esas alınır. Bu yükümlülüklere ilişkin olarak yüklenici tarafından hangi belgelerin idareye sunulması gerektiğinin teknik şartnamede açıkça düzenlenmesi zorunludur.

(2) Bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri uyarınca idarelerce belirlenmesi zorunlu olan mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ve bu kapsamda istenecek belgelere teknik şartnamede yer verilemez.” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verilir. Fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. Söz konusu oranı arttırmaya veya azaltmaya ya da alım konusuna göre farklı oranlar belirlemeye Kurum yetkilidir

 

 

 

 

(3) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır. hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1.İhale konusu işte kullanılacak tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, fiyat dışı unsur olarak belirlenmemesi veya danışmanlık hizmet alımlarında yeterlik kriteri olarak aranmaması durumlarında aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmez.

açıklaması,

 

Anılan Tebliğ’in “Sözleşmenin yürütülmesindeki mesleki ve teknik yükümlülükler” başlıklı 77’nci maddesinde “77.1. İdarelerce sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen ve idari şartnamede yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler ancak teknik şartnamede yapılabilecek ve bu kapsamda yüklenici tarafından hangi belgelerin idareye sunulması gerektiği teknik şartnamede açıkça düzenlenecektir…” açıklaması,

 

a) Adı: Düzensiz göçmenlerin iller arası ve il sınırları içerisinde taşıması işi için 377000 KM ve Geri Gönderme Merkezindeki Yabancıların İstanbul İlinde bulunan havalimanları ve konsolosluklara 700 sefer taşınması işi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

d) Kodu:

e) Miktarı:

 

Kırklareli İl Sınırları içerisinde yakalanan Düzensiz Göçmenlerin Kırklareli İl Göç İdaresi Geri Gönderme Merkezinden diğer Geri Gönderme Merkezlerine, Kırklareli İl Sınırları içerisinde yakalanan Düzensiz Göçmenlerin Kırklareli İl Göç İdaresi Geri Gönderme Merkezine taşınması işi için 377.000 KM ve Geri Gönderme Merkezindeki Yabancıların İstanbul İlinde bulunan havalimanları ve konsolosluklara 700 sefer taşınması işi.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

 

 

 

 

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kırklareli Pehlivanköy Geri Gönderme Merkezi” düzenlemesi,

 

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması şartıyla kişinin kendi öz malı sayılır. İstekli Sözleşme imzalamadan önce bu durumu sağlayacak şartları belgelendirecektir.” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “Genel Hususlar” başlıklı 5‘inci maddesinde “5.3 Taşıma işlemlerinde kullanılacak araç sayısı 12 adettir. En az 55 koltuklu 2 Araç, en az 46 koltuklu 3 Araç, en az 27 koltuklu 3 Araç ve en az 17 Koltuklu 4 Araç kullanılacaktır. Kullanılacak araçların mekanik ve elektronik akşamları çalışır vaziyette bakımları düzenli şekilde yapılacak olup araçlar kullanılmadan önce Müdürlüğümüz tarafından incelenecek olup kurumun onayı olmayan araç taşıma işleminde kullanılmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nda da makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bir düzenleme yapılmadığı görülmüştür.

 

 Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verileceği, ancak, söz konusu tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yürütülebilmesi için kendi malı olması gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, idari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verileceği, fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerektiği, kendi malı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığının yüzde birini geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 9.1’inci maddesinde, ihale konusu işte kullanılacak tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, fiyat dışı unsur olarak belirlenmemesi durumunda isteklilerden teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi vb.) herhangi bir belge sunmalarının istenmeyeceğine yönelik açıklamalara yer verilmiştir.

 

 

 

 

 

Yapılan incelemede ihale konusu işin “Düzensiz göçmenlerin iller arası ve il sınırları içerisinde taşıması işi için 377000 KM ve Geri Gönderme Merkezindeki Yabancıların İstanbul İlinde bulunan havalimanları ve konsolosluklara 700 sefer taşınması işi ” olduğu, İdari Şartname ve İhale İlanı’nda ihale konusu işte çalıştırılması öngörülen ve kendi malı olması istenen araçların fiyat dışı unsur olarak belirlendiğine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği, İdari Şartname’nin 48’inci maddesinde ise ihalede kullanılacak 12 aracın da yüklenicinin kendi malı olmasının istendiği ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşme imzalamadan önce bu durumu sağlayacak şartları belgelendirmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.

 

İdareler ihale konusu işte kullanılacak makine tesisat ve diğer ekipmanı bir yeterlik kriteri olarak belirleyemeyip, kendi malı olmasını gerekli gördükleri makine, teçhizat ve diğer ekipmanı fiyat dışı unsur olarak belirleyebilecekleri dikkate alındığında, söz konusu düzenlemede kendi malı araca ilişkin düzenleme yapılmasının ve sözleşme imzalamadan önce buna ilişkin belge istenmesinin mevzuata aykırı olduğu, sözleşme imzalanmadan önce kendi malı araçlara ilişkin belge istenilmesinin dolaylı olarak yeterlik kriteri haline getirdiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu ve ihalenin iptali gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

 Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

 

Başvuru sahibi tarafından 82.018,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu tüm iddialarında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin yazılı talebi halinde 82.018,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,

 


Oybirliği ile karar verildi.